Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: kompleks kalwaryjny

Sort By:

Limit search:

Kompleks kalwaryjny w Kalwarii Zebrzydowskiej jako krajobraz pamięci i pomnik XVI-wiecznej Jerozolimy

100%

Płonka M.

Ochrona Zabytków

2019

issue 2

189-216

Mikołaj Zebrzydowski, po lekturze dzieła Christiana Kruika van Adriche¬ma (łac. Christianus Crucius Adrichomius) pt. Theatrum Terrae Sanctae, postanowił w 1604 r. ufundować pierwszą w Polsce kalwarię, wzorowaną na układzie przestrzennym XVI-wiecznej Jerozolimy. Od samego początku ogromną rolę w kompleksie kalwaryjnym na ziemi Zebrzydowskich odgrywała udramatyzowana forma wspominania wydarzeń z życia Jezusa. W jednej przestrzeni od samego początku wartości duchowe i niematerialne łączyły się z materialnymi świadectwami przeszłości, mistrzowsko wkomponowanymi w krajobraz, a spajającym je elementem był niematerialny pierwiastek, który autor nazywa theatrum Terrae Sanctae. W XVII w. na ziemiach polskich powstał więc barokowy kompleks, tworzący przestrzeń modlitewną do celebracji nabożeństwa dróżek kalwaryjskich, a w szerszej perspektywie krajobraz pamięci. Autor, wykorzystując przykład kompleksu kalwaryjskiego w Kalwarii Zebrzy-dowskiej i teorię Jana Assmanna, zwraca uwagę na przestrzenny aspekt pamięci i jej funkcję w odbiorze miejsca, które nie było autentyczne, ale dzięki owemu theatrum urosło do takiej rangi.

Mikołaj Zebrzydowski, after reading the work of Christian Kruik van Adrichem (Latin: Christianus Crucius Adrichomius) entitled Theatrum Terrae Sanctae, decided in 1604 to found the first calvary in Poland, modelled on the spatial layout of sixteenth-century Jerusalem. From the very beginning, a dramatized form of recollecting events in the life of Jesus played a great role in the calvary complex on the land of the Zebrzydowski family. In one space, from the very beginning, spiritual and intangible values had been associated with material testimonies of the past, masterfully integrated into the landscape, and the element integrating them was a non-material element, referred to by the author as theatrum Terrae Sanctae. In the seventeenth century, a Baroque complex was created on the Polish territory, creating a prayer space for the celebration of the calvary paths, and, in a broader perspective, a memory landscape. The author, using the example of the calvary complex in Kalwaria Zebrzydowska and the theory of Jan Assmann, draws attention to the spatial aspect of memory and its function in the reception of a place that was not authentic, but had grown to such a rank thanks to the said theatrum.

Jan Jerzyczek – a resident painter of the Calvary complex in Kalwaria Zebrzydowska

100%

Płonka M.

Folia Historica Cracoviensia

2021

vol. 27

issue 1

55-84

Twórczość stałego malarza klasztornego Jana Jerzyczka (1788-1842) jest paradoksalna, bo jego umiejętności warsztatowe i praktyka malarska zostały zaliczone do kręgu sztuki ludowej, mimo iż sam artysta kopiował obrazy XVII-wieczne i malował na podstawie XVI-wiecznych grafik antwerpskich oraz własnego doświadczania misteriów kalwaryjskich. Monografiści kompleksu w Kalwarii zaledwie wspomnieli o Jerzyczku, ale bez podawania kontekstu historycznego, gospodarczego i politycznego pracy stałego malarza klasztornego na początku XIX wieku, przez co nie dostrzegli fenomenu malarstwa Jana w czasie występujących wówczas zmian. Celem artykułu jest uporządkowanie wiedzy na temat działalności Jerzyczka w Kalwarii i jego twórczości, za pomocą której można ustalić ikonografię pierwotnych kalwaryjskich obrazów-scenografii, usuniętych w ramach pierwszej kompleksowej „konserwacji” polskiej Jerozolimy za o. Gaudentego Thynella OFM. Jednocześnie dostrzeżenie malarstwa Jerzyczka pozwala zwrócić uwagę na pojmowanie sztuk plastycznych (gł. malarstwa) w Kalwarii w pierwszej połowie XIX wieku jako zamiennika wycofanych po 1772 roku scen misterium, których praktykowanie (zdaniem władz austriackich) nie licowało z powagą nabożeństwa. Paradoksalność twórczości Jerzyczka polegała również na tym, że znacznie lepiej malował obrazy inspirowane własnym uczestnictwem w misteriach kalwaryjskich, bo górę nad grafikami brało wówczas osobiste doświadczenie.

The art of resident monastic painter Jan Jerzyczek (1788-1842) is paradoxical, as his technical skills and painting technique were categories as folk art even though the artist himself copied 17th century work and his paintings are based on 16th century Antwerpian engravings as well as his own experience of the Calvary’ mystery plays. Authors of monographs on the Calvary complex barely mention Jerzyczek, yet even without providing a historical, economic, and political context of the job of a resident monastic painter in the early 19th century, due to which they fail to notice the phenomenon of Jan’s paintings in the course the changes that were in progress at that time. The aim of this article is to organise knowledge on Jerzyczek’s activity and work in the Calvary, which would serve as the basis for determining the iconography of original Calvary scenery and images which were removed in the course of the first comprehensive ‘maintenance’ of the Polish Jerusalem under the supervision of Gaudenty Thynell OFM. At the same time, a closer look at Jerzyczek’s paintings allows us to perceive the visual arts (mainly painting) in the Calvary in the first half of the 19th century as a replacement for the mystery play scenes removed after 1772, the observance of which (according to Austrian authorities) was incompatible with the solemnity of the service. Jerzyczek’s art is also paradoxical in that he was much better at painting pictures inspired by his own participation in Calvary mystery plays when personal experience prevailed over his printed influences.

Refine search results

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Ochrona Zabytków

2 Płonka M.

1 2021

1 2019

Search results

Kompleks kalwaryjny w Kalwarii Zebrzydowskiej jako krajobraz pamięci i pomnik XVI-wiecznej Jerozolimy

Jan Jerzyczek – a resident painter of the Calvary complex in Kalwaria Zebrzydowska