Search results

1

Wywiad i kontrwywiad jako główne składowe specyfiki funkcjonowania służb specjalnych

100%

Hałasiński M.

Studia Administracyjne

|

2012

|

issue 4

293-303

PL

Precyzując obszar działań służb specjalnych (wywiadowczych, kontrwywiadowczych i policyjnych), z pewnością należy wskazać, że obejmuje on sferę szeroko pojętego bezpieczeństwa, a mówiąc dokładniej: zapewnienia bezpieczeństwa państwu i jego obywatelom. Uznając z kolei, że bezpieczeństwo pozostaje we wzajemnej relacji z zagrożeniami, można z całą pewnością mówić o pierwszoplanowej roli służb specjalnych w podejmowaniu walki z najważniejszymi zagrożeniami współczesnego świata. Należy także wskazać bezpośredni i niepodważalny wpływ tych struktur na definiowanie i kreowanie polityki państwa (także w sferach innych niż bezpieczeństwo).

EN

When determining the area of activity of the secret services, it should certainly be mentioned that this includes the area of broadly understood security of the country and its citizens. The operation of secret services in democratic societies is based on their legal establishment in the country’s structures and on their fulfilment of an ancillary role in guarding the assumptions of the national security. Secret services can be defined in a traditional manner from the angle of intelligence and counterintelligence, or by means of legitimized operational and reconnaissance actions. The name intelligence is assigned, on the one hand, to an organization conducting activities aimed at gaining information important for the security of the state and, on the other hand, the very process of obtaining such information. Counterintelligence, on the other hand, performs its statutory activities, as a matter of principle, in its home country, protecting the country’s legal structure or infrastructural facilities of strategic importance, economic, scientific, research and development entities. The specificity of contemporary threats defined as asymmetrical makes it difficult to select the means of fighting them. Hence, special services are mostly obliged to define and recognize the sources of aggression and provision of significant knowledge which, as a result, will make it possible to develop specific models of fighting undesirable phenomena of a specific kind.

2

Polski wywiad i kontrwywiad wojskowy w latach 1918-1939 wobec Związku Sowieckiego. Charakterystyka działalności zawarta w dokumentach Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego

100%

Machniak A.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2017

|

issue 1(2)

27-43

EN

Polish military intelligence and counterintelligence was formed after the First World War. Its task was to protect the Polish army and defense industry. Polish state authorities made efforts to create an intelligence and counterintelligence service on the basis of idealistic people. Its development and operation in the years 1918-1939 were associated with Polish foreign policy. One of the main interests of these services was the activity of Soviet intelligence and counterintelligence agencies. These services conducted aggressive operations on Polish territory. This resulted in the eastern region was a priority in the activities of the intelligence and counter-intelligence services. However, it involved a lot of manpower and resources. It adversely affected the protection of the Polish against the activities of the security services of Germany. Polish security services in the years 1918-1939 uncovered illegal communist underground movements within the country. The communist movement in Poland was inspired by the Soviet secret service and constituted one of the main threats to national security. After World War II the activities of Polish military intelligence and counterintelligence became the subject of scrutiny by the communist military counterintelligence, which operated in Poland in 1945-1956. This formation was created on the model of the Soviet security services operating before World War II and adopting similar working methods. The soldiers involved in Polish military intelligence and counter-intelligence in the years 1918-1939 were exposed and subjected to brutal repression by the communist counterintelligence. They were seen as one of the main enemies of the Polish communist state.

PL

Polski wywiad i kontrwywiad wojskowy formował się po zakończeniu I wojny światowej. Jego zadaniem była ochrona polskiej armii oraz przemysłu zbrojeniowego. Władze państwa polskiego podjęły starania, aby tworzyć wywiad i kontrwywiad w oparciu o ludzi ideowych. Jego rozwój i działalność ulegały zmianom w latach 1918-1939 i były związane z polską polityką zagraniczną. Jednym z głównych zainteresowań tych służb była działalność sowieckiego wywiadu i kontrwywiadu. Służby te prowadziły agresywne działania na terenie Polski. Powodowało to, że kierunek wschodni był priorytetem w działaniach wywiadu i kontrwywiadu. Angażował jednak dużo sił i środków. Wpływało to negatywnie na ochronę Polski przed działalnością służb Niemiec.Polskie służby w latach 1918-1939 rozpracowywały również nielegalne podziemie komunistyczne w kraju. Ruch komunistyczny w Polsce był inspirowany przez sowieckie służby i stanowił jedno z głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa. Po II wojnie światowej działalność polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego była przedmiotem analizy ze strony komunistycznego kontrwywiadu wojskowego, który działał w Polsce w latach 1945-1956. Formacja ta utworzona została na wzór sowieckich służb specjalnych działających przed II wojną światową i stosująca podobne metody pracy. Żołnierze związani z polskim wywiadem i kontrwywiadem wojskowym w latach 1918-1939 poddani zostali rozpracowaniu i brutalnym represjom ze strony komunistycznego kontrwywiadu. Postrzegani byli jako jeden z głównych wrogów dla komunistycznej Polski.

3

Department of the Internal Military Service of Military Units of the Ministry of the Internal Affairs in Przemyśl. Organizational and personnel structure, and scope of activity

100%

Machniak A.

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

vol. 52

|

issue 1(195)

55-68

PL

Geneza powstania Wojskowej Służby Wewnętrznej Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych sięga 1957 r., kiedy to na podstawie zarządzenia nr 021/57 MSW rozformowaniu uległ Zarząd Informacji Wojsk Ochrony Pogranicza i Oddziału Informacji Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, przekształcony następnie w WSW KBW i WOP. W 1973 r. przeprowadzona została reorganizacja w wyniku, której powołano Zarząd WSW JW MSW. W dalszej kolejności formowano nowe terenowe struktury w WSW JW MSW: Białystok, Chełm, Przemyśl, Kętrzyn, Krosno Odrzańskie, Kłodzko, Koszalin, Katowice, Warszawa. Formacja ta osłaniała jednostki wojskowe podległe pod struktury MSW tj. WOP, JN MSW oraz BOR w zakresie ochrony kontrwywiadowczej, jak również zapobiegania i wykrywania przestępstw w jednostkach wojskowych MSW oraz ścigania sprawców przestępstw podlegających właściwości sądów wojskowych. Organy operacyjne WSW podległe pod MSW stosowały w realizacji swoich zadań środki, metody i formy pracy operacyjnej, która cechowała specyfika działań i odmienność środowiska.

EN

The origin of the Military Interior Service of the Military Units of the Ministry of Internal Affairs (MSW) goes back to 1957, when pursuant to the Regulation No. 021/57 the Ministry disbanded the Information Division of the Border Guard Troops and the Information Department of the Internal Security Corps, later transformed into the Military Interior Service of the Internal Security Corps (WSW KBW) and the Border Guard Troops (WOP). In 1973, the Service of the Military Units of the Ministry of Internal Affairs (WSW JW MSW) was appointed. Subsequently, new local structures were created in Białystok, Chełm, Przemyśl, Kętrzyn, Krosno Odrzańskie, Kłodzko, Koszalin, Katowice and Warsaw as branches of the WSW JW MSW. This formation shielded military units subordinated to the structures of the Ministry of Internal Affairs, i.e. the Border Guard Troops (WOP), the Vistula Military Units of the Ministry of Internal Affairs (JN MSW) and the Government Protection Bureau (BOR), in the field of counterintelligence protection, as well as prevention and detection of crimes in military units of the Ministry of Internal Affairs and prosecution of offenders subjected to the jurisdiction of military courts. When fulfilling their tasks, the WSW operational bodies subordinated to the Ministry of Internal Affairs applied means, methods and forms of operational work, which were characterized by the specificity of activities and the diversity of the environment.

4

Praca informacyjna kontrwywiadu cywilnego w drugiej połowie lat 80. XX wieku i transformacji ustrojowej w Polsce

100%

Grabowska-Siwiec A.

Społeczeństwo i Polityka

|

2023

|

issue 3(76)

231-251

EN

The aim of the article is to present the information work of civilian counterintelligence – Department II of the Ministry of Internal Affairs in the second half of the 1980s and during the political transformation. A research hypothesis was formulated – the information work of counterintelligence was an important source of knowledge for decision-makers in power both at the end of the Polish People’s Republic (PRL) and at the beginning of the Third Polish Republic (III RP). The article uses the method of analysing documents found in the resources of the IPN archives and analogous reasoning regarding the period of the first months of the UOP’s activities. An important aspect of the presented analysis is the location of the subject matter and scope of information work of counterintelligence against the background of turbulent geopolitical events in the examined time period. The adopted methodology made it possible to identify: new topics not previously undertaken by counterintelligence, a new form of transmitted data, as well as attempts to adapt the forms of information work developed during the Polish People’s Republic to the needs of new decision-makers in the Third Polish Republic.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie pracy informacyjnej kontrwywiadu cywilnego, tj. Departamentu II MSW w drugiej połowie lat 80. XX w. oraz podczas transformacji ustrojowej. Postawiono hipotezę badawczą – praca informacyjna kontrwywiadu była ważnym źródłem wiedzy dla decydentów sprawujących władzę zarówno w okresie końca PRL, jak i na początku istnienia III RP. W artykule wykorzystano metodę analizy dokumentów odnalezionych w zasobach archiwów IPN oraz wnioskowanie analogiczne dotyczące okresu pierwszych miesięcy działań UOP. Istotnym aspektem prezentowanej analizy jest usytuowanie tematyki i zakresu pracy informacyjnej kontrwywiadu na tle burzliwych wydarzeń geopolitycznych badanego okresu. Przyjęta metodologia pozwoliła na wskazanie: nowych, wcześniej nie podejmowanych przez kontrwywiad tematów, nowej formy przekazywanych danych, a także prób dostosowania wykształconych w okresie PRL form pracy informacyjnej do potrzeb nowych decydentów w III RP.

5

Polen muss erledigt werden. Jak tajne służby Niemiec realizowały swe zadania w ramach antypolskiej polityki

84%

Ćwięk H.

Polityka i Społeczeństwo

|

2023

|

vol. 22

|

issue 3

20-35

EN

Weimar Germany, not recognizing the western borders of the Second Polish Republic, never came to terms with the consequences of defeat in World War I. They sought to revise the provisions of the Treaty of Versailles, rebuild military potential and retaliate. The Weimar Republic conducted extensive espionage activity against Poland. An important role in this respect was played not only by state institutions, but also by private and political groups. The Abwehr, implementing the guidelines of the most important German military authorities, used its field posts, which were established at the headquarters of military districts, for intelligence purposes. Its development was related to the expansion of the scope of espionage interests. The 2nd Department of the General Staff (Main) of the Polish Army dealt with the recognition and combating of German intelligence in the Second Polish Republic. The Polish counterintelligence worked out the espionage activities of Germany to the extent possible. The article, based on archival materials, shows that the secret services of Germany conducted a wide range of espionage activities against Poland, the recognition of which was an important part of preparations for military operations.

PL

Niemcy weimarskie, nie uznając zachodnich granic Drugiej Rzeczypospolitej, nigdy nie pogodziły się ze skutkami klęski w I wojnie światowej. Dążyły do rewizji postanowień traktatu wersalskiego, odbudowy potencjału militarnego i odwetu. Republika Weimarska prowadziła rozległą działalność szpiegowską przeciwko Polsce. Istotną rolę w tym zakresie odgrywały nie tylko instytucje państwowe, lecz także prywatne oraz ugrupowania polityczne. Abwehra, realizując wytyczne najważniejszych władz wojskowych Niemiec, wykorzystywała do celów wywiadowczych swe placówki terenowe, które powstały przy dowództwach okręgów wojskowych. Jej rozbudowa wiązała się z poszerzeniem zakresu zainteresowań szpiegowskich. Rozpoznaniem i zwalczaniem wywiadu niemieckiego w Drugiej Rzeczypospolitej zajmował się Oddział II Sztabu Generalnego (Głównego) Wojska Polskiego. Polski kontrwywiad na miarę posiadanych możliwości rozpracowywał działalność szpiegowską Niemiec. W artykule, opartym na materiałach archiwalnych, wykazano, że tajne służby Niemiec prowadziły w szerokim zakresie działalność szpiegowską przeciwko Polsce, których rozpoznanie było istotnym fragmentem przygotowań do działań zbrojnych.

6

W szpiegowskim labiryncie. Powieść szpiegowska w PRL (na przykładzie serii „Labirynt”)

84%

Kaczyński P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

149-176

EN

The article presents a spy novel of the period of the Polish People’s Republic in historical-literary shot. The analysis of the books from the “Maze” series shows that the propaganda function dominates in them over the entertainment function, which is characteristic of various areas of popular culture in the Polish People’s Republic. The “Maze” series was issued by the Publishing House of the Ministry of National Defence in the years 1957–1991. What appeared in it were “ordinary” milicja novels, but primarily spy novels. In the Polish People’s Republic spy novel, same as milicja novel, had to perform a propaganda function besides the entertainment one. It manifests itself, among other things, in referring to the conventions of the early European spy novels from the turn of the 19th and 20th century, that means showing the Polish People’s Republic as a country, which only defends itself against spies, not stealing secrets of other countries. Far from reality and only propaganda was also the picture of Poland as a country producing numerous inventions and technologies, for which spies from the West hunt. The picture of the enemy and the image of own agents contrasted with it have a propaganda character too. The spies from BND or CIA don’t hesitate to murder, they are also ruthless to their co-workers, generally represent very low moral level. They are often former Nazis, they only care about earning. On the other hand, officers of the counterintelligence of the Polish People’s Republic are people with ideas, serving the motherland devotedly, better in every way than their opponents, also in terms of private life. Each of those stories ends, of course, with victory of “ours” and – same as milicja novel – doesn’t leave readers any doubts about who is absolutely right in this conflict – talking about both political and moral reasons.

PL

Artykuł prezentuje w ujęciu historycznoliterackim powieść szpiegowską okresu PRL. Analiza książek z serii „Labirynt” wskazuje, że funkcja propagandowa dominuje w nich nad rozrywkową, co jest charakterystyczne dla różnych obszarów kultury popularnej w PRL. Serię „Labirynt” wydawało w latach 1957–1991 Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Ukazywały się w niej „zwykłe” powieści milicyjne, ale przede wszystkim powieści szpiegowskie. Podobnie jak powieść milicyjna, również powieść szpiegowska w PRL obok funkcji rozrywkowej musiała spełniać funkcję propagandową. Przejawia się to m.in. nawiązaniem do konwencji wczesnych powieści szpiegowskich w literaturze europejskiej z przełomu XIX i XX wieku, czyli przedstawianiem PRL jako kraju, który tylko broni się przed szpiegami, sam natomiast nie wykrada tajemnic innych państw. Równie daleki od rzeczywistości i wyłącznie propagandowy był obraz Polski jako kraju wytwarzającego liczne wynalazki i technologie, na które polują szpiedzy z Zachodu. Propagandowy charakter ma też obraz wroga i skontrastowany z nim wizerunek własnych agentów. Szpiedzy z BND czy CIA nie cofają się przed morderstwami, są bezwzględni także dla swoich współpracowników i ogólnie reprezentują bardzo niski poziom moralny. Często są byłymi nazistami, a zależy im tylko na zarobku. Z kolei funkcjonariusze kontrwywiadu PRL to ludzie ideowi, z oddaniem służący ojczyźnie, przewyższający pod każdym względem swych przeciwników, także na płaszczyźnie życia prywatnego. Każda z tych historii kończy się oczywiście zwycięstwem „naszych” i – podobnie jak powieść milicyjna – nie pozostawia czytelnikowi żadnych wątpliwości co do tego, po czyjej stronie są w tym konflikcie wszystkie racje – zarówno polityczne, jak i moralne.

7

Działania informacyjne wywiadu w zakresie polityki bezpieczeństwa, w tym w wymiarze cyberprzestrzeni

84%

Górka M.

Cybersecurity and Law

|

2019

|

vol. 1

|

issue 1

49-72

EN

Ogromne zmiany i ciągły rozwój zastosowań technologii i komunikacji zmieniły sposób, w jaki postrzegany jest świat. Rewolucja informacyjna miała wpływ na gromadzenie danych wywiadowczych, ich przetwarzanie, analizę i rozpowszechnianie, a także na to, w jaki sposób decydenci mogą uzyskać dostęp do rzetelnych informacji w odpowiednim czasie, a także do źródeł, na których najprawdopodobniej będą polegać, gdy konkretna informacja jest potrzebna do podjęcia decyzji. Niniejszy artykuł próbuje opisać, przeanalizować i wyjaśnić naturę trwającej rewolucji informacyjnej, przedstawić jej główny wpływ na wywiad i politykę bezpieczeństwa oraz omówić znaczenia analizy wywiadowczej w kontekście realizowania działań podczas misji pokojowych.

8

Anomalie w działalności służb kontrwywiadowczych. Przypadek Republiki Łotwy

84%

Piasecki B.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2023

|

vol. 15

|

issue 29

145-160

EN

The article is devoted to examining the causes of qualitative and quantitative anomalies in the activity of penetration agents within the security system of the Republic of Latvia and other NATO countries in the period after the collapse of the Soviet Union. The author presents selected cases of espionage within the Republic of Latvia and proposes explanations for the discrepancies between this Baltic country and other NATO countries in the number of detected agents.

PL

Artykuł jest poświęcony zbadaniu przyczyn anomalii jakościowych i ilościowych w zakresie działalności agentów penetracyjnych w ramach systemu bezpieczeństwa Republiki Łotwy oraz innych państw NATO w okresie po rozpadzie Związku Sowieckiego. Autor przedstawia wybrane przypadki szpiegostwa na terenie Republiki Łotwy i proponuje wyjaśnienia rozbieżności między tym krajem bałtyckim i innymi państwami NATO w liczbie wykrytych agentów.

9

Służby specjalne jako narzędzie w realizacji interesów państwa - aspekt prawny i praktyczny

84%

Szostek I.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2016

|

issue 1(4)

71-81

PL

Służby specjalne, zarówno cywilne, jak i wojskowe, umożliwiają państwu realizację jego interesów. Wspierają proces decyzyjny w państwie, same nie tworząc jego polityki. Zakres zadań służb jest różny, w zależności od pozycji państwa, jego ustroju i zagrożeń, z którymi musi się zmierzyć. Służby poddane są cywilnej kontroli, działają w oparciu o ścisłe ramy prawne. W Polsce rola służb jest znacząca, co nie oznacza, że służby te nie wymagają reform. Jeśli mają one stanowić skuteczne narzędzie w rękach państwa, należy zwrócić większą uwagę na jakość ich kadr, organizację, szkolenie, wyposażenie i system nadzoru. Podniesienie ich poziomu pozwoli lepiej zabezpieczyć polskie interesy.

EN

Secret services, both civilian and military, allow the state to further its interests. They support the decision-making process in the state, but do not shape its policy. The scope of tasks of the services varies, depending on the situation of the state, its political system and threats it must face. The services are subject to civilian control, and operate within the strictly defined legal framework. In Poland, the role of the services is significant, which does not mean that these services do not require reform. If they are to be an effective tool in the hands of the state, more attention should be paid to the quality of their personnel, organization, training, equipment and supervision system. Improving their level will allow to better protect Polish interests.

10

Pion II Służby Bezpieczeństwa wobec Republiki Federalnej Niemiec, ludności niemieckiej, postaw proniemieckich i relacji polsko-niemieckich na przykładzie Górnego Śląska w latach 1957–1990

84%

Bereszyński Z.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2020

|

issue 18

71-97

EN

One of the most important tasks of the security apparatus in Poland’s Upper Silesia involved combating German identity or pro-German sentiment among the local Silesian population. This effort was predominantly aimed at protecting the European territorial status quo after World War II. Also, or perhaps predominantly, the security apparatus was involved in efforts to safeguard the interests of Communist power, which aspired to maintain complete control over society. This control was seen as a tool for implementing a utopian vision of a society that was fully homogeneous in terms of ideology, politics or ethnicity. This political ambiguity was particularly characteristic of the counterintelligence elements of the Security Services, known as Division II (pion II), tasked with the so-called ‘German issues’. Out of all the structures in the Security Services, that section’s tasks were the most closely aligned with Poland’s national interests. However, it would be a serious mistake to overlook the section’s other tasks, which were predominantly aimed at destroying social liberties and implementing the totalitarian aspirations of Communist power.

PL

Do najważniejszych zadań aparatu bezpieczeństwa na Górnym Śląsku należała walka z przejawami niemczyzny i postaw proniemieckich wśród rdzennej ludności regionu. W walce tej chodziło przede wszystkim o ochronę terytorialnego status quo w Europie, ukształtowanego w wyniku drugiej wojny światowej. Aparat bezpieczeństwa realizował również, a nawet przede wszystkim, zadania podyktowane interesem komunistycznego aparatu władzy, aspirującego do sprawowania pełnej kontroli nad wszystkimi obszarami życia społecznego. Był on jednym z głównych narzędzi realizacji utopijnej wizji społeczeństwa jednolitego pod względem ideowym, politycznym i narodowym. Wskazana tu dwuznaczność polityczna cechowała zwłaszcza pracę pionu kontrwywiadowczego Służby Bezpieczeństwa, znanego jako pion II, na tzw. odcinku niemieckim. Spośród wszystkich pionów organizacyjnych Służby Bezpieczeństwa właśnie ten pion na tym „odcinku” w największym stopniu realizował zadania zbieżne z polską racją stanu. Wielkim błędem byłoby jednak abstrahowanie od innych jego zadań, służących głównie politycznemu zniewoleniu społeczeństwa i realizacji totalitarnych aspiracji komunistycznego aparatu władzy.

11

Sprawa operacyjnego rozpracowania o kryptonimie "Małgorzata" – kulisy nawiązania gry kontrwywiadowczej z Federalną Służbą Wywiadowczą RFN

84%

Bartosik P.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2020

|

issue 18

326-344

EN

In the 1980s, Department II of the Ministry of Internal Affairs used a secret collaborator codenamed "Lange" (formerly "Małgorzata") to engage in a counterintelligence game with the German Federal Intelligence Service (BND). While visiting family in Germany, the secret collaborator fed misinformation to BND operatives, who were mostly interested in military (defence) information as well as economic, social or political issues in Poland. The BND attached particular importance to information on the 10th Congress of the Polish United Workers’ Party, personnel changes in the party’s Politburo and the policies of the party and the government towards the dissidents ("Solidarity"). "Lange" was also "profiled" by the BND as a "source unit", providing information about the functioning of the Warsaw 20th Armoured Division and the 2nd Brandenburg Fighter-Bomber Division.

PL

W latach osiemdziesiątych XX w. Departament II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (MSW) nawiązał za pośrednictwem TajnegoWspółpracownika (TW) o pseudonimie "Lange" (wcześniej "Małgorzata") grę kontrwywiadowczą z Federalną Służbą Wywiadowczą (BND) Republiki Federalnej Niemiec (RFN). Podczas pobytów u rodziny w RFN TW informował funkcjonariuszy BND o interesujących ich zagadnieniach, oscylujących głównie wokół problematyki wojskowej (obronności), gospodarczej i społeczno-politycznej w Polsce. Szczególne znaczenie dla BND miały informacje dotyczące X Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), zmian personalnych w Biurze Politycznym oraz polityki partii i rządu wobec opozycji („Solidarności”). „Lange” został ponadto "uprofilowany" przez BND jako "jednostka źródłowa" dostarczająca informacji na temat funkcjonowania 20. Warszawskiej Dywizji Pancernej i 2. Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowo-Bombowego.

12

Wywiad i kontrwywiad w procesie strategicznej dezinformacji

84%

Procner W.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2015

|

issue 1(2)

40 - 57

PL

Stale postępująca rewolucja informacyjna, a także wzrost znaczenia asymetryczności we współczesnym świecie wzmagają potrzebę prowadzenia wojny psychologicznej, co znajduje swoje odzwierciedlenie w przeszłych oraz współczesnych konfliktach. Dezinformacja jest jednym z głównych sposobów prowadzenia walki w wojnie psychologicznej, a kluczową rolę w procesie dezinformowania odgrywają służby specjalne jako podstawowe źródło informacji o przeciwniku. Ponadto odmienne poglądy na prawdę, ułomność percepcji, selektywność wykorzystania informacji, różnice w ocenach znaczenia zachodzących procesów sprawiają, że każda informacja może zawierać w sobie chociażby kwant dezinformacji, przez co trudno często określić, co stanowi obiektywną prawdę, a co fałsz czy dezinformację. Z tego względu coraz trudniejszym okazuje się stosowanie dotychczasowych, klasycznych sposobów prowadzenia działań dezinformujących, a to implikuje konieczność dostosowywania się służb wywiadowczych i kontrwywiadowczych do nowych sytuacji poprzez kreatywne i niekonwencjonalne podejście do wykonywanych zadań.

EN

The continuously progressing information revolution and the growing importance of asymmetry in the modern world increase the need for psychological warfare, which is reflected in past and present conflicts. Disinformation is one of the main methods of psychological warfare, and the key role in the process of disinformation is played by secret services as a primary source of information about the enemy. In addition, due to different views on the truth, deficiencies of perception, selective use of information, different assessments of importance of various processes, every piece of information may contain even a quantum of disinformation, often making it difficult to determine what constitutes the objective truth and what is a lie or an element of disinformation. For this reason, it is becoming increasingly complicated to use the existing, traditional methods of disinformation, which implies the need to adapt the intelligence and counter-intelligence services to new situations through the creative and unconventional approach to the task.

13

Wybrane działania polityki bezpieczeństwa w zakresie informacji wywiadowczych na początku XXI wieku

84%

Górka M.

Świat Idei i Polityki

|

2019

|

issue 18

133-158

PL

Ogromne zmiany i ciągły rozwój zastosowań technologii i komunikacji zmieniły sposób, w jaki postrzegany jest świat. Rewolucja informacyjna miała wpływ na gromadzenie danych wywiadowczych, ich przetwarzanie, analizę i rozpowszechnianie, a także na to, w jaki sposób decydenci mogą uzyskać dostęp do rzetelnych informacji w odpowiednim czasie, a także do źródeł, na których najprawdopodobniej będą polegać, gdy konkretna informacja jest potrzebna do podjęcia decyzji. Niniejszy artykuł próbuje opisać, przeanalizować i wyjaśnić naturę trwającej rewolucji informacyjnej, przedstawić jej główny wpływ na wywiad i politykę bezpieczeństwa oraz omówić znaczenie analizy wywiadowczej w kontekście realizowania działań podczas misji pokojowych.

EN

The enormous changes and constant developments in the applications of technology and communication have changed the way the world is perceived. The information revolution has impacted intelligence gathering, processing, analysis and dissemination, as well as how decision-makers can access reliable information in a timely manner, and the sources they are likely to rely on when concrete information is needed to make decisions. This article attempts to describe, analyze and explain the nature of the ongoing information revolution, its main impact on intelligence and security policy, and the importance of intelligence analysis in the context of peacekeeping operations.

14

„Włamywacze z SB”. Akcje penetracyjne kontrwywiadu PRL w Konsulacie USA w Krakowie (lata osiemdziesiąte XX w.) – szkic źródłoznawczy

84%

Pleskot P.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2022

|

issue 20

209-225

EN

This article presents selected sources on the issue of penetration actions organised by Division IX of Department II of the Ministry of the Interior at the US consulate in Cracow in the 1980s. Researchers and journalists have only recently gained the opportunity to analyse these and related activities, as the so-called restricted collection of the Institute of National Remembrance has been liquidated. Although only incomplete documentation of the penetration actions undertaken and the technical means used to carry them out has survived, it shows the scale of the activities carried out by the civilian counterintelligence of the Polish People’s Republic in the broad framework of the surveillance of Western diplomats.

PL

W artykule przedstawiono wybrane źródła dotyczące problematyki akcji penetracyjnych organizowanych przez Wydział IX Departamentu II MSW w Konsulacie USA w Krakowie w latach osiemdziesiątych. Badacze i dziennikarze zyskali możliwość analizowania tych i pokrewnych działań dopiero w ostatnim czasie, w miarę likwidowania tzw. zbioru zastrzeżonego IPN. Choć zachowała się jedynie niepełna dokumentacja podejmowanych akcji penetracyjnych i środków technicznych wykorzystywanych do ich realizacji, pozwala ona uświadomić sobie skalę działań, jakie prowadził kontrwywiad cywilny PRL w szerokich ramach inwigilacji zachodnich dyplomatów.

15

Badania naukowe nad służbami specjalnymi

84%

Kraj K.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2020

|

issue 8

171-185

PL

W artykule przedstawiono aktualny stan badań naukowych nad służbami specjalnymi, w tym w Polsce. Postawiona została teza o konieczności powołania specjalistycznego ośrodka naukowo‑badawczego oraz autonomicznych kierunków akademickiego kształcenia w dziedzinie służb specjalnych. Autor w artykule przedstawił autorską definicję służb specjalnych. Następnie zaprezentował swoje poglądy na rolę i znaczenie badań nad służbami specjalnymi. Wskazał na bariery utrudniające wprowadzanie tego kierunku kształcenia. Zasugerował powołanie szkoły wyższej kształcącej kadry na potrzeby służb specjalnych (wywiad, kontrwywiad). Uczelnia byłaby również centrum badawczo‑naukowym, gdzie skupiałyby się badania nad służbami specjalnymi. W wymiarze naukowym pracy i badań nad służbami specjalnymi naukowcy z tej uczelni współpracowaliby z innymi ośrodkami akademickimi.

EN

The article presents the current state of scientific research on special services in Poland. The thesis about the necessity of establishing a specialized research center and autonomous academic education in the field of secret services was made. The author in the article presented the author's definition of special services. Then he presented his views on the role and importance of special services research. He pointed to barriers hindering the introduction of this field of education. He suggested the establishment of a university educating staff for the needs of special services (intelligence, counterintelligence). The university would also be a research and scientific center where research on special services would focus. In the scientific dimension of work and research on special services, scientists from this university would cooperate with other academic centers.

16

Anomalies in the activities of counterintelligence services. The case of the Republic of Latvia

84%

Piasecki B.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2023

|

vol. 15

|

issue 29

373-385

PL

Artykuł jest poświęcony zbadaniu przyczyn anomalii jakościowych i ilościowych w zakresie działalności agentów penetracyjnych w ramach systemu bezpieczeństwa Republiki Łotwy oraz innych państw NATO w okresie po rozpadzie Związku Sowieckiego. Autor przed-stawia wybrane przypadki szpiegostwa na terenie Republiki Łotwy i proponuje wyjaśnienia rozbieżności między tym krajem bałtyckim i innymi państwami NATO w liczbie wykrytych agentów.

EN

The article is devoted to examining the causes of qualitative and quantitative anomalies in the activity of penetration agents within the security system of the Republic of Latvia and other NATO countries in the period after the collapse of the Soviet Union. The author presents selected cases of espionage within the Republic of Latvia and proposes explanations for the discrepancies between this Baltic country and other NATO countries in the number of detected agents.

17

DZIAŁALNOŚĆ SŁUŻB SPECJALNYCH W LITERATURZE POPULARNO-NAUKOWEJ NA PRZYKŁADZIE TWÓRCZOŚCI VINCENTA V. SEVERSKIEGO

84%

Machniak A.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2021

|

vol. 13

|

issue 2

89-104

PL

Wywiad i kontrwywiad to instytucje, których działalność jest dogodną płaszczyzną dociekań dla zwolenników spiskowych teorii dziejów, jest często elementem brutalnych gier politycznych, jednak służby specjalne zawsze stanowią niezwykle ważny element systemu bezpieczeństwa państwa. Działalność służb specjalnych jest popularyzowana za pomocą filmów czy powieści. Ze względu na sensacyjny aspekt prowokuje do dyskusji oraz umożliwia różne spekulacje. Popularna na rynku wydawniczym seria powieści, których autorem jest Vincent V. Severski dotyczy funkcjonowania wywiadu i kontrwywiadu. W jego powieściach pojawiają się pojęcia prawdopodobnie związane z faktycznym zakresem działania służb specjalnym oparte na kanwie literackiej. Podobne aspekty działania służb specjalnych ukazywane są w literaturze światowej. Tym samym literatura dotycząca działalności służb specjalnych może w dużym zakresie w sposób realny ukazywać faktyczne sposoby i kierunki działania wywiadu i kontrwywiadu.

EN

Intelligence and counterintelligence are institutions the activity of which is a convenient platform for research for supporters of conspiracy theories of history, is often an element of brutal political games, but secret services are always an extremely important element of the state security system. The activity of secret services is popularized through movies or novels. Due to its sensational aspect, it provokes discussion and enables various speculations. A series of novels by Vincent V. Severski, popular on the publishing market, concerns the functioning of intelligence and counterintelligence. In his novels, there are terms probably related to the actual scope of the secret services' activities, based on a literary canvas. Similar aspects of the operation of secret services are shown in world literature. Thus, the literature on the activities of secret services can, to a large extent, realistically show the actual ways and directions of the operation of intelligence and counterintelligence.

18

Dowódca Referatu II Armii Krajowej z Gestapo - Eugeniusz Adamczyk „Wiktor”

84%

Maciaszek K.

Wieki Stare i Nowe

|

2020

|

vol. 15

|

issue 20

117-133

EN

Eugeniusz Adamczyk, an activist of the Home Army (AK), pseudonym “Wiktor,” was undoubtedly a hero of the Polish counterintelligence war meted out against Gestapo. He was in possession of uncommon skills that made him tailored for this kind of work. Born three years prior to the First World War in the village of Irządze, when he sought his first job, he wound up joining the police. At the moment of the outbreak of the Second World War, he had been on duty in the Tarnopol voivodeship. Having reached the General Government, he started to take active part in the operations of the Armed Independence Underground. Instantly after having been sworn in as a member of ZWZ (Union of Armed Struggle), following the order from the union’s leadership, he joined the ranks of Gestapo, the Nazi-Germany secret police. While stationed at a Gestapo precinct in Jędrzejów, he was able to aid in various ways those maltreated, tortured and persecuted by Hitlerites, those threatened to be arrested, resettled, or sent to the Reich as “labourers.” In the eyes of Poles oblivious to his mission, he was often considered a traitor. In recognition of his services, the Home Army leadership appointed him as a head of its 2nd Department of Intelligence and Counterintelligence in the Jędrzejów Precinct. Yet, a fate filled with hardships awaited him after the war. Twice he was arrested in the 1940s and he had to endure the worst kind of tortures inflicted upon him by the (communist) Security Service. Not until the amnesty of the year 1956 was he allowed to lead relatively normal life. He then became professionally involved at the Silesian University of Technology (Politechnika Śląska). However, he was eventually arrested again for an attempt to publish his memoirs detailing the former work for the Home Army, and for sending death sentences to prominent communist leaders.

PL

Celem artykułu jest przybliżenie postaci Eugeniusza Adamczyka, niedocenionego bohatera podziemia niepodległościowego z czasów II wojny światowej. Pełniąc w Armii Krajowej ważną funkcję dowódcy wywiadu i kontrwywiadu Obwodu Jędrzejów, a następnie szefa wywiadu Okręgu Radomsko-Kieleckiego, przeniknął jednocześnie do struktur Gestapo. Pracując dla kryminalnej policji Kripo, wykorzystywał swoją pozycję i wiedzę m.in. do ratowania Polaków przed aresztowaniami przez Niemców, ułatwiał odbijanie więźniów, pomógł zorganizować udany zamach na życie Helmuta Kappa, zastępcy dowódcy Gestapo w Jędrzejowie.

19

Przemysłowcy żydowscy związani z przemysłem cynkowym w Będzinie w świetle materiałów kontrwywiadu wojskowego z 1934 roku

84%

Majcher-Ociesa E.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 24

|

issue 3

25-47

EN

The article consists of four parts. The first shows the history of three zinc white plants in Będzin: Polskie Zakłady Przemysłu Cynkowego in Będzin, Zinc White Production Plant and "Huta Feniks" Sp. Akc. In Będzin and the Zinc White Production Plant and the "Leontyna" Zinc Steel Works in Będzin. All three companies were owned by Jews. Then, the circumstances of the accusation of "Huta Feniks" and "Leontyna" for activities to the detriment of the Polish state are presented, which resulted in the collection of material about the owners and members of the Audit Committees by military counterintelligence (presented in appendices 1 and 2). Attention was paid to the specific features of industrialists: origin, education, political inclinations, loyalty to the Polish state, reputation in the local environment, social engagement and family ties. In the final part, the counterintelligence material was confronted with the police material and with the company's description from the business information bureau. The method of cooperation between officials and counterintelligence is also noteworthy.

PL

Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej przedstawiono dzieje trzech fabryk wytwarzających biel cynkową w Będzinie: Polskich Zakładów Przemysłu Cynkowego w Będzinie, Zakładów Bieli Cynkowej i Przetwórni Chemicznej „Huta Feniks” Sp. Akc. w Będzinie oraz Fabryki Bieli Cynkowej i Huty Cynkowej „Leontyna” w Będzinie. Właścicielami wszystkich trzech firm byli Żydzi. Następnie przedstawiono okoliczności oskarżenia „Huty Feniks” i huty „Leontyna” o działalność na szkodę państwa polskiego, czego efektem było zebranie materiału na temat właścicieli i członków Komisji Rewizyjnych przez kontrwywiad wojskowy (zamieszczonego w aneksie 1 i 2). Zwrócono uwagę na konkretne cechy przemysłowców: pochodzenie, wykształcenie, preferencje polityczne, lojalność względem państwa polskiego, opinię w środowisku, zaangażowanie społeczne, koligacje rodzinne. W końcowej części skonfrontowano materiał kontrwywiadowczy z policyjnym oraz z opisem firmy pochodzącym z wywiadowni gospodarczej. Na uwagę zasługuje również sposób współpracy między urzędnikami a kontrwywiadem.

20

Stosowanie narkoanalizy przez polski kontrwywiad w latach 30. XX wieku

84%

Widacki J.

|

2021

|

vol. XXIV

|

issue 24

13-30

EN

The initial idea to use narcoanalysis for investigation purposes originated soon after surgeons began using narcosis (sedation) to induce sleep before surgery. Perhaps the first suggestion to interrogate a patient under narcosis in a criminal case occurred in the case of murder of Benjamin Nathan in New York in 1879. In the 1920s, Dr Robert E. House, a physician from Texas, suggested to use scopolamine in criminal investigations. In the 1930s, the Scientific Crime Detection Laboratory at Northwestern University in Chicago experimented with scopolamine, and considered the results „fairly satisfactory”. At that time, Calvin Goddard was the first to call scopolamine the „truth serum”. There is no proof in literature that any state services in the world routinely used narcoanalysis before the Second World War. Therefore, there are fair grounds to believe that its routine use by the Polish counterintelligence while interrogating people suspected of espionage in the 1930s was among the first such cases in the world. Beginning with 1935, the Second Department of the General Staff of the Polish Armed Forces used „injections weakening the will” of the interrogated: first morphine combined with pilocarpine, and later – scopolamine. The head of the Polish project to use narcoanalysis for „weakening the will” was Cpt. Ludwik Krzewiński M.D. The fact of using narcoanalysis was not disclosed to the courts, its results were not treated as an evidence, and were only used for operational purposes.

PL

Idea wykorzystania narkoanalizy dla celów śledczych zrodziła się wkrótce po tym, jak chirurdzy zaczęli stosować narkozę do usypiania pacjentów przed operacją. Prawdopodobnie pierwsza propozycja przesłuchania pacjenta pod narkozą, w sprawie kryminalnej, miała miejsce w USA w roku 1879, w głośniej sprawie morderstwa Benjamina Nathana. W latach 20. XX w., lekarz z Teksasu, dr Robert E. House, zaproponował wykorzystanie skopolaminy dla celów śledczych. W latach 30., w Scientific Crime Detection Laboratory (Laboratorium Naukowego Wykrywania Przestępstw) Uniwersytetu Northwestern w Chicago przeprowadzano eksperymenty ze skopolaminą, a ich rezultat uznano za „całkiem satysfakcjonujący”. Od czasu tego eksperymentu, skopolaminę nazywano „serum prawdy”. W literaturze brak dowodu na to, że przed II wojną światową jakakolwiek służba państwowa na świecie stosowała narkoanalizę w celach kontrwywiadowczych. Tak więc stosowanie przez Oddział II Sztabu Głównego WP, począwszy od 1935 r., narkoanalizy przy przesłuchiwaniu osób podejrzanych o szpiegostwo, było pionierskie w skali światowej. Oddział II od 1935 r. stosował przy przesłuchiwaniu nieprzyznających się do winy osób podejrzewanych o szpiegostwo „zastrzyki osłabiające wolę”. Pionierem tej metody był kpt. dr Ludwik Krzewiński. Początkowo w zastrzykach tych podawano morfinę w kompozycji z pilokarpiną, następnie stosowano już skopolaminę wytwarzaną w laboratorium Oddziału II, gdzie uzyskiwano ją z nasion lulka czarnego. Faktu stosowania narkoanalizy nie ujawniano sądom, jej wyników nie traktowano jako dowodów, a jedyne wykorzystywano w celach operacyjnych.

Refine search results

Wywiad i kontrwywiad jako główne składowe specyfiki funkcjonowania służb specjalnych

Polski wywiad i kontrwywiad wojskowy w latach 1918-1939 wobec Związku Sowieckiego. Charakterystyka działalności zawarta w dokumentach Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego

Department of the Internal Military Service of Military Units of the Ministry of the Internal Affairs in Przemyśl. Organizational and personnel structure, and scope of activity

Praca informacyjna kontrwywiadu cywilnego w drugiej połowie lat 80. XX wieku i transformacji ustrojowej w Polsce

Polen muss erledigt werden. Jak tajne służby Niemiec realizowały swe zadania w ramach antypolskiej polityki

W szpiegowskim labiryncie. Powieść szpiegowska w PRL (na przykładzie serii „Labirynt”)

Działania informacyjne wywiadu w zakresie polityki bezpieczeństwa, w tym w wymiarze cyberprzestrzeni

Anomalie w działalności służb kontrwywiadowczych. Przypadek Republiki Łotwy

Służby specjalne jako narzędzie w realizacji interesów państwa - aspekt prawny i praktyczny

Pion II Służby Bezpieczeństwa wobec Republiki Federalnej Niemiec, ludności niemieckiej, postaw proniemieckich i relacji polsko-niemieckich na przykładzie Górnego Śląska w latach 1957–1990

Sprawa operacyjnego rozpracowania o kryptonimie "Małgorzata" – kulisy nawiązania gry kontrwywiadowczej z Federalną Służbą Wywiadowczą RFN

Wywiad i kontrwywiad w procesie strategicznej dezinformacji

Wybrane działania polityki bezpieczeństwa w zakresie informacji wywiadowczych na początku XXI wieku

„Włamywacze z SB”. Akcje penetracyjne kontrwywiadu PRL w Konsulacie USA w Krakowie (lata osiemdziesiąte XX w.) – szkic źródłoznawczy

Badania naukowe nad służbami specjalnymi

Anomalies in the activities of counterintelligence services. The case of the Republic of Latvia

DZIAŁALNOŚĆ SŁUŻB SPECJALNYCH W LITERATURZE POPULARNO-NAUKOWEJ NA PRZYKŁADZIE TWÓRCZOŚCI VINCENTA V. SEVERSKIEGO

Dowódca Referatu II Armii Krajowej z Gestapo - Eugeniusz Adamczyk „Wiktor”

Przemysłowcy żydowscy związani z przemysłem cynkowym w Będzinie w świetle materiałów kontrwywiadu wojskowego z 1934 roku

Stosowanie narkoanalizy przez polski kontrwywiad w latach 30. XX wieku