Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kanonicy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Prace nad edycją protokołów posiedzeń Kapituły Katedralnej we Fromborku z czasów Mikołaja Kopernika

100%
Makarczyk I.
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
|
2015
|
vol. 287
|
issue 1
121-127
DE
Die Sitzungsprotokolle des Domkapitels aus der Zeit von Nikolaus Kopernikus wurden von Pfarrer Professor Alojzy Szorc ausführlich besprochen. Hier präsentieren wir nur das Wichtigste, was mit der Herausgabe in Zusammenhang steht. Die Protokolle befinden sich im Archiv der Erzdiözese Ermland in Olsztyn (Allenstein), in drei kleinen Kodizes. Sie stellen nur einen kleinen Teil des Inhalts der einzelnen Kodizes dar,die übrigen Dokumente stammen ausspäterer Zeit odersind von andererArt.Die darin enthaltene Problematik besteht aus den laufenden Angelegenheiten, die in den Sitzungen des Kapitels diskutiert wurden. Sie zeichnen ein gewisses Bild vom Leben der ermländischen Kanoniker, zu denen auch Nikolaus Kopernikus gehörte. Sein Name erscheint etwa ein Dutzend Mal in ganz gewöhnlichen Situationen.
EN
The proceedings of the Chapter from the times of Copernicus were thoroughly discussed by prof. Alojzy Szorc. Here we present only the most important issues related to their editing. These protocols can be found in the Archives of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn, in three small books. Represent only a small part of the contents of individual books, the rest are documents from later times, or of any other nature. The issues contained in them, the current issues discussed at the meetings of the Chapter. They create a picture of life Canons of Warmia, including Nicolaus Copernicus. His name appears in the minutes several times, in situations of quite ordinary.
2
Content available remote

Modification of the Statutes of the Metropolitan Chapter of Olomouc and the Appointment of the Vacant Canons in Connection with the Issue of the 1917 Code of Canon Law

84%
Jonová J.
Kościół i Prawo
|
2018
|
issue 7 (20) nr 2
9-24
EN
During the episcopate of Archbishop Stojan the Czechoslovak government very strongly interfered in the resolution of the so-called question of the Olomouc Chapter. Afterwards the issue was perceived primarily as an internal affair of the Church, and negotiations took place between the Archbishop of Olomouc together with the Chapter and the Holy See. The Chapter could not ignore the provisions of the new Code of Canon Law, but did not want to renounce its existing privileges, also because the canons “had sworn by the old statutes”. On the other hand, the number of vacant canonical posts had increased and Prečan, the archbishop of Olomous, managed to effect the appointment of new canons according to the provisions of the Code. The State did not influence those appointment. The nationality of the Chapter members was an important issue. The issue of new statutes for the Chapter remained unsolved. The requirement of the Holy See from 1923 to review the Statutes in accordance with the new Code was not fulfilled even in the next 70 years. The Chapter, in colaboration with the Archbishop, drafted revised statutes in 1933, but ultimately they were not approved. Also, Archbishop Josef Karel Matocha called the Chapter to submit new statutes for approval after World War II, but yetagain the Chapter argued that the time was “inopportune”. The onset of the Communist regime in 1948 made the situation so difficult that the Olomouc Chapter did not have its new approved Statutes until 1994.
PL
W okresie episkopatu arcybiskupa ołomunieckiego Stojana, rząd czechosłowacki bardzo mocno interweniował w rozwiązywaniu tzw. kwestii Kapituły Ołomunieckiej. Następnie kwestia ta była postrzegana przede wszystkim jako wewnętrzna sprawa Kościoła, a negocjacje odbywały się między arcybiskupem ołomunieckim, Kapitułą a Stolicą Apostolską. Kapituła nie mogła zignorować postanowień nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego, ale równocześnie nie chciała zrezygnować z dawnych przywilejów, tym więcej z racji faktu, że kanonicy „przysięgali na dawne statuty”. Z drugiej strony liczba pustych kanonikatów wzrosła i następny arcybiskup ołomuniecki Prečan zdołał osiągnąć nominacje nowych kanoników według Kodeksu. Państwo nie wpływało na powyższe nominacje. Ważną sprawą była przynależność narodowa członków Kapituły. Kwestia nowych statutów Kapituły pozostała nierozwiązana. Wymóg Stolicy Apostolskiej z 1923 r. dotyczący rewizji statutów Kapituły zgodnie z postanowieniami nowego Kodeksu nie został spełniony nawet w ciągu najbliższych 70 lat. Kapituła we współpracy z arcybiskupem przygotowała rewidowane statuty w 1933 r., ale ostatecznie nie zostały one zatwierdzone. Również kolejny arcybiskup Josef Karel Matocha wezwał po II wojnie światowej Kapitułę do przedłożenia statutów do zatwierdzenia, ale Kapituła ponownie prezentowała argument „niewłaściwej pory”. Początek komunistycznego reżimu w 1948 r. utrudnił sytuację w takim stopniu, że Kapituła Ołomuniecka otrzymała nowe zatwierdzone statuty dopiero w 1994 r.
3
Publication available in full text mode
Content available

Warmińska Kapituła Katedralna. Zarys dziejów

84%
Kopiczko A.
Studia Elbląskie
|
2018
|
vol. 19
11-27
EN
The Warmia Cathedral Chapter is one of the oldest in Poland. It was established in June 1260 in Braniewo but after 18 years the headquarters was moved to Frombork. As a remuneration, it received three bailiffs: Frombork, Pieniężno and Olsztyn, from which it derived income. Initially, it included 16 canons. Representatives of all states could become members but were required to complete their three-year university studies. After the inclusion of Warmia in 1772 to Prussia it was deprived of secular power and income from land, and in this place a state subsidy was granted. In 1821 the number of members was reduced to 10 and 4 honorable canons were established. Nicolaus Copernicus was among the most famous members of this community. The most difficult times were experienced by the Chapter during Nazism and at the end of World War II, when 4 canons lost their lives. Soon after, its activity was suspended. It was not until 1951 that the Polish primate completed its composition and in 1959 the number of real canons from 8 to 12 and honorable from 4 to 12 was increased. The Warmia Cathedral Chapter had a number of privileges and one of the most important was the right to choose a bishop. It also assisted in administration of the diocese, but its primary task was to celebrate the liturgy in the cathedral church.
PL
Warmińska Kapituła Katedralna należy do najstarszych w Polsce. Została utworzona w czerwcu 1260 r. w Braniewie, ale po 18 latach siedzibę przeniesiono do Fromborka. Jako uposażenie otrzymała trzy komornictwa: fromborskie, pieniężnieńskie i olsztyńskie, z których czerpała dochody. Początkowo należało do niej 16 kanoników. Członkami mogli zostać przedstawiciele wszystkich stanów, ale byli zobowiązani do ukończenia 3-letnich studiów uniwersyteckich. Po włączeniu Warmii w 1772 r. do Prus pozbawiono ją władzy świeckiej i dochodów z ziemi, a w to miejsce zapewniono dotację państwową. W 1821 r. zredukowano liczbę członków do 10 i ustanowiono dodatkowo 4 kanonie honorowe. Wśród najbardziej znanych członków tej wspólnoty był Mikołaj Kopernik. Najtrudniejsze czasy przeżyła Kapituła w okresie nazizmu i pod koniec II wojny światowej, kiedy życie straciło 4 kanoników. Niedługo potem jej działalność została zawieszona. Dopiero w 1951 r. prymas Polski uzupełnił jej skład, a w 1959 r. zwiększono liczbę kanoników rzeczywistych z 8 do 12 i honorowych z 4 też do 12. Warmińska Kapituła Katedralna posiadała szereg przywilejów, a jednym z najważniejszych było prawo do wyboru biskupa. Pomagała też w administracji diecezją, ale jej podstawowym zadaniem było sprawowanie Liturgii w kościele katedralnym.
4
Publication available in full text mode
Content available

Księgozbiory kolegiów kanonickich archidiakonatu wojnickiego do 1786 roku

84%
Graczyk W.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2019
|
vol. 112
137-150
EN
The two collegiate churches existing in the archdeaconry of Wojnicz, in Wojnicz and Bobowa, possessed their own libraries with a similar number of books: the collegiate church in Wojnicz had 77 titles and the one in Bobowa around 50 titles. The core collections of both libraries comprised books on theology, preaching, philosophy, law and history. The Wojnicz collection acquired a special significance thanks to numerous fifteenth-century books in the surviving Gothic and Renaissance bindings which are of great value and only slightly damaged by the passage of time. Although these two libraries were established at different times (Wojnicz in 1465 and Bobowa in 1529) and circumstances, they both collected books related to pastoral work, particularly visible in the case of Bobowa. In the case of the collegiate church in Wojnicz, a number of valuable books were in the possession of canons, who collected them for their studies and work at the university, and then bequeathed them to the libraries of the collegiate churches. Undoubtedly, the library in Wojnicz ranked among the most significant book collections in terms of its content and the time of publication, while the one in Bobowa definitely served pragmatic purposes.
PL
Istniejące w granicach archidiakonatu wojnickiego dwie kolegiaty w Wojniczu i Bobowej posiadały swoje księgozbiory. Od strony zasobności były to biblioteki zbliżone, kolegiata w Wojniczu – 77 tytułów, w Bobowej – ok. 50. Trzon obydwu zasobów bibliotecznych stanowiły księgi z zakresu teologii, kaznodziejstwa, filozofii, prawa i historii. Rangę zbioru wojnickiego podnoszą zachowane do dziś cenne oprawy gotyckie i renesansowe na wielu XV-wiecznych księgach, nieco zniszczone przez upływ czasu. Obie biblioteki kolegiackie, choć powstały w różnym czasie i okolicznościach (Wojnicz – 1465, Bobowa – 1529), gromadziły księgi tematycznie związane z pracą duszpasterską, co jest szczególnie widoczne w przypadku Bobowej. Z kolei w przypadku kolegiaty w Wojniczu wiele cennych dzieł należało do kanoników, którzy wcześniej gromadzili je na okoliczność odbywanych studiów i pracy na uniwersytecie, z czasem przekazując je w drodze legatu testamentowego do zbiorów biblioteki kolegiackiej. Bez wątpienia księgozbiór kolegiaty w Wojniczu należał do znaczących pod względem zawartości treściowej ksiąg, jak również czasu ich wydania, w Bobowej zaś miał zdecydowanie charakter pragmatyczny.
5
Publication available in full text mode
Content available

Posługa opiekuńcza duchaków i kapucynów w Szpitalu Świętego Ducha w Rzymie w XVII-XVIII wieku

67%
Surdacki M.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2022
|
vol. 119
417-436
EN
During the Middle Ages and the post-Tridentine period, hospitals as institutions under ecclesiastical administration were places where special care was taken for the religious life of their patients. Care was administered with equal concern for the physical cure of the sick as for the salvation of their souls. This was also the case at Rome’s Hospital of the Holy Spirit, founded in 1198 by Pope Innocent III. The religious and spiritual life of its patients was shaped by the permanently resident Canons Regular of the Holy Spirit, often assisted by priests from other orders. From its inception, the hospital consisted of two institutions – a shelter for foundlings and an infirmary. This text focuses on the service, care and nursing work performed on behalf of the sick by both local canons of the Holy Spirit and priests and monks from outside the hospital, mainly Capuchins or Reformanti, who were hired to assist the lay staff during the increased influx of the sick. For example, in 1759, 14 Capuchins were invited to help, with that number reaching 15 in 1783. For the Roman infirmary of the Canons of the Holy Spirit, the Capuchins were a sort of back-up that could always be used in times of need, both when it came to pastoral and nursing assistance. Depending on their function and duties, the Capuchins received appropriate remuneration for their service. While the Capuchins or Reformanti, serving as outsiders in the infirmary of the Holy Spirit, performed well in their entrusted mission of charity to the sick, the Canons Regular of the Holy Spirit themselves departed almost completely from their original rule. During the period in question, they practically abandoned their care responsibilities towards the sick, focusing instead on administrative functions. Their charitable work was neglected and raised many objections as early as in the 17th century, and it was even worse in the following one, as evidenced by the documents, which only mentions calls for observance of the monastic charism from the time of the medieval foundation. By then, the sick could only rely on lay staff, assisted by outsider monks, despite the fact, according to the order’s founder, Guidon de Montpellier, as well as Pope Innocent III, who approved the order, its members were primarily meant to care for the sick. The first and obligatory stage on the path to religious life was the novitiate, consisting of a year’s service to the sick in a religious hospital.  Neglect, or even avoidance of service to the sick became a permanent phenomenon in the attitude of the Canons of the Holy Spirit over time. Sources from subsequent years confirm that they irrevocably departed from the original rule and charism, relegating their duties to external monks and lay servants. Having left the hospital halls and the sick, the clerics concentrated their efforts on accumulating profits and maintaining top administrative positions at the hospital. They never again returned to the original rule and active care service with the sick.
PL
W średniowieczu i w okresie potrydenckim szpitale jako instytucje pozostające pod zarządem kościelnym były miejscem, w którym szczególnie troszczono się o życie religijne podopiecznych. Z jednakową troską dbano w nich o fizyczne wyleczenie chorego, jak i o zbawienie jego duszy. Tak też było w rzymskim Szpitalu Świętego Ducha, ufundowanym w 1198 roku przez papieża Innocentego III. Życie religijne i duchowe jego pensjonariuszy było kształtowane przez rezydujących w nim stale kanoników regularnych Świętego Ducha, często wspomaganych przez kapłanów z innych zakonów. Szpital od początku swojego istnienia składał się z dwu instytucji – przytułku dla podrzutków i lecznicy, inaczej infirmerii. Niniejszy tekst koncentruje się na służbie oraz pracy opiekuńczej i pielęgnacyjnej wykonywanej na rzecz chorych zarówno przez miejscowych kanoników Świętego Ducha, jak i kapłanów oraz zakonników spoza szpitala, głównie kapucynów czy reformatów, których wynajmowano do pomocy świeckiemu personelowi w czasie zwielokrotnionego napływu chorych osób. Na przykład w 1759 roku do pomocy zaproszono 14 kapucynów, zaś w 1783 roku – 15. Dla rzymskiej infirmerii kanoników Świętego Ducha kapucyni stanowili swego rodzaju zaplecze, z którego zawsze można było w potrzebie korzystać, zarówno gdy chodzi o pomoc duszpasterską, jak i pielęgnacyjną. Za swoją posługę, w zależności od pełnionej funkcji i wykonywanych obowiązków, kapucyni otrzymywali odpowiednie wynagrodzenie. Kapucyni czy reformaci, gościnnie usługujący w infirmerii świętoduskiej, dobrze wypełniali powierzoną misję dobroczynną wobec chorych, natomiast niemal zupełnie od swojej pierwotnej reguły odeszli sami kanonicy regularni Świętego Ducha. W omawianym okresie praktycznie porzucili opiekuńcze obowiązki względem chorych, koncentrując się na pełnieniu funkcji administracyjnych. Już w XVII wieku ich praca charytatywna była zaniedbywana i budziła wiele zastrzeżeń, jeszcze gorzej było w następnym stuleciu, kiedy w dokumentach spotyka się jedynie wezwania do przestrzegania charyzmatu zakonnego z czasów średniowiecznej fundacji. Chorzy mogli wtedy liczyć już wyłącznie na personel świecki, wspomagany przez obcych zakonników. A przecież według założyciela zakonu Guidona z Montpellier, jak i papieża Innocenty III, który zatwierdził zakon, jego członkowie mieli przede wszystkim sprawować opiekę nad chorymi. Pierwszym i obowiązkowym etapem na drodze do życia zakonnego był nowicjat, polegający na rocznej posłudze chorym w szpitalu zakonnym.  Zaniedbywanie, wręcz unikanie posługi chorym stawało się z czasem zjawiskiem permanentnym w postawie kanoników Świętego Ducha. Źródła z kolejnych lat potwierdzają, że bezpowrotnie odeszli oni od pierwotnej reguły i charyzmatu, spychając swoje powinności na zewnętrznych zakonników i służbę świecką. Opuściwszy sale szpitalne i chorych, duchacy koncentrowali swoje wysiłki na kumulowaniu beneficjów i utrzymywaniu najwyższych stanowisk administracyjnych w szpitalu. Nigdy już nie powrócili do pierwotnej reguły i czynnej pracy opiekuńczej z chorymi.
6
Publication available in full text mode
Content available

Proboszczowie kanonii w Biegonicach

67%
Witowski W.
Tarnowskie Studia Teologiczne
|
2018
|
vol. 37
|
issue 1-2
EN
The article presents priest who were pastors in the parish of St. Lawrence in Biegonice. The time range of description is determined by years of existence of the Collegiate of Saint. Margaret in Nowy Sącz (1448-1791). Parish in Biegonice became one of prebends this Collegiate and office of the pastor was associated with canonical dignity, but there were exceptions. The article aims to present profiles of pastors, but also to show their influence on parish pastoral ministry, which mainly depends on the pastor – shepherd of a particular parish.
PL
Artykuł przedstawia sylwetki duchownych, którzy pełnili funkcję proboszczów w parafii św. Wawrzyńca w Biegonicach. Ramy czasowe określają lata istnienia kapituły św. Małgorzaty w Nowym Sączu (1448–1791). Parafia w Biegonicach została jedną z kanonii wspomnianej kapituły, dlatego urząd proboszcza związany był z godnością kanonicką, chociaż były od tego wyjątki. Opracowanie ma na celu przedstawić sylwetki proboszczów, ale także ukazać ich wpływ na parafialne duszpasterstwo, które w głównej mierze zależy od proboszcza – pasterza konkretnej parafii.
7
Publication available in full text mode
Content available

Księgozbiór kanoników i wikariuszy kapituły kolegiackiej pw. Narodzenia NMP w Tarnowie (XV-XVIII w.) w zbiorach biblioteki tarnowskiego seminarium duchownego

67%
Marszalska J.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2019
|
vol. 112
219-235
EN
When the Tarnów collegiate church was established (1400), a reference library necessary for pastoral work was amassed. The collection contained the Bible, commentaries on biblical texts, philosophical and theological treatises, and books helpful in preaching, including treaties in the field of polemic theology. It grew steadily in size, especially thanks to gifts and bequests made by the Tarnów canons. Among the books of the Tarnów canons are two significant and valuable collections (due to their interesting bindings), which belonged to Szymon Starowolski and Erazm Marcinowski. These are works in the fields of history, preaching, law, biblical literature, and above all, liturgy. They are printed in Latin and come chiefly from foreign publishing houses: Paris, Antwerp, Basel, Venice, Rome and Verona. In addition to the chapter library, there was also the library amassed by the college of curates, an institution established on 10 July 1458 and assigned to the collegiate church in Tarnów. The books collected by the college of curates were useful aids in parish pastoral work, as evidenced by the large number of sermons, homilies, all kinds of thesauruses, and above all, the Bible. This library was used primarily for preaching sermons on Sundays and throughout the liturgical year. Over time, the books of the college of curates were incorporated into the library of the collegiate chapter, and then into the library of Tarnów cathedral. In the nineteenth century, when the library of the Tarnów seminary was established, the books of the collegiate curates were given to the seminary book collection, where they are still today.
PL
Od czasu powstania kolegiaty tarnowskiej (1400) gromadzony był podręczny księgozbiór, niezbędny w pracy duszpasterskiej, zawierający Biblię i jej komentarze, traktaty filozoficzne i teologiczne, a także księgi pomocne w kaznodziejstwie, w tym traktaty z zakresu teologii polemicznej. Systematycznie powiększał się, zwłaszcza dzięki darom i legatom testamentowym tarnowskich kanoników. Wśród ksiąg po kanonikach tarnowskich dają się wyróżnić dwie znaczące i cenne pod względem zawartości kolekcje: kanoników Szymona Starowolskiego i Erazma Marcinowskiego z charakterystycznymi oprawami ksiąg dla obu kolekcji. Są to dzieła z zakresu historii, kaznodziejstwa, prawa, biblistyki, a nade wszystko liturgiki. Drukowane są w języku łacińskim i pochodzą w zdecydowanej większości z zagranicznych oficyn wydawniczych: Paryża, Antwerpii, Bazylei, Wenecji, Rzymu i Werony. Oprócz zgromadzonego księgozbioru kapitulnego księgi posiadało również kolegium wikariuszów utworzone przy kolegiacie tarnowskiej 10 lipca 1458 roku. Zgromadzone przez nich księgi pełniły funkcję praktyczną, służąc pomocą w duszpasterstwie parafialnym, na co wskazuje duża liczba sermones, homiliariów, wszelkiego rodzaju thesarusy i nade wszystko Biblia. Był to rodzaj księgozbioru podręcznego, służącego przede wszystkim do głoszenia kazań niedzielnych i w okresach roku liturgicznego. Księgi kolegium wikariuszów z czasem zasiliły księgozbiór kapituły kolegiackiej, a następnie katedralnej tarnowskiej. W XIX wieku, gdy tworzono bibliotekę seminarium tarnowskiego, księgi po wikariuszach kolegiackich zostały przekazane do księgozbioru seminaryjnego, gdzie znajdują się do dzisiaj.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.