Search results

1

Transwestyci (?) w "Thesmoforiach" Arystofanesa

100%

Borowski Y.

Collectanea Philologica

|

2011

|

vol. 14

EN

The article discusses the question of transvestism in the Thesmophoriazusae of Aristophanes. To provide a useful theoretical backdrop, the author begins with an analysis of the definition of cross-dressing as a complex socio-behavioural phenomenon. Next follows an examination of the four examples of male characters dressing up in female clothing in the analyzed comedy. These are the cases of Agathon, Cleisthenes, Mnesilochus and Euripides. The aim of the investigation is to point out the purposes of employing cross-dressing in the drama as well as to distinct the genuine transvestites among the comic dramatis personae.

2

Krowa w łóżku, koń na fortepianie

100%

Giżycki M.

Kwartalnik Filmowy

|

2013

|

issue 83-84

317-321

PL

W historii kina można znaleźć kilka zaskakująco podobnych scen z końmi, krowami czy kozami stojącymi lub leżącymi sobie jakby nigdy nic na meblach w mieszczańskich wnętrzach. Najbardziej znane pochodzą ze "Złotego wieku" Luisa Buñuela ("L’Age d’or", 1930), "I znowu źle" z Flipem i Flapem ("Wrong Again", 1929) oraz "Świat się śmieje" Grigorija Aleksandrowa (1934). Wydaje się, że siła oddziaływania i popularność tych scen leży w tym, iż łamią one społeczne tabu – normy współżycia między ludźmi i czworonogami, co prowadzi do komicznych sytuacji, ale również i w tym, że odwołują się do tradycji baśni, proponując nam łagodne oderwanie się od rzeczywistości.

EN

In the history of the cinema there are several surprisingly similar scenes with horses, cows or goats standing or lying in a relaxed fashion on furniture in bourgeois interiors. The most famouscome from "L’Age d’or" (1930) by Luis Buñuel, "Wrong Again" (1929) with Oliver and Hardy and "Moscow Laughs" (other English title: "Jolly Fellows" /1934/) by Grigori Aleksandrov. It seems that the impact and popularity of these lies in the fact that they break the social taboo dealing with the standards of coexistence between humans and animals, which leads to comic situations, but the popularity lies also in the fact that this is a link to the tradition of fairy tales, offering us a gentle detachment from reality.

3

Native Art and Comedy from a Dine’ Perspective

89%

Begay L.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2021

|

vol. 12

|

issue 1

141-143

EN

This article is an analysis of Native art and comedy from outside the contemporary Western viewpoint. It’s an interpretation of Dine’ art and comedy from the perspective of an enrolled member of the Dine’ Nation. It explains why the art was created, details of the art and why it remains private. The article also illustrates the appeal of Native comedy to both Native and non-Native audiences and the differences. It's a personal observation of Dine' art and comedy, one of the 574 recognized Tribal Nations of North America.

PL

Rdzenna sztuka i komedia z perspektywy plemienia Dine’ Niniejszy artykuł jest analizą rdzennej sztuki i komedii z odmiennego niż współczesny, zachodni punkt widzenia. Jest to interpretacja sztuki Dine’ z perspektywy członka plemienia Dine’. Wyjaśniamy powody powstania tej sztuki, jej szczegóły i prywatny charakter. Artykuł ilustruje również atrakcyjność rdzennej komedii zarówno dla rdzennych, jak i nierdzennych jej odbiorców oraz różnice w jej postrzeganiu. Analizy są oparte na osobistym kontakcie ze sztuką i komedią plemienia Dine’, jednego z 574 rozpoznanych plemion Ameryki Północnej.

4

Truffaldino - sługa dwóch żołądków

88%

Kwaśniewska-Urban P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2017

|

vol. 17

40-52

PL

Truffaldino – servant of two stomachs Abstract The article treats about the relationship between one of Carlo Goldoni’s first plays – Servantof Two Masters – and the tradition of commedia dell’arte. The key to the search for commonpoints was the character of a servant Truffaldino whose constant hunger links him to hispredecessor zanni. Thanks to a never-before carried-out analysis of Brighella’s zibaldoni andzanni and Goldoni’s comedy in the context of vocabulary, metaphors and lazzi referring tofood and hunger, it can be observed how much the contemporary plays of the Venetian writerare related to the old theatrical tradition. Keywords: Carlo Goldoni, comedy, hunger, commedia dell’arte, settecento

5

Formy wernakularności: folklor muzyczny w polskiej komedii filmowej (1953-1980)

75%

Krzysztof S.

Kwartalnik Filmowy

|

2015

|

issue 91 Film między muzyką pop a popkulturą

80-92

PL

Wernakularność – rozumiana jako rodzimość, potoczność – to pojęcie, które pozwala ujrzeć polską komedię filmową jako zjawisko lokalne, na wielu poziomach związane z aktualnymi przemianami kultury. Rolą komedii od zawsze było komentowanie bieżących zdarzeń z życia politycznego oraz społecznego, jednak w okresie Polski Ludowej związek ten stał się wyraźnie ambiwalentny. W sytuacji państwowego mecenatu gatunek komedii nie tylko był nośnikiem funkcji ludycznych, lecz także został uwikłany w bieżący dyskurs ideologiczny. Problem ten dotyczy szczególnie obecności muzyki ludowej i folkowego idiomu na ścieżkach dźwiękowych. Od „Przygody na Mariensztacie” (1953) aż po „Misia” (1980) występy zespołów takich jak „Mazowsze” były kojarzone z oficjalnymi uroczystościami. Jednocześnie można interpretować powracanie muzyki ludowej w filmach z tego okresu jako wyraz tęsknoty za autentycznością, być może bezpowrotnie utraconą w wyniku umasowienia, modernizacji i przeobrażeń kultury narodowej.

EN

The vernacular, understood as something native and colloquial, is a concept which permits to see Polish comedies as a local phenomenon, on many levels associated with current cultural changes. The role of a comedy has always been to comment on current political and social affairs, however during the socialist era this role became distinctly ambivalent. In the context of a state patronage the comedy not only had the ludic function but was also involved in the current ideological discourse. This problem in particular applies to the presence of folk music and the folk idiom on film soundtracks. Starting with the “Adventure in Marienstadt” (1953) up to the “Teddy Bear” (1980) performances of folk groups such as “Mazowsze” was associated with official ceremonies. At the same time, one can interpret the appearance of folk music in films from this period as an expression of longing for authenticity, perhaps irretrievably lost as a result of massification, modernisation and transformation of national culture.

6

Labirynty współczesnych teorii dramatu

75%

Stepnowska T., Uniwersytet Łódzki Z. L. i. K. I. R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2015

|

vol. 11

PL

Artykuł recenzyjny prezentuje ocenę monografii zbiorowej "Dramat w nowych ujęciach teoretycznych. Studia slawistyczne" pod red. Natalii Maliutinej i Jarosława Ławskiego, Białystok – Odessa 2014) o współczesnym dramacie europejskim. Autorami prac są badacze polscy, rosyjscy i ukraińscy, którzy wskazują jak obecnie rozwijają się tradycyjne gatunki dramatyczne (komedia, tragedia, wodewil) oraz nowe (stand-up). Książka stanowi cenny wkład w rozwój wiedzy o dramacie, teatrze i teorii literatury. Praca jest starannie wydana, zawiera noty biograficzne o autorach artykułów oraz ciekawe teatralne fotografie.

EN

The review article presents an assessment of the collective monograph "New Theoretical Terms for Understanding Drama. Slavic Perspectives" (Natalia Maliutina and Jarosław Ławski (Eds), Białystok – Odessa 2014) on contemporary European drama. The authors involved are Polish, Russian and Ukrainian scholars who elaborate on the present-day development of traditional drama species (comedy, tragedy, ‘comédie en vandeville’) as well as the new ones (stand-up). The book is a significant contribution to the academic domains of drama, theatre and literary theory. The neatly published work also contains biographical notes of the articles’ authors and interesting theatre photographs.

7

Archipelag Marivaux: «Wyspa niewolników» – «Wyspa Rozumu» – «Kolonia»

75%

Olkusz P.

Pamiętnik Teatralny

|

2017

|

vol. 66

|

issue 3

84-104

EN

One of the important and widespread motifs in the French culture of the first half of the 18th century, from painting to literature, was that of imaginary voyages: voyages imaginaires. Marivaux makes frequent use of it in his work, most notably in his three comedies: L’île des Esclaves, L’île de la Raison, and La Nouvelle Colonie ou la Ligue des femmes (or Colonie, in its later version). All the three plays, set on islands, may be called comedies of manners, but we can find a conscious social reform proposal in them, too: Marivaux would thus be a proponent of abolishing slavery and of equal rights for women. And though such a reading should not dismissed, it seems more appropriate to analyse the works as exercises in imagination. They are utopias, from the point of view of Marivaux and his times, impossible to become a reality and thus belonging to a world of fantasy, which is not to say that they did not influence the consciousness of the 18th-century French. This “conceiving of the inconceivable” let the contemporaries go beyond their limits and break away from schematic thinking, perhaps contributing to political and social change more effectively than a rational critique would.

PL

W pierwszej połowie osiemnastego wieku w kulturze francuskiej, od malarstwa po literaturę, ważne miejsce zajmuje motyw wyobrażonych podróży – voyages imaginaires. Marivaux odwołuje się do tego motywu często, w najbardziej bezpośredni sposób w trzech komediach L’île des Esclaves (Wyspa Niewolników), L’île de la Raison (Wyspa Rozumu) oraz La Nouvelle Colonie ou la Ligue des femmes (Nowa Kolonia albo Liga kobiet – wersja późniejsza: Colonie, Kolonia). Te trzy dziejące się na wyspach utwory możemy uznać za komedie obyczajowe, odnajdując w nich jednocześnie świadomą propozycję ustrojową, czyli opowiedzenie się za zniesieniem niewolnictwa czy za równouprawnieniem kobiet. I choć taka interpretacja nie jest wykluczona, to właściwsze wydaje się analizowanie tych utworów w kategoriach ćwiczenia z wyobraźni. Są to raczej utopie, niemożliwe do zrealizowania z perspektywy Marivaux i jego czasów, przynależące do świata fantazji. Nie znaczy to jednak, że nie miały one wpływu na rozwój świadomości osiemnastowiecznych Francuzów. To „wyobrażenie niewyobrażalnego” pozwalało na przekraczanie granic i łamanie schematów i być może przyczyniło się do zmian ustrojowych skuteczniej, niż przyczyniłaby się racjonalna krytyka.

8

SocGoldoni. “Il servitore di due padroni” nell’interpretazione di Krystyna Skuszanka

70%

Kwaśniewska-Urban P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2019

|

vol. 19

194-208

RU

The following paper is devoted to the performance of Carlo Goldoni’s comedy The Servant of Two Masters, which was staged in Teatr Ludowy (the Ludowy Theatre) in Nowa Huta. The play, which was directed by Krystyna Skuszanka, is set in the history of the Polish reception of Goldoni’s comedy. The analysis of remarks and comments, which were published by Polish reviewers who watched the play in Nowa Huta in 1957, as well as Italian reviewers who saw the performance a few months later in the Venetian Biennale, is an attempt at showing some basic discrepancies regarding the reception of the play and answering the question about the cause of such differences. In such a short form it is not possible to investigate all the intricacies of reading Goldoni in Poland in the period 50s–60s from an anti-ideological perspective, or to determine a broader historical-cultural context. The paper is only a section of in-depth research conducted by the author.

PL

Niniejszy artykuł traktuje o realizacji scenicznej komedii Carla Goldoniego Sługa dwóch panów wystawionej w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie. Spektakl wyreżyserowany przez Krystynę Skuszankę zostaje osadzony w historii polskiej recepcji komedii wenecjanina. Przedstawiona w artykule analiza uwag i komentarzy publikowanych przez polskich recenzentów, którzy Sługę widzieli w Nowej Hucie w marcu 1957 roku, oraz włoskich recenzentów, którzy oglądali spektakl kilka miesięcy później na weneckim Biennale, jest próbą ukazania zasadniczych różnic w odbiorze przedstawienia oraz odpowiedzi na pytanie o ich przyczynę. W tak krótkiej formie nie sposób przyjrzeć się wszystkim zawiłościom odczytywania Goldoniego w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku przez pryzmat (anty)ideologiczny ani nakreślić szerszy kontekst historyczno-kulturowy, tekst jest wycinkiem pogłębionych badań prowadzonych przez autorkę.

9

Chłostanie Dionizosa. Bogowie na scenie w komediach Arystofanesa

63%

Dworacki S.

Język. Religia. Tożsamość

|

2016

|

issue 1(13)

43-54

EN

The gods as dramatis personae were introduced into the stage of the ancient Greek theatre by the tragedians who kept, however, a distance between the gods and the men in their plays. That distance disappeared almost entirely in Old Comedy, where the gods were reduced to the position of men. The gods fell into dependence of terrestrials, sometimes they even allowed to be treated like slaves. It was possible to show the gods this way because of the freedom of speech in Athens of that time, and because of anthropomorphic attitude of the Greeks towards their gods. Such gods were introduced by Aristophanes into the stage particularly in the following plays: in Peace, Birds, Frogs, and Plutus. Those plays were the source of material for the article. The author wanted to show in it mostly the characters and the acting of gods very much similar to human beings, and at the same time departing from their divinity.

10

Poeta „w błazeńskiej czapce na głowie”. Śmieszność (u) Różewicza

63%

Kunz T.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 3

119-135

PL

Autor artykułu stawia pytanie o miejsce i rolę komizmu/śmieszności w twórczości Tadeusza Różewicza, a także o towarzyszące samemu artyście poczucie śmieszności związane z uprawianiem profesji poetyckiej. W odniesieniu do pierwszego aspektu omówione zostały trzy fazy twórczości Różewicza, co pozwoliło ukazać przemiany funkcji pełnionej przez żywioł humorystyczny w wierszach satyrycznych z lat czterdziestych i pięćdziesiątych, w komediach pisanych w latach sześćdziesiątych oraz w późnych tomach poetyckich z lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych. Głównym przedmiotem zainteresowania pozostaje jednak oryginalna strategia artystyczna Różewicza, w której osoba autora jest komicznym kontrapunktem twórczości, a świadome naruszanie reguł stosowności i dobrego smaku okazuje się elementem walki z oficjalną powagą, estetycznym frazesem i fałszem towarzyszącym wspólnotowym formom celebracji sztuki.

EN

The author of the paper poses the question about the role of the comical/ridicule in Tadeusz Różewicz’s work and about the feeling of comical connected with pursuing poetic practice that accompanies the poet himself. Referring to the first aspect, the author discusses three phases of Różewicz’s creation that allows to depict the changes performed by the comical element in satirical poems composed in the 1940s and 1950s, in comedies written in the 1960s, and in late collections of poems created in the 1990s and in 2000s. The author’s main subject of interest, though, is Różewicz’s artistic strategy in which the figure of the author is a comical counterpoint of writing, while deliberate distortion of the rules of appropriateness and good taste proves to be an element of struggle with official seriousness, aesthetic platitude and falsehood the latter of which accompanies community forms of celebrating the art.

11

Podejrzliwy Juliana Ursyna Niemcewicza – część pierwsza edycji (akt I–III)

63%

Rojewska M.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2019

|

vol. 1 (10)

53-124

EN

The subject of the study is the edition of “Suspicious” (“Podejrzliwy”) by Julian Ursyn Niemcewicz (Warsaw 1831). This is the late political comedy by the author of “The return of the deputy” (“Powrót posła”), which in artistic way registers events that are a consequence of the tsarist policy of Alexander I towards Poles after 1818. In addition to the main plot intrigue, the comedy brings a picture of extensive espionage network managed by senator Nowosilcow and his supporters. “Suspicious” was written between September 9 and November 5, 1819, but some of the scenes were added only after 1822, after censorship blocked attempts to introduce comedy on the stage of the National Theater. It was then that events related to the Vilnius investigation and Filaret’s process took place (these events are present in the added scenes). The basis for the edition was the first edition of the comedy published in 1831, richer than the other versions due three additional scenes of the first act. It was compared with the autograph of the work preserved in the Raczyński’s Library in Poznań (reference number 41) and a manuscript copy made for the stage and sent to censorship in 1821.

12

Podejrzliwy Juliana Ursyna Niemcewicza – cześć druga edycji (akt IV–V)

63%

Rojewska M.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2019

|

vol. 2 (11)

97-130

EN

The subject of the study is the edition of “Suspicious” (Podejrzliwy) by Julian Ursyn Niemcewicz (Warsaw 1831). This is the late political comedy by the author of “The return of the deputy” (Powrót posła), which in artistic way registers events that are a consequence of the tsarist policy of Alexander I towards Poles after 1818. In addition to the main plot intrigue, the comedy brings a picture of extensive espionage network managed by senator Nowosilcow and his supporters. “Suspicious” was written between September 9 and November 5, 1819, but some of the scenes were added only after 1822, once the censorship blocked attempts to introduce comedy on the stage of the National Theater. It was then that the events related to the Vilnius investigation and Filaret’s process took place (these events are present in the added scenes). The basis for the edition was the first edition of the comedy published in 1831, enriched by three scenes of the first act comparing to other broadcasts. It was compared with the autograph of the work preserved in the Raczyński’s Library in Poznań (reference number 41) and a manuscript copy made for the stage and sent to the censorship in 1821.

13

Lazzi goldoniani in veste polacca. Analisi di alcune traduzioni polacche della commedia "Il servitore di due padroni"

63%

Kwaśniewska-Urban P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2017

|

issue 9(1) "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"

237-251

IT

Lo scopo dell’articolo è quello di presentare le traduzioni polacche di tre lazzi goldoniani presenti nella commedia Il servitore di due padroni. Si tratta di una delle pièces più significative e note del drammaturgo veneziano e ciò giustifica il fatto che molti autori si siano cimentati nella traduzione del testo. Nell’analisi vengono esaminati esempi provenienti da cinque versioni polacche della commedia, di cui quattro inedite (Trzciński 1921, Boyé 1927, Piszczek e Skibiński 1980, Wasilewska 2015), e di una traduzione pubblicata dalla casa editrice Państwowy Instytut Wydawniczy, ossia quella di Jachimecka (1955). La prima parte dell’articolo è dedicata a vagliare alcuni lazzi goldonani, mentre la seconda è un’analisi delle versioni in lingua polacca della commedia di Goldoni.

PL

Artykuł prezentuje analizę propozycji tłumaczeń trzech lazzi (gagów) obecnych w komedii Carla Goldoniego „Sługa dwóch panów” („Il servitore di due padroni”). Omawiana sztuka jest uważana za jedną z najważniejszych komedii weneckiego twórcy i doczekała się kilku przekładów na język polski, z których pięć zostało wykorzystanych w artykule. Cztery z wybranych przekładów to tłumaczenia przygotowane na potrzeby sceny (Trzciński 1921, Boyé 1927, Piszczek i Skibiński 1980, Wasilewska 2015), jeden (Jachimecka 1955) został wydany nakładem Zakładu Ossolińskich. Pierwsza część artykułu to szczegółowa analiza wykorzystanych przez Goldoniego w sztuce lazzi, druga zaś to analiza wyborów tłumaczy, którzy zdecydowali się na transfer owych lazzi do języka i kultury polskiej.

14

Pourceaugnac – Dreynar – Niedole obcego

63%

Kencki P.

Pamiętnik Teatralny

|

2017

|

vol. 66

|

issue 3

43-83

EN

An introduction to edition of Franciszek Bohomolec comedy Dziedzic chytry [A Wily Heir], Polish version of Molière’s Monsieur de Pourceaugnac. Bohomolec wrote his comedies first for theater shows put on by Jesuit schools and then for the national stage founded by King Stanislaw August Poniatowski. In the first of these phases, the Jesuit poet often adapted works by playwrights who are now classics. One of the authors particularly favoured by him was Molière. Since the Society of Jesus did not allow female characters on stage (the actors performing in the shows were the boys studying in the Jesuit schools), Bohomolec was forced to remodel some motifs, characters and their motivations. Taking Molière’s Monsieur de Pourceaugnac for adaptation, he decided to replace the reason why the title character arrived in the capital. Pourceaugnac travelled from Limoges to Paris to marry a woman who was in love with another man, whereas his Polish counterpart, Dreynar, comes from Wrocław to Warsaw to accept an inheritance from his uncle. In Molière’s play, the misfortunes that befell the good-natured newcomer were concocted by the couple rightfully defending their love. In Bohomolec’s case, the culprit is a relative who is anxious not to lose claim to the inheritance. Dziedzic chytry [A Wily Heir] is thus provided with a message quite different from Molière’s original. The Polish version conveys avarice, hostility towards the stranger, and not a small dose of cynicism. The undeserved indignities and grievances visited upon the newcomer situate the play among the literary works which present an overabundance of human misery, the most emblematic of them being Justine by Marquis de Sade.

PL

Artykuł stanowi wstęp do edycji komedii Dziedzic chytry Franciszka Bohomolca, która jest spolszczeniem utworu Moliera. Bohomolec tworzył komedie najpierw na potrzeby teatrów organizowanych przez szkoły jezuickie, a następnie dla założonej przez Stanisława Augusta sceny narodowej. W pierwszym z przywołanych okresów jezuicki poeta częstokroć adaptował dzieła twórców uznawanych dziś za klasyków. Szczególnie chętnie sięgał po komedie Molierowskie. Jako że przepisy zakonne nie pozwalały na wprowadzanie postaci kobiecych (aktorami w tych przedstawieniach byli chłopcy studiujący w jezuickich szkołach), Bohomolec zmuszony był do przekształcania wątków, postaci i motywów ich działań. W komedii Molière’a Monsieur de Pourceaugnac zmienił cel przybycia tytułowej postaci do stolicy. O ile Pourceaugnac przybywał z Limoges do Paryża po to, aby poślubić pannę kochającą kogo innego, o tyle jego polski odpowiednik Dreynar przyjeżdża z Wrocławia do Warszawy, aby przyjąć spadek ofiarowany mu przez wuja. U Molière’a za nieszczęściami, które spadną na poczciwego przybysza, stoi para słusznie broniąca swej miłości. U Bohomolca – zaniepokojony utratą schedy krewniak. Dziedzic chytry, bo taki tytuł nosi spolszczenie, zyskał więc przesłanie inne niż to, które znamy z Molierowskiego oryginału. Polska wersja ukazuje niechęć do obcego, ludzką chciwość i niemałą dawkę cynizmu. Niezasłużone upokorzenia i krzywdy, które spadają na przybysza, wpisują dzieło w nurt utworów ukazujących nadmiar ludzkiego nieszczęścia, spośród których najbardziej emblematycznym jest Justyna Markiza de Sade.

15

Opium nieszkodliwe teatru, czyli o «Tragedii Eumenesa» Tadeusza Rittnera

63%

Brzozowska S.

Pamiętnik Teatralny

|

2022

|

vol. 71

|

issue 2

57-82

EN

According to Zbigniew Raszewski, Tragedia Eumenesa (The Tragedy of Eumenes) was one of Tadeusz Rittner’s worst plays. The present article engages polemically with this opinion. It evokes favourable reviews that followed the play’s 1920 premiere at the Juliusz Słowacki Theater in Kraków, as well as Lesław Eustachiewicz’s positive assessment from 1961. It also revisits the reviews of the 1922 flop at the Reduta Theater, which, paradoxically, reveal the text’s potential, namely the possibility of reading of the manuscript. Rittner’s comedy employs a poetics of the grotesque, farce, and irony, and, above all, uses overt theatricality and the category of dream as quasi reality. The author of the article identifies the theoretical foundations of this late drama in Rittner’s programmatic essay O snach i bajkach (On Dreams and Fairy Tales, 1909), where he does not renounce kitsch or fairy-tale props. The analysis leads to the conclusion that in The Tragedy of Eumenes, Rittner consciously engages in a dialogue with the aesthetics characteristic of the decline of the Habsburg monarchy-with its fascination with masquerade and Spanish theatre, as well as the poetics of dream and adventurous fairy-tale-and at the same time opens his text to multiple staging possibilities.

PL

Zbigniew Raszewski uznał Tragedię Eumenesa za jedną z najgorszych sztuk Tadeusza Rittnera. W artykule podjęto próbę polemiki z opinią Raszewskiego. Uwzględniono życzliwe recenzje po premierze w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w 1920 i pozytywną opinię Lesława Eustachiewicza z 1961, a także recenzje po niepowodzeniu sztuki na deskach Reduty w 1922 roku, które paradoksalnie odsłoniły potencjał tekstu Tragedii Eumenesa, czyli możliwość wystawiania go w różnych konwencjach. Podstawą polemiki jest uważna lektura rękopisu. Komedia Rittnera posługuje się poetyką groteski, farsy, ironii, przede wszystkim jednak operuje jawną teatralnością oraz kategorią snu jako niby-rzeczywistości. Autorka znajduje podstawy teoretyczne tego późnego dramatu Rittnera w jego programowym artykule O snach i bajkach (1909), w którym pisarz nie odżegnuje się od kiczu i baśniowej rekwizytorni. Analiza utworu prowadzi do wniosku, że w Tragedii Eumenesa Rittner świadomie dialoguje z estetyką schyłku monarchii habsburskiej, z jej fascynacją maskaradą i teatrem hiszpańskim oraz poetyką snu i awanturniczej baśniowości, a zarazem otwiera tekst na liczne możliwości inscenizacyjne.

16

Komizm, ideologia i polityka w serialu Towarzysz Detektyw

51%

\WINCZEWSKI D.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2017

|

issue 5

63-82

PL

Celem artykułu była próba rozwikłania kontrowersji interpretacyjnych wokół jednej z najbardziej oryginalnych telewizyjnych produkcji rozrywkowych ostatnich lat jaką był Towarzysz Detektyw. Produkcję tą można określić mianem pastiszu amerykańskich kumpelskich filmów policyjnych. Jego fabuła odnosi się do realiów socjalistycznej Rumunii lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku i w prześmiewczy sposób opowiada o walce lokalnych milicjantów z amerykańskim zagrożeniem. Staraliśmy się udowodnić, że serial nie tyle szydzi z realiów tamtego ustroju, co w dużej mierze stanowi satyrę na propagandowe kino amerykańskie tamtych czasów. Choć humor w nim zawarty wydaje się prostacki i absurdalny, to mimo, czy wręcz dzięki temu posiada dialektyczną naturę, w której kpiny uderzają zarówno w ustrój kapitalistyczny i socjalistyczny. Ponadto staramy się rozwikłać kontrowersje związane z polityczną wymową serialu. Naszym zdaniem jego niejednoznaczność wynika z zastosowania strategii artystycznej bardzo zbliżonej do postmodernistycznej strategii artystycznej określanej mianem retrogardy.

EN

The aim of the article was to attempt to unravel the controversy of interpretation around the most original television productions of recent years, which was the Comrade Detective. This production can be described as a pastiche of American buddy police films. His story relates to the realities of socialist Romania in the eighties of the last century and in a mocking way tells about the fight of local militiamen with the American threat. We tried to prove that the show does not so much mock the realities of that socialist system, because is largely a satire on american propaganda cinema of cold war time. Although the humor contained in it seems crude and absurd, it still has a dialectic nature, in which mockery strikes both the capitalist and socialist system. In addition, we are trying to unravel the controversy associated with the political sayings of the series. In our opinion, its ambiguity results from the application of an artistic strategy very similar to the postmodernist artistic strategy referred to as retro-avant-guard.

17

Antysemityzm oraz totalitaryzm w świetle twórczości dramatycznej Antoniego Słonimskiego i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

51%

Ujma M.

Acta Humana

|

2017

|

vol. 8

EN

The aim of this work is to present Nazi anti-Semitic practices and totalitarian actions in the interwar satire. The subject of the analysis are Antoni Słonimski’s and Maria Pawlikowska-Jasnorzewska’s comedies. The analysis of the topic shows that the threats of totalitarian regimes was seen at the beginning of the twentieth century.

PL

Tematem niniejszego artykułu jest sposób przedstawiania i kreowania nazistowskich praktyk antysemickich i działań totalitarnych przez autorów międzywojennej satyry. Przedmiotem analizy uczyniono komedie Rodzina Antoniego Słonimskiego oraz Mrówki i Baba-Dziwo Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Ujęcie pokazuje, że zagrożenia ze strony ustrojów totalitarnych, w tym szczególnie nazizmu, odczuwano już na początku lat trzydziestych ubiegłego wieku.

18

Oświeceni o śmieszności (komizmie) i śmiechu. W perspektywie retorycznej, moralnej, estetycznej

51%

Dąbrowski R.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 2

7-21

PL

Celem artykułu jest przedstawienie i skomentowanie istotniejszych koncepcji dotyczących śmieszności (komizmu) i śmiechu formułowanych w polskim oświeceniu. W pewnym stopniu zostały też uwzględnione opinie na ten temat wypowiadane wówczas za granicą, a znane i cytowane w Polsce. Przedmiotem uwagi są refleksje odwołujące się głównie do literatury, a dotyczące sposobu rozumienia komizmu, możliwości i potrzeby jego podziału, również poświęcone funkcji śmiechu i akcentujące potrzebę rozumowej kontroli nad nim. Przywołano m.in. wypowiedzi takich autorów, jak Michał Dudziński, Franciszek Bohomolec, Ignacy Krasicki, Adam Kazimierz Czartoryski, Euzebiusz Słowacki, Józef Franciszek Królikowski. Pokazane zostało przesuwanie punktu ciężkości w ujmowaniu tego zjawiska – z płaszczyzny retorycznej i moralnej na estetyczną – także coraz wyraźniejsze włączanie kategorii komizmu do refleksji nad walorami estetycznymi literatury.

EN

The purpose of the paper is to present and comment on most vital concepts of ridiculousness (the comical) and laughter formulated in the period of the Polish Enlightenment. To some extent it also concerns opinions on this issue produced at that time abroad but known and quoted in Poland. Consideration is focused on the reflections that refer mainly to literature and deal with the mode the comical is understood, the possibilities and need of dividing it, also to those devoted to the function of laughter and accentuating the necessity of reasonable control over it. Ideas by, e.g. Michał Dudziński, Franciszek Bohomolec, Ignacy Krasicki, Adam Kazimierz Czartoryski, Euzebiusz Słowacki, Józef Franciszek Królikowski are recalled. The article shows the shift of attention in capturing the problem from the rhetoric and moral level to aesthetic one, and the continually more distinct process of including the category of the comical into the reflection over the aesthetic values of literature.

19

Św. Augustyn a starożytny dramat teatralny

51%

Longosz S.

Vox Patrum

|

1988

|

vol. 14

369-394

EN

Dissertatiuncula tribus partibus constat. E parte prima, quae hoc in fasciculo invenitur, patet, quae S. Augustinus in operibus suis de antiquo dramati theatrali, id est de tragoedia, comoedia, pantomimo ac mimo scripserit.

20

Doktorzy prawa w dwóch angielskich komediach epoki renesansu

51%

Korporowicz Ł. J.

Studia Prawnicze KUL

|

2014

|

issue 1 (57)

173-187

PL

Komedie były jedną z najpopularniejszych form rozrywki w epoce angielskiego renesansu. Ich autorzy często odwoływali się do problematyki prawnej. W dwóch sztukach tego okresu – Kupcu Weneckim W. Shakespeare’a oraz Epicoene or the Silent Woman B. Jonsona – odnaleźć można odwołania do działalności doktorów prawa. Ich przedstawienie stanowi ciekawą ilustrację sposobu postrzegania przedstawicieli tej profesji w XVI i XVII-wiecznej Anglii.

EN

The comedies were one of the most popular form of entertainment in the period of English Renaissance. Their authors refereed to legal issues quite frequently. In two plays from the epoch – Merchant of Venice by W. Shakespeare and Epicoene, or the Silent Woman by B. Jonson – it is possible to discover references to the personages of the doctors of laws. Their depiction is an interesting illustration of the way in which those professionals were treated in 16th and 17th centuries in England.

RU

Комедии были одним из самых популярных видов развлечений в эпоху английского Возрождения. Их авторы часто прибегали к правовым вопросам. В двух пьесах этого периода – Венецианском купце У.Шекспира и Epicoene или Спокойная девушка Б. Джонсона – можно найти ссылки на деятельности докторов права. Их представление – это интересная иллюстрация восприятия представителями этой профессии в XVI и XVII-вечней Англии.

Refine search results

Transwestyci (?) w "Thesmoforiach" Arystofanesa

Krowa w łóżku, koń na fortepianie

Native Art and Comedy from a Dine’ Perspective

Truffaldino - sługa dwóch żołądków

Formy wernakularności: folklor muzyczny w polskiej komedii filmowej (1953-1980)

Labirynty współczesnych teorii dramatu

Archipelag Marivaux: «Wyspa niewolników» – «Wyspa Rozumu» – «Kolonia»

SocGoldoni. “Il servitore di due padroni” nell’interpretazione di Krystyna Skuszanka

Chłostanie Dionizosa. Bogowie na scenie w komediach Arystofanesa

Poeta „w błazeńskiej czapce na głowie”. Śmieszność (u) Różewicza

Podejrzliwy Juliana Ursyna Niemcewicza – część pierwsza edycji (akt I–III)

Podejrzliwy Juliana Ursyna Niemcewicza – cześć druga edycji (akt IV–V)

Lazzi goldoniani in veste polacca. Analisi di alcune traduzioni polacche della commedia "Il servitore di due padroni"

Pourceaugnac – Dreynar – Niedole obcego

Opium nieszkodliwe teatru, czyli o «Tragedii Eumenesa» Tadeusza Rittnera

Komizm, ideologia i polityka w serialu Towarzysz Detektyw

Antysemityzm oraz totalitaryzm w świetle twórczości dramatycznej Antoniego Słonimskiego i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Oświeceni o śmieszności (komizmie) i śmiechu. W perspektywie retorycznej, moralnej, estetycznej

Św. Augustyn a starożytny dramat teatralny

Doktorzy prawa w dwóch angielskich komediach epoki renesansu