Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 68

first rewind previous Page / 4 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kolonializm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
EN
The author outlines a story of Kazimierz Nowak, Polish traveler who crossed over Africa on a bicycle in 1930s. The article aims to describe the role of the photography and the bicycle in his journey. It also tries to describe Kazimierz Nowak as a flâneur and as a tourist. Furthermore, the text outlines the history of Polish colonial pretensions and the activity of Liga Morska i Kolonialna, the official Polish institution who fought unsuccessfully for the Polish colonies through the thirties.
PL
Celem artykułu jest zaproponowanie koncepcji kolektywnego prawa do żywności, która może okazać się istotnym narzędziem w zwalczaniu głodu i niedożywienia w skali globalnej. Umowy międzynarodowe, a w tym Pakty Praw Człowieka, pomijają prawa ludów tubylczych, odpowiadając indywidualistycznej, państwowo-centrycznej, konsumpcjonistycznej i komercyjnej wizji prawa do żywności. Oparte na założeniach krytycznych studiów nad prawem podejście do oficjalnego dogmatu prawa do żywności (rozwijanego w ramach organów eksperckich i międzyrządowych w postaci Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ) pozwala na stwierdzenie, że ów dogmat posiada mniejszą legitymizację niż wynikające z praktyki ludów tubylczych kolektywne prawo do żywności (określone w Deklaracji z Atitlán). Dlatego też, nadal poruszając się w sferze oficjalnego, grocjańskiego porządku międzynarodowoprawnego, uznać należy, że zdefiniowane w artykule tubylcze prawo do żywności wchodzi w skład praw trzeciej generacji (obok indywidualistycznego prawa do żywności drugiej generacji), pozostając w ścisłym związku z prawami do samostanowienia i rozwoju. Jest rezultatem długo-trwałej praktyki tychże ludów. Powyższa propozycja prawa do żywności trzeciej generacji nie została do tej pory zgłoszona w doktrynie prawa. Jej wartością jest możliwość rozwijania i badania koncepcji suwerenności żywnościowej, pozwalającej na skuteczniejszą walkę z głodem i niedożywieniem w skali globalnej w porównaniu z dotychczasowymi działaniami społeczności międzynarodowej.
PL
The aim of the article is to analyse the perception of sub-Saharan Africa according to the testimonies of Poles between 1945 and 1989. At the beginning the planetary consciousness – a Eurocentric idea conceptualised by Mary Louise Pratt – was described. After that the different mechanisms of the exotisation of the territory of Africa and its inhabitants were presented. In the last part of the article the gated communities constructed by Polish expatriates were described as an example of the limitation of the acculturation process.
EN
In 1934 Thérèse Rivière and Germaine Tillion set off to Aurès (Algeria) to conduct ethnographic research of the Chaouia. This expedition was prepared by the French anthropologists centered around Marcel Mauss. Its cognitive aims were related to the interests of the French colonial authorities. When in 1954 the Algerian-French war broke out, Tillion got involved in organization of social welfare for poor Algerians, which was supposed to remove the reason for the armed conflict. Tillion’s scientific work reveals slight interest in Islam as the primary cultural context of the analyzed phenomena. This is also characteristic of the intellectual environment from which Tillion comes from and is the result of the construction of the conceptual apparatus of cultural anthropology.
6
88%
PL
The purpose of this draft is to invite readers to read several novels, which Wydawnictwo Karakter from Cracow in the past few years introduced on the Polish publishing market. Joanna Ros explains why Karakter, popularizing the work of African writers, does the fancies of Albert Camus a favour. The novels cited by Joanna Roś testify to the fact that their authors are well acquainted with the literature of the author of The Plague and propose a completely new and unexpected encounters with it in the pages of his own works.
7
88%
Praktyka Teoretyczna
|
2013
|
vol. 8
|
issue 2
249-262
PL
-
PL
W niniejszym opracowaniu autor dotyka problematyki Hołodomoru – zbrodni ludobójstwa na narodzie ukraińskim, choć niezawężonej jedynie do Wielkiego Głodu lat 1932–1933 – poddanej politologicznej analizie w kontekście szerszej genocydalnej polityki władzy sowieckiej prowadzonej względem Ukraińców w ZSRS. W tym celu w artykule wskazuje się na główne elementy składowe koncepcji zbrodni ludobójstwa skonstruowanej przez Rafała Lemkina (który podnosił, że jest ona w istocie zbrodnią kolonialną), a także jej porównanie z obowiązującą definicją genocydu w treści Konwencji ONZ z 1948 r. Wreszcie autor pochyla się nad dyskursem odnoszącym się do obecności ludobójstwa (na czele z Hołodomorem) i jego percepcji w ukraińskiej polityce pamięci ostatnich kilku dekad.
PL
Tekst jest recenzją książki Krzysztofa Loski W cieniu Imperium Wschodzącego Słońca. Japoński projekt kolonialny i kultura filmowa w Azji Wschodniej (2022) poświęconej planowi imperialnemu realizowanemu przez Japonię od końca XIX w. do 1945 r. Znaczącą rolę odgrywało w nim kino. Zaletą publikacji jest ukazanie projektu kolonialnego prowadzonego przez mocarstwo niezachodnie w odniesieniu do wspólnot pokrewnych kulturowo hegemonowi. W książce omówiono dzieje japońskiego planu kolonizacyjnego realizowanego względem podbitych społeczeństw Tajwanu, Korei oraz Chin. Istotnym elementem analiz jest przedstawienie polityki pamięci. Wywód historyczny uzupełniają interludia poświęcone współczesnym filmom traktującym o wydarzeniach historycznych związanych z japońskimi próbami mocarstwowymi.
EN
The text is a review of Krzysztof Loska’s book W cieniu Imperium Wschodzącego Słońca. Japoński projekt kolonialny i kultura filmowa w Azji Wschodniej [In the Shadow of the Empire of the Rising Sun: Japanese Colonial Project and Film Culture in East Asia] (2022), which offers an in-depth analysis of Japan’s colonial project from the late 19th century till 1945. A prominent role in the project was played by cinema. The strong point of the book is an analysis of the colonial project of a non-Western power trying to subdue communities relatively similar in cultural terms. The book covers the history of the Japanese project in Taiwan, Korea, and China. An additional distinguishing characteristic is the author’s inquiry into the field of memory studies and presentation of how the memory of historical events connected to the colonial project works in contemporary films.
PL
Liga Morska i Kolonialna, działająca wcześniej jako Liga Morska i Rzeczna, znacznie przyczyniła się do rozwoju społecznej, kulturalnej i oświatowej działalności na terenie Wileńszczyzny. Brak dotychczasowych badań w tym zakresie był zasadniczą przyczyną podjęcia próby scharakteryzowania tych obszarów. Stało się to możliwe dzięki zastosowanej metodzie historycznoprawnej. Liga Morska i Rzeczna oraz Liga Morska i Kolonialna były organizacjami apolitycznymi. Ich działania koncentrowały się na angażowaniu w szereg inicjatyw o charakterze kulturalnym i edukacyjnym w regionie. Dopiero w latach 30. XX wieku skupiono się na kwestiach bezpieczeństwa państwa polskiego oraz podkreślano znaczenie kolonializmu jako strategii rozwoju państwa.
EN
Maritime and Colonial League, working initially as the Maritime and River League, greatly contributed to the revival of social, culture and education activity in the Vilnius region. No previous studies in this area, was the principal reason for the adoption of attempts to characterize these areas. This is made possible by the historical legal method. Maritime and River League and Maritime and Colonial League were apolitical organizations. Their activities focused on engaging in a number of cultural and educational initiatives in the region. It was only in the thirties focused on security issues of the Polish state, and stressed the importance of colonialism, as a strategy for development of the state.
EN
This paper seeks to answer whether it is right to refer to the concepts of colonialism and colonization when interpreting the history of the Republic of Poland. Drawing on the so-called post-colonial discourse in Poland, the author puts forward the problem of methodological nature. The point is that the basic concepts in this discourse are not well-defined and yet, despite this drawback, they are used as analytical categories in the reinterpretation of the history of Poland. This fact, as the author notes, deprives the post-colonial discourse of its being reliable and scientifically valuable. Addressing the problem posed by the initiator of the discourse under consideration, the author analyses first the concept of colony, colonization, and colonialism, and then examines whether it is justified to apply them in relation to the Republic of Poland. In the course of her analysis, she focuses also on the problem of the colonization of Poland by her three invaders: Russia, Prussia, and Austria. It follows from the analysis the, firstly, the concept of colonialism has no application in the interpretation of the past of Poland and its usage is a categorical abuse; the concept of colonization is used within certain limits and does not concern the state’s activity, but the migration of settlers and attitudes adopted by some citizens in some periods of the Republic of Poland and her history; the concept of colonization, however, can be applied to the interpretation of politics of all three invaders towards the Polish Republic and all her resources.
PL
Dyskusja nad definicją muzeum podjęta w 2019 r. w czasie Konferencji Generalnej ICOM w Kioto wskazuje na rolę, jaką pełni współcześnie muzeum oraz na oczekiwania, jakie przed nim stoją. Jest ona również konsekwencją zmian dokonujących się w muzeum począwszy od XIX w., aż do dnia dzisiejszego. Szczególnie ważne procesy miały miejsce w minionym stuleciu. Początkowo zmiany obejmowały metody działania muzeum, głównie na polu edukacji muzealnej i wystawiennictwa, ale także statusu obiektów w kolekcji muzealnej w kontekście zbiorów artystycznych i etnograficznych. Jednym z najciekawszych pomysłów redefinicji muzeum była zaproponowana w 1. poł. XX w. formuła Muzeów Kultury Artystycznej. Proponowane przez rosyjską awangardę odejście od tradycyjnie rozumianego muzeum ku „laboratorium współczesności” miało jeszcze wówczas zbyt rewolucyjny charakter. Od lat 60. XX w., obok refleksji nad sposobem działania muzeum, coraz wyraźniejsze były pytania o to, jaką rolę ono pełni i jaką powinno pełnić w nowoczesnym społeczeństwie. Bezpośredni wpływ na zmieniający się kształt muzeum miały procesy natury politycznej, społecznej czy ekonomicznej, które kryją się m.in. pod hasłami globalizacji, liberalizacji, demokratyzacji, glokalizacji. Krytyka muzeum i jego dotychczasowych praktyk zwróciła uwagę na istotowy charakter relacji między instytucją a jej odbiorcą. Zwrot ku społeczeństwu pozwolił na pojawienie się takich rozwiązań, jak „ecomuseum”, muzeum partycypacyjne, muzeum otwarte. Rozwiązania czerpiące z nowej muzeologii wskazują nie tylko na konieczność przesunięcia poziomu relacji między muzeum a społeczeństwem, ale przede wszystkim refleksji nad jego działalnością, która w założeniu prowadzić ma do stworzenia instytucji możliwie transparentnej i etycznej. W praktyce, z różnych względów, nie wszystkie rozwiązania proponowane przez muzea spełniają te kryteria. Muzeum w dalszym ciągu stoi przed wieloma wyzwaniami, jednak posiada potencjał, aby się z nimi mierzyć.
|
2016
|
vol. 63
|
issue 10: Nauki o rodzinie
95-110
EN
There has been a belief in traditional and conservative African circles that Christianity is a religion that was brought by the white man. However Christianity on the African continent precedes colonialism. The history of. Christianity in Africa can be divided into three phases: Antiquity, the Portuguese period and the 19th-century missionary efforts. The first phase, where Church in North Africa and the Horn of Africa ended with the rise of Islam. Efforts to evangelise Africa south of the Sahara in the second period 15th to the 18th centuries were apparently a complete failure because Christianity did not take roots. The last period is marked by the blossoming of the Church in Africa. where the Christian population in Africa grew to some 335 million in 2000 (45%), marking a shift in the “center of gravity of Christianity” from the West to Latin America, parts of Asia and Africa.
PL
W tradycyjnych i konserwatywnych kręgach popularny jest pogląd, że chrześcijaństwo jako religia zostało wprowadzone przez kolonialistów. Tymczasem historia chrześcijaństwa w Afryce jest o wiele starsza i zaczyna się w czasach Apostołów. Pierwszy okres chrześcijaństwa w północnej Afryce oraz w rogu Afryki zakończył się wraz z inwazją islamu. Następną próbą zaszczepienia chrześcijaństwa był okres kolonizacji portugalskiej od XV do XVIII wieku, zakończony niepowodzeniem. Dopiero wysiłek misyjny wieku XIX doprowadził do trwałego i znacznego wzrostu Kościołów afrykańskich. W 2000 r. populacja chrześcijan w Afryce wyniosła 335 milionów i wykazuje tendencje wzrostowe.
EN
Shortly after the Congo had gained its independence, on the area of the newly formed Republic the richest provinces declared secession. The important role in the armed forces of Katanga was played by the army aviation cooperation created by the army with considerable help from the Belgians. The moment that the international forces joined the struggle between the secessionists’ and government’s troops significantly increased the activity of Katanga’s aviation. Although Katanga aviation possessed very slim resources, they managed to prevent the air forces of the United Nations Force from taking any actions. Despite heavy losses the aviation of Katanga was not completely destroyed and regenerated soon. The final stage of military aviation operations in the newly formed state were fights against the Simbas which were fought from 1964 to 1965.
PL
Krótko po uzyskaniu niepodległości przez Kongo (15 sierpnia 1960) na terenie młodej republiki doszło do secesji najbogatszej prowincji – Katangi. Dużą rolę w jej siłach zbrojnych odgrywało lotnictwo współpracy z armią stworzone z wydatną pomocą Belgów. Od chwili, gdy w walki między oddziałami secesjonistów a wojsk rządowych włączyły się siły międzynarodowe, znacząco wzrosła aktywność sił powietrznych Katangi. Lotnictwo katangijskie, dysponujące bardzo szczupłymi siłami, w krótkim czasie zdołało uniemożliwić prowadzenie jakichkolwiek działań siłom powietrznym kontyngentu Organizacji Narodów Zjednoczonych. Mimo strat zadanych lotnictwu Katangi nie zostało ono całkowicie zniszczone, co pozwoliło później na jego odrodzenie. Ostatnim etapem działań wojskowych sił powietrznych na terenie młodego państwa były walki przeciwko Simbom, toczone od 1964 do 1965 r.
EN
The aim of the article is to illustrate how the historical past of France could be revised in digital games. Two Lankhor games (Le Manoir de Mortevielle and Maupiti Island) were used for research purposes, analyzed using the social-semiotic analytical model of Óliver Pérez-Latorre, Mercè Oliva and Reinald Besalú. The results of the research allow us to find in both games references to French collaboration with Germans within the Vichy (Mortevielle), as well as to genocidal colonial practices against the so-called natives (Maupiti Island).
PL
Celem artykułu jest unaocznienie, w jaki sposób przeszłość historyczna państwa francuskiego mogła być poddawana w grach cyfrowych rewizji. Na użytek badań wykorzystane zostały dwie gry studia Lankhor (Le Manoir de Mortevielle oraz Maupiti Island), zanalizowane za pomocą społeczno-semiotycznego modelu analitycznego Ólivera Péreza-Latorrego, Mercè Oliwy i Reinalda Besalú. Rezultaty badań pozwalają stwierdzić obecność w obu grach odniesień do kolaboracji Francuzów z Niemcami w ramach Państwa Vichy (Mortevielle) tudzież do ludobójczych praktyk kolonialnych wobec tzw. tubylców (Maupiti Island).
EN
Niniejszy artykuł ukazał się oryginalnie w zbiorze esejów Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth. Autor podejmuje w nim kwestię ewolucji poglądów politycznych i teoretycznych Włodzimierza Lenina między 1908 a 1914 rokiem, wskazując na kluczową rolę, jaką odegrała w niej lektura Nauki logiki i studia nad Heglowską dialektyką. Andersona interesuje przede wszystkim sposób, w jaki Lenin wykorzystał nowe dialektyczne koncepty, które wywiódł z lektury niemieckiego filozofa, do sformułowania wnikliwej i radykalnej koncepcji polityki światowej. Zdaniem autora to dzięki nim Leninowi udało się w nowatorski sposób spojrzeć na kwestie kolonializmu, imperializmu i znaczenie ruchów narodowowyzwoleńczych dla polityki emancypacyjnej.
EN
Initiatives undertaken by the Europeans on the newly discovered American lands were private, mainly economical and exploitive. As a result of alarming reports on the cruelties and injustices committed by colonizers, the Spanish state has undertaken the task of legal regulation of relationships of the colonizers with the inhabitants of the New World. A more advanced project of organization of the social and political life of the peoples of America was formulated by the Catholic Church. This project was implemented by religious orders; the social structures created by them were called “reductions”. The article applies to the socio-political utopian ideas in which this project was based, in particular in its version adopted by the Society of Jesus, as well as to their practical realization in Latin America.
PL
Inicjatywy podejmowane przez Europejczyków na nowo odkrytych ziemiach amerykańskich miały charakter prywatny, głównie ekonomiczny i eksploatatorski. W wyniku niepokojących raportów o okrucieństwie i niesprawiedliwościach popełnianych przez kolonizatorów, hiszpańskie państwo podjęło zadanie prawnego uregulowania stosunków kolonizatorów z mieszkańcami Nowego Świata. Bardziej zaawansowany projekt zorganizowania życia społecznego i politycznego ludów Ameryki sformułował Kościół katolicki. Projekt ten był realizowany przez zakony, a tworzone przez nie struktury społeczne nosiły nazwę redukcji. Artykuł dotyczy zarówno utopijnych idei społeczno-politycznych, w których ten projekt był ugruntowany, w szczególności w jego wersji przyjętej przez Towarzystwo Jezusowe, jak i ich praktycznej realizacji w Ameryce Łacińskiej. 
EN
A global demand for ivory has caused a decimation of two endangered species: the African elephant and the Indian elephant. At the turn of the 19th and 20th centuries, ivory was a popular material for the production of everyday objects. Appreciated for its physical properties (durability, flexibility, malleability), this valuable material obtained from elephant tusks was widely used in the production of billiard balls, piano keytops, cutlery handles, buttons, and jewellery, defining the material culture also outside the areas of elephants’ natural habitats. It was not until plastic entered mass production that ivory was replaced as a bourgeois material for daily use. This historical insight into the transition from killing elephants for ‘white gold’ to the boom of the plastic age prompts a materially oriented analysis of the Anthropocene through the prism of human–animal relationships, colonial exploitation of natural resources, and the origins of Western consumer culture. Forming multiple links between nature and culture, ivory emerges as the ultimate artefact of the Anthropocene.
EN
Issues concerning multiculturalism are broadly discussed in literature, primarily in the context of Western societies, i.e. the influx of immigrants. In this light, certain aspects of traditionally multicultural societies (e.g. with colonial experience) may be found considerably interesting, and form a point of reference for broader analyses. Here, Surinam provides an interesting example due to its extraordinarily heterogeneous ethnic, cultural and religious structure. In such circumstances, one may analyse the main directions of the state’s policy towards varied social groups, as well as the management of intercultural relations. This article aims at presenting the standards of religious freedom in Surinam and the main factors determining the state’s policy towards diverse cultural groups. In the presented paper, special attention is paid to historical, political and cultural determinants. Particular emphasis is put on the legislation regarding intercultural relations and the multicultural mould of society, as well as the practical fulfilment of such provisions (e.g. the religious holidays in the country).
PL
Zagadnienia dotyczące społeczeństw wielokulturowych są szeroko omawiane w literaturze przedmiotu, głównie w odniesieniu do państw zachodnich (tj. napływu imigrantów). Sytuacja społeczeństw o długiej tradycji wielokulturowości (np. ze względu na doświadczenia kolonialne) stanowi szczególnie interesujący przedmiot badań i punkt wyjścia dla szerszych analiz. W tym kontekście, Surinam stanowi szczególnie ciekawy przykład z powodu wyjątkowo heterogenicznej struktury etnicznej, kulturowej i wyznaniowej. W takich warunkach, analizie podlegać może główny kierunek polityki państwa wobec różnorodnych grup społecznych, jak również „zarządzanie” stosunkami między różnymi grupami kulturowymi. W artykule zaprezentowane zostały standardy wolności religijnej oraz determinanty polityki państwa wobec zróżnicowanych kulturowo grup społecznych. Nacisk położony został na prawodawstwo dotyczące stosunków międzykulturowych i wielokulturowego charakteru społeczeństwa, jak również realizacji zapisów prawa w praktyce społeczno-politycznej (m.in. w odniesieniu do świąt państwowych).
PL
The aim of this article is to present several portraits of Poles and Germans in the Polish-language prose of the Galicia region in the second half of the 19th century, and to demonstrate their connection to the issues of colonialism. On the example of the prose of Józef Rogosz and Ignacy Maciejowski the author of the article shows that sometimes terms relating to culture, civilization and race were used to construct portraits of both nations. Thus, they perfectly fit strongly ideologized nationalistic discourse of colonization nature and reflect the anti-Polish attitudes prevailing at that time in the countries of the German cultural circle.
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.