Search results

1

Kościół św. Andrzeja w Krakowie

100%

Świszczowski S.

Ochrona Zabytków

|

1949

|

issue 2

93-108, 143-144

FR

L'église st André à Cracovie, qui remonte à la fin du Xl-e s., est un des plus importants monuments romans de Pologne. Récemment encore, sa forme primitive était entièrement cachée par les constructions ajoutées au cours des siècles. Des travaux de conservation ont été entrepris en 1947. On devait conserver tous les monuments anciens ayant quelque valeur et éliminer tout ce qui déformait la masse de l’église. On a ainsi laissé la vieille constiuction du toit, probablement du XVII-e s., et le mur oriental supérieur de style gothique. On a recouvert la sacristie d’un toit peu élevé pour ne point cacher la frise romane des arcades. On a également retenu une petite chapelle baroque, en raison de précieux stucs. On a abaissé le terrain à l’entour de l'église. Le seul fragment entièrement reconstruit à neuf, c'est le faîte nord du transept; les autres travaux avaient surtout pour but de dégager la forme première et de l’assurer. On a enlevé _les pierres qui muraient les^ fenêtres de la tour qui, elle, a été renforcée par une construction en ciment armé. On a également démoli le grand porche du côté nord, les murailles au-dessus de la sacristie et entre la tour et le transept. On a mis à nu une fenêtre jumelle à trois compartiments de l'ancien faîte entre les tours, ainsi que presque toute la façade nord et une partie de la façade orientale. La masse principale de l'édifice a conservé sa forme primitive, cependant un certain nombre d ’impoitants fragments a complètement disparu; on ne peut les reconstiuire que par analogie avec les autres monuments. Le tympanon de la façade entre les tours pose un problème qu'il sera peutêtre possible de résoudre quand on aura enlevé le crépi. L'aspect des bases octogones des tours a également disparu. Enfin, la forme des grandes fenêtres du choeur et des nefs, agrandies au XVI-e et XVIII-e s.f demeure incertaine. On a découvert, au cours des travaux, quelques intéressants fragments lomans. Une petite fenêtre, ignorée jusqu’ici, trouvée à côté du portail baroque, va nous permettre de retrouver avec plus de certitude l'aspect primitif. L'examen détaillé des voûtes a démontré qu'il y avait au croisement des nefs despendentifs romans au-dessus desquels s’élevait la coupole. On n'a point trouvé jusqu'ici de stricte analogie avec l'église st André. Pour ce qui est des édifices cracoviens du XI-es., notamment la cathédrale du Wawel, on ne peut noter quelque ressemblance que dans les détails ou dans la technique des murailles et des voûtes. Le système des voûtes, c-à-d. l’application de berceaux en bras de croix avec une coupole au milieu, indique nettement des influences françaises, à savoir provençales et d’Aquitaine. II se peut que lorsque W. Herman, fondateur de cette église, fut envoyé en ambassade à l'abbaye de St Gilles, en 1084. des relations artistiques se soient établies. D’autre part, c’est fur les bords du Rhin que l’on voit le plus fouvent cette union du jet central à celui de la basilique. Ainsi donc, le problème des influences n’est point encore élucidé

2

Rękopis "Księgi wszystkich spraw Konwentu Gnieźnieńskiego zakonu S. Klary [...] pilnie pisane w roku pańskim 1609" i jego zawartość

86%

Przybyłowicz O. M.

Hereditas Monasteriorium

|

2015

|

vol. 7

247-263

EN

The author describes the contents of one of the most valuable and most extensive (802 pages) surviving manuscripts of the Poor Clares of Gniezno. It is kept in Archdiocesan Archives in Gniezno, in the fonds Zakon Klarysek Gniezno [Poor Clares of Gniezno], no. 3. The manuscript was begun in 1609, when Dorota Bromirska was the prioress (1609–1617). We can distinguish in it characteristic features of the handwriting of several dozen people (probably the nuns); the dominant language is Polish and there are signs suggesting the manuscript was in frequent use. The manuscript is a veritable silva rerum; it combines characteristics of a chronicle, catalogue, obituary of nuns as well as inventory and description of their property. It contains information about various spheres of the convent’s activity and daily life, facts associated with the history of the convent, of Gniezno and of Poland – though that last group is the least numerous. Approximately half of the entries deal with the convent’s economy, including inspections of the property (from 1610, the most detailed is from 1615) as well as inventories from 1624, 1627, 1631, 1632, 1661, 1667, 1673, 1676, 1682, 1686 and 1689. Data about the daily life comes from inspection reports and descriptions of elections of prioresses. There is little information about customs and morals. Very little information concerns matters happening outside the convent, apart, of course, from contacts with the Franciscan Sisters of Gniezno, who were spiritual guardians of the Poor Clares

3

Historia organów w najstarszych polskich klasztorach sióstr klarysek

72%

Matog p.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2014

|

vol. 122

33-66

PL

Artykuł stanowi próbę szczegółowego opracowania historii organów w dwóch najstarszych polskich klasztorach sióstr klarysek: w Starym Sączu i Krakowie. Pierwsza wzmianka o organach w kościele klasztornym w Starym Sączu pochodzi z 1599 r. W 1618 r. zawarto umowę na wybudowanie nowego instrumentu z organmistrzem Andrzejem ze Lwowa. W 1698 r. Krzysztof Lenartowicz zobowiązał się do powiększenia organów o sekcję pozytywu. Instrument ten, znajdujący się w prezbiterium, został zlikwidowany w 1889 r. Na początku roku następnego ukończono w nawie głównej montaż nowych organów, zbudowanych przez firmę Gebrüder Rieger z Jägerndorf. Instrument ten istnieje do chwili obecnej, a jego osobliwością są dwa stoły gry: jeden dla świeckiego organisty (po stronie nawy głównej), drugi dla siostry zakonnej (w chórze zakonnym). Przy świątyni znajduje się kaplica św. Kingi. W 1748 r. na jej wyposażeniu znajdował się pozytyw, natomiast obecny instrument pochodzi z 1897 r. i również jest dziełem firmy Gebrüder Rieger z Jägerndorf. Na przestrzeni wieków pozytywy istniały również w innych miejscach starosądeckiego klasztoru: w kaplicy zwanej „Loretem” oraz w chórze zakonnym. Do dziś w klasztornych zbiorach zachowały się dwa niezwykle cenne pozytywy przenośne, pochodzące zapewne z epoki baroku. W kościele św. Andrzeja przy klasztorze sióstr klarysek w Krakowie instrument istniał już w połowie XV w. Nowe organy powstały między 1666 a 1675 r. Kolejny instrument, zlokalizowany w prezbiterium, został wybudowany w latach 1776-1779 przez Jana (?) Sitarskiego z Krakowa. Organy były kilkakrotnie naprawiane. Do chwili obecnej zachował się jedynie rokokowy prospekt po tym instrumencie. Istniejące za prospektem obecne organy zostały ukończone w 1908 r. przez Aleksandra i Kazimierza Żebrowskich z Krakowa. Oprócz instrumentu w prezbiterium kościół klasztorny był wyposażony w pozytyw stojący na chórze zakonnym. Pierwsza wzmianka o naprawie tamtejszego instrumentu pochodzi z 1778 r., natomiast ok. 1793 r. chór zakonny wyposażono w nowy pozytyw, kilkakrotnie remontowany, a następnie w 1909 r. przekazany do kościoła „na Puszczy” w Dukli. Przedstawione w artykule dzieje organów świadczą o bogatej kulturze muzycznej zakonu sióstr klarysek.

EN

The article constitutes an attempt at a detailed study of the history of church organs in the two oldest Polish monasteries of the Clarisse Sisters: in Stary Sącz and in Cra-cow. The first mention of the organ in the monastery church in Stary Sącz comes from 1599. In 1618 a contract to build a new instrument was signed with an organ builder Andrzej from Lvov. In 1698 Krzysztof Lenartowicz committed himself to add a posi-tive section to the organ. The instrument, located in the presbytery, was removed in 1889. At the beginning of the following year a new organ, built by Gebrüder Rieger company from Jägerndorf, was installed in the main aisle. The instrument exists until the present day and its characteristic features are two consoles: one for a lay organ player (on the side of the main aisle), the second for a nun (in the convent choir). In 1748 there was a positive in the church chapel of St. Kinga, while the present instrument comes from 1897 and was also built by the Gebrüder Rieger company from Jägerndorf. During the ages positives were present also in other parts of the Stary Sącz Convent: in the chapel called “Loret” and in the convent choir. Until the present day two extremely valuable, most probably baroque, portable positives have remained. In St. Andrew’s Church at the Clarisse Convent in Cracow an organ was present already in the half of the 15th century. A new instrument was built between 1666 and 1675. Another one, located in the presbytery, was built in the years 1776-1779 by Jan (?) Sitarski from Cracow. The organ was frequently repaired. Only a rococo prospect from this instrument has remained until the present day. The present organ behind the prospect was completed in 1908 by Aleksander and Kazimierz Żebrowski from Cra-cow. Apart from the instrument in the presbytery, the convent church was furnished with a positive located in the convent choir. The first mention of a reparation of the instrument comes from 1778, while about 1793 the convent choir was furnished with a new positive, renovated several times and transferred to the Church of St. John from Dukla Forest in 1909. The history of the organs presented in the article testify to the rich musical culture of the Clarisse Order.

4

Źródła rękopiśmienne klasztoru klarysek gnieźnieńskich w Archiwum Archidiecezjalnym W Gnieźnie. Stan wiedzy, prezentacja spuścizny i możliwości badawcze

72%

Przybyłowicz O. M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2019

|

vol. 112

317-336

EN

The aim of the article is to present and analyse the manuscript legacy of the Poor Clares Convent in Gniezno. After the dissolution of the convent in the nineteenth century (likely the second half), this legacy was transferred to the Archive of the Metropolitan Chapter, and is currently held in the Archdiocesan Archive in Gniezno. So far, researchers have not been particularly interested in studying this material. This collection consists of manuscripts, documents and parchment diplomas, most of which are in the form of loose records (AKM – A Cap) – over 2,500 items and over 4,000 cards. 27 manuscripts are held in a few collections: six items in the fonds of the Poor Clares Convent (ZKG) and 21 in the division of the Archive of the Metropolitan Chapter (A. Cap. B). The latter relate to economic and accounting matters. The manuscripts fall into three categories: a legal and normative category which comprises monastic rules and constitutions (two documents), a category which includes liturgical books (five) and the records on the ceremony of taking the veil, and the most numerous group – material relating to economic and accounting matters. The third category contains 10 manuscripts of expenses and/or income of the convent (even the oldest one from 1613), the inventory of the Poor Clares’ rural property of 1593, and 10 items dating back to the second half of the eighteenth century containing settlements with the convent’s serfs in the town of Kostrzyn and villages which belonged to this monastic congregation. A precious document that fits into the monastic literary output of the early modern period is the code entitled “The books of all matters of the Gniezno Convent of the Poor Clares. This is a catalogue of all the nuns who ever took monastic vows in this convent, both dead and alive. This is also the inventory of the whole property of the convent, its farm income and privileges […] diligently written in 1609 AD”. The code consists of 802 paper pages with several dozen types of handwriting. The data it contains are prosopographic and economic (over half of them) details, information about the realities of life and the functioning of this enclosed community. Despite being a small collection, the manuscripts are an extremely valuable legacy due to the wide range of information they contain. Loose records have an even greater amount of information. A comprehensive and detailed study of the material mentioned above, particularly the economic and accounting manuscripts, will shed light on the methods of managing the convent estate, the finances of the congregation in the sixteenth-eighteenth centuries, and the functioning of the convent in the urban economy and society of Gniezno in the early modern period. Only a detailed analysis will make it possible to answer a number of questions about the internal affairs of the convent, its material culture, the everyday life of the nuns, and above all the convent estate: the profitability of the property, a budget, the structure of income statement accounts and the standard of living of the nuns.

PL

Celem artykułu jest prezentacja i wstępna analiza spuścizny rękopiśmiennej klasztoru klarysek w Gnieźnie, która po kasacie klasztoru trafiła w XIX stuleciu, zapewne drugiej jego połowie, do Archiwum Kapituły Metropolitalnej, obecnie zaś znajduje się w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Do tej pory cieszyła się ona niewielkim zainteresowaniem badaczy. Na zbiór składają się rękopisy, dokumenty i dyplomy pergaminowe, z których większość znajduje się w aktów luźnych – AKM – A Cap. Luzy po klaryskach to ponad 2500 jednostek i ponad 4000 kart. 27 rękopisów przechowywanych jest w kilku zespołach: sześć jednostek w zespole Zakon Klarysek w Gnieźnie (ZKG), zaś 21 w dziale Archiwum Kapituły Metropolitalnej - A. Cap. B – te ostatnie dotyczą spraw gospodarczo-rachunkowych. W grupie rękopisów można wyróżnić trzy kategorie: prawno-normatywne, czyli reguły i konstytucje (dwa egzemplarze), księgi liturgiczne (pięć) oraz ceremoniał obłóczyn, a także rachunkowo-gospodarcze. Ta ostatnia grupa jest najliczniejsza. Obejmuje dziesięć rękopisów expensów i\lub perceptów konwentu począwszy od najstarszego z 1613 r., ponadto inwentarz majątku wiejskiego klarysek z 1593 r. i dziewięć jednostek z drugiej połowy XVIII w. zawierających rozliczenia z poddanymi w mieście klasztornym Kostrzynie oraz wsiach należących do wspólnoty. Bezcennym kodeksem, wpisującym się w twórczość piśmiennicza klasztorów epoki nowożytnej jest egzemplarz zatytułowany: „Księgi wszystkich spraw konwentu gnieźnieńskiego zakonu S. Klary. To jest katalog wszystkich sióstr zakonnych w tym klasztorze od pamięci ludzkiej professowanych żywych i zmarłych. Przytem inwentarz wszystkich dóbr prowentów także i przywilejów tegoż klasztoru […] pilnie pisane w roku pańskim 1609”. Ma 802 papierowe strony na których znajduje się dukt kilkudziesięciu rąk. Jego tematyka to zarówno dane prozopograficzne, jak i gospodarcze (ponad połowa wpisów), a także informacje o realiach życia i funkcjonowaniu klauzurowej wspólnoty. Szeroki wachlarz informacji zamieszczonych w rękopisach pozwala na stwierdzeni iż mimo stosunkowo niewielkiego zbioru jest to spuścizna niezwykle cenna. Jeszcze większy ładunek informacji przynoszą akta luźne. Szczegółowe, żmudne badania, szczególnie rękopisów rachunkowo-gospodarczych, zawierających informacje o świecie rzeczy i ludzi, pozwolą w przyszłości na poznanie kwestii zarządzania majątkiem, kondycję finansową wspólnoty w XVI-XVIII stuleciu, w końcu sposobu funkcjonowania klasztoru w gospodarce miejskiej i społeczeństwie Gniezna epoki nowożytnej. Dopiero drobiazgowa analiza sprawi, że będzie można udzielić odpowiedzi na wiele pytań dotyczących spraw wewnętrznych konwentu, kultury materialnej i życia codziennego zakonnic, a przede wszystkim gospodarki klasztornej: dochodowości dóbr, bilansowania budżetu, struktury perceptów i expensów, poziomu życia zakonnic.

5

Źródła rękopiśmienne do dziejów polskich klarysek w czasach stanisławowskich (1764-1795)

72%

Pięta Z.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1974

|

vol. 29

272-279

EN

-

6

Dokumenty i dyplomy klasztoru klarysek w Gnieźnie. Sposoby uwierzytelniania dokumentów w praktyce kancelaryjnej konwentu św. Klary. Inwentarz

58%

Przybyłowicz O. M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 115

359-418

EN

The aim of this article is to present and analyse the original files and parchment diplomas of the Poor Clares of Gniezno as regards office practice, including the methods of authenticating documents in the monastery and the degree of literacy of the nuns themselves. The documents are held by the Archdiocese Archives in Gniezno. The material and topical division of archives was also presented. The query covered parchment diplomas from the Gniezno Diplomas collection and documents from loose files kept in the AKM – A Cap section. The loose files - are over 2,500 units and over 4,000 cards. 161 originals were selected, including three parchment diplomas. All of them are included in the Appendix. Documents were authenticated by signatures and/or stamping a seal by paper or on paper. Two types have survived – one with a pointed-oval shape, indicating the medieval provenance of the seal, which has analogies to the well-known stamps of other female monasteries, e.g. Poor Clares in Skala and Cracow. The second type is a round stamp that began to appear on documents from the second decade of the 18th century. The dominant language is Polish, moreover, there are individual files written in Latin – mainly letters to clergy, but also to laypeople. Eight material categories were distinguished: contracts – the largest part of the collection – 77, settlements – 25, postings – 16, letters – 11, confirmations – 8, certificates – 7, permits – 7, others – 10. They were authenticated by 31 abbesses. In the 17th century, two superiors prepared individual files themselves, because we are dealing with the identification of hands thanks to their signatures. On the other hand, there are seven such cases in the next century, and one in the 19th century. In addition, two documents were prepared by a sister who served as a secretary in the first half of the 18th century, and one by a regular nun in 1762. It should be assumed that the remaining documents came from the hand of public writers, prosecutors of the monastery of the Poor Clares or Franciscans from the nearby Gniezno convent, with which the sisters maintained – as is clear from the records of monastics and provinces – good relations.

PL

Celem artykułu jest prezentacja oraz analiza oryginalnych akt i dyplomów pergaminowych klarysek gnieźnieńskich znajdujących się w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie pod kątem praktyki kancelaryjnej wypracowanej przez stulecia w klasztorze. Przedmiotem zainteresowania był także sposób uwierzytelniania dokumentów oraz problematyka piśmienności samych zakonnic. Kwerendą objęto dyplomy pergaminowe ze zbioru Dyplomy Gnieźnieńskie oraz dokumenty pomieszczone w zespole Akta Kapituły Metropolitalnej seria Luzy Zakon Klarysek (A Cap. Luzy O 14-52). To ponad 2500 jednostek i ponad 4000 kart. Wyselekcjonowano 161 oryginałów, w tym 3 dyplomy pergaminowe. Wszystkie zostały umieszczone w Aneksie do artykułu. Dokumenty były uwierzytelniane podpisami i/lub odbiciem tłoka pieczętnego przez papier lub na papierze. Zachowały się dwa typy – jeden o kształcie ostroowalnym, wskazujący na jego średniowieczną proweniencję, analogiczny do znanych z publikacji tłoków pieczętnych innych klasztorów żeńskich, m.in. klarysek w Skale i Krakowie. Drugi typ to tłok okrągły, który zaczął być stosowany na dokumentach wspólnoty od drugiej dekady XVIII stulecia. Językiem dominującym dokumentów jest polski, ponadto zdarzają się pojedyncze akta sporządzone w języku łacińskim – to głównie listy do osób duchownych, rzadziej świeckich. Wyróżniono 8 rzeczowych kategorii akt: kontrakty, które stanowią największą część zbioru – 77, ugody – 25, nadania – 16, listy – 11, potwierdzenia – 8, poświadczenia – 7, zezwolenia – 7 oraz inne – 10. Zostały one uwierzytelnione przez 31 ksień. Jak wynika z analizy duktów pisma, dwie przełożone z XVII stulecia przygotowały pojedyncze akta własnoręcznie. Natomiast z kolejnego stulecia pochodzi siedem takich przykładów, w XIX wieku zaś ksieni sporządziła jeden dokument. W XVIII wieku niektóre dokumenty wystawiła też siostra sprawująca urząd sekretarki, a w jednym przypadku dukt pisma wskazuje na szeregową zakonnicę (1762). Należy przypuszczać, że większość dokumentów wspólnoty przygotowywali pisarze publiczni bądź urzędnicy klasztoru, np. prokuratorzy dóbr lub też franciszkanie z pobliskiego konwentu gnieźnieńskiego, z którymi klaryski były w dobrych relacjach, jak wynika z treści akt i klasztoru i prowincji.

7

„[…] von unß gewischen an das neuere Nunnin Klostir”. Księcia Bolka II Małego nieudana próba fundacji klasztoru sióstr klarysek w Świdnicy

58%

Klemenski M. A.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2021

|

vol. 13

26-45

EN

In this article, Marcin Klemenski discusses the problem of the failed attempt to found a monastery of the Poor Clare nuns in Świdnica in the years 1358-1360. In the four extant documents from this period, kept in the Wrocław State Archives and the Archdiocesan Archives, issued by Bolko II the Small, Duke of Świdnica-Jawor, and Bishop Przecław of Pogorzela, one can find information about this attempt. Klemenski conjectures that Bolko II could have been planning to found a monastery for his sister Constance, Duchess of Głogów, who was a Poor Clare nun in Stary Sącz. However, the foundation did not take place due to the death of Constance in 1360. Another reason for the failure was the epidemic in Świdnica that year and the outbreak of the conflict between Duke Bolko II and the Wrocław chapter related to the invasion of the city of Grodków.

DE

Der Artikel behandelt das Problem der nicht zustande gekommenen Gründung eines Klarissenklosters in Schweidnitz (Świdnica) in den Jahren 1358-1360. In den vier erhaltenen Dokumenten aus dieser Zeit, die im Staatsarchiv bzw. Erzdiözesenarchiv Breslau aufbewahrt werden und vom Herzog von Schweidnitz-Jauer, Bolko II. dem Kleinen, und Bischof Preczlaw von Pogarell stammen, befinden sich Angaben zu dieser Gründung. Der Autor des Artikels vermutet, dass Bolko II. das Kloster mit Blick auf seine Schwester Constantia, Herzogin von Glogau, gründen wollte, die als Klarissin in Alt Sandez (Stary Sącz) lebte. Die Gründung kam jedoch nicht zustande, weil Constantia 1360 verstarb, in demselben Jahr in Schweidnitz eine Epidemie ausbrach und der Konflikt zwischen dem Herzog Bolko II. und dem Breslauer Domkapitel sich im Zusammenhang mit dem Überfall auf die Stadt Grottkau (Grodków) zuspitzte.

PL

Tematem niniejszego artykułu jest problem niezrealizowanej fundacji klasztoru sióstr klarysek w Świdnicy w latach 1358–1360. W zachowanych czterech dokumentach z tego okresu, przechowywanych we wrocławskich Archiwum Państwowym oraz Archiwum Archidiecezjalnym, wydanych przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego oraz biskupa Przecława z Pogorzeli, można znaleźć informacje o tej fundacji. Autor artykułu przypuszcza, że Bolko II mógł ufundować klasztor z myślą o swej siostrze Konstancji, księżnej głogowskiej, która była klaryską w Starym Sączu. Do fundacji nie doszło jednak z powodu śmierci Konstancji w 1360 roku, jak również na skutek panującej w tym roku w Świdnicy epidemii oraz wybuchu konfliktu księcia Bolka II z kapitułą wrocławską związanego z najazdem na miasto Grodków.

8

„Pamięć obłóczyn kożdy probantki”. Ceremonia obłóczyn w świetle rękopisu Modus suscipiendi novitias ad habitum S. Clarae z 1600 r. z klasztoru klarysek gnieźnieńskich

58%

Przybyłowicz O. M.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 2

179-194

EN

The subject of the analysis is the hitherto unknown in the literature of the subject, the oldest on the Polish lands full veiling ceremony, the adoption of novices – Modus suscipiendi novitias ad habitum S. Clarae (hereinafter: Modus 1600). The manuscript, formerly belonging to the Poor Clares convent in Gniezno, and presently stored in the local Archdiocesan Archive, is dated on the year 1600. The early date of emergence, the minuteness of the ceremony (including musical notation), and brief description of the rite in Polish make it extremely valuable and interesting. The aim of the article is to reconstruct the course of the analysis of the veiling ceremony, having public and solemn character in the opposite to the proffesion vows made in the cloister. The rule of St. Clare from 1253 laconically mentions about receiving habit. Among the Italian Clares, the veil ceremony was known at least since the 15th century. In Poland, first information about ceremony of veiling comes from the second half of 16th century, and ceremonies codifying it became widespread in 17th century. The essential elements of the ceremony included: giving a candle to the novice, the offertory, including placing the ring on the altar, effectuation of the habit and veil, cutting hair, and finally – replacing secular clothing with ecclesiastical robes. In the spiritual area, the manuscript Modus 1600 and other ceremonials present elements of St. Clara’s spirituality and the motive of marriage with the Bridegroom – Jesus.

9

Kultura muzyczna w klasztorze Klarysek w Starym Sączu

58%

Garnczarski S.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2014

|

vol. 33

|

issue 2

EN

Big impact on the life of Church and on the public and cultural sphere has the formation of the new forms of religious life in Europe of the twelfth and thirteenth-century. So it was in Poland in the case of the monasteries of Poor Clares, especially Poor Clares in Stary Sacz which developed the rich musical life. Helpful in this regard were the structure of monastic life with various functions and ministries. Among them we find many serving liturgical music and not only and assigned to sisters of a special musical abilities. Moreover, sisters have led regular singing practice; learned new songs and even composed themselves. Inside the monastery acted religious band, for which the instruments were purchased; in a different period the monastic band functioned, employing also secular musicians, in addition to constantly employed organists. Sisters maintained also close contacts with the clergy who visiting the monastery brought ordered by Sisters liturgical books, among them a musical. In this way library of the monastery enriched by the book, which today are relics of the highest quality and sources of the specialized research on the culture of the monastery of Stary Sacz.

10

Economy-related written sources of the Franciscans (and partially of the Poor Clares’) in Bohemia and Moravia, ca. 1230 – ca. 1450

51%

Felskau C.-F.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 3

27-54

EN

The article examines the surviving written sources of economic content or relevance related to the Medieval Friars Minors on the territory of present day Czech Republic, which covers the core lands of the Bohemian crown in the Middle Ages, i.e. Bohemia and Moravia. Starting with the Order’s initions and its idealistic attitude towards poverty and the refusal of material goods, it gives then an overview of the most fundamental internal regulations and external, merely Papal decisions on the treatment of money, land and goods as means of ensuring the economic survival and success of the Europewide proliferated Order. The following section provides a brief review of the historiography dealing with the economic practice of the friars, preceeded by a summary of their provincial organization and distribution of settlements. This is followed by a methodological discussion of the relationship between activies of economic relevance, their categorization in terms of economic weight as well as content and the chance of their tradition. Then, the author discusses the most important sources and source collections (published or not) which attribute significantly to the investigation of the Friar’s economic activies; this part of the study aims to provide the basis for an inventory of sources still to come. In the last paragraph, some of the most meaningfull sources, namely the urban books of Brno, the charter book of the Order’s double monastery of Cheb/Eger, and the scattered documentation on the Prague double monastery are presented in order to exemplify goals and limits of present and future examination and pathes of interpretation; these examples demonstrate the wide range of investigation, oscillating between a one-dimensional evaluation of a specific type of source and the bundling of multiple evidences taken from a broad variety of sources, each of them characterized by its own validity; taking the relatively poor tradition of many Franciscan houses into account, the article finally intends argues to adopt an laborious inter-textual approach for gaining at least to some extend a ‘holistic’ picture where researchers have to deal with a lack of a premium source traditions and, otherwise, to integrate the analysis of surviving serial sources into a wider frame of inter-institutional comparisons in order to assess the relative weight of specific economic transcations of one individual Franciscan house.

11

O nieistniejących kościołach Zamojskich

51%

Bartko-Malinowska A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2017

|

vol. 127

201-219

PL

Zamość jest miastem atrakcyjnym turystycznie ze względu na wyjątkowy, „idealny” układ przestrzenny, niespotykany w innych miastach Polski i Europy oraz ze względy na ciekawą manierystyczną architekturę. Warto pamiętać jednak, że nie wszystkie dzieła zachowały swój pierwotny wygląd, a niektóre obiekty, zwłaszcza sakralne, między innymi na skutek przebudowy miasta na twierdzę i utworzenia w Zamościu koszarów wojskowych, przestały istnieć. Artykuł poświęcony jest tym kościołom, które zostały zniszczone, rozebrane, zsekularyzowane i zapomniane, a które stanowiły o bogatej kulturowo i historycznie przeszłości miasta. Do kościołów tych należą: kościół św. Krzyża na Przedmieściu Lwowskim, kaplica Matki Bożej Loretańskiej, kościół św. Katarzyny na Przedmieściu Lubelskim, kościół ormiański pw. Chwalebnego Wniebowzięcia Bogarodzicy Maryi Panny, cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego na Przedmieściu Lwowskim, zespół szpitalno-klasztorny ojców bonifratrów, z kościołem, w którym znajdowała się cudami słynący obraz Matki Bożej i klasztor z kościołem św. Anny należący do sióstr klarysek na Rynku Wodnym. Niektóre z tych obiektów istnieją pełniąc funkcje niesakralne, zatraciwszy zupełnie swój charakter, lecz prowadzone były prace, m.in. przy kościele klarysek, przywracające ich pierwotny wygląd.

EN

Because of its unique “ideal” spatial arrangement unknown in other cities of Poland and Europe and because of its interesting mannerist architecture, Zamość is a tourist attraction. It is worth remembering, however, that not all monuments have retained their original appearance and some buildings, especially the religious ones, have ceased to exist, among other reasons because of building army barracks in the city and changing it into a fortress. The article is devoted to the churches which were destroyed, dismantled, secularized and forgotten and which constituted the rich cultural and historical past of the city. These are: the Church of the Holy Cross in the Przedmieście Lwowskie, the Chapel of Our lady of Loreto, the Church of St. Catherine in Przedmieście Lubelskie, the Armenian Church of the Assumption of the Blessed Virgin Mary, the Orthodox Church of the Ascension in Przedmieście Lwowskie, monastery and hospital of Brothers Hospitallers, with the church in which the miraculous picture of Mother of God could be found as well as the Convent of Clarisse Sisters with the Church of St. Anne in Rynek Wodny. Some of these objects still exist but have non-sacral functions and have lost their character. However some works have been conducted to restore their original appearance.

12

Samowole i swawole żołnierzy frejkompanii Franciszka Teodora Denhoffa w dobrach klarysek krakowskich pod koniec XVII w.

37%

Gąsiorowska P.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 3

143-154

EN

In the 1690’s, in Umianowice and Wołoszczowice –two villages owned by the convent of the Cracow Poor Clares, located in the Sandomierz voivodeship– soldiers from the foreign infantry regiment, belonging to the Wiślica starosta Franciszek Teodor Denhoff, were stationing at the so-called winter quarters. The starosta had claimed the right to those villages as well as the revenue they generated. Hence, with his consent, the soldiers demanded payments in grain or money, and apart from that mercilessly pillaged and physically abused the subjects of the convent. In addition, they would rape women, and they forced an entry to a noble house, disregarding the fact that these felonies were punishable by death. Also, drunk soldiers sneered at the Catholic religion, mocking the ceremonies connected with the celebration of Corpus Christi. These events ended up in court, when the nuns, the nobility, and the peasants from the plundered villages sued the violators. The ones charged with the heaviest crimes were condemned to infamy and beheading, but it remains unknown whether the sentence was ever carried out. Starosta Denhoff was punished by kondemnata (a sentence in absentia). He was also obliged to pay compensation for all the damage caused. The losses were made up for a few years later by Denhoff ’s widow, Katarzyna Potocka.

13

Archiwalia poklasztorne, urzędowe, kasacyjne i pokasacyjne w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie (klasztory powstałe i/lub skasowane przed 1850 r.)

30%

Mizerka J.

Hereditas Monasteriorium

|

2015

|

vol. 6

163-236

EN

The article examines an inventory of monastic records kept in the Archdiocesan Archives in Gniezno. It covers archive documents from the Monastic Records section as well as archival units spread across various fonds in the archives. The Monastic Records section was established in the 1970s following a separation of monastic records from the Archives of the Metropolitan Chapter fonds. The section also encompasses archive documents from the Monastery of the Norbertine Sisters in Strzelno, which were transferred from Strzelno to Gniezno on Cardinal Stefan Wyszyński’s orders in 1961. The remaining part of the inventory is made up primarily of records from the period of dissolutions in the 18th and 19th centuries kept in the Archives of the Metropolitan Chapter fonds as well as records of the various parishes. The whole collection of archive documents is very rich and varied in terms of its contents, and concerns religious orders established in the Archdiocese of Gniezno before the 1850s.

Refine search results

5 Hereditas Monasteriorium

3 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Ochrona Zabytków

1 Tarnowskie Studia Teologiczne

1 Średniowiecze Polskie i Powszechne

4 Przybyłowicz O. M.

1 Bartko-Malinowska A.

1 Felskau C.-F.

1 Garnczarski S.

1 Gąsiorowska P.

1 Klemenski M. A.

1 Matog p.

1 Mizerka J.

1 Pięta Z.

1 Świszczowski S.

2 2021

1 2019

1 2017

2 2015

2 2014

3 2013

1 1974

1 1949

Kościół św. Andrzeja w Krakowie

Rękopis "Księgi wszystkich spraw Konwentu Gnieźnieńskiego zakonu S. Klary [...] pilnie pisane w roku pańskim 1609" i jego zawartość

Historia organów w najstarszych polskich klasztorach sióstr klarysek

Źródła rękopiśmienne klasztoru klarysek gnieźnieńskich w Archiwum Archidiecezjalnym W Gnieźnie. Stan wiedzy, prezentacja spuścizny i możliwości badawcze

Źródła rękopiśmienne do dziejów polskich klarysek w czasach stanisławowskich (1764-1795)

Dokumenty i dyplomy klasztoru klarysek w Gnieźnie. Sposoby uwierzytelniania dokumentów w praktyce kancelaryjnej konwentu św. Klary. Inwentarz

„[…] von unß gewischen an das neuere Nunnin Klostir”. Księcia Bolka II Małego nieudana próba fundacji klasztoru sióstr klarysek w Świdnicy

„Pamięć obłóczyn kożdy probantki”. Ceremonia obłóczyn w świetle rękopisu Modus suscipiendi novitias ad habitum S. Clarae z 1600 r. z klasztoru klarysek gnieźnieńskich

Kultura muzyczna w klasztorze Klarysek w Starym Sączu

Economy-related written sources of the Franciscans (and partially of the Poor Clares’) in Bohemia and Moravia, ca. 1230 – ca. 1450

O nieistniejących kościołach Zamojskich

Samowole i swawole żołnierzy frejkompanii Franciszka Teodora Denhoffa w dobrach klarysek krakowskich pod koniec XVII w.

Archiwalia poklasztorne, urzędowe, kasacyjne i pokasacyjne w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie (klasztory powstałe i/lub skasowane przed 1850 r.)