Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: katolickie i uniwersalne wymiary nadziei, szkocka poezja archipelagiczna, poetycka wizja życia na Orkadach, George Mackay Brown

Sort By:

Limit search:

Orkadyjska poetyka nadziei. Liryczne wymiary i napięcia toposu w wybranej poezji George’a Mackay’a Browna

100%

LELEŃ H.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

2019

vol. 32

issue 4 (128)

The article overviews the literary topos of hope in the poetic works of major Scottish Catholic writer George Mackay Brown (1921–1996). It turns out that hope, conceived as a theological virtue, determines the underlying patterns of his literary worlds, although Mackay never made it overexplicit or an obvious conclusion for his readers to draw. Rather than directly speak of faith and of the joy of hope that faith brings, Brown opted for the indirect frames of narrating the poetic stories of individual and community ascent and demise, followed by regeneration. His lyrical visions of Orkney archipelagic communities are made universal by focusing on the cycles of human life, represented by birth, toil, and death, often described as entering some further “door.” The use of Gospels-rooted plain imagery of farming and fishing makes it possible for the poems to touch upon the fundamental truths of human life and to infuse them with the Christian system of beliefs. In foregrounding this aspect, Brown gently conducts his poetic and ethical mission of working for the benefit of his archipelagic homeland, for Scotland, and for humanity in general. Inspired by Gerald Manley Hopkins and St. John Henry Newman, he seems to have launched upon the mission of reviving the sense of union of the whole creation so as to counter the modern crisis of culture. Brown’s imagery of hope and faith can also be set against the Catholic teaching on hope expressed in the Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et Spes and in the book Crossing the Threshold of Hope by John Paul II, whom Brown greatly admired. In Brown’s poetic world, art has a sacramental dimension and it can therefore inspire people with hope. At the same time, hope is represented as a virtue which can be found in the most unlikely and poorly facets of individual and communal life. Brown finds glory and hope in the world of everyday work and scarcity. His lyrical evocations get their energy from the juxtaposition of some fundamental signs, highlighted by a sparing use of poetic devices. He frequently operates with runic compactness and saga-like emotional restraint. With the use of the technique of understatement, the idea of hope that permeates the life of an individual and the community among the common daily hardships is all the more powerful and persuasive for the reader who is encouraged to play an active role in searching for the dispersed textual signs.

Artykuł bada wielowymiarową realizację toposu nadziei w utworach poetyckich jednego z ważniejszych szkockich pisarzy katolickich George’a Mackay’a Browna (1921-1996). W szczegółowym oglądzie okazuje się, że u Browna nadzieja rozumiana w duchu nauczania Kościoła katolickiego (jako cnota teologiczna) jest podstawą wielu estetycznych uporządkowań i zabiegów w obrębie konstrukcji świata lirycznego. Nigdy jednak nadzieja nie jest ukazywana w sposób zbyt natarczywy dla w dużej mierze protestanckich i ateistycznych czytelników dzieł poety. Zamiast mówić otwarcie o wierze i o radości płynącej z nadziei, którą wiara przynosi, Brown wybiera niebezpośrednie sposoby snucia poetyckich narracji o indywidualnych i wspólnotowych wzlotach i upadkach, przy czym upadki są nieodmiennie drogą do jakiegoś odrodzenia. W poezji Browna liryczne wizje archipelagu Orkadów i jego wspólnot są przy tym ujmowane jako uniwersalne. Zostaje to osiągnięte poprzez liczne odwołania do cyklu ludzkiego życia, na który składają się narodziny, trudy istnienia i śmierć, często ukazywana jako przejście przez jakieś kolejne „drzwi”. Użycie prostych, nawiązujących do życia rolników i rybaków, znaków i symboli, zaczerpniętych z preindustrialnych realiów wyspiarskich, jak i z tekstów Ewangelii, sprawia, że wiersze te dotykają fundamentalnych prawd ludzkiego życia i pozwalają naświetlić je za pośrednictwem chrześcijańskiego systemu przekonań i wartości. Poprzez uwypuklenie tych elementów Brown realizuje wizję misji nie tylko poetyckiej, ale też etycznej – pracy dla dobra swego archipelagicznego społeczeństwa, dla Szkocji i dla szeroko pojętej ludzkości. Czerpiąc inspirację z poezji Gerarda Manleya Hopkinsa i św. Johna Henry’ego Newmana, Brown podejmuje swego rodzaju poetycką misję odzyskania, czy też uzyskania, poetyckiego zjednoczenia całego stworzenia, tak aby przeciwdziałać współczesnemu kryzysowi kultury. Sposób, w jaki Brown wykorzystuje topos nadziei i motyw wiary, daje się przy tym zestawić z nauczaniem o nadziei wyrażonym w Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes oraz w książce Przekroczyć próg nadziei Jana Pawła II. W poetyckiej wizji Browna poezja nabiera swego rodzaju wymiaru sakramentalnego i ma za zadanie inspirować ludzi nadzieją. Brown przedstawia nadzieję jako życiodajną wartość, którą odnaleźć można w najmniejszych i najmniej spektakularnych elementach życia wspólnotowego i jednostkowego.

Refine search results

1 Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

1 LELEŃ H.

1 2019

Search results

Orkadyjska poetyka nadziei. Liryczne wymiary i napięcia toposu w wybranej poezji George’a Mackay’a Browna