Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: kalendarze liturgiczne (rubrycele)

Sort By:

Limit search:

Zawartość i katalog rubrycel diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 znajdujących się w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

100%

Szczepaniak J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2021

vol. 115

471-502

The Archives of the Metropolitan Curia in Krakow hold a significant collection of the Krakow diocese’s liturgical calendars. From the first half of the 18th century, only three copies have survived (1735, 1738, and 1745). Beginning with 1750, the collection is almost complete. Only 9 volumes are missing, from the years: 1753, 1754, 1755, 1756, 1775, 1779, 1781, 1784, 1789, and 8 from the beginning of the 19th century: 1802–1804, 1806, 1808–1810, 1839. Due to the widespread use of the calendar by priests, the following items were added to the directories: information on services and practices peculiar to the diocese, orders of the clergy and secular authorities (especially regarding changes in liturgical and fasting regulations). Until the last decades of the 19th century, there were no rules for editing the appendices to the directories. Some volumes include numerous detailed liturgical regulations, as well as messages, ordinances and short letters to the clergy that have not been published anywhere else. Others do not contain even the new and important regulations and orders for the priests. These appendices are a valuable resource for historians, albeit rarely used due to a small number of preserved copies and the lack of description of the contents, which necessitates a lengthy query. The publication of the catalogue of the Krakow directories is intended to provide help in finding information that may prove useful for a historian.

W zasobach Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie znajduje się znaczny zbiór kalendarzy liturgicznych diecezji krakowskiej. Z pierwszej połowy XVIII wieku zachowały się tylko trzy egzemplarze (1735, 1738 i 1745). Od 1750 r. zbiór jest prawie kompletny. Brakuje tylko dziewięciu roczników z lat: 1753-1756, 1775, 1779, 1781, 1784, 1789 oraz ośmiu z początku XIX wieku: 1802-1804, 1806, 1808-1810, 1839. Ze względu na powszechność korzystania z kalendarza przez księży zaczęto dołączać do rubryceli: informacje o nabożeństwach i praktykach obowiązujących w całej diecezji, zarządzenia władz duchownych i świeckich (szczególnie dotyczące zmian przepisów liturgicznych i postnych). Do ostatnich dekad XIX wieku nie wypracowano reguł redagowania dodatków do rubrycel. W jednych tomach można znaleźć wiele szczegółowych przepisów liturgicznych, nigdzie niepublikowanych poza nimi komunikatów, rozporządzeń i krótkich listów do duchowieństwa. W innych nie umieszczono nawet nowych i ważnych dla księży przepisów i zarządzeń. Te dodatki są cennym, aczkolwiek rzadko wykorzystywanym źródłem dla historyków, ze względu niewielką liczbę zachowanych egzemplarzy oraz brak opisu zawartości, które zmuszają do długotrwałej kwerendy. Publikowany katalog krakowskich rubrycel ma być pomocą w szybkim odszukaniu przydatnych historykowi informacji.

Rubrycele diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 przechowywane w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

80%

Szczepaniak J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2020

vol. 114

353-370

The reference library of the Archives of the Metropolitan Curia in Kraków has the largest known collection of liturgical calendars printed for the needs of the clergy of the Diocese of Kraków. The collection has been almost complete since the mid-18th century. According to the modified classification adopted by Rev. Stanislaw Librowski, Kraków’s liturgical calendars can be divided into four types, closely related to the phases of their development. The first type includes liturgical calendars issued without any additions (16th century to 1750), the second type includes calendars with a list of deceased clergymen (from 1751) and a catalogue of prelates and cathedral canons (from 1753). The third type of liturgical calendars includes printed materials connected with the full catalogue of parishes and clergy (from 1811 onwards), and the fourth type includes independent prints which contain a separate liturgical calendar and the diocesan schemes, appeared as late as 1871. Until the end of the 18th century, the cathedral chapters were usually responsible for issuing the liturgical calendars. One of cathedral canons or vicars, whose name was usually given on the title page, developed the text on behalf of an ordinary bishop or vicar capitular. The chapter was responsible for printing and distributing the calendar. In Kraków, the calendar was edited by successive deputy deans of Wawel Cathedral, who at the same time were canons of St George’s Collegiate Church at Wawel. Preserved copies of the calendars include the signatures of their owners, which allow us to learn the history of the collection. Many of the preserved copies of the calendars also contain remarks made by the owners. These refer to spiritual and economic issues, providing information on important matters for the clergy.

W księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie przechowywany największy znany zbiór kalendarzy liturgicznych drukowanych dla potrzeb duchowieństwa diecezji krakowskiej. Od połowy XVIII w. zbiór jest prawie kompletny. Zgodnie ze zmodyfikowaną klasyfikacją przyjętą przez ks. Stanisława Librowskiego, krakowskie kalendarze liturgiczne można podzielić na cztery rodzaje, ściśle wiązane z fazami ich rozwoju. Do pierwszego typu należą kalendarze liturgiczne wydawane bez żadnych dodatków (XVI w. do 1750), do drugiego – kalendarze z spisem zmarłych duchownych (od 1751) oraz katalogiem prałatów i kanoników katedralnych (od 1753). Do trzeciego rodzaju rubrycel należą druki połączone z pełnym katalogiem parafii i duchowieństwa (od 1811), do czwartego – samoistne druki zawierające oddzielnie kalendarz liturgiczny i schematyzm diecezji pojawiły się dopiero od 1871 r. Do końca XVIII w. zazwyczaj za wydanie rubrycel odpowiadały kapituły katedralne. W imieniu ordynariusza bądź wikariusza kapitulnego jeden z kanoników lub wikariuszy katedralnych, którego imię i nazwisko z reguły podawano na stronie tytułowej, opracowywał tekst. Do kapituły należały organizacja druku oraz dystrybucja kalendarza. W Krakowie kalendarz redagowali kolejni wicedziekani katedry wawelskiej, którzy równocześnie byli kanonikami kolegiaty św. Jerzego na Wawelu. Trzeba również wspomnieć, że w zachowanych egzemplarzach rubrycel znajdują podpisy właścicieli rubrycel, które pozwalają poznać historię powstania kolekcji. Często również w zachowanych egzemplarzach kalendarzy znajdują się uwagi poczynione przez właścicieli. Dotyczą one kwestii ducho wych i gospodarczych, dostarczając informacje o ważnych dla duchownych sprawach.

Refine search results

2 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2 Szczepaniak J.

1 2021

1 2020

Search results

Zawartość i katalog rubrycel diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 znajdujących się w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

Rubrycele diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 przechowywane w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie