Search results

1

Matematyczność świata i matematyczność mózgu

100%

Heller M.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2014

|

issue 54

287-293

PL

Recenzja książki: Bartosz Brożek, Mateusz Hohol, Umysł matematyczny, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 280.

2

Człowiek człowiekowi współpracownikiem

100%

Kwiatek Ł.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2014

|

issue 57

153-161

PL

Recenzja książki Michaela Tomasello, Why We Cooperate, MIT Press, Cambridge, Mass. – London, England 2009, ss. 206.

3

W jaki sposób w nauce wyjaśnia się umysł

100%

Kwiatek Ł.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2013

|

issue 52

229-236

PL

Recenzja książki: Mateusz Hohol, Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych, Copernicus Center Press, Kraków 2013, ss. 401.

4

Nauki przyrodnicze w edukacji wczesnoszkolnej na przykładzie wystaw dydaktycznych

88%

Kamińska A.

Problemy Wczesnej Edukacji

|

2011

|

vol. 7

|

issue 15(3)

101-107

PL

Children have a natural tendency to experiment. By actively observing and experimenting in the surrounding environment, they become familiar with nature’s laws and basic phenomena. Develop mental research and cognitive psychology show that such exploration is essential during the early years of development, while the lack of essential stimulation can mean the child will not achieve their full developmental potential. The advantages of educational exhibitions are interactivity, the enabling of an independent building of knowledge, the setting of teaching – learning problems, creative and cognitive activity support for the visitors and finally, the possibility of independentdecision-making by the visitor, concerning the pace of assimilating knowledge. Such a form of natural education is recommended for the earliest years of children’s education.

5

Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji pt. „Explaining the Mind. Perspectives on Explanation in Cognitive Science”

88%

Juszka D.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2014

|

issue 56

131-139

PL

Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji pt. „Explaining the Mind. Perspectives on Explanation in Cognitive Science”.

6

Przyszłość to historia

88%

Majchrowski L.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2016

|

issue 22

277-290

PL

Artykuł porusza kwestie determinizmu oraz wolnej woli. Zagadnienie to, jak się zdaje, pomimo upływu lat nadal budzi wiele emocji i pozostaje aktualne. Pytanie o ludzką wolność jest bowiem jednym z tych, od których odpowiedzi (pozytywnej lub negatywnej) głęboko uzależnione jest nasze pojmowanie własnej egzystencji, ogólny obraz świata (np. przekonanie, że życiem rządzi przeznaczenie), stosunek do rozmaitych koncepcji metafizycznych (bądź religijnych), a także rozumienie takich pojęć jak: moralność, sprawiedliwość, wina (grzech), odpowiedzialność czy autonomia. Z determinizmem dodatkowo łączy się egzystencjalny lęk o to, czy jesteśmy w stanie panować nad własnymi decyzjami i czy życie nasze, w związku z tym, nie jest li tylko igraszką w rękach losu. Celem niniejszego artykułu, którego inspiracją była analiza pism F. Nietzschego1, jest próba uzasadnienia stanowiska odrzucającego koncepcję wolnej woli jako swego rodzaju złu dzenia panującego w ogólnoludzkiej świadomości. W związku z tym, tekst w głównej mierze koncentruje się na argumentach negujących idee wolnej woli, w mniejszym zaś stopniu na tych, które mogłyby przemawiać za jej utrzymaniem: nie uwzględnia np. zagadnień związanych z fizyką kwantową czy zasadą Heisenberga. Zamiarem moim było zabranie głosu w sporze o wolną wolę i jednoznaczne opowiedzenie się za stanowiskiem deterministycznym w taki sposób, aby sprowokować Czytelnika do własnych przemyśleń, a nawet zainspirować do napisania własnego artykułu, w którym będzie On argumentował np. za utrzymaniem koncepcji wolnej woli poprzez wskazanie na błędy w moim rozumowaniu. W tekście staram się m.in. sformułować definicję wolnej woli, przedstawić jej genezę oraz konsekwencje wynikające z przyjęcia deterministycznej wizji świata.

7

Mózg, społeczeństwo i wolna wola

88%

Hohol M.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2013

|

issue 53

271-280

PL

Recenzja książki: Michael S. Gazzaniga, Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Neuronauka a istnienie wolnej woli, przeł. Agnieszka Nowak, Smak Słowa, Sopot 2013, s. 208.

8

O rudymentach i pożytkach z filantropii w perspektywie badań kognitywistycznych

75%

Dziarnowska W.

Praca Socjalna

|

2020

|

vol. 35(2)

143-166

PL

Ostatnie dekady przyniosły wzrost zainteresowania zjawiskiem moralności, jak także jej najbardziej wyrafinowanych przejawów, jakim są działania filantropijne, w ramach kognitywistyki – multidyscyplinarnego programu badawczego umysłu i jego roli w inteligentnym zachowaniu. W artykule wykazano, że z tej perspektywy moralność wraz ze wszystkimi jej altruistycznymi ekspresjami jest rozumiana jako efekt biologicznej ewolucji gatunku ludzkiego. U jej podstaw tkwią rozmaite mechanizmy neuronalne odpowiadające za procesy psychologiczne składające się na nasz umysł moralny np. intuicje moralne, emocje moralne czy moralne rozumowania. Jednym z ważnych przedmiotów badań kognitywistycznych stały się w ostatnich latach kwestie związane z zaangażowaniami charytatywnymi. W ich świetle okazało się m.in., że ludzkie skłonności altruistyczne obejmujące nie tylko poświęcanie własnego czasu, umiejętności lub pieniędzy, by pomóc konkretnym osobom, lecz także wsparcie bardziej abstrakcyjnych idei związanych z dobrem wspólnym znajdują oparcie w różnych mechanizmach mózgowych wzmacniających nasze bezinteresowne motywacje. Wnioskowano, że postęp naukowych badań nad związkami pomiędzy „moralnym mózgiem” a potrzebującym pomocy światem pozwoli na ujawnienie najskuteczniejszych sposobów wzmocnienia ludzkich zaangażowań filantropijnych i skuteczniejszego oddziaływania instytucji non-profit.

9

Geneza religii – perspektywa ewolucyjna w podejściu kognitywnym

63%

Złotogórska A.

Psychologia-Etologia-Genetyka

|

2016

|

vol. 33

7-15

PL

Artykuł dotyczy rozważań z perspektywy kognitywistycznej na temat powstawania religijności w umysłowości ludzkiej. Opisany został głównie aspekt ewolucyjny powstawania treści religijnych. W pierwszej części pracy przedstawione zostały dowody wskazujące na uniwersalność religii z perspektywy czasowej (znaleziska paleontologiczne, archeologiczne i antropologiczne). Następnie przedstawionych zostało kilka argumentów kognitywistów na potwierdzenie teorii, według której jest to rodzaj spandrelu. Wskazano własności rozwojowe i poznawcze ludzkiego umysłu, predysponujące do powstania w nim religijności.

EN

Current study considers topic of religiosity appearance in human mind from cognitive perspective. Mainly an evolutionary aspect of religion contents was described. In the first part of the article evidence confirming religion versatility from time perspective were presented (paleontological, archaeological and anthropological findings). Furthermore few arguments of cognitive scientists were cited to confirm a theory, according to which it is sort of spandrel. It was showed developmental and cognitive feature of human mind predisposing to the emergence of the religion.

10

Systemy kognitywne jako nowy wymiar informatyki ekonomicznej

63%

Tadeusiewicz R.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2014

|

issue 39

216-240

PL

Zadania, jakie współczesne życie gospodarcze stawia przed kierownictwem firm i przedsiębiorstw są coraz trudniejsze. Na szczeblu zarządzania operacyjnego i taktycznego zadania te są obecnie ułatwia-ne przez technikę komputerową. Cyfrowe gromadzenie danych i ich przetwarzanie zdecydowanie ułatwia pracę kierowników poszczególnych zespołów pracowników albo całych działów. Dostępne są hurtownie danych oraz oprogramowanie typu DSS i OLAP, służące do bieżącego wspomagania proce-sów podejmowania decyzji. Dziś nikt sobie nie wyobraża, że mogłoby ich nie być! Jednak te wygodne i przydatne narzędzia informatyczne przestają wystarczać na wyższych szczeblach zarządzania. Dyrektorom i prezesom realizującym określoną politykę ekonomiczną poprzez zarządzanie firmą na poziomie strategicznym potrzebne są narzędzia dostarczające wie-dzy, a nie danych czy informacji. Na tym etapie samo gromadzenie faktów ekonomicznych i ich analiza nie wystarczają. Niewystarczające są też oferowane przez współczesne komputery typowe narzędzia analityczne, pozwalające śledzić związki między danymi i obserwować trendy. W artykule jest mowa o nowych generacjach systemów informatyki gospodarczej, w których komputer może nie tylko badać i analizować formę informacji (na przykład konkretne wartości wskaźników, ich wzajemne relacje i zmiany), ale potrafi także zrozumieć znaczenie tych informa-cji. Podstawą do budowy tej nowej generacji systemów wspomagających zarządzanie musi być jednak nie tradycyjna informatyka, ale kognitywistyka. W pracach autora i współpracowników systemy te nazwano UBMSS (Understanding Based Managing Support Systems) dla odróżnienia ich od innych klas systemów przetwarzania i analizy danych. W treści opracowania pokazano, jak takie systemy mogą być budowane i jak mogą działać.

EN

Tasks, which have to be faced by the managers of companies, become more challenging. At the operational level, these tasks become easier because of computer technologies. Digital collec-tion and processing data have facilitated the work of managers of various employee’s groups and departments. Available data Warehouses, DSS and OLAP software are aimed at supporting deci-sion process within a company. It is hard to imagine managerial life without them. However, these convenient and helpful IT tools are insufficient on the highest management levels. Managers and CEOs, responsible for a given economic policy through management of company at a strategic level, need tools that provide knowledge, not only the data and information. At this level, collection and analysis of economic facts are not enough. Moreover, the typical analytical solutions provided by the modern hardware that monitor the relations between data and observable trends, are inadequate. The lecture proposes the new generation of economic computer technologies, in which the computer can not only investigate the form of information (for instance: specific indicator values, their relations and changes), but understand the meaning of this information as well. The starting point in developing of these new generation of management supporting systems has to be the cognitivism instead of traditional computer science. In the authors’ papers his associates, these systems have been called the UBMSS (Understanding Based Managing Support Systems), to be distinguished from other classes of data processing and analyzing systems. The lecture highlights how these systems can be constructed and operated.

11

Analiza parametrów okulograficznych zarejestrowanych podczas percepcji rysunków w sytuacjach zadaniowych

63%

ROŻEK B., ROSIEK R.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2018

|

vol. 9

|

issue 4

232-239

PL

W artykule przedstawiono fragment badań przeprowadzonych metodą eye-trackingową. Okulografia jest zbiorem metod i technik badawczych polegających na rejestracji i analizie ruchu gałek ocznych, co umożliwia dotarcie do różnych aspektów i szerszy opis procesów poznawczych człowieka. Celem badań było poszukiwanie parametrów okulograficznych charakteryzujących procesy percepcji uczniów podczas rozwiązywania zadania wymagającego analizy rysunku. Zaprezentowano analizę materiału badawczego zgromadzonego podczas percepcji tego samego rysunku w dwóch różnych sytuacjach zadaniowych. Wyniki badań wskazują, iż podczas krótkiego czasu przeznaczonego na ekspozycję i analizę dwóch następujących po sobie slajdów badani wykorzystują przechowywany w pamięci operacyjnej obraz analizowanej figury.

EN

This article describes a part of a eye-tracking study. Eye tracking is a collection of research methods and techniques used for the measurement and analysis of eyemovement which allow for the analysis of various aspects of human cognitive processes. The aim of the study was to acquire eye tracking parameters related to the memory processes of the subjects duringsolving a task which required the analysis of an illustration. Analysis of the research material gathered during the perception of the same illustration in two different task-solving situations in the article is presented. The results of the study clearly show that during the short amount of time needed for the analysis of two consecutive slides, the brain is capable of storing the image of the analyzed shape in the working memory.

12

Kognitywne aspekty w edukacji matematycznej

63%

Kandzia J.

Edukacja Humanistyczna

|

2021

|

issue 2

9-20

PL

W opracowaniu przedstawiono konstruktywistyczne ujęcie procesu uczenia się matematyki, komunikowania się w matematyce, o matematyce i z użyciem matematyki, w aspekcie dynamicznie rozwijającej się nauki, jaką jest kognitywistka. Matematyka odgrywa ogromną rolę w poznaniu naukowym, stwarza szerszą perspektywę opisu rzeczywistości. Istotna, zatem jest: umiejętność zadawania pytań i udzielania odpowiedzi na zadany temat, w ramach i z wykorzystaniem środków matematycznych; rozumienie i stosowanie matematycznego języka i narzędzi matematycznych.

EN

The study presents a constructivist approach to the process of learning mathematics, communicating in mathematics, about mathematics and with the use of mathematics, in the aspect of the dynamically developing science of cognitive science. Mathematics plays a huge role in scientific cognition; it creates a broader perspective for describing reality. Essential, therefore, is the ability to ask questions and answer a given topic, within and with the use of mathematical means; understanding and use of mathematical language and mathematical tools.

13

Contextual Emergence and Its Applications in Philosophy of Mind and Cognitive Science

63%

POCZOBUT R.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 3

123-146

EN

The purpose of the article is to analyze the concept of contextual emergence as well as its selected applications in philosophy of mind and cognitive science. In the first section the author presents the general assumptions of the emergentist model of reality. He stresses that the concept of emergence can be applied to the description of various levels of organization of nature: one of these levels is that of mental-cognitive processes, analyzed within the fields of philosophy of mind and cognitive science. In the subsequent sections, he introduces the definitions of contextual emergence and systemic causation and he points to their selected applications to mental-cognitive systems. In the concluding part, he presents the ideas of Gerald Edelman and Michael Gazzaniga on the role of contextual explanations as well as the concepts of emergence in the philosophy of biology and cognitive neuroscience. He also indicates the possibility of incorporating the concept of contextual emergence into active externalism and the extended cognition theory.

PL

Celem artykułu jest analiza pojęcia emergencji kontekstowej oraz jego wybranych zastosowań w filozofii umysłu i kognitywistyce. W pierwszej sekcji autor przedstawia ogólne założenia emergentystycznego obrazu rzeczywistości. Zwraca uwagę, że pojęcie emergencji ma zastosowanie do opisu różnych poziomów rzeczywistości — jednym z nich jest poziom systemów umysłowo-‑poznawczych badany w filozofii umysłu i kognitywistyce. W kolejnych sekcjach wprowadza definicje emergencji kontekstowej oraz przyczynowości systemowej oraz wskazuje na zastosowania tych pojęć w odniesieniu do systemów umysłowo-poznawczych. W końcowej części artykułu, w nawiązaniu do prac Geralda Edelmana i Michaela Gazzanigi, omawia rolę wyjaśniania kontekstowego w biologii i neurokognitywistyce. Wskazuje również na możliwość wykorzystania pojęcia emergencji kontekstowej w analizie eksternalizmu aktywnego oraz teorii rozszerzonego poznania.

14

Edukacja medialna w świetle debaty nad tożsamością nauki o mediach Dotychczasowe paradygmaty a neuropoznawcza ścieżka metodologiczna

63%

Waszkiewicz-Raviv A.

Studia Medioznawcze

|

2015

|

issue 3 (62)

15-27

PL

W świetle toczącej się debaty na temat zakresów nauki o mediach w artykule zaproponowano zwrócenie baczniejszej uwagi na istotne pole badawcze, jakim jest edukacja medialna. W pracy przytoczono polskie i zagraniczne defi nicje tego pojęcia, z podkreśleniem jego wieloaspektowości, oraz przedstawiono ewolucję terminu, wraz ze wskazaniem możliwych analiz empirycznych. Usytuowaniu edukacji medialnej w ramach trzech tradycji analiz medialnych towarzyszą przykłady zróżnicowanych badań naukowych z tego zakresu. Przedstawiono także sugestie metodologiczne, a mianowicie kognitywistykę i rozwijające się badania nad mózgiem, i zaproponowano autorską defi nicję neuroedukacji medialnej. Opierając się na teoriach medioznawczych oraz psychologii poznania społecznego, podjęto także próbę umiejscowienia tego pola badawczego w ramach paradygmatów holistycznych integrujących zmienne pochodzenia fi zjologicznego ze zmiennymi społecznymi.

EN

In perspective of the ongoing debate about the ranges of media studies, the paper proposes paying closer attention to the important fi eld of research, which is the media education. The paper quotes Polish and international defi nitions of this concept, emphasizes its various aspects and shows the evolution of the term together with an indication of possible empirical analysis. Location of media education in McQuail’s three traditions of media analysis is accompanied by examples of recent research in this area. Methodological suggestions are also presented, namely stemming from cognitive science and developing brain research. As a sum up, the paper proposes an original defi nition of media neuroeducation. The trial to locate the proposed research fi eld in the existing paradigms of media education was also taken, along with identifying the holistic approach to integrate physiological and social variables.

15

Teoria umysłu a nieporozumienia bohaterów w prozie Czechowa (zarys)

63%

Sadecki A.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/113 z. 1

27-41

PL

Niniejsza praca przedstawia wstęp do badań nad prozą Antoniego Czechowa w oparciu o tzw. teorię umysłu. Zastosowanie tej teorii umożliwia nowe podejście do badań nad narracją i bohaterami oraz wydobycie kognitywnych aspektów dzieła literackiego. Teoria umysłu oraz metareprezentacja pozwalają dostrzec przyczyny częstych u Czechowa „nieporozumień” między bohaterami. W opowiadaniu Śmierć urzędnika przyczyną porażki w kontakcie z drugą osobą są zaburzenia teorii umysłu głównego bohatera, prowadzące do błędnego postrzegania siebie oczami drugiej osoby. W utworze Kapral Priszybiejew przyczyną nieporozumienia okazuje się błędne przypisywanie intencji innym postaciom przez tytułowego kaprala, zaś opowiadanie Człowiek w futerale pokazuje jak decyzja o rezygnacji z kontaktu z innymi bohaterami wpływa na odizolowanie jednostki od świata i powstanie błędnego koła nieporozumień.

EN

This piece of work presents an introduction to the research in Anton Chekhov’s prose based on Theory of Mind. By employing this theory one may gain a new approach to the research in narration and heroes and also a way to reveal the cognitive aspects of a literary work. Theory of Mind and metarepresentation allow to notice the reasons of communication issues, ‘clashes’ between heroes, which seem to be so common in Chekhov’s prose. In a short story The Death of a Civil Servant the reason of a failure in contacts with the other person is the disorder of main hero’s Theory of Mind, which leads to his mistaken perception of himself in the eyes of others. In the piece of work titled Sergeant Prishibeyev it is the sergeant’s mistaken attribution of intentions to other heroes that causes misunderstandings. Whereas The Man in the Case reveals how the decision to resign from contacts with other heroes gives rise to one’s isolation from the world and engenders a vicious circle of misunderstandings.

16

Transhumanizm, cognitive science i wyzwania dla nauk społecznych

63%

Bobryk J.

Studia Socjologiczne

|

2014

|

issue 3(214)

9–27

PL

W pierwszej części tekstu ruch „transhumanistyczny” pokazany jest jako następstwo nierozwiązanych problemów współczesnej kognitywistyki (cognitive science). Część druga jest próbą odpowiedzi na pytanie: Czy współczesne nauki społeczne są w stanie sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nimi rozwój technologii informatycznej i jej rosnący wpływ na jednostki i relacje społeczne. Całość jest przedstawiona z użyciem aparatury pojęciowej teorii czynności wypracowanej przede wszystkim w szkole lwowsko-warszawskiej.

EN

The first part of the paper presents the transhumanistic philosophy as a result of unsolved problems of cognitive science. The second part of the paper considers the issue of whether current social and behavioral sciences are in a position to cope with the challenges, which are placed before them by the development of current electronic technology. The theory of intentionality (Franz Brentano, John Searle) together with the theory of human actions and products (Kazimierz Twardowski – Lvov-Warsaw School) provide the conceptual framework of the undertaken analysis.

17

Rzeka memów

63%

Majchrowski L.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2017

|

issue 23

355-371

XX

Celem niniejszego tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, co wyróżnia człowieka na tle innych gatunków. W tym kontekście omawiam teorię memów Richarda Dawkinsa i rozważam związane z nią zagadnienia, nawiązując (w mniejszym lub większym stopniu) do myśli takich autorów jak: Mariusz Biedrzycki, Goeffrey Miller, Karl Popper czy Norbert Elias. Sądzę jednak, iż ważniejszą częścią tego artykułu są nie tyle zawarte w nim analizy, co postawione pytania. Mam nadzieję, że zainteresują one Czytelnika tematem i pobudzą do filozoficznej refleksji.

EN

The purpose of this text is an attempt to answer the question “What distinguishes a man against other species?” In this context, I discuss Richard Dawkins’s theory of memes and consider the issues related to it, referring (to a greater or lesser degree) to the thoughts of authors such as Mariusz Biedrzycki, Goeffrey Miller, Karl Popper, and Norbert Elias. I think, however, that a more important part of this article is not the analyses contained in it, but the posted questions. I hope that they will interest the reader with the subject and stimulate them to philosophical reflections.

18

BOHATEROWIE OPTYMALNIE NIEMOŻLIWI. GENEZA, STRUKTURA I FUNKCJE MITYCZNEJ KONTRINTUICYJNOŚCI

63%

Czeremski M.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 2

29-49

PL

Bohaterowie mityczni zawsze przekraczają kondycję realnego człowieka. Celem prezentowanego artykułu jest wyjaśnienie tej tendencji, poprzez odwołanie do ustaleń religioznawstwa kognitywnego, a zwłaszcza do kluczowej dla tego podejścia idei kontrintuicyjności. Zgodnie z przyjętą perspektywą mityczne zniekształcenie koncepcji człowieka nie ma charakteru przypadkowego i ogranicza się wyłącznie do naruszenia intuicyjnych oczekiwań dotyczących tzw. kategorii ontologicznych. Jeśli naruszenia tego rodzaju mają umiarkowany charakter, bądź to w postaci stopnia zniekształcenia danego wyobrażenia, bądź proporcji wyobrażeń kontrintuicyjnych do intuicyjnych, to zawierające je narracje zapamiętywane są lepiej niż narracje złożone wyłącznie z wyobrażeń intuicyjnych. Wyjaśnia to preferencje do utrwalania takich form jak mit. W stopniu szczególnym zniekształcanie intuicyjnych oczekiwań dotyczy mitycznego bohatera, co z kolei wynika z wyższego stopni istotności wyobrażeń kontrintuicyjnych agensów, nad kontrintuicyjnymi wyobrażeniami innego typu. W artykule omówiono koncepcje kontrintuicyjności w rozumieniu religioznawstwa kognitywnego, oraz genezę tej koncepcji. Następnie przedstawiono strukturę wyobrażeń kontrintuicyjnych i przykłady wyobrażeń tego rodzaju oraz przedyskutowano kwestie związków kontrintuicyjności z nadprzyrodzonością. Odniesiono się także do empirycznych weryfikacji założeń teoretycznych zwłaszcza w takim zakresie, w jakim wyjaśniają one strukturę mitycznych narracji. Artykuł kończy się rozważaniami dotyczącymi ewolucji kontrintuicyjnego bohatera mitu, który wraz z racjonalizacją tej tradycyjnej formy narracyjnej może ulegać przekształceniom w kierunku bardziej intuicyjnych wariantów.

EN

Mythical heroes always cross the borders of what we think as the everyday condition of the real human being. The object of this research is the explanation of this phenomena by referring to some of the definitions from the cognitivist religious studies and particularly to the idea of contrintuitiveness crucial for this attempt. According to the assumed perspective, the mythical deformation of the concept of human being does not have the accidental character and is limited solely to the infringement of the intuitive expectation connected with ontological categories. If these kinds of infringements have moderate character and appear in the form of the destabilisation of the given image, or are presented in the form of proportional relations of contrintuitive representation to intuitive one, then, the narrations that embrace them are remembered better than the narrations composed exclusively of intuitive images. This is the explanation of the consolidation of such a form as a myth. The destabilisation of the intuitive expectations concerns particularly the mythical hero, but results from higher degree of the essentiality of the contrintuitive agents’ images over the contrintuitive images of other types. The research objective of this article was to present the theories of contrintuitiveness adapted to cognitive religious studies and the genesis of this conception. In the next part of the article the structure of the contrintuitive images was presented, together with the examples of these kinds of images. Further the relations between contrintuitiveness and supernaturality were discussed. The author tried also to deal with the empirical verification of the theoretical assumptions, particularly these ones which explain the structure of the mythical narration. In the end of the article we are provided with the analyses concerning the evolution of the contrintuitive mythical hero, who, together with the rationalisation of this traditional narrative form, can be transformed into more intuitive variants.

19

Jak badać milczenie w prozie współczesnej

54%

Łebkowska A.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 5

311-315

EN

The review of the book by Dorota Korwin-Piotrowska gives praise to the hitherto presented concept of scrutinising various types of silence in the context of poetics, rhetoric and cognitive science. Attention is also paid to the fact that, so far, research on modern prose has lacked any studies in that matter. In the first chapters, the reader is offered an opportunity to learn more about contemporary theories, which – for Korwin-Piotrowska – constitute a source of inspiration and undergo a creative transformation. The next chapters, on the other hand, contain research instruments, which are followed by various interpretations of the literary output of such authors as Miron Białoszewski, Hanna Krall, Zbigniew Kruszyński, Marek Kędzierski and Jacek Dukaj. Not only are these analyses evidence of Korwin-Piotrowska’s excellent skills in terms of literary science, but also they prove her exceptional analytical sensitivity.

PL

W recenzji książki Doroty Korwin-Piotrowskiej doceniono zaprezentowaną tu koncepcję badań kategorii milczenia w perspektywie poetyki, retoryki i kognitywistyki. Zwrócono też uwagę, że dotychczas brakowało badań nad tą kategorią w odniesieniu do prozy współczesnej. Dzięki pierwszym rozdziałom czytelnik może zapoznać się z przeglądem aktualnych teorii, które dla autorki stanowią źródło inspiracji i ulegają twórczemu przekształceniu, w kolejnych – znajdzie instrumentarium badawcze. Przedstawione w dalszych częściach interpretacje twórczości m.in. Mirona Białoszewskiego, Hanny Krall, Zbigniewa Kruszyńskiego, Marka Kędzierskiego czy Jacka Dukaja dowodzą nie tylko świetnego władania warsztatem literaturoznawczym, ale i wyjątkowej wrażliwości analitycznej autorki.

20

Teaching listening to university students: methodological and cognitive dimension

51%

Vovk O., Khmelnytsky B.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2016

|

vol. Zeszyt

|

issue XXX

469-485

PL

Artykuł skupia się na problemie nauczaniu słuchania studentów kierunków językowych. Rozumienie ze słuchu rozpatrywane jest z punktu widzenia kognitywistyki, dostarczając dowodów, że język i myślenie są ze sobą powiązane, więc, nie mogą być postrzegane oddzielnie. W związku z tym pojęcia poznania, kompetencji ogólnej, kompetencji poznawczej i kompetencji rozumienia ze słuchu są tu zbadane i wyjaśnione. Okazuje się, że kompetencja rozumienia ze słuchu obejmuje szereg składników, a mianowicie jej tworzą: wiedza proceduralna i deklaratywna; język, umiejętności instruktażowe, intelektualne, organizacyjne i kompensacyjne; nawyki językowe i, wreszcie, zdolności poznawcze i komunikacyjne. Stąd, kompetencja rozumienia ze słuchu jest postrzegana jako zintegrowana zdolność do właściwego zrozumienia i dostosowania języka mówionego. W artykule tym przedstawiono podstawowe pojęcia kognitywistyki (koncepcyjna sfera, domen, pole, koncept, propozycja, frejm, sieć i ontologia). Dokonano tu próby uruchomienia mechanizmu konceptualnego modelowania w procesie rozwijania kompetencji rozumienia ze słuchu.

EN

The article focuses on the problem of teaching listening to students of linguistic fields. Listening comprehension is addressed from the perspective of cognitive science, providing the evidence that language and thought are interrelated and consequently cannot be viewed separately. Accordingly, the notions of cognition, general competence, cognitive competence and listening comprehension competence are explored and clarified. It is revealed that listening comprehension competence embraces a number of constituents which are: procedural and declarative knowledge; language, instructional, intellectual, organizational, and compensational skills; language habits and, finally, cognitive and communicative abilities. Hence, listening comprehension competence is looked upon as an integrated ability to adequately understand and adapt spoken speech. Similarly, in the paper the basic notions of cognitive science are elaborated (a conceptual sphere, a domain, a parcel, a concept, a proposition, a frame, a network, and an ontology). The attempt is made to employ the mechanisms of conceptual modeling in the process of developing listening comprehension competence.

Refine search results

Matematyczność świata i matematyczność mózgu

Człowiek człowiekowi współpracownikiem

W jaki sposób w nauce wyjaśnia się umysł

Nauki przyrodnicze w edukacji wczesnoszkolnej na przykładzie wystaw dydaktycznych

Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji pt. „Explaining the Mind. Perspectives on Explanation in Cognitive Science”

Przyszłość to historia

Mózg, społeczeństwo i wolna wola

O rudymentach i pożytkach z filantropii w perspektywie badań kognitywistycznych

Geneza religii – perspektywa ewolucyjna w podejściu kognitywnym

Systemy kognitywne jako nowy wymiar informatyki ekonomicznej

Analiza parametrów okulograficznych zarejestrowanych podczas percepcji rysunków w sytuacjach zadaniowych

Kognitywne aspekty w edukacji matematycznej

Contextual Emergence and Its Applications in Philosophy of Mind and Cognitive Science

Edukacja medialna w świetle debaty nad tożsamością nauki o mediach Dotychczasowe paradygmaty a neuropoznawcza ścieżka metodologiczna

Teoria umysłu a nieporozumienia bohaterów w prozie Czechowa (zarys)

Transhumanizm, cognitive science i wyzwania dla nauk społecznych

Rzeka memów

BOHATEROWIE OPTYMALNIE NIEMOŻLIWI. GENEZA, STRUKTURA I FUNKCJE MITYCZNEJ KONTRINTUICYJNOŚCI

Jak badać milczenie w prozie współczesnej

Teaching listening to university students: methodological and cognitive dimension