Search results

1

Pracownicy socjalni w sytuacji epidemii koronawirusa SARS-CoV-2. Pierwsze polskie doświadczenia

100%

Wilk S., Szpoczek M.

Praca Socjalna

|

2020

|

vol. 35(2)

84-105

PL

Rozprzestrzenianie się w Polsce koronawirusa SARS-CoV-2 i ogłoszenie stanu epidemii warunkowało konieczność zmian w funkcjonowaniu jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. W artykule dokonano analizy literatury przedmiotu dotyczącego funkcjonowania pracowników socjalnych w sytuacji m.in. klęsk żywiołowych i na tej podstawie formułowano wnioski. Dodatkowo przeprowadzono pilotażowo 12 wywiadów z osobami zatrudnionymi w jednostkach pomocy społecznej. Przed wystąpieniem wirusa ośrodki nie były przygotowane na tego rodzaju zagrożenia, nie posiadały opracowanych procedur postępowania i środków ochrony osobistej. W trakcie trwania epidemii feminizacja zawodu pracownika socjalnego i możliwość sprawowania opieki nad dziećmi do lat 8, które nie uczęszczają do placówki edukacyjnej spowodowała ograniczenia w funkcjonowaniu jednostek – braki kadrowe. Nowa sytuacja wymusiła konieczność przeorganizowania pracy jednostek szczególnie w obszarach związanych z zabezpieczeniem własnego zdrowia i życia, w tym telepraca, praca rotacyjna, zmianowa, ograniczania przyjęć klientów i wyjścia w teren, realizacja wywiadów środowiskowych przez telefon. Szczególnego znaczenia nabrała specyfika pracy w domach pomocy społecznej, które zostały zamknięte na kontakt zewnętrzny, aby uchronić pensjonariuszy z możliwością zarażenia. Sytuacja epidemii powoduje, że ciągle zmieniane są akty normatywne dotyczące świadczeń dla osób w sytuacji zagrożenia zarażenia wirusem SARS-CoV-2, realizacji pomocy dla osób doświadczających przemocy czy wsparcia osób w kryzysie bezdomności. W tekście omówiono szczegółowo 5 czynników utrudniających wykonywanie czynności zawodowych dla pracowników jednostek pomocy społecznej: organizacyjno-prawne, fizyczne, interpersonalne, etyczne i psychologiczne. Ostatnim elementem, na który należy zwrócić uwagę jest to, aby zacząć pracować metodą organizowania społeczności lokalnych (i wykorzystywać kapitał społeczny), gdyż jej brak będzie stanowił barierę dla rozwoju polskich gmin po epidemii.

2

ПОСТЧЕРНОБЫЛЬСКОЕ ИСКУССТВО КАК РАБОТА ГОРЯ

86%

Żejmo B.

Przegląd Rusycystyczny

|

2020

|

vol. 172

|

issue 4

EN

The objective of the paper is to give an overview of and to analyse the Post-Chernobyl Art, which not only is perceived as an artistic comment on the Chernobyl tragedy but, most of all, as a way of working through the social trauma. The Post-Chernobyl Art is a remarkable panorama of the post-apocalyptic culture (both high and low) oriented toward a reflection on what happened; it is also a story about victims of the tragedy and a warning to the future generations.

PL

Celem artykułu jest przegląd i analiza sztuki post-czarnobylskiej postrzeganej nie tylko jako artystyczny komentarz do tragedii w Czarnobylu, ale przede wszystkim jako praktyka przepracowania społecznej traumy. Post-czarnobylska sztuka to niezwykła panorama postapokaliptycznej kultury (zarówno wysokiej, jak i niskiej), zorientowanej na refleksję o tym, co się wydarzyło, to także opowieść o ofiarach tragedii i przestroga dla przyszłych pokoleń.

3

Dyskursy katastrofy klimatycznej

86%

Kopciewicz L.

Ars Educandi

|

2021

|

vol. 18

67-82

EN

The aim of the article is to discuss the most important discourses that define the climate catastrophe: denialism, sustainable development, deep ecology, apocalyptic discourses and the concept of deep adaptation. These discourses are analyzed as narratives about the identity of people living in the times of globalization of environmental threats.

PL

Celem artykułu jest omówienie najistotniejszych dyskursów definiujących katastrofę klimatyczną: denializm, zrównoważony rozwój, ekologię głęboką, dyskursy apokaliptyczne oraz koncepcję głebokiej adaptacji. Dyskursy te analizowane są jako narracje o tożsamości ludzi żyjących w czasch globalizacji zagrożeń środowiskowych.

4

“Earth’s Powder/ in the Basilica of the Cosmos:” Ecocatastrophe and its scale in Marcin Ostrychacz’s Cielenie lodowca [Iceberg calving]

72%

Borucki D.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 30

EN

This article is devoted to the analysis of Marcin Ostrychacz’s poems collected in the volume Cielenie lodowca [Iceberg calving]. The article examines the poems using the concepts of the environmental catastrophe and the almost unimaginable scale on which it is taking place. Both concepts play a crucial role in the eco-critical discourse. The author tries to prove that by using the category of the detail, Ostrychacz strives to regain conceptual control over both notions. The poet sees the Earth as a detail in the cosmos and thus is able to process the phenomena which function on a wider planetary plane and find a counterbalance to the apocalyptic visions.

PL

Szkic poświęcony został analizie wierszy Marcina Ostrychacza zebranych w tomie Cielenie lodowca. Celem artykułu jest przyjrzenie się im przy użyciu powracających w ekokrytycznym dyskursie pojęć środowiskowej katastrofy oraz trudnej do wyobraźniowego przetworzenia skali, na której ta się odbywa. Autor stara się dowieść, że wykorzystując kategorię detalu, poeta dąży do odzyskania nad nimi konceptualnej kontroli. Celowe zobaczenie Ziemi jako detalu na kosmicznym obrazie pozwala mu na przetworzenie rozciągniętych na planetarnym planie zjawisk oraz wypracowanie określonej przeciwwagi dla świadomości uczestniczenia w pogłębiającym się kryzysie.

5

Świat po katastroﬁe. Motywy postczarnobylskie w powieści Очамимря Ołeksandra Irwańca i w dramacie Na początku i na końcu czasów Pawła Arje

72%

Olechowska P., Zambrzycka M.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2019

|

vol. 7

121-136

PL

The subject of the article is the analysis of post-Chernobyl themes in the novel by Oleksandr Irwaniec Ochamimriya and in Pawel Arje’s play At the beginning and end of time. The Chernobyl disaster played a key role in the development of contemporary Ukrainian literature and culture. Chernobyl very quickly became a universal metaphor that have gone far beyond ecology and into a cultural and political context. In both works, the atomic explosion (taken literally by Arje, as the explosion of the No. IV reactor in Chernobyl and by Irvacek more vaguely as an explosion) is a key element of the plot, aﬀ ecting both the fate of the characters and the shape of the surrounding reality. Although these works belong to two diﬀ erent literary genres and showcase two diﬀ erent conventions of presenting reality, they are connected by a post-apocalyptic vision of the world and the concept of a looping time. The heroes of both texts live in a time after the catastrophe, deprived of civilized goods and isolated from the rest of the world. In the novel by Irwaniec, this time after the catastrophe is a sort of “new medieval” with a decidedly pessimistic expression while in Arje’s drama the return to the pre-industrial worldview contains hope for ﬁ nding traditional values. Both texts also address issues relevant to the modern post-Soviet society, but they do so in very diﬀerent ways. Irwaneć uses grotesque, to deprive his characters of complexity, while Arje makes his characters deeply tragic and psychologically probable.

6

Białoruskie doświadczenia w zakresie zarządzania kryzysowego

72%

Szwajca A.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2016

|

issue 1(18)

PL

Bezpieczeństwo Republiki Białorusi chronione jest przez organy państwowe przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Białoruś jest państwem położonym w Europie Wschodniej, przynależącym do organizacji międzynarodowych i regionalnych. W związku ze swoim położeniem geograficznym oraz przebytymi transformacjami jest szczególnie narażone na szereg zagrożeń, zwłaszcza tych związanych ze zorganizowaną przestępczością, handlem ludźmi, narkotykami, bronią itp. Ponadto w dalszym ciągu zmaga się ze skutkami jednej z największych katastrof, jaką był wybuch reaktora jądrowego w elektrowni w ukraińskim Czarnobylu (1986), który spowodował skażenie dużej części Białorusi. Zarządzanie kryzysowe na obszarze Republiki Białorusi sprawuje Ministerstwo Sytuacji Nadzwyczajnych Republiki Białorusi (MES), które jest właściwym organem rządowym do spraw regulacji i kontroli w zakresie zapobiegania i likwidacji sytuacji nadzwyczajnych katastrof naturalnych i antropogenicznych oraz obrony cywilnej, ochrony przeciwpożarowej, przemysłowej, bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego, likwidacji skutków katastrofy w Czarnobylu, tworzenia i utrzymywanie rezerw państwowych i mobilizacji materiału. Organizację działań organów państwowych i obywateli reguluje ustawa z dnia 5 maja 1998 N-141-W o ochronie ludności i terytorium w sytuacji kryzysowej, regularnie zmieniana i dostosowywana do obecnych realiów. Białoruski system zarządzania kryzysowego funkcjonuje na wszystkich szczeblach administracyjnych państwa, zwracając uwagę na monitorowanie zagrożeń, edukację społeczeństwa oraz rzetelną politykę informacyjną. O pojawieniu się sytuacji kryzysowej informowany jest organ państwowy, który decyduje o uruchomieniu konkretnych procedur, a co za tym idzie – właściwych sił i środków potrzebnych do opanowania zaistniałego zdarzenia oraz późniejszej odbudowy.

EN

The State organs of the Republic of Belarus protect security of the Republic against internal and external threats. Belarus is a country in Eastern Europe and belongs to international and regional organizations. Due to its geographical location and past transformations, Belarus is particularly exposed to risks, especially those associated with organized crime, human trafficking, drugs, weapons, etc. Furthermore, it is still struggling with the effects of one of the biggest disasters, which was the nuclear reactor explosion at a power plant at the Ukrainian Chernobyl (1986), causing contamination of a large part of Belarus. Crisis management in the Republic of Belarus is in charge of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Belarus (MES). It is the appropriate governmental body responsible for: regulating and monitoring in the field of prevention and elimination of emergency situations of natural and man-made disasters and civil defense, fire protection, industrial, nuclear safety and radiation, liquidation of consequences of the Chernobyl disaster, the creation and maintenance of state reserves and mobilization of the material. Organizing activities of state bodies and citizens is regulated by the Act of May 5, 1998 N 141-W on the protection of the population and territory in a crisis situation, regularly changed and adapted to current situation. Belarusian crisis management system operates at all levels of the state administration, paying attention to the monitoring of risks, public education and reliable information policy. The state organ is being informed on appearing crisis situation. Then it decides to launch specific procedures and thus the appropriate forces and resources needed to manage an event occurring and the subsequent reconstruction.

7

Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości Swietłany Aleksijewicz: konflikt postkatastroficznych narracji

72%

Karonta A.

Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

|

2020

|

issue 2

1-15

EN

Svetlana Alexievich’s Chernobyl Prayer: A Chronicle of the Future is a collection of narratives created after the catastrophe at the Chernobyl nuclear power plant. The paper presents the posttraumatic reality as an inexpressible experience that cannot be explained or described. However, the inability to represent traumatic experience does not mean falling into silence. Instead, it rouses the imagination. Interviews with victims of the catastrophe carried out by the author confirm the existence of a specific, collective “imaginarium” of the conceptual realm, where the process of fantasizing actuates discourse, both metaphysical-apocalyptic and other, and also evokes the aestheticization of the disaster, as well as irony. The emergence of different languages reflects the possible ways of perceiving posttraumatic reality and creating postcatastrophic discourse. The catastrophe, which creates a threat – and simultaneously, an attraction, an unreal object of desire – is terrifying and at the same time ridiculous.

PL

Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości Swietłany Aleksijewicz jest zbiorem narracji powstałych po wybuchu elektrowni jądrowejw Czarnobylu. Publikacja przedstawia posttraumatyczną rzeczywistość jako przestrzeń „niewyrażalną”, niedającą się wytłumaczyć lub opisać. Brak możliwości reprezentacji doświadczenia traumatycznego nie oznacza jednak popadnięcia w milczenie, lecz powoduje uruchamianie wyobraźni. Wywiady z ofiarami katastrofy przeprowadzone przez autorkę potwierdzają istnienie swoistego imaginarium zbiorowego, w którym snucie fantazji uruchamia m.in. metafizyczny dyskurs apokaliptyczny, a także powoduje estetyzację katastrofy lub ironizowanie jej. Powstanie tak różnych języków odzwierciedla możliwe sposoby odbierania posttraumatycznej rzeczywistości, tworzenie dyskursu postkatastroficznego. Katastrofa, tworząc zagrożenie, jednocześnie przyciąga, stanowi odrealniony obiekt pożądania, jest przerażająca i zarazem śmieszna.

8

Sytuacja demograficzna Polski implikacją dla zintegrowanego rozwoju

72%

Pliszka T., Tkach A.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2014

|

issue 37

239-257

PL

Celem badawczym artykułu jest ukazanie sytuacji demograficznej na tle kondycji gospo-darki polskiej. Okazuje się, że Polska w świetle przytoczonych danych, które zawarto w wielu tabelach, znajduje się w silnym kryzysie gospodarczym i demograficznym. Wydajność pracy plasuje się znacznie poniżej przeciętnej UE. Kolejny czynnik niekorzystny dla gospodarki to wysokie bezrobocie, jedno z najwyższych w Unii Europejskiej. Bezrobocie utrzymuje się już ponad 10 lat i nie widać oznak dla jego znaczącego ograniczenia. Dalszy niekorzystny czynnik to wysoki poziom emigracji czasowej, ale też emigracji na pobyt stały – zwłaszcza młodzieży. Niska kultura rolna, niekorzystnie rysująca się struktura wiekowa ludności, wydłużenie wieku przejścia na emeryturę do pełnych 67 lat dla kobiet i mężczyzn, przy jednocześnie chronicznym braku miejsc pracy i to dla ludzi młodych (absolwentów szkół średnich i wyższych). Wysokie ujemne saldo funduszu emerytalnego stwarzające zagrożenie dla wypłaty emerytur. Ogólnie bar-dzo niskie przeciętne płace i niekorzystna z punktu widzenia przyszłości struktura wiekowa ludno-ści. Ponad 8 lat krótsze przeciętnie życie Polaka od przeciętnie najdłużej żyjących w Andorze – to elementy, na podstawie których wnioskuje się o kondycji i potencjale społeczno-gospodarczym naszego państwa. Dotychczasowe działania naszego państwa w zasadzie ograniczają się do zabiegów biurokra-tycznych i marketingowych. W Polsce nie zauważa się produkcji czy usług, które można by uznać za naszą specjalność. Analizując wartość dodaną brutto dla poszczególnych sektorów gospodarki zauważa się wysoki udział usług – ok. 64,3%, przemysłu – 23,7% i budownictwa – 8,2%, co jest zgodne z trendami światowymi, natomiast czy jest to dobre dla naszego poziomu rozwoju, to pozostaje pytaniem otwartym. Wniosek końcowy: Polska będąc w kryzysie musi podjąć działania zmierzające do wyelimi-nowania negatywnych zjawisk, które winny równomiernie obciążyć mieszkańców i stworzyć zachęty wśród młodzieży do pozostawania w kraju.

EN

The aim of the research is to show the demographic situation on the background of the Polish economy. It turns out that Poland in the light of presented data is in acute economic and demo-graphic crisis. Labor productivity, which is shown in comparison to the other EU countries is well below the EU average. Another factor detrimental to the economy is high unemployment, one of the highest in the European Union. Unemployment has remained on a high level for over 10 years and is not showing any signs of its significant decrease. The next negative factors are: high level of temporary emigration, and also migration, particularly of young people, for permanent residence, low agricultural culture, very low average wages, unfavorable age structure of the population, the shift of the retirement age for 67 years for men and women, at the same time a chronic lack of jobs for young people (high school and university graduates). The high negative balance of the pension fund dangerous for its solvency. Over 8 years short-er life expectancy than in Andorra. All of above facts indicate the socio-economic condition and potential of our country. Previous actions of our state, in principle, are limited to bureau-cratic and marketing procedures. There are no services nor production which can be regarded as our specialty. Analysing the gross value added for each sector of the economy one can see a high share of services (approximately 64,3%), industry (23,7%) and construction (8,2%), which is consistent with global trends. Whether that trend is good for our development remains an open question. Conclusion: Poland, struggling with crisis, must take an action to eliminate negative phenomena and to create incentives for young people to stay in the country. The cost of that ac-tions should be equally taken by all residents.

9

Inkluzywne nurty dojrzałej teologii politycznej Jürgena Moltmanna

72%

Danielewicz Z.

Acta Politica Polonica

|

2020

|

vol. 50

|

issue 2

33-44

EN

The paper follows the development of academic activity of a German protestant theologian Jürgen Moltmann covering the period of seven decades and interprets it from the perspective of political theology that he has been creating in an explicit or more implicit way, integrating it with various and seemingly non-political issues. Such integral and cohesive shape of Moltmann’s political theology unveils a picture of committed Christian reflection involved in various areas of social and natural life. In an original way, Moltmann picks up not only the subjects typically associated with political philosophy and theology, such as human rights, freedom, dignity, equality or justice, but refers all of them to non-human part of the natural world – the world that is on the brink global catastrophe that endangers the whole human and non-human system of life on earth. It is an apocalyptic catastrophe undoubtedly caused by humans.

PL

W artykule przybliżono trwającą ponad siedem dekad twórczą drogę niemieckiego protestanckiego teologa Jürgena Moltmanna. Teksty − tworzone przez niego explicite bądź implicite i wiązane z różnorodnymi, zdawałoby się pozapolitycznymi zagadnieniami − zinterpretowano z perspektywy teologii politycznej. Integralny wykład teologii politycznej Moltmanna to obraz zaangażowania chrześcijańskiej refleksji w różnorodne wymiary życia społeczeństw i świata pozaspołecznego. Moltmann w oryginalny sposób podejmuje kwestie nie tylko klasycznie powiązane z filozofią i teologią polityczną, jak np. prawa człowieka, wolność, godność, równość czy sprawiedliwość, ale odnosi je do pozaludzkiej części świata natury, i to znajdującej się na skraju globalnej katastrofy zagrażającej systemowi ludzkiemu oraz pozaludzkiemu życiu na ziemi - apokaliptycznej katastrofy w sposób ewidentny wywołanej przez człowieka.

10

Historiograficzne leki na katastrofy narodowe. O pracach nad kodeksem dyplomatycznym Śląska przed i po roku 1945

72%

Pestrykov O.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2022

|

vol. 52

371-386

EN

This paper is an attempt to answer the question: can the process of historical source construction be a way of responding to national catastrophe? The primary meaning of the word catastrophe is the unexpected but logical conclusion of a play. Although the word "catastrophe" has changed its meaning, it still retains its connotation. It is not a meaningless ending. History cannot be the cure for catastrophe in the classical sense. Its effects are well described by the idea of Pharmakon, which we can find in Plato. Pharmakon is both a medicine and a poison. A person suffering a catastrophe is not cured, but rather is inebriated by history. It is what gives one the strength to survive the trauma of catastrophe. Historians are no exception. The second half of the article is a concrete example (case‑study) of how, under the guise of objective studies of historical documents, historians create realities that help them to relive (but not cure) the trauma of catastrophe. Often the historical source is perceived as an immutable, natural basis for the construction of a historical narrative. A historical source has no nationality, but it can obtain it. The most popular and simple way is the publication of new (or first) historical sources edition as "nationals" This article examines a specific example of the race between Polish and German historians (after 1945) on the issue of publishing historical sources concerning mediaeval Silesian history. Since the very same documents had to be published, the primacy in publication of new editions had to determine its "nationality".

11

Ochrona przeciwpożarowa i ochrona przed katastrofami w kraju związkowym Brandenburgia

72%

Zakrzewski W.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2017

|

issue 3

189-217

PL

wpożarowej i zwalczania katastrof w kraju związkowym Brandenburgia w Republice Federalnej Niemiec. Opracowanie zostało podzielone na dwa zasadnicze bloki. W pierwszym przedstawiono zarys organizacji państwa federalnego, jakim jest RFN, podział kompetencji pomiędzy władzami federalnymi, a krajami związkowymi, zasady zwalczania zagrożeń o charakterze niepolicyjnym. Drugi blok zawiera informacje dotyczące rozwiązania prawnego dotyczącego funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej i ochrony przed katastrofami w kraju związkowym Brandenburgia. W wielu miejscach dokonane tłumaczenia mogą być odmienne od zwrotów występujących w publikacjach w języku polskim, co wynika z wieloletniego doświadczenia autora ze współpracy pomiędzy organami i instytucjami realizującymi zadania z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego.

EN

This publication is devoted to the organization of fire protection and disaster protection systems in the federated state Brandenburg in the Federal Republic of Germany. The study was divided into two main blocks. The first is present the organization of Federal Republic of Germany, the distribution of competences between the federal authorities and the federated states, the principles of combating non‑police threats. The second block contains information on the legal solution for the functioning of fire protection and disaster protection in Brandenburg. In many places, the translations may be different from those in Polish, as a result of the author’s long‑standing experience of cooperation between bodies and institutions carrying internal security tasks.

12

Literatura współistniejąca

72%

Olszański G.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2021

|

vol. 17

159-174

EN

The aim of this article is an attempt to answer the question whether the COVID-19 pandemic – contrary to all the negative scenarios and unequivocally pessimistic descriptions – can become a tool for a culture-making change whose positive effects can be observed in the area of literature. After all, the unequivocally negative image of a disaster as an event having solely destructive consequences is not the only possible outlook. Scholars engaged in disaster studies equally strongly emphasize the creative dimension of disasters perceiving them as a kind of energetic stimuli that bring about ambivalent, ambiguous phenomena. It is this kind of thinking that I am trying to adapt to the description of the literary life during pandemic.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy pandemia COVID-19 – wbrew negatywnym scenariuszom i jednoznacznie pesymistycznym opisom – może stać się narzędziem kulturotwórczej zmiany, której pozytywne skutki dają się zaobserwować w polu literatury. Jednoznacznie negatywny obraz katastrofy, jako zdarzenia niosącego jedynie destrukcyjne skutki, nie jest wszak jedynym możliwym oglądem. Uczeni zajmujący się disaster studies równie mocno podkreślają kreacyjny, twórczy wymiar katastrof, widząc w nich rodzaj energetycznego bodźca, który przynosi zjawiska o ambiwalentnym, niejednoznacznym charakterze. Właśnie ten rodzaj myślenia staram się zaadaptować do deskrypcji życia literackiego toczącego się w trakcie pandemii.

13

Od „miasta silników” do „popielnika historii” – o filmowym fantazmacie Detroit i kryzysie idei polis

72%

Szalewska K.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

219-233

EN

This article analyses the cultural phenomenon of Detroit. The author tries to reconstruct the phantasm of the fall of this metropolis based on artistic representations (primarily film productions) of the ‘Motor City’, while reflecting on the crisis of the idea of polis in the times of postmodernity. The analysis opens with RoboCop by Paul Verhoeven which is contrasted with 21st-century film productions, such as Lost River by Ryan Gosling, Only Lovers Left Alive by Jim Jarmusch, It Follows by David Robert Mitchell and Don’t Breathe by Fede Álvarez. Studying RoboCop through the prism of topographical turn and philosophy of the city makes it possible to see this picture as a testimony of how polis was perceived in the late 20th century (technological optimism, crisis of the idea of the centre pointing to its strong embedment in urban imagination). Juxtaposed with Verhoeven’s picture, the features by Gosling, Mitchell, Álvarez and Jarmusch show how urban phantasms have changed in the 21st century, coinciding with the newly developed forms of urban aesthetics (urban exploration, ruin porn, fascination with the post-catastrophic urban form).

14

Katastrofa, czyli na ruinach zadomowienia

72%

Kunce A.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

146-166

EN

Focusing on the concept of disaster, the author asks questions about a space for thinking and experiencing which emerges in the face of a catastrophe that either strikes directly, is heard of, seen or talked about, recurring in everyday life, through cultural texts and their transformations. The unfolding research leads to even more fundamental questions: Is a disaster an anticipation of something? Doesn’t it merely reveal what we are so eager to forget, having settled into our culture? The author refers to Freud’s concept of the uncanny (in German: Unheimliche). By putting it in the specific context of disaster, she studies it at its most radical, wondering what happens when this feeling of ‘being settled’ is turned into ruins. Can art penetrate the severity of disaster in the radical context of the post-catastrophic quality of Unheimliche? According to the article, culture must create a space offering a more relaxed approach to all that is human and to human community. This is for example the case of catastrophic texts. A story, a film or any other artistic production that visualises a disaster, even if only in the diminishing space of the familiar, the heimlich, provides some insight into the world of radical anxiety.

15

Museum vitae – pęknięcia i kontynuacje po katastrofie. 9/11 Memorial and Museum w Nowym Jorku

72%

Bogunia-Borowska M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

32-52

EN

On 11 September 2001, the twin towers of the World Trade Center (WTC) in New York City were destroyed in a terrorist attack. It was a disaster of immense political, social, cultural and economic consequences for the entire world. The WTC site, referred to as ‘Ground Zero’, needed to be restored, both physically and symbolically. The site’s redesign and rebuilding process took nearly 20 years and has now been completed. The article discusses the 9/11 Memorial and Museum in New York City as museum vitae, describing it with two metaphors: cracking and continuing. The former refers to the WTC disaster cracking the human will to live and fight, and evoking reflection on the value system of the world attacked with such a brutal force. The latter, while allowing many possible interpretations, seems to hint at new ideas, information, contexts and understanding that may enrich our knowledge of the world. The entire site, with the 9/11 Memorial and Museum, tells the story of the disaster that happened here as well as of the culture, values, meanings and strength of human community. Unfolding like a story in a book, it reveals different senses while leaving room for individual interpretation.

16

Medialne życie katastrofy. Przypadek wybuchu w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

72%

Sarzyńska A.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

53-68

EN

Among all known disasters, cataclysms and catastrophes, the explosion at the Chernobyl nuclear power plant holds a particular place in human memory. There are several reasons for that. Firstly, as one of the largest industrial disasters in history, it was an incident of truly global reach that put citizens of many countries at risk. Secondly, people were suddenly forced to confront with an invisible enemy, one that raises the greatest fear, which made that fight extremely uneven. Thirdly, the explosion occurred at a specific moment in history and in a specific country, as a result of which relevant information, limited as it was, was released to the public with a significant delay, with some events of 26 April 1986 not fully explained until today. These are probably only a few reasons why this catastrophe continues to stir emotions even after 30 years. The aim of the discussion presented here is to find the source of the current increase in interest in Chernobyl, analyse media discourse associated with disasters and predict their possible effects.

17

Wyzwania antropocenu. Żywioł wody w retoryce audiowizualnych narracji o katastrofach

72%

Jarecka U.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

83-97

EN

This article shows changes in visual narratives of disasters related to the element of water, with narratives from the 1990s (documentary series) serving as a starting point. The basic context of the unfolding analysis comes in the form of global problems, primarily environmental ones, brought about by the Anthropocene epoch. Firstly, the context associated with mass media is presented. After that the article moves on to discussing environmental concerns as a megatrend in contemporary culture and theoretical concepts that are critical to our understanding of changes in the media attitude to and media discourse on disasters. Next, the rhetoric of media narratives of the water element is analysed along with changes in documentary narratives presented by the new media. Finally, new challenges are pointed out that come with the Anthropocene epoch.

18

Mimowolne rezerwaty. Literatura niefikcjonalna wobec krajobrazów stref nuklearnych

72%

Gieba K.

Porównania

|

2022

|

vol. 31

|

issue 1

79-93

EN

Bruce Sterling called involuntary reserves such places that were “recovered” by nature as a result of a catastrophe, contamination or war. This type of reserve is the Chernobyl Exclusion Zone, almost completely uninhabited by people for over 30 years. On its Belarusian side, the Polessian State Radiation-Ecological Reserve was established. The abandoned villages have been consumed by nature, and endan-gered animal species find their refuge in the zone. At the same time, the zone is still irradiated, its landscape is filled with radioactivity stamps, vehicle cemeteries and mounds-burials where contaminated houses, objects, trees were buried. The article will present the representation of the Chernobyl ecosystem present in non-fictional literature ( including texts by Svetlana Aleksijewicz, Mary Mycio, Kate Brown, Igor Kostin and others ) and the problematization of the status of this environment, which Adam Higginbotham calls “contaminated Eden.”

PL

Mimowolnymi rezerwatami Bruce Sterling nazwał takie miejsca, które zostały „odzyskane” przez przyrodę na skutek katastrofy, skażenia czy wojny. Tego typu rezerwatem jest Czarnobylska Strefa Wykluczenia, od ponad 30 lat niemal zupełnie niezamieszkiwana przez ludzi. Po jej białoruskiej stronie utworzono nawet Państwowy Poleski Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny. Opuszczone miejscowości pochłania przyroda, a w strefie znajdują swój azyl zagrożone gatunki zwierząt. Jednocześnie zona nadal pozostaje napromieniowana, jej krajobraz wypełniają znaczki radioaktywności, cmentarzyska pojazdów i kopce-mogilniki, w których zakopywano skażone domy, przedmioty, drzewa. W artykule została przedstawiona reprezentacja czarnobylskiego ekosystemu obecna w literaturze niefikcjonalnej ( m.in. teksty Swietłany Aleksijewicz, Mary Mycio, Kate Brown, Igora Kostina ) oraz problematyzacja statusu tego środowiska, nazwanego przez Adama Higginbothama „skażonym edenem”.

19

GÓRNICZE MIEJSCA PAMIĘCI JAKO TWORZYWO DO OPRACOWANIA TEMATYCZNEGO SZLAKU KULTUROWEGO W PRZESTRZENI RUDY ŚLĄSKIEJ

72%

ŚWITAŁA-TRYBEK D.

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja

|

2019

|

vol. 1(23)

133-150

PL

Dramatyczne wydarzenia, w których jednorazowo ginie większa liczba osób, pozostawiają po sobie materialne ślady w postaci obiektów architektonicznych: pomników, tablic pamiątkowych, krzyży, a także kaplic. Nie inaczej jest w przypadku katastrof górniczych. Miejsc upamiętniających tragicznie zmarłych w kopalniach węgla kamiennego w krajobrazie osiedli górniczych i pogórniczych jest bardzo wiele. Przedmiotem artykułu są miejsca pamięci nieszczęśliwych wydarzeń w kopalniach na obszarze Rudy Śląskiej, które powstały od połowy XIX wieku po współczesność. Ze względu na liczne przykłady ich występowania (pomniki, mogiły zbiorowe, małe obiekty sakralne) mogą one stanowić interesujące tworzywo do opracowania szlaku turystyczno-kulturowego „Rudzkie miejsca pamięci górniczego trudu”. Podstawą niniejszego opracowania są materiały zebrane przez autorkę podczas badań terenowych prowadzonych od 2006 roku (rejestracja obiektów pamięci), a także kwerenda archiwaliów oraz dostępna na ten temat literatura przedmiotu.

EN

Dramatic events, where a lot of people die at once, leave behind material traces in the form of architectural objects: monuments, commemorative plaques, crosses, and chapels. This is true also in the case of mining accidents. There are many memorial sites commemorating the victims of accidents in coal mines in the landscape of mining and post-mining settlements. This article focuses on memorial sites devoted to unfortunate events that happened in mines in the area of Ruda Śląska, established from the mid-nineteenth century to the present. Due to numerous occurrences (monuments, mass graves, small sacral objects), they may provide interesting material for the development of a tourist and cultural trail “Miner’s toll memorial sites in the area of Ruda Śląska”. The basis of this study are materials gathered by the Author during field studies carried out since 2006 (registration of memorial sites), as well as a query of archives and available literature.

20

Problem interpretacji zasady Fiat iustitia, ruat coelum (The Problem of Interpretation of the Principle fiat iustitia, ruat coelum)

72%

Lewandowski W.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2019

|

vol. 46

5-23

EN

Most of the consequential and deontological interpretations of the fiat iustitia, ruat coelum principle, do not allow treating it as a basis for resolving practical problems. This article presents a proposal for an interpretation, under which this principle can serve as a practical rule. This interpretation assumes that fiat iustitia, ruat coelum applies to the final decision that affects the assessment of the entire life of the agent or humanity. Success of this interpretation depends on whether the lack of morally permissible possibilities to avoid individual or global catastrophe may serve as a reason for accepting it.

PL

Większość konsekwencjalnych i deontologicznych interpretacji zasady fiat iustitia, ruat coelum nie pozwala na stosowanie jej do rozstrzygania praktycznych problemów. Artykuł przedstawia propozycję takiej interpretacji, przy której zasada ta może służyć jako reguła praktyczna. Interpretacja ta zakłada, że fiat iustitia, ruat coelum stosuje się do ostatecznych decyzji, które wpływają na ocenę całego życia podmiotu lub ludzkości. Sukces tej interpretacji zależy od tego, czy brak moralnie dopuszczalnych możliwości uniknięcia indywidualnej lub globalnej katastrofy może stanowić rację do jej zaakceptowania.

Refine search results

Pracownicy socjalni w sytuacji epidemii koronawirusa SARS-CoV-2. Pierwsze polskie doświadczenia

ПОСТЧЕРНОБЫЛЬСКОЕ ИСКУССТВО КАК РАБОТА ГОРЯ

Dyskursy katastrofy klimatycznej

“Earth’s Powder/ in the Basilica of the Cosmos:” Ecocatastrophe and its scale in Marcin Ostrychacz’s Cielenie lodowca [Iceberg calving]

Świat po katastroﬁe. Motywy postczarnobylskie w powieści Очамимря Ołeksandra Irwańca i w dramacie Na początku i na końcu czasów Pawła Arje

Białoruskie doświadczenia w zakresie zarządzania kryzysowego

Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości Swietłany Aleksijewicz: konflikt postkatastroficznych narracji

Sytuacja demograficzna Polski implikacją dla zintegrowanego rozwoju

Inkluzywne nurty dojrzałej teologii politycznej Jürgena Moltmanna

Historiograficzne leki na katastrofy narodowe. O pracach nad kodeksem dyplomatycznym Śląska przed i po roku 1945

Ochrona przeciwpożarowa i ochrona przed katastrofami w kraju związkowym Brandenburgia

Literatura współistniejąca

Od „miasta silników” do „popielnika historii” – o filmowym fantazmacie Detroit i kryzysie idei polis

Katastrofa, czyli na ruinach zadomowienia

Museum vitae – pęknięcia i kontynuacje po katastrofie. 9/11 Memorial and Museum w Nowym Jorku

Medialne życie katastrofy. Przypadek wybuchu w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

Wyzwania antropocenu. Żywioł wody w retoryce audiowizualnych narracji o katastrofach

Mimowolne rezerwaty. Literatura niefikcjonalna wobec krajobrazów stref nuklearnych

GÓRNICZE MIEJSCA PAMIĘCI JAKO TWORZYWO DO OPRACOWANIA TEMATYCZNEGO SZLAKU KULTUROWEGO W PRZESTRZENI RUDY ŚLĄSKIEJ

Problem interpretacji zasady Fiat iustitia, ruat coelum (The Problem of Interpretation of the Principle fiat iustitia, ruat coelum)