Search results

1

Wygodna demagogia? O problemach metody badań kaznodziejstwa w Rzeczypospolitej oskarżanych narodów

100%

Cybulski Ł.

Colloquia Litteraria

|

2009

|

vol. 6

|

issue 1

119-127

PL

Artykuł omawia książkę R. Kościelnego "Rzeczypospolita oskarżanych narodów" na tle historii kaznodziejstwa polskiego.

2

Św. Tomasz z Akwinu. Teoria i praktyka kaznodziejstwa

80%

Majkrzak H.

Sympozjum

|

2011

|

issue 2(21)

87-96

EN

The sacred preaching is, according to St. Thomas Aquinas, one of the key tasks of the ministers of God, under the order of Christ: ”Go out to the whole world; proclaim the Good News to all creation.” (Mark 16:15). The duty of preaching rests in particular on the bishops and priests. According to Aquinas there are three specific objectives of preaching: to illuminate the intelligence, to move the affects, and lead to resolutions. There are human means that belong to the art of oratory which help to achieve those purposes. However, one cannot rely exclusively on those human means. Human efforts are ineffective without the work of the Holy Spirit. Preaching requires contemplation, as it aims to convey to others knowledge of the truth which has been reached in contemplation. There are following acts that belong to the contemplative moment: to pray, learn, read, and meditate. Aquinas emphasizes the importance of study for those who are called to preach. However, there is also a need of the special assistance of the Holy Spirit, who freely offers his gifts and charismas. In the contemplation St. Thomas sees the highest level of human activity, the one in which human soul attains happiness. In Aquinas’s view, the contemplation of God is the ultimate goal of human life. To this sublime goal, the contemplation of God, human beings have to prepare themselves through a virtuous life, through prayer, and through the exercise of spiritual activities. Contemplation attains its acme in the highest contemplation of divine truth.

3

Konferencja naukowa Wielcy kaznodzieje Krakowa (Kraków, 12 października 2006)

71%

Wojnowski S.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2007

|

vol. 60

|

issue 1

4

Interpretacja przypowieści o synu marnotrawnym w polskim kaznodziejstwie (1945-2000)

61%

Pindel R.

Verbum Vitae

|

2003

|

vol. 3

233-253

PL

Mit der Methode Wirkungsgeschichte werden die charakteristischen Tendenzen beschrieben, die unter den polnischen Theologen vorkommen worden sind, die ihre Auslegung des Gleichnisses über den Barmherzigen Vater (Luk 15,11-32) in den letzten 50 Jahren formuliert haben. Es geht dabei nur um populäre und pastorale Interpretationen, die für die breiten Kreisen adressiert sind. Die Resultaten werden mit einer ,,Kontrollgruppe“ konfrontiert. Die vergleichbare Gruppe, wenn es um ihre Kompetenzen und Ziel der Auslegung geht, werden die Lateinischen Väter (bis zu Augustinus) betrachten. Die gemeinsame Tendenz unter den polnischen Theologen kann man als das grosse Interesse an dem Barmherzigen Vater und seine Beziehung zum jüngeren Sohn bezeichnen. Als Ziel solcher Auslegung in der Nachkriegszeit kann man die Vertiefung der Praxis des Sakramentes der Busse vermuten. In den späteren Texten ging es mehr um die persönliche Beziehung zu Gott, der nicht nur barmherzig ist, sondern auch seine Kinder immer und grenzenlos akzeptiert. Diese Tendenz scheint es deutlich, wenn wir diese Beobachtungen mit der Auslegung der Kontrollgruppe konfrontieren. Es stellt sich heraus, dass bei den ersten Lateinischen Theologen nicht die Barmherzigkeit des Vaters, sondern die Folge der Sünde betont sind. Dazu muss man sagen, dass die Kirchenväter zurückhaltend das Gleichnis über den Barmherzigen Vater erklären. Man kann vermuten, dass die strenge Bussdisziplin in den ersten Jahrhunderten für diese Resultate der Wirkungsgeschichte verantwortlich ist. Unsere Antwort auf die Frage, warum so verschiedene Akzente in den beiden Epochen der Kirche vorkommen sind, lautet: die zeitgenössischen Theologen reagieren auf die Bedürfnisse der modernen Gesellschaft. Es scheint zu sein, dass eines von den ,,Zeichen der Zeit" die Suche nach dem wahren Gesicht des Vaters ist. Die theologische Absicht des Lukas verlangt jedoch die Verkündigung um solche Elemente zu ergänzen, die der pastoralen Voraussetzungen entsprachen. Es geht um die Akzeptanz für die Barmherzigkeit Gottes in Bezug auf die andere, aber auch um die Wahrheit über die Folgen der Sünde und des Bösen im Leben des Menschen.

5

O wielkopolskich kazaniach ojca Szymona od św. Antoniego, karmelity. Przyczynek do historii kaznodziejstwa w Wielkopolsce czasów saskich

61%

Puziak M.

Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski

|

2018

|

issue 13

27-49

EN

Father Simon of St. Antony (Szymon od św. Antoniego), a calced Carmelite and preacher of the fi rst half of the 18th century, was active in Poznań and other places in Greater Poland. A collection of his sermons titled A Diary of Sermons for the Holy Days of the Year (Dyaryusz odświętny roku kaznodziejskiego) was published posthumously by initiative of the monks of the Greater Poland province of the Most Blessed Sacrament. The Poznań monastery of this province was a place of continued ministry of preachers appointed by the provincial chapter. Among them was Father Simon, who during his offi ce as preacher, gave sermons in the Carmelite church of Corpus Christi and other monastic churches in Poznań. He was also invited to preach in various parishes of Greater Poland at parish festivals. His sermons contain various interesting historical details pertaining to life in the Saxon period and the places where he ministered.

PL

Kaznodzieja z 1 poł. XVIII wieku – o. Szymon od św. Antoniego (karmelita trzewiczkowy) – działał w Poznaniu i w różnych miejscach Wielkopolski. Pośmiertnie został opublikowany zbiór jego kazań zatytułowany Dyaryusz odświętnego roku kaznodziejskiego. Do jego publikacji przyczynili się inni zakonnicy wielkopolskiej prowincji Najświętszego Sakramentu. W klasztorze poznańskim tej prowincji stale działali kaznodzieje wyznaczani przez kapitułę prowincjalną. Wśród nich był o. Szymon, który w okresie sprawowania urzędu kaznodziei głosił kazania w kościele karmelitańskim Bożego Ciała oraz innych kościołach zakonnych Poznania. Przy okazji odpustów parafialnych był zapraszany także do przepowiadania w różnych parafiach w Wielkopolsce. W jego kazaniach są zawarte różne ciekawe szczegóły historyczne odnoszące się do życia w epoce saskiej oraz wiążące się z miejscami, gdzie o. Szymon pełnił swoją posługę.

6

Waga pierwszego zdania, czyli jak zaczynać kazanie

61%

Ostafiński W.

Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne

|

2011

|

vol. 2

193-212

EN

Contemporary preaching practice stresses the importance of very well prepared introduction, which structures the sermon, making it clear and transparent. It also facilitates communication between the speaker - the preacher, and the recipients - the listeners. The purpose of this article is to attempt a critical look at the introductions of contemporary sermons in the light of guidelines, which for this important part of the text were outlined by philosophers of ancient rhetoric and preaching. Deliberation presented in this article is the result of much discussion regarding the practical realization of the principles of composition of the introduction. Material submitted for analysis of preaching style comes from “The Radio Sermons of the Holy Cross Church in Warsaw” collections. The intention of this article’s author is to inspire preachers to reflect on the construction process of the introduction in their unique sermons and homilies. An ingenious preacher’s main responsibility is to surprise his listeners, to waken their interest, to free them from everyday routine from the beginning, so that in the end, they will be inspired to reach for supernatural reality and be led to God.

7

Czy na pewno UT SUPRA? Sylwetka duchowa św. Jana z Kęt w parenetycznej narracji Fabiana Birkowskiego

57%

Rowińska-Szczepaniak M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue 2

74-88

EN

The article is an attempt at reconstructing the spiritual profile of St. Jan of Kęty, which emerges from the speech in Latin delivered by Fabian Birkowski. In his literary narration, the 17th-century preacher referred, among others, to the words Ut supra, which were meant to constitute the life motto of the medieval Professor. Attributing the above expression to Jan of Kęty, however, was erroneous. As it is proved in the present text, the mistake resulted from a wrong understanding of these words in the reading of the translation of Kronika (Chronicle) by Maciej Miechowita, which – in turn – Piotr Skarga attached to Żywot (The Life) of the Saint. This mistake is significant insofar as it was made by other authors, too; in consequence the expression is inscribed in the history of the Krakow Professor’s cult.

PL

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji duchowej sylwetki św. Jana z Kęt, jaka wyłania się z poświęconej mu łacińskiej mowy Fabiana Birkowskiego. W swojej literackiej narracji XVII-wieczny kaznodzieja odwołuje się m.in. do mających stanowić życiową dewizę średniowiecznego profesora słów Ut supra. Przypisywanie Janowi z Kęt powyższego wyrażenia było jednak błędem. Jak wykazane zostaje w niniejszym tekście, wynikał on z niewłaściwego odczytania wspomnianych słów podczas lektury tłumaczenia Kroniki Macieja Miechowity, które Piotr Skarga dołączył do Żywotu świętego. Błąd ten jest o tyle istotny, że popełnili go również inni twórcy, przez co słowa te wpisały się w dzieje kultu krakowskiego profesora.

8

O leksyce i frazeologii Dyszkursu o grzechách szostego przykazánia Bożego… Adama Gdacjusza

51%

Haas A.

Forum Lingwistyczne

|

2019

|

issue 6

85-97

PL

The article analyses the vocabulary and phraseology of Dyszkurs o grzechách szostego przykazánia Bożego… written by Adam Gdacjusz, the Kluczbork clergyman. The text was published in 1682 in Jan Krzysztof Jakub’s printing press in Brzeg. Gdacjusz is qualified as the 17th century representative of the Silesian Polish. In this particular text he writes about the issue of promiscuity, adultery and sinuous conduct.The lexis and phraseology of the Dyszkurs… is characterised by explicit expressiveness, vividness and diversity. The author is known for his rapid style of rhetoric and crudeness that he achieves by the careful selection of words, with which he strikes the reader emphasising the brutal power hidden within them. Such a method requires frequent repetitions, rehashes, and a peculiar kind of redundancy, especially in the case of exempla. The text surprises the reader with the multitude of names associated with human sexual life. Gdacjusz enumerates and discusses the reasons for prostitution, yielding to the sin of dissoluteness, and immoral conduct. The colourfulness and vividness of the Kluczbork preacher’s text is also influenced by the various idiomatic expressions, sayings, proverbs and numerous colloquialisms taken directly from the language spoken by the Kluczbork dwellers of that time. Lexis built in this way adds authenticity and expression to his deliverance. What is important, some words and idioms still function today. In his sermons, Gdacjusz both fulfils the requirements of the preacher’s rhetoric and links simplicity with sophistication on the lexical layer. A sublime and elevated style of his utterance interweaves with the sharp, plain, and sometimes even coarse tone of preaching. Therefore, Adam Gdacjusz’ oeuvre stands out from other Silesian preachers and contributes significantly to the 17th-century Silesian Protestant literature.

9

Wpływ pism Ojców Kościoła na teorię i praktykę kaznodziejską w Polsce w XIX w.

51%

Wojdecki W.

Vox Patrum

|

1983

|

vol. 5

467-478

FR

La predication polonaise a l’epoque de la Renaissance doit sa grandeur aux liens avec la litterature patristique.

10

Kazania Fabiana Birkowskiego na pogrzebach kawalerów maltańskich

51%

Wita P.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2017

|

vol. 1(6)

41-58

EN

Thee thesis portrays an ideal of a Knight of Malta depicted by Fabian Birkowski (1566–1636) in two funeral sermons entitled “Kawaler maltański” and “Krzyż kawalerski”. The biographies of Bartłomiej Nowodworski and Zygmunt Śrzedziński are also presented in this part. There is a description of prefaces to the orations as well as two prints from the 17th century, which contain the texts of the sermons. In the following part of the thesis, the autor analysis the rhetorical devices of the preacher.

11

Redefining Preaching: A Beginning

51%

Gaines S.

Res Rhetorica

|

2017

|

vol. 4

|

issue 3

31-45

EN

Scholarly disagreement about preaching has suffered confusion due to definitions of the subject that do not sufficiently consider the diversity of that interdisciplinary field of study. This article provides a summary of historical perspectives that is more comprehensive than any such summary in recent literature. That overview leads to suggestions for investigating what preaching is and does.

PL

Nieporozumienia naukowe dotyczące kaznodziejstwa spowodowały zamieszanie w związku z definicjami przedmiotu, które nie uwzględniają w wystarczającym stopniu różnorodności tej interdyscyplinarnej dziedziny badań. W artykule podsumowano historyczne perspektywy, które są bardziej wyczerpujące niż jakikolwiek podsumowanie w najnowszej literaturze. Przegląd ten prowadzi do wskazówek, jak badać, czym jest a czym nie jest głoszenie kazań.

12

Sermones varii. Kazania w średniowiecznych rękopisach ze zbiorów Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie jako świadectwo praktyki kaznodziejskiej polskich dominikanów

51%

Zajchowska A.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

issue 9

171-186

EN

Sermons are of particular interest to medievalists for quite some time now. These texts are examined as literary pieces, theological treatises, sources for the history of the mind, of everyday life, etc. A. Zajchowska attempts to look at them primarily as evidence of medieval preaching practice of the Dominicans who belonged to the Polish Province of the order. Sources for Zajchowska’s survey were furnished by the eighteen manuscript volumes of sermons extant at the Provincial Archives of the Dominicans in Cracow. On the basis of these collections she attempts to answer the questions: what, when, and to whom did the friars preach.

PL

Kazania od dłuższego czasu przyciągają uwagę mediewistów. Widziano w nich teksty literackie, traktaty teologiczne, źródła do badań nad mentalnością i życiem codziennym etc. Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na rękopiśmienne teksty kazań przede wszystkim jako na świadectwo średniowiecznej praktyki kaznodziejskiej w Polskiej Prowincji Dominikanów w średniowieczu. Podstawę źródłową badań stanowi zbiór średniowiecznych rękopisów przechowywany obecnie w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. W oparciu o osiemnaście przechowywanych tam kodeksów zawierających kazania podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, co, kiedy i do kogo głosili polscy Bracia Kaznodzieje.

13

Kaznodziejstwo w Kościołach wschodnich

51%

Olszewski M.

Warszawskie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 30

|

issue 3-4

162-175

EN

The above considerations demonstrate that in their preaching, the Eastern Churches wanted to spread the Gospel so that it could move the people as the Saviour’s Word. If, in many cases, the preachers were monks, their preaching was very spiritual and ascetic. The preachings considered the political and social situation of the members of individual Eastern Churches. The churches were, to much extent, located on Muslim territories where they were persecuted. The preaching took this difficult situation of eastern christians into consideration as well. Now, the majority of the Eastern Churches are persecuted by Muslims or limited, as in Russia. This situation is a demonstration of the martyrdom of the Eastern Christians.

14

Kazania w kulturze polskiej. Edycje kolekcji tematycznych

51%

Panuś K.

Polonia Sacra

|

2021

|

vol. 25

|

issue 4

171-190

EN

In the years 2012–2019, as part of two competitions financed by the National Program for the Development of Humanities (NPRH), 7 extensive volumes of an anthology of sermons were published. This „monumental work” (prof. Alina Nowicka-Jeżowa, University of Warsaw) contains on over four thousand pages the texts of sermons of both well-known and appreciated preachers and speakers of minorum gentium, a scientific commentary on them and a critical apparatus. A series with a joint title is: Kazania w kulturze polskiej. Edycje kolekcji tematycznych (Sermons in Polish Culture. Editions of thematic collections) „is slowly growing into one of the most important in the Polish humanities of the 21st century” (prof. Roman Mazurkiewicz, Pedagogical University). After years of neglect, the project’s research team resumed extensive work on this vast and hitherto unknown resource of sermons. The article presents the state of research on the history of Polish preaching, the assumptions of Kazania w kulturze polskiej (Sermons in Polish Culture) and the research teams participating in it, the criteria for selecting the texts of sermons, achievements in the project implementation and critical comments indicated by the reviewers.

PL

W latach 2012–2019 w ramach dwóch konkursów finansowanych z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH) wydano 7 obszernych tomów antologii kazań. To „monumentalne dzieło” (prof. Alina Nowicka-Jeżowa, UW) mieści na ponad czterech tysiącach stron teksty kazań zarówno znanych i docenionych kaznodziejów, jak i mówców minorum gentium, komentarz naukowy do nich oraz aparat krytyczny. Seria, której wspólny tytuł brzmi: Kazania w kulturze polskiej. Edycje kolekcji tematycznych, „wyrasta powoli na jedną z najważniejszych w polskiej humanistyce XXI wieku” (prof. Roman Mazurkiewicz, UP). Po latach zaniedbań zespół badawczy projektu podjął na nowo szeroko zakrojone prace nad tym ogromnym i nierozpoznanym dotychczas zasobem źródeł, jakim są kazania. Artykuł przestawia stan badań nad dziejami kaznodziejstwa polskiego, założenia projektu Kazania w kulturze polskiej i uczestniczące w nim zespoły badawcze, kryteria doboru tekstów kazań, osiągnięcia w realizacji projektu oraz uwagi krytyczne wskazane przez recenzentów.

15

Copyright in Sermons and Homilies

51%

Gorczyca-Barszczewska K.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2019

|

vol. 14

|

issue 16 (2)

167-178

EN

Preaching sermons and homilies is a key form of teaching the faithful and spreading religious worship, subject to the regulations of canon and secular law. The article focuses on Polish copyright law and regulations resulting therefrom enabling lawful creation of preaching, as well as the use of works, including preaching previously disseminated by other pastors. In this respect, the fair use institution should be included, including fair use, quotation, fair use in speeches, external presentations and lectures, and fair use during ceremonies and events.

PL

Głoszenie kazań i homilii jest kluczową formą nauczania wiernych i szerzenia kultu religijnego, podlegającą regulacjom prawa kanonicznego i świeckiego. 178 Artykuł koncentruje się na polskim prawie autorskim i wynikających z niego regulacjach umożliwiających zgodne z prawem tworzenie kazań, jak też korzystanie z utworów, w tym kazań wcześniej rozpowszechnionych przez innych duszpasterzy. W tym zakresie szczególne znaczenie posiada instytucja dozwolonego użytku obejmująca m.in. dozwolony użytek osobisty, prawo cytatu, dozwolony użytek w ramach przemówień, publicznych wystąpień i wykładów oraz dozwolony użytek podczas ceremonii i uroczystości.

16

Istota posługi głoszenia Słowa Bożego w świetle "Mów" św. Leona Wielkiego

51%

Dąbrówka M.

Vox Patrum

|

2014

|

vol. 62

93-112

EN

St. Leo the Great’s theological view is characterized by a deep sense of the liturgy as an actualization of the saving mystery of Christ. This belief has its resemblance in tasks which are performed by pope’s Sermons. They are – first of all – uncovering this mystery’s presence in “here and now” of the liturgical celebration, leading into its essence, and indicating in which way this celebration can be prolonged in everyday live by the believers. In this way sermons help them in deeper participation in the Holy Mass and extracting life-giving strength from the mystery which is celebrated. Therefore the preaching ministry is regarded by St. Leo as a grave responsibility, from which a priest who presides over the liturgy should not dispense with. Considering a sermon as a part of the liturgy Pope regards it as an instrument of God’s grace, and a space to praise the God for what He has made in the history of salvation.

17

The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort in the preaching of Fabian Birkowski. A contribution to studies on the Dominicans’ hagiographic writings in Old Poland

51%

Rowińska-Szczepaniak M.

Folia Historica Cracoviensia

|

2021

|

vol. 27

|

issue 2

7-41

PL

Święty Rajmund z Penyafort nie jest współcześnie w Polsce postacią powszechnie znaną. Podobnie było w okresie staropolskim, kiedy to popularnością cieszył się jedynie w dość wąskich kręgach. Niewątpliwie znany był on wówczas w środowisku Wydziału Prawa Akademii Krakowskiej, gdzie katedra opracowanych przez niego Dekretałów Grzegorza IX, przewidziana w akcie fundacyjnym wydanym przez Kazimierza Wielkiego, przetrwała aż do reformy kołłątajowskiej. Jeśli w gronie prawników Rajmund ceniony był jako wybitny jurysta, to jako świętego czczono go przede wszystkim w Zakonie Kaznodziejskim, którego był trzecim w historii generałem. O obecności jego kultu wśród dominikanów świadczą m.in. omówione w artykule dwa teksty barokowego kaznodziei Fabiana Birkowskiego OP. Jest to Kazanie na dzień S. Raymunda, zamieszczone w zbiorze Kazań na święta doroczne (Kraków 1620) oraz łacińska mowa zatytułowana S. Raymundus sive mare liberum Sanctis, pochodząca ze zbioru Orationes ecclesiasticae (Kraków 1622). Prezentując sylwetkę Rajmunda, kaznodzieja w obu tekstach skoncentrował swoją uwagę na jego przepłynięciu na płaszczu dominikańskim z Majorki do Barcelony. Cud przypisywany świętemu stanowił dla Birkowskiego punkt wyjścia do dalszych rozważań, które w przypadku kazania dotyczyły duchowej światłości, w przypadku zaś łacińskiej oracji – misyjnej działalności Kościoła, a zwłaszcza misji dominikańskich. W kazaniu o św. Rajmundzie autor daje się poznać jako teolog sprawnie posługujący się różnorakimi cytatami z Biblii i literatury teologicznej, z kolei w łacińskiej oracji jawi się on jako wytrawny erudyta, umiejętnie łączący wątki biblijne z elementami zaczerpniętymi z literatury grecko-rzymskiego antyku. Analiza porównawcza tekstów potwierdza szczególny charakter zbioru Orationes ecclesiasticae w twórczości Birkowskiego, zachęcając do dalszych studiów nad zamieszczonymi w nim mowami oraz ich miejscem w literaturze łacińskiej dawnej Rzeczypospolitej.

EN

St. Raymond of Penyafort is not contemporarily a well-known figure in Poland. Neither was he in the days of Old Poland, when he enjoyed popularity only within rather narrow circles. Without a doubt, in that period he was known in the environment of scholars connected with the Faculty of Law of Cracow Academy, where the chair dealing with his compilation of The Decretals of Gregory IX, stipulated in the foundation act issued already by Casimir III the Great, survived until the reform introduced by Hugo Kołłątaj (the second half of the 18th century). If he was regarded as an outstanding legal theorist in the circle of lawyers, he was worshipped as a saint primarily in the Order of Preachers, the third General in the history of which he had been. The evidence of the presence of his cult among the Dominicans are, among others, the two texts of Fabian Birkowski, OP, a Baroque preacher, which are discussed in this article. They are Kazanie na dzień S. Raymunda [A sermon for the Feast Day of St. Raymond] included in the collection Kazania na święta doroczne [Sermons for Annual Holidays] (Cracow 1620) and the Latin speech under the title S. Raymundus sive mare liberum Sanctis, from the collection Orationes ecclesiasticae (Cracow 1622). In both texts, while making a presentation of the figure of St. Raymond, the preacher concentrated his attention on the Saint’s crossing the sea between Majorca and Barcelona on his Dominican’s cape. The miracle attributed to the Saint made for Birkowski the starting point for further considerations which – in the case of the sermon – concerned the spiritual light, whereas in that of the Latin oration – the missionary’s activity of the Church and in particular – Dominicans’ missions. In the sermon devoted to St. Raymond, the preacherappears as a theologian, skillfully making use of various quotations from the Bible and theological literature. In turn, the oration reveals his potential of an experienced erudite, skillfully combining biblical motifs with elements drawn from the literature of Greek-Roman antiquity. The comparative analysis of the texts confirms the Maria Rowińska-Szczepaniak, The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort… 41 particular character of the collection Orationes ecclesiasticae in the output of Father Birkowski, encouraging scholars to conduct further studies on the speeches included in it, as well as on their place in the literature written in Latin in the days of Old Poland.

18

Benignitas pastoralis in the Proclamation of the Word of God

51%

Hajduk R.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

vol. 64

|

issue 12: Homiletyka

47-61

EN

Pope Francis addresses to the whole Church the appeal for pastoral conversion, involving the proclamation of the Gospel to all people yearning for the kindness and sensitivity of the Saviour. In the teaching of the Bishop of Rome, benignitas pastoralis plays an important role as a spirit of mercy and gentleness accompanying pastoral concern for sinners – the weak, the suffering and despairing. Pastoral gentleness should also shape the ministry of the word which continued to play a significant function in the saving mission of the Church. Because benignitas pastoralis was most fully expressed in the Incarnation of the Son of God, Jesus Christ and His earthly activity, it is why the task of preachers of the word of God is to prolong the mission of the Saviour, showing people the gentle and merciful face of God, bending solicitously over human weakness and proclaiming the message of salvation in a simple and comprehensible language. The presence of benignitas pastoralis in preaching makes it possible to reach the audience with the Gospel, discovering the true face of a merciful God, and find in His word a source of strength needed for their spiritual growth. So executed, the ministry of the word is opposed to Pelagianism, rigorism and permissiveness, because it points to the “primacy” of God's love which thus enables man to achieve the ideal of holiness according to the ideal of the Gospel.

PL

Papież Franciszek zwraca się do całego Kościoła z apelem o nawrócenie duszpasterskie, polegające na głoszeniu Ewangelii wszystkim ludziom spragnionym dobroci i czułości Zbawiciela. W nauczaniu Biskupa Rzymu ważną rolę odgrywa benignitas pastoralis, czyli duch miłosierdzia i łagodności towarzyszący duszpasterskiej trosce o grzeszników – ludzi słabych, cierpiących i zrozpaczonych. Łagodność duszpasterska winna również nadawać kształt posłudze słowa, która niezmiennie odgrywa istotną rolę w zbawczym posłannictwie Kościoła. Ponieważ benignitas pastoralis najpełniej wyraża się we wcieleniu Syna Bożego, Jezusa Chrystusa i Jego ziemskiej działalności, dlatego zadaniem głosicieli słowa Bożego jest kontynuować misję Zbawiciela, ukazując ludziom łagodne i miłosierne oblicze Boga, pochylając się z troską nad ludzką słabością i głosząc orędzie zbawienia w języku prostym i zrozumiałym dla ludzi. Obecność benignitas pastoralis w przepowiadaniu stwarza możliwość dotarcia z Ewangelią do słuchaczy, którzy odkrywają prawdziwe oblicze łaskawego i miłosiernego Boga oraz odnajdują w słowie Bożym źródło siły potrzebnej im do wzrostu duchowego. Tak pełniona posługa słowa sprzeciwia się pelagianizmowi, rygoryzmowi i permisywizmowi, gdyż wskazuje na „pierwszeństwo” miłowania ze strony Boga, który w ten sposób uzdalnia człowieka do osiągania świętości zgodnie z ideałem Ewangelii.

19

Czym homilia nie jest – błędy w jej głoszeniu

51%

Twardy J.

|

2015

|

vol. 62

|

issue 12: Homiletyka

47-72

EN

The Homiletic Directory (HD) is the sign of the special care of the Church for the high level of the homily preaching. The authors of the document stress the nature, purpose and functions of homily and firmly stand against unproper grasping of this prioritary form of proclamation of the Word of God (HD 6). (1) That is why the homily shouldn’t be identified with a conference or lesson, a thematic sermon on some abstractive subject – and shouldn’t be treaten as the catechetical teaching. Those forms of word ministry as a rule take place outside liturgy and are not closely connected with the purpose and the content of celebrated mystery. The relation of homily with the Biblical texts doesn’t mean however that the homilist ought to practice the exegesis exercises given from the lecturn – and lead the faithful into its scientific secrets. Although the preacher of the Word of God from his devotion is the witness of faith, his personal testimony, however, shouldn’t veil the proclaimed kerygma. It should be stated however, that the actual exegesis achievements, doctrinal insructions and personal homilist’s testimony may also be efficient as the elements of good homily (HD 7). (2) The homily level may also be deteriorated by such factors as: its neglectful preparation, wrong reading of sense of Biblical text, offering the faithful the shallow content in its doctrinal and moral meaning (HD 157.21). Similarly, the authors of the Directory citisize “specialistic theological language unknown to the listeners” – which is used in homilies (HD 31). Being in opposition towards the mistakes regarding the notion and homily preaching, the authors do it first of all taking into consideration the concern for the reliable and fruitful proclamation of the Word of God. That is why in kerygma actualization the homilist should stress its mystagogical relation with the celebrated liturgy – which belongs to the nature of homily and not to the other forms of preaching.

PL

Dyrektorium homiletyczne (DH) jest wyrazem szczególnej troski Kościoła o wysoki poziom głoszenia homilii. Autorzy dokumentu uwydatniają istotę, cele i funkcje homilii oraz zdecydowanie przeciwstawiają się niewłaściwemu pojmowaniu tej priorytetowej formy głoszenia słowa Bożego (DH 6). (1) Nie należy zatem utożsamiać homilii z konferencją lub lekcją, kazaniem tematycznym na jakiś abstrakcyjny temat oraz traktować homilię jako naukę katechetyczną. Te formy posługi słowa ze swej natury mają miejsce poza liturgią, nie wiążą się ściśle z celem i treścią sprawowanego misterium. Związek homilii z tekstami biblijnymi nie oznacza jednak, że homilista ma przeprowadzać na ambonie ćwiczenia z egzegezy i wprowadzać wiernych w jej tajniki naukowe. Chociaż głosiciel słowa ze swego powołania jest świadkiem wiary, to jego osobiste świadectwo nie powinno przesłaniać głoszonego kerygmatu. Należy jednak zauważyć, że aktualne zdobycze egzegezy, pouczenia doktrynalne i osobiste świadectwo homilisty mogą także „być skuteczne jako elementy dobrej homilii” (DH 7). (2) Na poziom głoszenia homilii negatywnie wpływa także: niedbałe jej przygotowanie, błędne odczytywanie sensu tekstu biblijnego, przekazywanie wiernym treści płytkich pod względem doktrynalnym i moralnym (DH 157, 21). Podobnie z krytyką autorów Dyrektorium spotyka się używanie w homiliach „specjalistycznego języka teologicznego, nieznanego ich słuchaczom” (DH 31). Przeciwstawiając się błędom związanym z pojęciem i głoszeniem homilii, autorzy wymienianego dokumentu czynią to przede wszystkim w trosce o wierne i owocne głoszenie słowa Bożego. Dlatego w aktualizacji kerygmatu homilista winien uwydatniać jego mistagogiczny związek ze sprawowaną liturgią, co należy do istoty homilii, nie zaś do innych form kaznodziejstwa.

20

Ks. Jan Berthier MS – wzór kaznodziei francuskiego drugiej połowy XIX wieku

51%

Popowski M.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 8: Liturgika

141-156

EN

The Second Vatican Council drew attention to the importance of proclaiming the Word of God during liturgy. A search for models for sermons started, which would have all properties of a good homiletic sermon. An example of such a sermon were those delivered by Father Jean Berthier MS. A Frenchman born around the mid-19th century, he was a model of a folk missionary for the clergy of that time and a model of retreat preacher. His inspiration lay in the Holy Bible and the teaching of the Church Fathers supported by examples taken from the lives of saints. He drew upon great orators but he did not attach much importance to the principles of rhetoric and decorous language. In his sermons he raised mainly subjects connected with morality. He called upon people to mend their ways, reminding them about eternal life. His sermons were simple and easy to understand, even for uneducated listeners. He brought his sermons to perfection, both intellectually and spiritually.

PL

Sobór Watykański II zwrócił uwagę na ważność przepowiadania słowa Bożego podczas liturgii. Rozpoczęto poszukiwanie wzorców kazań, które spełniałyby wszystkie cechy dobrego przepowiadania homiletycznego. Jednym z takich przykładów są kazania ks. Jana Berthiera MS. Urodzony pod koniec pierwszej połowy XIX wieku Francuz, był dla ówczesnego kleru wzorem doskonałego misjonarza ludowego, rekolekcjonisty, kaznodziei. Źródłem jego przepowiadania było Pismo Święte i nauczanie Ojców Kościoła oraz pisarzy chrzescijańskich, podparte przykładami z życiorysów świętych. Wzorował się na wielkich mówcach, ale nie przywiązywał wielkiej wagi do zasad retoryki i piękna języka. W swoich kazaniach poruszał przede wszystkim tematy związane z moralnością życia. Stale nawoływał do nawrócenia, przypominając o życiu wiecznym. Jego kazania były proste i łatwe do zrozumienia nawet dla niewykształconych słuchaczy. Swoje kazania doprowadzał do perfekcji zarówno na płaszczyźnie intelektualnej, jak i duchowej.

Refine search results

Wygodna demagogia? O problemach metody badań kaznodziejstwa w Rzeczypospolitej oskarżanych narodów

Św. Tomasz z Akwinu. Teoria i praktyka kaznodziejstwa

Konferencja naukowa Wielcy kaznodzieje Krakowa (Kraków, 12 października 2006)

Interpretacja przypowieści o synu marnotrawnym w polskim kaznodziejstwie (1945-2000)

O wielkopolskich kazaniach ojca Szymona od św. Antoniego, karmelity. Przyczynek do historii kaznodziejstwa w Wielkopolsce czasów saskich

Waga pierwszego zdania, czyli jak zaczynać kazanie

Czy na pewno UT SUPRA? Sylwetka duchowa św. Jana z Kęt w parenetycznej narracji Fabiana Birkowskiego

O leksyce i frazeologii Dyszkursu o grzechách szostego przykazánia Bożego… Adama Gdacjusza

Wpływ pism Ojców Kościoła na teorię i praktykę kaznodziejską w Polsce w XIX w.

Kazania Fabiana Birkowskiego na pogrzebach kawalerów maltańskich

Redefining Preaching: A Beginning

Sermones varii. Kazania w średniowiecznych rękopisach ze zbiorów Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie jako świadectwo praktyki kaznodziejskiej polskich dominikanów

Kaznodziejstwo w Kościołach wschodnich

Kazania w kulturze polskiej. Edycje kolekcji tematycznych

Copyright in Sermons and Homilies

Istota posługi głoszenia Słowa Bożego w świetle "Mów" św. Leona Wielkiego

The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort in the preaching of Fabian Birkowski. A contribution to studies on the Dominicans’ hagiographic writings in Old Poland

Benignitas pastoralis in the Proclamation of the Word of God

Czym homilia nie jest – błędy w jej głoszeniu

Ks. Jan Berthier MS – wzór kaznodziei francuskiego drugiej połowy XIX wieku