Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kolekcje
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W roku 2018 przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po latach zaborów. Obchodzimy ją uroczyście w całym kraju, a liczne wydarzenia będą trwać aż do 2021 r., zgodnie m.in. z programem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Niepodległa 2017–2021. Artykuł prezentuje wyniki badań zasobów spuścizny materialnej po trudno definiowalnej formacji historycznej z lat 1968–1989, którą można szeroko i ogólnie nazwać opozycją antykomunistyczną w PRL. Działania opozycji rozpoczęły się od tzw. wydarzeń marcowych i powstania Organizacji „Ruch”, potem powstawały: Komitet Obrony Robotników, Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Konfederacja Polski Niepodległej, Ruch Młodej Polski, następnie: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Niezależne Zrzeszenie Studentów i wiele mniejszych organizacji lub partii, aż po obrady tzw. Okrągłego Stołu. Działania opozycji przyczyniły się do odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności, przywrócenia gospodarki rynkowej i usunięcia cenzury, ograniczającej wolność słowa. Pozostała po tym okresie olbrzymia liczba wydawnictw tzw. drugiego obiegu w postaci książek, czasopism, druków ulotnych, zdjęć, plakatów, znaczków, plakietek czy kaset magnetofonowych, ale także maszyn drukarskich, powielaczy, sprzętu nadawczego czy innych świadectw materialnych. Gromadzone są one obecnie w istniejących w Polsce muzeach, czasami dopiero się tworzących, są własnością stowarzyszeń lub fundacji, a także pozostają w rękach prywatnych, tworząc często znaczące kolekcje, jak np. Muzeum Wolnego Słowa Krzysztofa Bronowskiego – liczący ponad 700 000 pozycji zbiór, którym interesują się muzea zagraniczne. Spuścizną po opozycji są także informacje o osobach, wydarzeniach, wydawnictwach lub formacjach opozycyjnych publikowane w internecie, m.in. wspomniane już Muzeum Wolnego Słowa, Słownik Niezależni dla Kultury 1976–1989 Stowarzyszenia Wolnego Słowa czy zbiory Ośrodka „Karta”. Artykuł podejmuje próbę klasyfikacji tych zbiorów na podstawie wywiadów z przedstawicielami posiadających je instytucji, organizacji lub właścicielami kolekcji.
EN
This article aims at highlighting similarities and differences in history and operation of the present botanic gardens and museums. Activities of the aforementioned types of institutions are sometimes linked; therefore, joint actions could be beneficial for both institutions and visitors. There are opportunities in terms of joint projects in the field of science, education, promotion and delivering entertainment to visitors. This article aims at presenting the history and common directions of development of botanic gardens and museums to museum employees. Composed from the point of view of a museum employee, this article is an attempt to underline potential opportunities of cooperation. Moreover, the history of creating and development of botanic garden is presented: medieval utilitarian collections of medicinal plants in doctors’ houses and similar didactic municipal collections from the 16th century, used in education of medicine students; common roots in Wunderkamer, which more scientific version was to constitute a type of mnemonic theater – 3D-equivalent of the present encyclopedia; search for exotic specimen in the Age of the Great Geographic Discoveries and later, during expeditions sponsored by collectors or botanic societies; flourishing of botany as a modern science; phenomenon of the so-called tulip mania; links between art collections and botanic collections (e.g. arboreta of the seats of major Polish families in 19th century), and present research and scientific facilities that are often composed of museums and seed banks, herbaria, specialized libraries. Furthermore, museums and botanic gardens have the same priorities in terms of their activity as well as similar or the same visitors.
PL
Celem artykułu jest wskazanie podobieństw i różnic w historii i przede wszystkim w funkcjonowaniu dzisiejszych ogrodów botanicznych i muzeów. Zdarza się, że działania tych dwóch rodzajów instytucji zazębiają się, a podjęcie wspólnych projektów mogłoby przynieść korzyści zarówno instytucjom, jak i publiczności. Szanse stoją przed wspólnymi projektami naukowymi, edukacyjnymi, ale także promocyjnymi czy służącymi rozrywce publiczności. Artykuł służy przedstawieniu pracownikom muzeów historii i wspólnych punktów rozwoju ogrodów botanicznych i muzeów. Pisany z punktu widzenia muzealnika stara się wskazać potencjalne szanse współpracy. Przedstawia także drogę rodzenia się i rozwoju ogrodów botanicznych: średniowieczne utylitarne kolekcje roślin leczniczych przy domach medyków i podobne XVI-wieczne dydaktyczne kolekcje miejskie, mające służyć edukacji studentów medycyny; wspólne korzenie w Wunderkammerze, której wersja bardziej naukowa miała stanowić rodzaj teatru mnemotechnicznego – trójwymiarowego odpowiednika dzisiejszej encyklopedii; poszukiwanie egzotycznych okazów w czasach wielkich odkryć geograficznych i później, w trakcie specjalnie organizowanych wypraw sponsorowanych przez kolekcjonerów bądź towarzystwa botaniczne; rodzenie się botaniki jako współczesnej nauki; zjawisko tzw. tulipomanii; związki kolekcjonerstwa sztuki z kolekcjami botanicznymi (np. arboreta XIX-wiecznych siedzib znakomitych rodów polskich), oraz dzisiejsze placówki naukowo-badawcze, w których skład wchodzą często muzea oraz banki nasion, zielniki, biblioteki specjalistyczne. Muzea i ogrody botaniczny łączą także priorytety działalności oraz podobny lub wręcz ten sam widz.
EN
The subject of this dissertation are historical, artistic and librarian collections gathered in Przeworsk by Duke Henryk Lubomirski. As a result of a pact from 1823 with Józef Maksymilian Ossoliński Henryk Lubomirski accepting the function of the curator of the Ossolineum ascribed by right of succession to Przeworsk fee tail heirs, established the Museum of the Lubomirski Dukes and committed himself to donate his own collections to it. In years 18256–1870 Henryk Lubomirski and his son Jerzy Lubomirski enriched the Ossolineum library with a valuable collection of manuscripts and books and the Lubomirski Museum with a collection of paintings, graphics, drawings, medals and coins, historical collections and that of military accessories called “the Przeworsk armoury”.
PL
Jedną z ciekawszych kolekcji wzorów gipsowych, która do tej pory nie doczekała się pełnego opracowania, jest gipsoteka warszawska. W dotychczasowych badaniach rozpatrywano ją z perspektywy historii i historii sztuki jako jednorodną całość, nośnik kultury artystycznej. Wciąż brakuje natomiast analiz uwzględniających podstawowe z punktu widzenia muzealnika fakty, umożliwiające identyfikację obiektów składających się na kolekcję. Celem niniejszego artykułu jest omówienie problematyki związanej z rozpoznaniem pierwowzorów i interpretacją dzieł pochodzących z kolekcji muzeów uczelnianych. Studium przypadku stanowić będzie jedna z figur pochodząca z kolekcji Uniwersytetu Warszawskiego. Szczegółowe opracowanie odlewu bogini ukazuje, jak analiza jednego obiektu może przyczynić się do powiększenia wiedzy na temat całej kolekcji muzealnej. Właściwe rozpoznanie obiektu oraz określenie jego proweniencji przybliżają nas do pełnego zrozumienia pobudek, jakimi kierowali się kustosze przy wyborze konkretnych eksponatów, a także do wpływu muzealiów na kształtowanie się polskiej kultury i nauki.
EN
The Division of Rare Books and Manuscripts of the State Public Scientific Technological Library of the Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences (Госуда́рственная публи́чная нау́чно-техни́ческая библиоте́ка Сиби́рского отделе́ния Росси́йской акаде́мии нау́к) houses signifi cant collections of printed matter and archival materials, dated from the 13th century until today. The general number of items held has surpassed 90.000. The collections are constantly developed. The core of the oldest part of the collection came with the legacy of the Academician Tikhomirov, received by the Library during the years 1967–1969. Other important acquisitions came from special fi eld expeditions organised by the Siberian Branch of the RASc. These activities resulted in doubling the numer of the oldest part of the holdings, and in setting up of separate territorial collections. This type of fi eld work is still continued. To date, the holdings of the Division of Rare Books and Manuscripts encompass over 1300 old Russian manuscripts and 2,500 of Cyrillic old prints (including the publications of the Old Believers, 18th–19th century). Eighteenth-century prints executed with the Cyrillic types westernized by Peter the Great form a separate collection; similarly, nineteenth-century works of Russian authors printed during their lifetimes, as well as by the authors of the Russian Silver Age (beginning of the 20th century). Books prohibited by Soviet law, printed both in Russia and abroad, are also kept separately. Alongside fi eld work, the staff of the Division is gathering materials towards a union catalogue of old and rare books held at state repositories in Siberia and the Russian Far East. Catalogues of manuscripts, old prints, and rare books are regularly published. The arrival of digital technology resulted in new activities of the Division. Digitisation of materials is systematically carried out for preservation purposes and for databases – bibliographical and full text – devoted to Siberian history are compiled. Thanks to the holdings of the Division the Museum of the Book was organised, which conducts popularisation activities for the educational institutions of Novosibirsk, the inhabitants of the city, and all persons interested in the history and culture of the book.
PL
Oddział Książki Rzadkiej i Rękopisów GPNTB SO RAN (Госуда́рственная публи́чная нау́чно-техни́ческая библиоте́ка Сиби́рского отделе́ния Росси́йской акаде́мии нау́к – Państwowa Publiczna Naukowo-Techniczna Biblioteka Oddziału Syberyjskiego Rosyjskiej Akademii Nauk) przechowuje znaczące zbiory książek i archiwaliów powstałych w okresie od XIII w. do dnia dzisiejszego. Ogólna liczba zbiorów przekracza obecnie 90 000 jednostek; zbiory są systematycznie uzupełniane. Podwaliny najstarszej części zbiorów stanowi kolekcja starych druków i rękopisów akademika M. N. Tichomirowa, którą Biblioteka otrzymała w latach 1967–1969. Ekspedycje archeograficzne organizowane przez Syberyjski Oddział RAN, przyczyniły się do ponad dwukrotnego powiększenia najstarszej części zasobów Biblioteki i powstania osobnych kolekcji terytorialnych. Do dzisiaj ten kierunek prac Oddziału stanowi perspektywiczny sposób uzupełniania najstarszej części kolekcji. W chwili obecnej Oddział Książki Rzadkiej i Rękopisów dysponuje ponad 1300 staroruskich rękopisów i 2500 rosyjskich starodruków, doliczając do tego zbioru wydania drukarń staroobrzędowców XVIII–XIX w. Z innych kolekcji wyodrębniono książki XVIII w. drukowane tzw. grażdanką, a także wydane za życia autorów utwory rosyjskich pisarzy XIX w. i rosyjskiego srebrnego wieku oraz kolekcję prohibitów – wydanych nielegalnie i zagranicznych. Równolegle do terenowej pracy archeograficznej Oddział gromadzi materiały do zbiorczego katalogu wydań rzadkich i książek zabytkowych przechowywanych w zasobach państwowych bibliotek na terytorium Syberii i Dalekiego Wschodu. Regularnie wydawane są katalogi rękopisów, starych druków i książek rzadkich. W związku z wykorzystywaniem nowych technologii i techniki cyfrowej pojawiają się nowe kierunki pracy Oddziału. Planowo przeprowadza się prace polegające na wykonywaniu cyfrowych kopii zabezpieczających rękopisy i druki, prowadzone są prace nad tworzeniem baz danych – bibliograficznych i pełnotekstowych – zawierających informację o dawnych książkach zabytkowych w regionie syberyjskim. Oddział Książki Rzadkiej i Rękopisów: kolekcje, działalność naukowa i popularyzatorska W oparciu o zbiory Oddziału zostało stworzone i funkcjonuje Muzeum Książki, które prowadzi działalność naukowo-popularyzatorską dla placówek edukacyjnych miasta, mieszkańców Nowosybirska i wszystkich zainteresowanych historią kultury książki.
EN
At the end of 2019, the collections of the Main Library of the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw amount to approximately 456,697 volumes. The library’s collections include publications of theology, philosophy, canon law and history of the Church, which is due to the fact that from 1954 to 1999 the Academy of Catholic Theology educated students in the fields of theology, philosophy and history of the Church. However, since 1999, after the Academy was transformed into the Cardinal Stefan Wyszyński University and new faculties were created, the Library began collecting materials from other fields to enable academic staff and students to access literature from their disciplines. There are many valuable items in the collections of the Main Library. This collection, which is general university and multidisciplinary in nature, contains, however, certain collections that can be easily distinguished due to their special features. The article describes collections which, according to the authors, have high scientific value and are valuable from the point of view of Polish and foreign cultural goods. This article is an attempt to systematize the knowledge about special collections stored and made available at the Cardinal Stefan Wyszyński University, which may be thoroughly researched in the future.
PL
Zbiory Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie liczyły pod koniec 2019 r. ok. 456697 woluminów. Biblioteka w swoich zbiorach posiada głównie publikacje z dziedziny nauk teologicznych, filozoficznych, prawa kanonicznego i historii Kościoła, co wynika z faktu, że od 1954 do 1999 r. na uczelni kształcono studentów na kierunkach z zakresu nauk teologicznych, filozoficznych i historii Kościoła. Od 1999 r., po przekształceniu Akademii w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego i powstaniu nowych kierunków, biblioteka rozpoczęła gromadzenie materiałów z innych dziedzin nauki, aby umożliwić kadrze naukowej i studentom dostęp do niezbędnych im pozycji. W zbiorach Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego znajduje się wiele cennych pozycji. Na księgozbiór, mający charakter ogólnouniwersytecki i multidyscyplinarny, składają się także kolekcje o szczególnych cechach. W artykule zostały opisane zbiory, które zdaniem autorów mają dużą wartość zarówno naukową, jak i są cenne z punktu widzenia polskich i zagranicznych dóbr kultury. Artykuł stanowi próbę usystematyzowania wiedzy o przechowywanych i udostępnianych w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego kolekcjach specjalnych, które mogą zostać w przyszłości gruntownie opracowane naukowo.
EN
This article describes a collection of rare Polonica, numbering over five hundred books, pamphlets, manuscripts, and prints and engravings, donated to the Thomas Fisher Rare Book Library in 2001 by Karol Godlewski and his family. The donor’s uncle, Count Emeryk Hutten Czapski (1897–1979), assembled the extraordinary collection. The material includes works written, edited, or translated by Polish authors. The publication dates range from 1505 to the mid-1970s, with two hundred titles predating 1801. The subject matter ranges from texts written by Terence and Plutarch to biographies of Polish kings, details of famous battles, and poetry. There are also etchings of Polish personages, palaces, landscapes, or battle scenes, many of artistic importance
EN
The aim of this article is to present some of the photograph collections accumulated in the Archives of the Polish Province of the Congregation of the Mission in Cracow and the Archives of the Publishing Institute of the Congregation of the Mission „Nasza Przeszłość” in Cracow. Both institutions, apart from records, surveying-cartographic and technical materials, hold photographs. These include mainly single photographs documenting the life of members of the Congregation of the Mission and the history of its missionary outposts. There are also albums and boxes which contain theme-related photographs. In most cases it is not possible to identify their authors, except for the collection held in the „Nasza Przeszłość” Archives. It was accumulated by its founder, Professor Rev. Alfons Schletz CM, who for many years gathered various photographs, which he arranged into a number of different collections.
PL
Celem artykułu jest przybliżenie niektórych kolekcji fotograficznych zgromadzonych w zasobie Archiwum Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie oraz Archiwum Instytutu Wydawniczego Księży Misjonarzy „Nasza Przeszłość” w Krakowie. W obydwu instytucjach obok materiałów aktowych, geodezyjno-kartograficznych i technicznych nie brak także fotografii. Są wśród nich zarówno pojedyncze zdjęcia dokumentujące życie członków Zgromadzenia Misji, jak i historię misjonarskich placówek. Jednak spotkamy tam także albumy oraz pudełka, w których zgromadzono fotografie uporządkowane według kategorii tematycznych. W większości przypadków trudno dzisiaj wskazać ich autorów. Wyjątkiem są kolekcje znajdujące się w zasobie Archiwum „Naszej Przeszłości”. Jest to dzieło jego założyciela, ks. prof. Alfonsa Schletza CM, który przez wiele długich lat zbierał rozmaite zdjęcia, aby z czasem stworzyć z nich wiele różnych kolekcji.
10
58%
EN
Taking as a starting point the German tradition of creating xylotheques, i.e. libraries containing wood samples disguised as books, I recall the biography of Wiktor Kozłowski (1791–1858), the first Polish creator of xylotheques, forester, collector and author of dictionaries of forest terminology against the backdrop of the history of the organisation of the governmental forest service in the Kingdom of Poland. I put forward the thesis that the reorganisation of forestry in the spirit of the Enlightenment’s project of dominating nature caused anxiety, which found expression, among other places, in Karol  Kurpiński’s opera Leśniczy z Kozienickiej Puszczy [The Forester from the Kozieniecka Primeval Forest]. In the first half of the 19th century, the figure of the “young” and “old” forester was juxtaposed, already heralding the rift between the Enlightenment and romantic approaches to the natural world. Wiktor Kozłowski’s xylotheques represent the Enlightenment approach – related to the passion for cataloguing, preparing and objectifying as tools of control over the natural world.
PL
Obierając za punkt wyjścia niemiecką tradycję tworzenia ksylotek, czyli bibliotek zawierających próbki drewna ucharakteryzowane na książki, przypominam biografię Wiktora Kozłowskiego (1791–1858), pierwszego polskiego twórcy ksylotek, leśnika, kolekcjonera i autora słowników terminologii leśnej na tle historii organizacji rządowej służby leśnej w Królestwie Polskim. Opisuję, jak reorganizacja leśnictwa w duchu oświeceniowego projektu dominacji nad przyrodą wywołała niepokój, który znalazł wyraz między innymi w operze Karola Kurpińskiego Leśniczy z Kozienickiej Puszczy. W pierwszej połowie XIX wieku zestawiano postaci „młodego” i „starego” leśniczego, zapowiadające rozdźwięk między oświeceniowym i romantycznym podejściem do świata przyrody. Ksyloteki Wiktora Kozłowskiego reprezentują podejście oświeceniowe – związane z pasją katalogowania, preparowania i obiektywizowania jako narzędzi kontroli.
EN
The article discusses the legacy of Protestantism in Poland and the Protestant collections preserved in museum institutions in Poland. The author presents the collections of Evangelical artefacts amassed in various ways and forms and at different times, which thus constitutes a preliminary typology of the legacy of the Reformation. For simplification, she defines Evangelical objects as all objects which are part of the broadly-understood Protestant legacy. The spectrum of these objects is very broad, ranging from artefacts in traditional museum institutions, through sacred places, works of art, technical monuments, ephemera, cemeteries, to virtual collections of audiovisual and digitised legal instruments. The examples quoted in the text do not exhaust the subject, but evidence the vastness and richness of the legacy acquired as a donation after the Reformation movement initiated by the Augustinian monk Martin Luther.
PL
Artykuł podejmuje problematykę spuścizny protestantyzmu w Polsce i protestanckich zbiorów zachowanych w placówkach muzealnych w kraju. Autorka przedstawia zasób ewangelickich artefaktów gromadzonych w różny sposób, w różnej formie i w różnym czasie tworząc tym samym wstępną typologię reformacyjnego dziedzictwa. Wszelkie obiekty wchodzące w skład szeroko rozumianej protestanckiej spuścizny nazywa w uproszczeniu ewangelikaliami. Ich spectrum jest bardzo szerokie, począwszy od artefaktów w tradycyjnych placówkach muzealnych, przez budynki sakralne, dzieła sztuki, zabytki techniki, dokumenty życia społecznego, cmentarze, na wirtualnych kolekcjach dokumentów audiowizualnych i zdigitalizowanych aktach urzędowych kończąc. Przytoczone w tekście przykłady nie wyczerpują zagadnienia, a jedynie wskazują na ogrom i bogactwo spadku jaki otrzymaliśmy w darze po reformacyjnym ruchu zapoczątkowanym przez augustiańskiego mnicha Marcina Lutra.
EN
Jan Smetanski (1881-1959), a Lviv natural historian and a high school teacher, was an avid bibliophile. He assembled a rich collection of 40,000 volumes, which was removed from Lviv after the war and located first in Przemysl and then in Katowice. After the owner died, the collection was dispersed. Some of the books were purchased by the Institute of Zoology of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, a part by the Silesian Library in Katowice, a fragment of the collection remained in the possession of the family. The article discusses a fragment of Jan Smetanski’s collection kept in the collections of the Silesian Library.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.