Search results

1

Konieczność - nieoczywisty wymiar wieczności w koncepcji św. Anzelma z Canterbury

100%

Małecki W.

Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein

|

2016

|

issue 15

105-116

PL

The main aim of this article is to describe and analyze St. Anselm concept of eternity to present a non-obvious dimension of this idea. Because his philosophical andtheological notion of eternity does not involve only – as common sense suggests – the idea of time but also the very concept of necessity. However, this time, it goes far beyond the understanding of the necessity only in logical terms like it was in case of his ontologicalproof for the existence of God.

2

The Blizzard of the World: COVID-19 and the Last Say of the State of Exception

63%

Tacik P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2021

|

vol. 96

17-32

PL

Celem artykułu jest ujęcie pandemii COVID-19 jako socjopolitycznej katastrofy w sensie Waltera Benjamina. Zakres i natura kryzysu związanego z COVID-19 są nam niedostępne z racji naszej bliskości do jego centrum. W tym szczególnym momencie zaciemnieniu ulegają polityczno-prawne ramy wspólnoty międzynarodowej, w których suwerenność i turbokapitalizm łączą się w celu stworzenia biopolitycznych urządzeń. W artykule dokonano przeglądu zastosowań stanu wyjątkowego w poszczególnych państwach; jego konkluzją jest ogólne zaniedbanie kwestii praworządności nawet w krajach, które głoszą do niej przywiązanie. Bez wątpienia kluczową rolę zaczęła ponownie odgrywać suwerenność – podważając parlamentaryzm oraz swobody obywatelskie w imię konieczności. Prawo międzynarodowe okazało się niezdolne nie tylko do odpowiedzi na to zjawisko, ale nawet do wyegzekwowania odpowiedzialności Chin za złamanie reguł WTO. Artykuł zamyka konkluzja, zgodnie z którą COVID-19 otworzył nowe-stare ścieżki zarządzania żywymi, które odegrają planetarną rolę w przyszłych walkach o dominację i przeobrażą funkcjonowanie kapitalizmu.

EN

The paper aims to grasp the COVID-19 pandemic as a socio-political catastrophe in the Benjaminian sense. As argued in the article, the scope and nature of the COVID-19 crisis eludes us due to our closeness to its inner core. What is obfuscated in this moment is the politico-legal framework on which the international community is based, where sovereignty and turbocapitalism join their forces to produce biopolitical devices. The paper looks into uses of the state of exception in particular countries, concluding that the rule of law in the pandemic was generally put on the back burner even by the countries that officially praise it. Sovereignty clearly returned to the stage, undermining parliamentarism and civil liberties in the sake of necessity. International law remained incapable of addressing this return, let alone of enforcing responsibility of China for infringing WHO rules. As a conclusion the paper argues that COVID-19 opened new-old paths of governing the living that will play a planetary role in the future fights for dominance and imposing a new face of capitalism.

3

‘Niezrodzony' i 'niezniszczalny’ jako znaki prawdy u Parmenidesa w kontekście pojęcia czasu

63%

Biedrzyński D. W.

Folia Philosophica

|

2018

|

vol. 39

EN

Parmenides in his revolt of the first philosophy discarded the principle - arche and introduced in its place being - to eon. The effectivess of this revoltion of thought rested upon - among others - revealing a permanent connection between logic and ontology which connection was most seen in ‘signs of truth’, i.e. features of being. Two of these features - ‘unborn’ and ‘indesrtructible’ - show in a sense entanglement in the context of time whose consideration requires the analysis of Parmenides’ poem and insight into historical-philosophical development of the notion of time from the perspective of its use by natural philosophers in defining the principle - arche.

PL

Parmenides dokonując rewolty filozofii pierwszej odrzucił pojęcie zasady – arche, a na jej miejsce wprowadził byt – to eon. Skuteczność tej rewolucji myślowej oparta była miedzy innymi na ujawnieniu trwałego związku pomiędzy logiką i ontologią, który to związek realizował sie w najwyższym stopniu w „znakach prawdy”, czyli cechach bytu. Dwie z tych cech – ‘niezrodzony i niezniszczalny’ – w pewnym aspekcie ujawniają uwikłanie w konteks czasowości, którego rozpatrzenie wymaga analizy samego poematu Parmenidesa, jak i wglądu w historyczno-filozoficzny rozwój pojęcia czasu w perspektywie jego zastosowania przez filozofów przyrody w definiowaniu zasady – arche.

4

Ockhamowa krytyka teleologii a narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury

63%

Majcherek K.

Studia Philosophiae Christianae

|

2017

|

vol. 53

|

issue 4

49-74

EN

This article attempts to analyse the influence of William of Ockham’s views upon the transition from the medieval to the modern understanding of the final directedness of nature (i.e. the non-rational entities). To begin, the views of a number of modern authors on the idea of natural final causality are analysed. A “traditional” interpretation according to which the transition from the medieval period to modern times involved giving up the notion of a final causality in the natural sciences, and replacing it with efficient causality is criticised. The author favours instead a recent and more subtle interpretation, pointing out that modern philosophy does not reject final causality; rather, it offers a reinterpretation of this notion. Accordingly, the author proposes to distinguish between two different strands within modern philosophy. The next part of the article is an analysis of Ockham’s views , focusing in particular on the themes that – it is claimed here – could have influenced the birth of the modern understanding of natural final causality. The author characterises and discusses four such themes, and tries to associate them with the aforementioned two strands in the modern approach to the teleology of nature.

PL

Artykuł ten stanowi próbę omówienia wpływu, jaki poglądy Williama Ockhama wywarły na przejście od średniowiecznego do nowożytnego rozumienia celowości świata natury (tj. celowości bytów nierozumnych). Rozważeniu poddaje się sposób, w jaki do idei celowości świata natury odnosili się wybrani autorzy nowożytni. Krytyce poddaje się „tradycyjną” interpretację przejścia, jakie dokonać miało się w tym aspekcie między średniowieczem a nowożytnością, podług której nowożytność miała przynieść całkowity kres posługiwaniu się celowością w filozofii natury, zastępując ją odwołaniami do przyczynowości sprawczej. Następnie wskazuje się na nowsze, bardziej subtelne próby podejścia do tego zagadnienia, wskazujące na to, iż w filozofii nowożytnej mamy raczej do czynienia z reinterpretacją, a nie porzuceniem idei przyczynowości celowej. W związku z tym autor artykułu proponuje wyróżnienie w obrębie owej filozofii dwóch głównych nurtów. Dalszą część stanowi analiza koncepcji Ockhama, polegająca na wskazaniu w niej tych wątków, które – jak się twierdzi – mogły wywrzeć szczególny wpływ na narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury. Autor wymienia cztery takie wątki, próbując je powiązać z wyróżnionymi wcześniej dwoma nurtami nowożytnego rozumienia teleologii natury.

5

Idea korelacji między wolnością a modalnością na podstawie dzieła Roberta Grosseteste De libero arbitrio

63%

Wierdak D.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2020

|

vol. 27

353-362

EN

The article presents the correlation between freedom and modality that has become the subject of the philosophical research of the English thinker Robert Grosseteste. This excellent but little-known scholastic author has included his reflections on freedom on the pages of De libero arbitrio. Grosseteste drew his most important philosophical inspirations from ancient and medieval philosophy, especially from Aristotle. The aim of this article is to demonstrate that it is possible to compare freedom and modality by introducing atemporal terms.

PL

Artykuł prezentuje korelację pomiędzy wolnością a modalnością, która stała się przedmiotem filozoficznych badań angielskiego myśliciela, Roberta Grosseteste. Ten znakomity, choć mało znany autor scholastyczny przedstawił swoje rozważania na temat wolności na kartach traktatu De libero arbitrio. Najważniejsze inspiracje filozoficzne Grosseteste czerpał ze źródła filozofii starożytnej i średniowiecznej, zwłaszcza od Arystotelesa. Celem artykułu jest pokazanie, że dzięki wprowadzeniu pojęć atemporalnych możliwe jest zestawienie ze sobą wolności i modalności.

6

Marcin Tkaczyk’s Ockhamism, or Whether the Theory of Contingentia Praeterita is the only Plausible Solution to the Problem of Futura Contingentia

63%

ŁUKASIEWICZ D.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 4

115-134

EN

In the first part of this article, we point out and discuss these the contained in Marcin Tkaczyk’s book, Futura Contingentia, with which we agree completely or at least partially. In the second part of the paper, we seek to consider whether the solution of the futura contingentia prob¬lem, rooted in the basic intuitions of William of Ockham, is the only one possible and availa¬ble for us. We argue that there is another possible approach to the problem of how to re-concile di¬vine omniscience with contingent events rather than the Ockhamist solution. The alter-native view, which we suggest, is “eternalism”, meaning that God is timeless, and that temporal necessity is compatible with contingent events and free decisions.

PL

W części pierwszej artykułu wskazujemy i pokrótce omawiamy niektóre tezy zawarte w roz-prawie Futura contingentia Marcina Tkaczyka, z którymi się solidaryzujemy w pełni lub w du-żym stopniu. W drugiej części zastanawiamy się, czy rzeczywiście rozwiązanie problemu przy-szłych zdarzeń przygodnych, zgodne z koncepcją Ockhama, jest jedynym możliwym rozwią¬za-niem dla problemu futura contingentia. Jako propozycję alternatywną proponujemy stanowisko zwane eternalizmem. Tezą główną eternalizmu jest, że Bóg istnieje poza czasem i że konieczność temporalna nie wyklucza przygodności zdarzeń w tym libertariańskiej wolności woli.

7

Wokół Istnienia Poszczególnego, niezależności i konieczności. Kilka uwag w perspektywie monadyzmu biologicznego Stanisława Ignacego Witkiewicza

63%

Kmiecikowski W.

Filozofia Chrześcijańska

|

2023

|

vol. 20

7-28

EN

The aim of this article is to present the issue of independence and necessity in the philosophical refl ection of Stanisław Ignacy Witkiewicz, which is a constant component of the system created by this thinker. Accordingly, an analysis of selected representative writings of Witkiewicz has been undertaken. The result of the considerations contained in the article is the postulation of a discussion on the subject of the (excluded) Necessary Being and the Mystery of Existence.

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja zagadnienia niezależności i konieczności w filozoficznej refleksji Stanisława Ignacego Witkiewicza, które jest stałym komponentem systemu tworzonego przez tego myśliciela. W związku z tym podjęto analizę wybranych reprezentatywnych pism Witkiewicza. Wynikiem rozważań zawartych w artykule jest postulat dyskusji na temat (wykluczonego) Bytu Koniecznego i Tajemnicy Istnienia.

8

Modalny status zdań matematycznych

63%

Chlastawa D.

Diametros

|

2011

|

issue 30

2-12

PL

W artykule przedstawione i analizowane są trzy kontrprzykłady dla tezy, że wszystkie zdania matematyczne są konieczne, tzn. koniecznie prawdziwe lub koniecznie fałszywe: argument z przygodnych relacyjnych własności empirycznych, argument z własności wynikających z konwencjonalnych reprezentacji i argument z relatywizacji do modelu. Pierwsze dwa argumenty poddają się łatwemu podważeniu, do zakwestionowania trzeciego natomiast potrzebne jest przyjęcie dość silnego stanowiska realistycznego w teorii mnogości.

EN

The paper contains an analysis of three counterexamples to the view that all mathematical statements are necessary, i.e. necessarily true or necessarily false: an argument from contingent, relational, empirical properties, an argument from properties based on conventional representations and an argument from model relativity. The first and the second argument can be rejected easily, while to answer the third argument one has to adopt a quite strong set-theoretic realism.

9

Entrepreneurship in Underdeveloped Economies: A Study of Nigeria

63%

Sadiq Kasum A., Gunu U.

Studia i Materiały

|

2017

|

issue 1/2017(23)

48-61

EN

Against the background of the importance of entrepreneurship to economic growth and development, this paper investigates the potential for achieving growth and development through entrepreneurship in underdeveloped economies. Specifically, the study investigated the availability of the environment for and the extent to which individuals and groups are able to recognize/create opportunity for providing goods and services; and the extent to which they are able to utilize such opportunities. The study collected primary data about the environment for entrepreneurship development in Nigeria, the extent and nature of opportunity creation and the prospect for carrying through innovations in the country. The data were collected from entrepreneurs and entrepreneurship professionals, using a well-structured questionnaire administered to a sample of 360 respondents, drawn from among the groups. The responses were analyzed using Kruskal Wallis and Wilcoxon Signed Rank Tests. The study revealed that Nigerians are innovative and enterprising. It also revealed that infrastructural facilities, funding, and entrepreneurship education are significant impediments. The study also showed that economic growth in Nigeria is influenced by entrepreneurship growth, therefore the slow growth in entrepreneurship development in Nigeria contributed to the underdeveloped status of the economy. The study recommended specific solutions to the different entrepreneurship problems identified in the study.

PL

W artykule zbadano możliwość osiągnięcia wzrostu i rozwoju dzięki przedsiębiorczości w gospodarkach słabo rozwiniętych w kontekście znaczenia przedsiębiorczości dla wzrostu i rozwoju gospodarczego. W szczególności analizie poddano istnienie odpowiednich warunków i zakres, w jakim jednostki i grupy są w stanie rozpoznać/stworzyć możliwości dostarczania towarów i usług, a także stopień, w jakim są one w stanie wykorzystać takie możliwości. W ramach badania zebrano podstawowe dane o środowisku dla rozwoju przedsiębiorczości w Nigerii, zakresie i charakterze tworzonych możliwości oraz perspektywach wprowadzania innowacji w kraju. Dane zebrano od przedsiębiorców i specjalistów ds. przedsiębiorczości przy wykorzystaniu odpowiednio ułożonego kwestionariusza skierowanego do próbki 360 respondentów wybranych spośród grup. Odpowiedzi zostały przeanalizowane za pomocą testu Kruskala Wallisa i testu Wilcoxona dla par obserwacji. Badanie wykazało, że Nigeryjczycy są innowacyjni i przedsiębiorczy, jak również, że źródłami znaczących utrudnień są infrastruktura, finansowanie i edukacja w zakresie przedsiębiorczości. Badanie pokazało, że wzrost przedsiębiorczości wpływa na wzrost gospodarczy w Nigerii, a zatem powolny rozwój przedsiębiorczości w tym kraju przyczynił się do tego, że gospodarka nigeryjska jest słabo rozwinięta. W badaniu wskazano konkretne rozwiązania różnych zidentyfikowanych problemów dotyczących przedsiębiorczości.

10

Konieczność (necessitas) jako kategoria kanoniczna w prawie o sakramentach wtajemniczenia chrześcijańskiego i uzdrowienia w Kodeksie z 1983 r.

54%

JANCZEWSKI Z.

Prawo Kanoniczne

|

2015

|

vol. 58

|

issue 1

69-92

EN

In the Code of Canon Law in the part about sacraments baptism, con- rmation, Eucharist, penance and anointing of the sick there are canonical category “necessity”. is designation has ve kinds: necessity (regular), vera necessity, pastoral necessity, grave necessity, extreme necessity. In this article are analyses canonical norms inclusive those categories. Text shows a conditions since depend necessity also, for example illness, war, eart- hquake. On the end of article is denition of canonical category necessitas.

11

DNA a pochodzenie życia. Informacja, specyfikacja i wyjaśnienie

51%

Meyer S. C.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2005/2006

|

vol. 2-3

133-215

PL

Niniejszy esej jest oceną rywalizujących wyjaśnień pochodzenia informacji koniecznej do zbudowania pierwszej komórki żywej. Dokonanie tej oceny wymagało będzie określenia, co biologowie rozumieją przez termin informacja w zastosowaniu do makrocząsteczek biologicznych. Jak wielu badaczy zauważyło, „informacja” może oznaczać kilka teoretycznie odmiennych pojęć. W niniejszym eseju postaram się usunąć tę wieloznaczność i dokładnie określę, jakiego rodzaju informacji badacze pochodzenia życia muszą wyjaśnić „powstanie”. Najpierw należy scharakteryzować informację zawartą w DNA, RNA i białkach jako eksplanandum (fakt wymagający wyjaśnienia), a następnie ocenić skuteczność rywalizujących klas wyjaśnień pochodzenia informacji biologicznej (czyli rywalizujących eksplanansów). W części I postaram się wykazać, że biologowie molekularni stosowali termin informacja konsekwentnie w odniesieniu do łącznych właściwości złożoności i funkcjonalnej specyficzności lub specyfikacji. W części II ocenię rywalizujące rodzaje wyjaśnień pochodzenia wyspecyfikowanej informacji biologicznej, koniecznej do wytworzenia pierwszego układu żywego. Część II obejmie także krytykę adekwatności przyczynowej teorii ewolucji chemicznej, opartych na „przypadku”, „konieczności” i na mieszance tych dwu. W konkludującej części III zawrę sugestię, że zjawisko informacji rozumianej jako wyspecyfikowana złożoność wymaga radykalnie odmiennego ujęcia eksplanacyjnego. Będę w szczególności argumentował, że nasza aktualna wiedza na temat sił przyczynowych nasuwa hipotezę inteligentnego projektu jako lepsze, bardziej adekwatne przyczynowo wyjaśnienie powstania wyspecyfikowanej złożoności (zdefiniowanej tak informacji), występującej w dużych molekułach biologicznych, takich jak DNA, RNA i białka.

EN

This essay will evaluate competing explanations for the origin of the information necessary to build the first living cell. To do so will require determining what biologists have meant by the term information as it has been applied to biomacromolecules. As many have noted, „information” can denote several theoretically distinct concepts. This essay will attempt to eliminate this ambiguity and to determine precisely what type of information origin-of-life researchers must explain „the origin of.” What follows will first seek to characterize the information in DNA, RNA, and proteins as an explanandum (a fact in need of explanation) and, second, to evaluate the efficacy of competing classes of explanation for the origin of biological information (that is, the competing explanans). Part I will seek to show that molecular biologists have used the term information consistently to refer to the joint properties of complexity and functional specificity or specification. Part II will evaluate competing types of explanation for the origin of the specified biological information necessary to produce the first living system. Part II will critique the causal adequacy of chemical evolutionary theories based on „chance,” „necessity,” and the combination of the two. A concluding part III will suggest that the phenomenon of information understood as specified complexity requires a radically different explanatory approach. In particular, I will argue that our present knowledge of causal powers suggests intelligent design as a better, more causally adequate explanation for the origin of the specified complexity (the information so defined) present in large biomolecules such as DNA RNA, and proteins.

12

Causation and Intensionality in Aristotelian Logic

51%

Kovač S.

Studia Philosophiae Christianae

|

2013

|

vol. 49

|

issue 2

117-136

EN

We want to show that Aristotle’s general conception of syllogism includes as its essential part the logical concept of necessity, which can be understood in a causal way. This logical conception of causality is more general then the conception of the causality in the Aristotelian theory of proof (“demonstrative syllogism”), which contains the causal account of knowledge and science outside formal logic. Aristotle’s syllogistic is described in a purely intensional way, without recourse to a set-theoretical formal semantics. It is shown that the conclusion of a syllogism is justified by the accumulation of logical causes applied during the reasoning process. It is also indicated that logical principles as well as the logical concept of causality have a fundamental ontological role in Aristotle’s “first philosophy”.

13

Epistemic modality expressed through modal verbs in Albanian

51%

Sejdiu-Rugova L., Zogaj D.

Linguistica Copernicana

|

2017

|

vol. 14

EN

The article aims at investigating epistemic meanings expressed through modal verbs in Albanian on the grounds of the most recent semantic theories of modality. It adopts Huddleston and Pullum’s approach, namely the tripartite scheme of epistemic, deontic and dynamic modality, epistemic having the features of the speakers’ attitude to the factuality of past or present time situations. The strength of the speaker’s commitment according to Huddleston and Pullum (2002) is the basis for the distinction between the modal concepts of necessity and possibility. In Albanian, these two categories were expressed by the modal verbal ‘mund’ for possibility and ‘duhet’ for necessity. Unfortunately, Albanian standard grammars still pay little or no attention to the concept of modality in general. The research conducted in this article is one of the first attemptions to classify more specificallystructural units of epistemic modality , putting emphasis on main epistemic modal verbs. The frequency of usage and the type of epistemic modality associated to the modal verbs duhet, mund and do have been investigated, too. Moreover, other structural types expressing epistemic modality have been identified and marked as well.

PL

Modalność epistemiczna wyrażana czasownikami w języku albańskimArtykuł ma na celu analizę znaczeń epistemicznych wyrażanych za pomocą czasowników modalnych w języku albańskim, opartych na współczesnych semantycznych teoriach modalności. W artykule przyjęte zostało podejście Huddlestona i Pulluma, a mianowicie trójstronny system modalności epistemicznej, deontycznej i dynamicznej. Modalność epistemiczna wyraża nastawienie mówiącego do prawdziwości sytuacji przeszłych bądź teraźniejszych. Według Huddlestona i Pulluma (2002) siła zaangażowania mówiącego stanowi podstawę do rozróżnienia pomiędzy modalnymi pojęciami konieczności i możliwości. W języku albańskim obie te kategorie zostały wyrażone za pomocą czasownika modalnego ‘mund’ określającego możliwość i ‘duhet’ określającego konieczność. Niestety standardowe gramatyki albańskie wciąż poświęcają zbyt mało uwagi lub też wcale nie skupiają się na ogólnym pojęciu modalności. Przedstawione badanie jest pierwszą próbą bardziej szczegółowej klasyfikacji jednostek strukturalnych modalności epistemicznej. Szczególny nacisk położony jest na główne epistemiczne czasowniki modalne. W artykule została także przeanalizowana frekwencja użycia i rodzaj modalności epistemicznej związanej z czasownikami modalnymi duhet, mund i do. Ponadto rozpoznane i scharakteryzowane zostały również inne typy czasowników wyrażających modalność epistemiczną.

14

Wpływ filozofii Awicenny na metafizykę Tomasza z Akwinu. Przegląd źródeł i opracowań

51%

Prokop M. P.

Rocznik Tomistyczny

|

2019

|

vol. 8

47-60

FR

Tolede au XIIème et XIIIème siècle comme Baghdad au VIII-IX siècle était un lieu de transfert du savoir : à l’époque du califat abbasside en Irak du grecque à l’arabe, en Espagne de l’arabe au latin. Le sujet de cet article est de montrer quels textes d’Avicenne a connu saint Thomas d’Aquin. C’était principalement le « Canon de la médecine » traduit par Gerard de Cremone et quelques livres du recueil du « Kitâb al-Shifa », « Métaphysique » et « De anima ». Plusieurs éminents savants ont consacré beaucoup d’articles et de livres sur différents sujets pour révéler l’influence d’Avicenne sur la pensée philosophique de Thomas d’Aquin. On peut citer ici les noms de E. Gilson, M.-A. Goichon, M.-T. d’Alverny, L. Gardet, G. Verbeke, J. Owen etc. Malgré la multitude de travaux il reste quelques problèmes qui n’ont pas été encore suffisamment analysés. Par exemple pourquoi Avicenne a attribué à Dieu seul la notion de l’Être nécessaire et pas Thomas d’Aquin ? Pourquoi il a introduit la catégorie de l’être nécessaire et l’être possible dans la description aristotélicienne de l’être « to on legetai pollaksos », tandis que Thomas a identifié comme des éléments fondamentaux de la structure ontique de l’être l’acte et la puissance (esse et essentia) ?

15

Główne znaczenia wolności w myśli Niccolò Machiavellego.

51%

Piekarski R.

Pieniądze i Więź

|

2014

|

vol. 17

|

issue 1(62)

16-31

PL

Wiele racji przemawia za tym, że (wbrew opinii B. Spinozy) zagadnienie wolności nie jest pierwszorzędnym problemem dla Machiavellego. Nie oznacza to oczywiście, że Machiavelli nie wnosi niczego nowego np. do tradycji republikańskiej, która jest (i dla niego) eksponentem wolności w wymiarze ustrojów politycznych. Poszukując znaczeń wolności, jakie u niego występują wychodzę od współczesnego podziału kategorii wolności na: wolność negatywną, pozytywną oraz wewnętrzną, uporządkowanych przez Ryszarda Legutko. Wolność negatywna, oznaczająca brak przymusu czy przemocy, została potraktowana przez Florentczyka dość szczególnie. W zasadzie nie bierze on na serio możliwości uwolnienia świata ludzkiego od przemocy, a co najwyżej pewne jej ograniczenie. Lecz warunkiem tego ograniczenia jest dlań manipulacja klasą ludową oraz podstęp względem przeciwników politycznych. Z kolei wolność pozytywna, została przez Machiavellego opracowana w powiązaniu z dość osobliwym, wąskim rozumieniem dobra publicznego. Jak się szeroko przyjmuje, preferował on ustrój republikański, obliczony na imperialistyczną ekspansję. Zewnętrzne podboje, jak i prowadzenie wojen, w jego ocenie są „czymś naturalnym”. Nieustająca walka o zasoby, to najkrótsze określenie jego „realizmu politycznego”. Wreszcie, gdy chodzi o wolność wewnętrzną, to jest ona u tego myśliciela opracowana raczej zdawkowo, głównie w kontekście przemyślnej sztuki panowania książąt, oznaczającej zerwanie z klasyczną etyką cnót oraz klasyczną tradycją filozofii polityki.

EN

Many reasons confirm that (contrary to the opinion of B. Spinoza) the issue of freedom is not a primary concern for Machiavelli. This does not mean that Machiavelli doesn’t bring anything new for example to the republican tradition, which is (also for him) exponent of liberty for political regimes. Searching for meanings of freedom, which occur in Machiavelli’s ideas, the Author starts with the modern division of the freedom categories: negative freedom, positive freedom and internal freedom, structured by Ryszard Legutko. Negative freedom, indicating the absence of coercion or violence, was treated by the Florentine in quite a particular way. In fact, he does not take seriously the possibility of the release of the human world from violence, but at most some restriction of it. But the conditions of this restriction for him are manipulation of folk class and deceit of political opponents. In turn, positive freedom, was by Machiavelli developed in conjunction with a rather quaint, narrow understanding of the public good. It is broadly accepted that he preferred the republican system, calculated for imperialist expansion. External conquest and warfare were, in his opinion, "something natural". The ongoing struggle for resources is the shortest definition of his "political realism". Finally, when it comes to the inner freedom, it is developed rather casually, mostly in the context of the ingenious art of the reign of the princes, which means a break with the classical virtues and ethics of the classical tradition of political philosophy.

16

Problem możliwości i konieczności w filozofii Kierkegaarda

51%

Słowikowski A.

Diametros

|

2016

|

issue 49

103-120

PL

Artykuł jest próbą rozpoznania problemu możliwości i konieczności w pismach psuedonimowych Kierkegaarda. Podstawowym założeniem przyjętym w artykule jest to, że należy odczytywać jego dzieło całościowo. W tym celu, najpierw zostają osobno przeanalizowane pozornie wykluczające się wypowiedzi Climacusa z Okruchów filozoficznych i Anti-Climacusa z Choroby na śmierć, a następnie zostaje pokazane, jak można interpretacyjnie powiązać ich główne tezy w zwarte filozoficznie ujęcie tytułowego problemu.

EN

The article is an attempt to analyze the problem of possibility and necessity in the pseudonymous works of Kierkegaard. The basic assumption adopted in the text is that Kierkegaard’s oeuvre should be read holistically. That is why what is initially analyzed separately are the mutually excluding statements of Climacus from the Philosophical Fragments and Anti-Climacus from The Sickness Unto Death. Subsequently, the article demonstrates the way in which their main theses can be linked, in the process of interpretation, to form a philosophically concise approach to the eponymous problem.

17

Reference to Criterion of Necessity in Democratic Society in the European Convention on Human Rights: Context of Legal Interpretation and Jurisdictional Role

51%

Leszczyński L.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

vol. 32

|

issue 4

81-96

PL

Przedmiotem opracowania jest teoretycznoprawna analiza kryterium konieczności w demokratycznym społeczeństwie, występujące w kilku przepisach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i odgrywające ważną rolę w dokonywanej przez Europejski Trybunał Praw Człowieka kwalifikacji działań organów państwa członkowskiego Rady Europy polegających na ingerencji w tak ważne prawa jak prawo do ochrony prywatności czy wolność słowa, religii, zgromadzeń i stowarzyszeń. W opracowaniu przeprowadzono analizę językową zwrotu oraz rozważono, czy kryterium to może być traktowane jako składnik generalnej klauzuli odsyłającej w kontekście jego zastosowania i wykładni prawa. Analizie poddano także aksjologiczną treść w kontekście rodzaju referencyjnych wartości pozaprawnych, mieszczących się w ramach klasycznych wyborów aksjologicznych związanych z interpretacją zwrotów wyrażających kryteria pozaprawne. Za istotną funkcję tego kryterium uznano ujednolicanie aksjologicznych standardów ochrony praw człowieka w Europie, jako że jest ono wykorzystywane orzeczniczo nie tylko przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, lecz także przez sądy krajowe państw członkowskich Rady Europy.

EN

The study covers a theoretical analysis of the criterion of necessity in democratic society, which appears in several provisions of the European Convention on Human Rights and plays an important role in the assessment by the European Court of Human Rights of the activities of authorities of member states of the Council of Europe involving interference with such important rights as the right to privacy protection or freedom of speech, religion, assembly and association. Apart from the linguistic analysis of the phrase, it was found that this criterion can be considered as a component of the general reference clause in the context of its application and interpretation. Its axiological content associated with the type of references has been placed within the area of classic axiological choices related to the interpretation of phrases expressing extra-legal criteria. The unification of axiology of human rights standards in Europe has been recognized as the main function of this criterion since it is judicially used not only by the European Court of Human Rights, but also by national courts of Council of Europe member states.

18

The puzzle of causality

45%

Jadacki J., Jadacki J.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 2

19

Św. Tomasz i jego metafizyka istnienia

38%

Majkrzak H.

Rocznik Tomistyczny

|

2021

|

vol. 10

37-55

IT

Per metafisica si intende quella parte eminentne della filosofia che si propone di rinvenire una spiegazione esaustiva e conclusiva del mondo. Essa studia la ragione ultima dell’ente. Gli storici e gli commentatori dell’Aquinate avevano sempre identificato la metafisica di San Tommaso d’Aquino con la metafisica di Arisotele. La vasta tematica che fa parte della metafisica, san Tommaso l’ha affrontato soltanto occasionalmente, in svarie opere senza nessuna pretesa di elaborare una teoria metafisica nuova. E merito insigne dell’esegesi tomistica del secolo XX l’aver messo in luce sia l’originalità sia la grandezza del pensiero metafisico di san Tommaso d’Aquino. Tutta l’indagine metafisica di Aristotele muove verso la sostanza. Invece per san Tommaso ciò che costituisce l’ente in quanto ente e l’essere, poiché, per definizione l’ente non e altro che ciò che possiede l’essere, e più precisamente ancora l’ente e ciò che partecipa all’essere. Tommaso e convinto che l’essere e „l’atto di tutti gli atti e la perfezione di tutte le perfezioni”.

20

Potrzeba wyodrębniania samodzielnej kategorii umów mieszanych w polskim prawie obligacyjnym

32%

Krzemiński G.

Studia Prawnicze

|

2020

|

issue 1(221)

51-63

EN

An important consequence of the principle of freedom of contract is the function in trade of named contracts, unnamed and mixed contracts. The practice of data circulation shows the emergence of new contractual categories, whichdo not fit into any traditional form of property rights, while not being appropriate to classify in the category of unnamed contracts. A complex problem cannot be eliminated by simply shifting these new contract forms to the category of unnamed contracts. Many agreements that result in disputes, subsequently settled by courts, are not completely deprived of normative regulations, and these should therefore be used accordingly. The doctrinal isolation of independent categories of named, unnamed and mixed contracts is not a purely theoretical measure, since it is the sole way of achieving useful results in the process of law application. The doctrinal isolation of independent categories of named, unnamed and mixed contracts is not a purely theoretical measure, since it is the sole way of achieving useful results in the process of law application.

PL

Doniosłą konsekwencją zasady swobody umów, jest funkcjonowanie w obrocie obok umów nazwanych, umów nienazwanych i mieszanych. Praktyka obrotu gospodarczego wykazuje, że pojawiają się wciąż coraz to nowe typy umowne, które nie dają się zaszeregować się do żadnej tradycyjnej postaci prawa zobowiązań, zaś klasyfikowanie ich do kategorii umów nienazwanych nie jest właściwe. Nie można bowiem pochopnie likwidować skomplikowanego problemu przez proste przesunięcie tych nowych postaci umownych do kategorii umów nienazwanych. Wiele bowiem rodzajów umów, które aktualnie stają się źródłem sporów spory, rozstrzyganych następnie przez sądy, nie jest zupełnie pozbawiona uregulowania normatywnego. Reguły te należy tylko odkryć i odpowiednio wykorzystać. Doktrynalne wyodrębnianie samodzielnych kategorii umów nazwanych, nienazwanych i mieszanych, nie jest zabiegiem wyłącznie teoretycznym, bowiem tyko w ten sposób można osiągnąć rezultaty przydatne w procesie stosowania prawa.

Refine search results

Konieczność - nieoczywisty wymiar wieczności w koncepcji św. Anzelma z Canterbury

The Blizzard of the World: COVID-19 and the Last Say of the State of Exception

‘Niezrodzony' i 'niezniszczalny’ jako znaki prawdy u Parmenidesa w kontekście pojęcia czasu

Ockhamowa krytyka teleologii a narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury

Idea korelacji między wolnością a modalnością na podstawie dzieła Roberta Grosseteste De libero arbitrio

Marcin Tkaczyk’s Ockhamism, or Whether the Theory of Contingentia Praeterita is the only Plausible Solution to the Problem of Futura Contingentia

Wokół Istnienia Poszczególnego, niezależności i konieczności. Kilka uwag w perspektywie monadyzmu biologicznego Stanisława Ignacego Witkiewicza

Modalny status zdań matematycznych

Entrepreneurship in Underdeveloped Economies: A Study of Nigeria

Konieczność (necessitas) jako kategoria kanoniczna w prawie o sakramentach wtajemniczenia chrześcijańskiego i uzdrowienia w Kodeksie z 1983 r.

DNA a pochodzenie życia. Informacja, specyfikacja i wyjaśnienie

Causation and Intensionality in Aristotelian Logic

Epistemic modality expressed through modal verbs in Albanian

Wpływ filozofii Awicenny na metafizykę Tomasza z Akwinu. Przegląd źródeł i opracowań

Główne znaczenia wolności w myśli Niccolò Machiavellego.

Problem możliwości i konieczności w filozofii Kierkegaarda

Reference to Criterion of Necessity in Democratic Society in the European Convention on Human Rights: Context of Legal Interpretation and Jurisdictional Role

The puzzle of causality

Św. Tomasz i jego metafizyka istnienia

Potrzeba wyodrębniania samodzielnej kategorii umów mieszanych w polskim prawie obligacyjnym