Search results

1

Reforma rolna na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym

100%

Noniewicz C.

Optimum. Studia Ekonomiczne

|

2014

|

vol. 6(72)

PL

Reforma rolna na Wileńszczyźnie przebiegała zgodnie z prawem obowiązującym w II Rzeczypospolitej i była procesem obejmującym stopniową parcelację majątków ziemskich oraz komasację ziemi chłopskiej ze zmianami przestrzennymi na wsi. Po drugiej wojnie światowej kolektywizacja rolnictwa na Wileńszczyźnie przekreśliła wszystkie osiągnięcia reformy rolnej okresu międzywojennego.

EN

The land reform in the Vilnius Region was introduced in accordance with the laws of the Second Republic and was a gradual process, involving the breaking up of estates, the assemblage of land belonging to peasants, and spatial changes in the country. After the Second World War, the collectivisation of agriculture in the Vilnius Region undid all the achievements of the land reform of the interwar period.

2

Żydowskie gminy wyznaniowe pogranicza Wielkopolski i Pałuk w okresie komasacji (1932–1939)

80%

Szczepaniak M.

Przegląd Archiwalno-Historyczny

|

2021

|

vol. VIII

79-99

EN

After Poland’s rise to independence, the process of Jewish emigration from Greater Poland, already noticeable before, increased in intensity. Jews left behind a lot of infrastructure and real estate, as well various material possessions, mostly in houses of worship. Maintaining them turned out to exceed the financial capacity of those members of the Jewish community who stayed there. In 1932, a regulation of the Ministry of Religious Affairs and Public Education was published, requiring Jewish religious communities most affected by emigration to be incorporated into larger ones, in order to enable the maintenance of the remaining property. Correspondence between the municipal authorities and the local qahal, kept in the “City of Gniezno Files” archival fond, allows to track the gradual appropriation of property from centers incorporated into the Jewish community in Gniezno. It also makes it possible to list movable and immovable property and assess its value at that time. The sources also reveal some conflicts between Jews from the dissolved communities and those from the Gniezno Jewish religious community. In 1936, new plans were developed to reorganize the network of Jewish religious communities. These involved the incorporation of the Wągrowiec province into the Gniezno community, or alternatively, incorporation of one of the provinces belonging to the Gniezno community into the Wągrowiec community (in fact, the only one that could be incorporated in this way was the Żnin province). In the end, the national administration withdrew from this idea. Two years later, in connection with a reform introducing a new administrative division in Poland, ideas for a spatial reorganization of Jewish communities appeared again. However, no such changes were made before the Second World War.

PL

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zauważalny już wcześniej odpływ ludności żydowskiej z Wielkopolski przybrał gwałtownie na sile. Na miejscu pozostała bogata infrastruktura - nieruchomości oraz liczne ruchomości stanowiące na ogół wyposażenie domów modlitwy. Ich utrzymanie wykraczało często poza możliwości finansowe nielicznych pozostałych na miejscu żydowskich mieszkańców. W 1932 r. ukazało się Rozporządzenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Na jego podstawie gminy wyznaniowe żydowskie, których członkowie w zdecydowanej większości wyemigrowali, miały być przyłączone do gmin liczących większą liczbę wyznawców, co miało umożliwić utrzymanie nadal istniejącej bazy materialnej. Zachowana w zespole archiwalnym „Akta miasta Gniezna” korespondencja między władzami miejskimi a miejscowym kahałem pozwala na prześledzenie procesu przejmowania majątków ośrodków przyłączanych do gnieźnieńskiej gminy żydowskiej. Możliwe jest również ustalenie jego składników ruchomych i nieruchomych oraz określenie ich ówczesnej wartości materialnej. W źródłach widoczne są ponadto kontrowersje między wyznawcami judaizmu z likwidowanych gmin a ich współwyznawcami z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gnieźnie. W 1936 r. pojawiły się nowe plany reorganizacji siatki żydowskich gmin wyznaniowych. Do gminy gnieźnieńskiej zamierzano wówczas przyłączyć teren powiatu wągrowieckiego lub alternatywnie jeden z powiatów należących do gminy gnieźnieńskiej (w praktyce wchodził w grę tylko powiat żniński) przekazać gminie wągrowieckiej. Państwowe władze administracyjne ostatecznie od projektu odstąpiły. Dwa lata później, w związku z reformą podziału administracyjnego kraju, pojawiły się pomysły nowej organizacji przestrzennej gmin żydowskich. Zmian tych nie zdołano wprowadzić do wybuchu II wojny światowej.

3

Życie gospodarcze i kulturalne w powiecie gostynińskim w okresie międzywojennym (1918-1939)

61%

Chudzyński M.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2017

|

vol. 9

s. 204-234

PL

Ludność powiatu gostynińskiego, jego miast i wsi z ogromnym zadowoleniem przyjęła odzyskanie przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku. Serdecznie witano w Gostyninie 10 kwietnia 1921 r. twórcę niepodległości Polski Józefa Piłsudskiego jadącego do Płocka na uroczystości odznaczenia tego Miasta Krzyżem Walecznych. Autor opracowania na podstawie materiałów źródłowych, opracowań historycznych, a także prasy regionalnej stara się przedstawić rozwój gospodarczy powiatu gostynińskiego w okresie międzywojennym (1918-1939), a także rozwój szkolnictwa i życia kulturalnego. Wielkim wydarzeniem w życiu powiatu było wybudowanie linii kolejowej łączącej Kutno z Gostyninem i Radziwiem. Stało się to w latach 1919-1925. Kolejowe połączenie Gostynina z Kutnem ułatwiało kontakt mieszkańców Gostynina z Warszawą, Łodzią, a także Poznaniem. Negatywny wpływ na życie gospodarcze powiatu, jak i całego kraju miał wielki kryzys gospodarczy w latach 1929-1933. Wzrosło wówczas bezrobocie i pogłębiła się bieda wśród mieszkańców powiatu. W 1933 r. została zlikwidowana papiernia w Soczewce. Pracę straciło kilkuset pracowników. Mimo to badacze regionu gostynińskiego pozytywnie oceniają zmiany w życiu gospodarczym powiatu w okresie międzywojennym, tj. 1918-1939. Według Józefa Kazimierskiego, współautora monografii „Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej” wydanej w 1990 r., lata 1918-1939 można uznać za pomyślne dla rozwoju Gostynina, jak również dla Gąbina, a lata 1935-1939 wręcz za okres przyspieszonego rozwoju.

EN

Population of the Gostynin district, including its towns and villages, accepted the reclaimation of independence with utmost satisfaction by Poland in November 1918. The creator of the Polish independence, Józef Piłsudski, who was driving to Płock for the ceremony of awarding that town the Distinguished Service Cross, was warmly welcomed in Gostynin on 10th April 1921. The Author of the study, based on source materials, historical studies and regional press, aims at presenting the economic, educational and cultural development of the Gostynin district during the interwar period (1918-1939). A great event in the district’s life was building a railway line joining Kutno with Gostynin and Radziwie. It took place between years of 1919 and 1925. The train connection between Gostynin and Kutno made an easy contact for Gostynin inhabitants with Warsaw, Łódź and Poznań. A negative influence, not only on the district’s economic life, but also on the whole country, had large economic crisis in 1929-1933. At that time unemployment and poverty among the district’s inhabitants increased. In 1933 a paper mill in Soczewka was liquidated and due to it a few hundred workers lost their jobs. In spite of that researchers of the Gostynin region are positively assessing changes in the district’s economic life during the interwar period 1918-1939. According to Józef Kazimierski, an coauthor of „The Gostynin and its Region Story” monograph being issued in 1990, the period 1918-1939 could be regarded as the favorable one for development of both Gostynin and Gąbin and the period 1935-1939 as the period of the accelerated expansion.

Refine search results

1 Optimum. Studia Ekonomiczne

1 Przegląd Archiwalno-Historyczny

1 Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Chudzyński M.

1 Noniewicz C.

1 Szczepaniak M.

1 2021

1 2017

1 2014

Reforma rolna na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym

Żydowskie gminy wyznaniowe pogranicza Wielkopolski i Pałuk w okresie komasacji (1932–1939)

Życie gospodarcze i kulturalne w powiecie gostynińskim w okresie międzywojennym (1918-1939)