Search results

1

Uwagi o potrzebie i metodzie odbudowy zabytkowych ogrodów

100%

Chrabelski K., Ciołek G.

Ochrona Zabytków

|

1949

|

issue 1

15-19, 69

FR

Ec domaine de la reconstruction et de la conservation des jardins historiques est un problème qui, en ce qui concerne la technique, dif fè re beaucoup de semblables travaux en architecture ou un urbanisme. Ta différence consiste dans le thème essentiel qui, étant un matériel vivant, change au cours du temps, au point de vue de la forme, de 1a grandeur et de la couleur et, de plus, a une e x i s tence limitée. Les facteurs qui ont contribué à déformer le plan primitif des jardins historiques sont tout d’abord les modifications dues au développement des plantes dans le temps ainsi que celles a p portées par les hommes à l’époque du romantisme et du classicisme: ils translormaient le plan renaissance ou baroque on parc anglais de paysage basé sur des visions idéalistes de peinture ou, à la fin du XlX-e s., des tendances au naturalisme. C’est ainsi que de nombreux, autrefois, et magnifiques jardins polonais des XVl-e, XVIl-e et XVIII-e s. ont été en majeure partie déformés. Au cours des des dernières années, les mots d’ordre de la protection de la nature qui tendent à assurer tout monument de la nature, on accru le sentiment de méfiance à l’égard des postulats modernes pour la conservation des jardins, postidats qui considèrent le jardin en tant que composition spatiale où le matériel végétal n’est qu’un des nombreux éléments. Dans la suite de leur article, les auteurs p o sent plusieurs thèses essentielles touchant la conservation des jardins: 1) la valeur réelle du jardin historique, en tant qu’objet d’architecture et d’espace, est sa composition, 2) l’analyse du plan primitif est facilitée par d’anciens fragments: la végétation, les plis du terrain et les pièces d’eau, 3) une végétation d’origine pur e ment accidentelle ne peut être un obstacle à la reconstitution du plan primitif; il ne faut protéger, d’entre les plantes de cette dernière végétation, que des exemplaires très précieux qui ne déforment pas la silhouette générale de la composition, 4) parmi les jardins polonais, il faut en étudier quelques spécimens modèles des plus précieux eu se basant sur des recherches d’archives et de terrain, 5) au cas où les matériaux de terrain et d’histoire s ’avéreraient insuffisants, il conviendrait d’étudier l’entourage de jardin du monument dans ses formes et ses plans contemporains, en tenant compte des principes (le composition en usage à l’cpoque où le monument urchitectonique fut créé.

2

Problematyka rewaloryzacji południowej części Parku Miejskiego w Kaliszu w świetle materiałów archiwalnych

51%

Ławniczak G.

Ochrona Zabytków

|

2019

|

issue 1

113-148

PL

Przy tworzeniu projektów rewaloryzacji zabytkowych parków i ogrodów niezbędne jest zapoznanie się ze wszystkimi dostępnymi archiwaliami. Sięgnięto do nich również w związku z ogłoszonym w 2016 r. konkursem pn. „Opracowanie koncepcji rewaloryzacji Parku Miejskiego w Kaliszu”. Znaczący, dotąd nieopracowany materiał do historii parku znajduje się w dokumentach Naczelnika Powiatu Kaliskiego z lat 1834-1849 w Archiwum Państwowym w Kaliszu. Zawierają one szczególnie cenne spisy drzew i krzewów sporządzone w 1846 r. przez zatrudnionego w parku ogrodnika Antoniego Wodziczkę. Park Miejski w Kaliszu był od początku ogrodem publicznym, utworzonym i rozbudowywanym z myślą o mieszkańcach, co znajduje wyraz w źródłach historycznych i literaturze wspomnieniowej. Bierze on swój początek z połączenia ogrodów pojezuickich i pastwisk miejskich w 1793 r. W latach 1824-1825 przy placu ćwiczeń Korpusu Kadetów powstało miejsce nazywane „spacerem”. Jednym z etapów rozwoju przestrzennego tego obszaru było założenie gospodarstwa ogrodniczego w latach 40. XIX w., poza parkiem publicznym – powstał staw z wyspą (1843) i postawiono Dom Szwajcarski (1844) o funkcji mieszkalnej, który w przyziemiu pełnił też rolę oranżerii. W strukturze gospodarstwa ogrodniczego znalazł się również ogród botaniczny. W kolejnym etapie rozbudowy parku, po 1846 r., zazieleniano teren przy rzece Prośnie i za jej odnogą w kierunku gospodarstwa ogrodniczego. Jednocześnie założono park w stylu angielskim przy nowo wykopanym kanale Bernardyńskim (1841-1842). Tereny zielone parku, choć powstawały w różnych latach, tworzyły jednolitą strukturę już około 1873 r. W tymże roku zlikwidowano naturalną odnogę Prosny, stano¬wiącą granicę najstarszej części parku, w to miejsce wykopano prosto biegnący przekop istniejący do dzisiaj. Projekt rewaloryzacji południowej części Parku Miejskiego w Kaliszu w świetle przedstawionych w artykule archiwaliów powinien obejmować zaznaczenie obszaru dawnego gospodarstwa ogrodniczego, tak by zatarciu nie uległ przekaz o funkcji, jaką pełniło ono w rozbudowie terenu i utrzymaniu parku.

EN

When creating projects aimed at revalorisation of historic parks and gardens, it is essential to familiarise oneself with all available archival materials. Such materials were also consulted in connection with the announced competition titled “Development of a project aimed at revalorisation of the Municipal Park in Kalisz” in 2016. Important materials connected with the park’s history which have yet to be elaborated can be found in the documents of the Head of the Kalisz County from the years 1834-1849 at the State Archives in Kalisz. They contain invaluable inventories of trees and shrubs prepared in 1846 by a gardener who worked at the park, Antoni Wodziczko. Since the beginning, the Municipal Park in Kalisz has been a public garden, created and expanded with the residents in mind, which is reflected in historical sources and memoirs. Its origins can be traced back to the connection of post-Jesuit gardens and municipal pastures in 1793. In the years 1824-1825, a place called “the promenade” was created by the Corps of Cadets’ drill ground. One of the stages of spatial development of this complex consisted of creation of a horticultural farm in the 1840s outside the public park – a pond with an island was constructed (1843) and the residential Swiss House was erected (1844), which also served as a conservatory on the ground floor. The horticultural farm also included a botanical garden. At the next stage of expansion of the park, after 1846, the area by the Prosna River and its distributary was greened in the direction of the horticultural farm. At the same time, an English landscape park was formed near the newly-dug Bernardyński Channel (1841-1842). The park’s green areas, while created in different years, formed a uniform structure as early as in 1873. In this year, the natural distributary of the Prosna River, which constituted a border of the oldest part of the park, was filled in and a straight-running trench was excavated in its place, which exists to present day. In the light of the archival materials presented in the article, the project aimed at revalorisation of the southern part of the Municipal Park in Kalisz should envisage that the area of the former horticultural farm is marked, so that the function it served in the context of area expansion and park maintenance is not forgotten.

3

Stary ogród – pomiędzy ogrodem zabytkowym a pomnikiem przyrody

45%

Schelter A.

Ochrona Zabytków

|

2016

|

issue 1

195-214

PL

Określenie „stary ogród” jest pojęciem relatywnym, odnoszącym się do wieku. Interpretacja łączącej się z nim problematyki powiązana jest z takimi definicjami jak „ogród zabytkowy” i „pomnik przyrody”. Do powstania form określanych mianem „stare ogrody” dochodzi w przypadku zaniechania systematycznej, ciągłej pielęgnacji. Istniejące regulacje prawne, akty międzynarodowe dotyczące ochrony zabytków, w szczególności Karta Florencka oraz wytyczne sformułowane przez organizacje zawodowe stworzyły liczne instrumenty służące definiowaniu wartości ogrodów, ich badaniom, restaurowaniu i pielęgnacji. Wynikające z nich przesłanki nie stanowią jednak jednoznacznych zasad postępowania. Ostateczna decyzja o kierunku postępowania konserwatorskiego jest zawsze kompromisem wynikającym z wielu uwarunkowań. Naczelnym przesłaniem musi być jednak pielęgnacja ogrodów w celu ich zachowania, a nie tworzenie „własnych zabytków” pod pozorem konserwacji.

DE

Die Bezeichnung „alter Garten“ ist ein realtiver Begriff, der sich auf das Alter bezieht. Die Interpretation der mit ihm verbundenen Problematik knüpft an solche Begriffe wie „Gartendenkmal“ oder „Naturdenkmal“ an. Solche Gebilde, die als „alte Gärten“ bezeichnet werden, entstehen infolge der Unterlassung von systematischer und stetiger Pflege. Die bestehenden rechtlichen Bestimmungen, internationalen Rechtsakte zur Denkmalpflege, insbesondere die Charta von Florenz, sowie die Bestimmungen von Berufsverbänden erschufen zahlreiche Instrumente, die der Wertschätzung von Gärten, ihrer Erforschung, Restaurierung und Pflege dienen. Die aus ihnen hervorgehenden Beschlüsse stellen aber keine eindeutigen Vorgehensweisen dar. Der endgültige Beschluss über die Art und Weise der konservatorischen Maßnahmen ist immer ein Kompromiss, der auf zahlreichen Variablen fusst. Die Hauptaufgabe sollte jedoch die Pflege der Gärten sein, mit dem Ziel ihrer Erhaltung. Es sollte keineswegs die Schaffung von „eigenen Denkmälern“ unter dem Vorwand der Denkmalpflege sein.

Refine search results

3 Ochrona Zabytków

1 Chrabelski K.

1 Ciołek G.

1 Schelter A.

1 Ławniczak G.

1 2019

1 2016

1 1949

Uwagi o potrzebie i metodzie odbudowy zabytkowych ogrodów

Problematyka rewaloryzacji południowej części Parku Miejskiego w Kaliszu w świetle materiałów archiwalnych

Stary ogród – pomiędzy ogrodem zabytkowym a pomnikiem przyrody