Search results

1

Crucifixus dolorosus z kościoła Bożego Ciała we Wrocławiu

100%

Łobodzińska P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes

|

2017

|

vol. 15

|

issue 1

PL

Krucyfiks z kościoła Bożego Ciała we Wrocławiu, należącego niegdyś do zakonu joannitów, znajduje się dziś w Muzeum Narodowym w Warszawie. Rzeźba jest różnie datowana przez badaczy, od drugiej do czwartej ćwierci XIV wieku. Dokładny opis formalno-stylistyczny figury z kościoła Bożego Ciała pozwala na uchwycenie właściwości wizualnych, które częściowo potwierdzają postulowaną przez badaczy łączność z czternastowiecznym nurtem crucifixi dolorosi.Bliskie formalnie rozwiązania sylwetki Ukrzyżowanego pochodzą z różnych terenów europejskich, jednocześnie jednak dzieło wrocławskie jawi się jako osobne na tle przywołanej grupy rzeźb pod względem stopnia wyniszczenia ciała, silnego przechylenia korpusu w prawą stronę, mocnego podkurczenia nóg i poszczególnych detali rzeźbiarskich. Figura wrocławska nawiązuje do zgeometryzowanych form znanych z krucyfiksów bolesnych z pierwszej połowy XIV wieku i jednocześnie w miękkości wygięcia torsu, w płynności kształtów żeber dostrzec można antycypację stylu pięknego. Zestawienie krucyfiksu z kościoła Bożego Ciała z wybranymi przykładami czternastowiecznej rzeźby śląskiej także wyklucza związki formalno-stylistyczne oraz warsztatowe. Jego wyraz ideowy, pokrewny Piecie z Lubiąża, łączy się ze specyficzną dla drugiej połowy XIII i całego XIV wieku pobożnością, zorientowaną na rozpatrywanie Męki Pańskiej i indywidualne przeżycie religijne. Choć poszczególne detale rzeźbiarskie właściwie figurze z kościoła joannitów, można łączyć z niektórymi wrocławskimi krucyfiksami, tak ekspresyjne ujęcie ciała nie znajduje sobie równych.Crucifixus dolorosus from Corpus-Christi Church in WrocławSUMMARYThe crucifi x from the Corpus Christi church in Wroclaw, which (the church) used to belong to the Hospitallers of St. John of God, is now the property of the National Museum in Warsaw. According to the art theorists, the sculpture is dated from the second to the fourth quarter of the fourteenth century. The detailed, formal and stylistic description of the sculpture from the Corpus Christi church enables the rendering of visual properties which partially confi rm the suggested connection between this fi gure and the fourteenth-century trend in sculpture known as crucifi xi dolorosi. The formally related structural solutions of the silhouette of the Crucifi ed come from different parts of Europe; at the same time, however, the sculpture from Wrocław seems to stand out as compared with the sculptures in question as regards the destroyed body of Christ, the strong inclination of His torso to the right, the squatted legs and particular sculptural details. The fi gure from the church in Wrocław refers to geometrized forms known from crucifi xi dolorosi of the fi rst half of the fourteenth century; at the same time the softness of the curved torso and the smoothness of the ribs anticipate the emergence of the beau style. The comparison of the crucifi x from the Corpus-Christi church with the selected examples of fourteenth- century Silesian sculptures also excludes formal-stylistic and technical connections. Its ideological meaning is close to the Pietà of Lubiąż (Leubus) and is associated with the specifi c type of devotion – typical of the second part of the thirteenth and the whole fourteenth century – oriented towards considering the Passion of Christ, and towards individual religious experiences. Although individual sculptural details characteristic of the Hospitallers of St. John church can be linked with some other Wrocław crucifi xes, the presentation of the body in such an expressive manner is unmatchable.

2

Krzyż jakiego nie znamy

86%

Czachorowska A., Wasilewska J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 109

75-93

EN

Throughout centuries a number of crosses appeared. They had different forms, meanings and symbolism. In prehistoric times, a cross was an amulet, it protected against evil powers, but it also symbolized deities. Crosses were usually connected with the cult of nature forces, particularly fire, the sun and life. Crosses were worn, tattooed, drawn and painted on rocks; they were made of various materials: stone wood and metal. Before a cross became a symbol of Christianity, it had been identified with an instrument of torture, as the worst of all. After the death of Christ, a cross became one of the most important symbols of Christianity. A cross as a sign of salvation is also an attribute of numerous saints, whose lives were connected in a special way with it. In addition to the forms of a cross associated with religions, a number of non-religious variations exist. It is the common custom to award people ‘crosses’ for outstanding services stemming from patriotism, scientific and social achievements. In a time of pop culture, a cross also appeared in the compositions of infographics, and even company logos.

PL

W ciągu wieków pojawiało się wiele rodzajów krzyży. Posiadały one różne formy, znaczenie i symbolikę. W czasach prehistorycznych krzyż był amuletem, chronił przed złymi mocami, ale też symbolizował bóstwa. Krzyże były związane zazwyczaj z formą kultu sił przyrody, a w szczególności ognia, słońca oraz życia. Krzyże były noszone i tatuowane, rysowane i malowane na skałach, wyrabiano je z różnych materiałów, stawiano krzyże kamienne i drewniane, a także metalowe. Zanim krzyż stal się symbolem dla chrześcijan, był utożsamiany z narzędziem tortur, najgorszym z narzędzi męki. Wraz ze śmiercią Chrystusa, krzyż stał się jednym z najważniejszych symboli chrześcijaństwa. Krzyż jako znak zbawienia jest także atrybutem wielu świętych, których życie w szczególny sposób było z nim powiązane. Oprócz form krzyża związanego z religiami powstało wiele jego odmian pozareligijnych. Powszechny jest zwyczaj nadawanych obywatelom „krzyży” za wybitne zasługi będące wyrazem patriotyzmu, osiągnięć naukowych i społecznych. W czasach popkultury krzyż pojawił się także w kompozycjach infografiki, a nawet znaków firmowych.

3

Szabla i krucyfiks. Działalność wojskowa Jana Zapolskiego - Opata Lędzkiego

72%

Staręgowski B.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2020

|

vol. 134

151-168

PL

Zagadnienie dotyczące służby wojskowej przedstawicieli duchowieństwa jest zjawiskiem dość rzadkim i wydawać by się mogło kontrowersyjnym. Według doktryny pochodzącej jeszcze z czasów średniowiecza, księżom nie wolno było przelewać krwi. Nie zmienia to jednak faktu, że historia zna przypadki duchownych, którzy służyli w wojsku i to nie tylko jako kapelani. Życiorys księdza-opata Jana Zapolskiego wpisywałby się doskonale w to zagadnienie. W 1651 r. podczas gdy gros szlachty wielkopolskiej ruszył na wyprawę pod Beresteczko, Zapolski korzystając z posiłków lokalnych duchownych, rozbił siły chłopskie planujące zorganizowanie powstania ludowego. W czasie potopu szwedzkiego, gdy Szwedzi zagrozili Rzeczpospolitej, Wielkopolsce i Kościołowi katolickiemu, prowadził działania wojskowe przeciwko nim, oblegając i zdobywając Koło, a następnie biorąc udział ze swoją chorągwią w wyprawie na marchię brandenburską w 1656 r. Rejestr popisowy jego chorągwi zachował się do dziś i dzięki niemu możemy zapoznać się z jej dokładną strukturą.

4

ŁASKAMI SŁYNĄCY KRUCYFIKS ZE SŁUPI. DZIEJE ZABYTKU I HISTORIA KULTU

72%

Kowalski T.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2020

|

issue 2(263)

s. 6-13

PL

Artykuł omawia dzieje kultu siedemnastowiecznej figury Chrystusa Ukrzyżowanego z kościoła parafialnego pw. św. Jakuba w Słupi (dekanat bielski, diecezja płocka). Podjęto tu próbę rekonstrukcji dziejów zabytku, prześledzono rolę tego wizerunku w pobożności wiernych na przestrzeni dziejów oraz wskazano jego walory artystyczne. Omówiono również sposoby jego ekspozycji i zmiany aranżacji wnętrza, w którym go przechowywano.

EN

This article presents the fate of the cult of the seventeenth-century statue of Christ Crucified from the parish church St. James in Słupia. This article attempts to reconstruct the history of this monument. The text traces the role of this image in the devotion of the faithful throughout history. Here, too, his artistic values and ways of displaying and changing the arrangement of the interior in which he was stored were indicated.

5

Akcja dekrucyfikacyjna w 1958 roku na terenie powiatu sandomierskiego

58%

Tylec P.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2017

|

issue 29

334-351

EN

The paper presents the course of decrucification action in Sandomierz County located in former Kielce voivodeship. The action was planned by communist authorities and legally based on the Circular no. 26 of the Ministry of Education dated 4 August 1958. In order to present the course of the action, the author needed a query of source materials: KP PZPR and Department of Education of PPRN in Sandomierz, security force act and local Bishop Curia. The author shows all stages of decrucification action carried out on a country level. The first one were preparations, consisting of meeting KP PZR executive, trainings for school directors and state institutions. Another stage was to remove crosses from common schools and state institutions, which did not take place without argument. At the end of the decrucification action, summaries and evaluation concluded that removal of crosses had gone without major problems. In order to present a full picture of the described action, the author presented an outline of the introduction process of Circular 26 by Ministry of Education on 4 August 1958 and discussed the school network of Sandomierz County. The paper is another attempt to show the ways communist authorities fought the Catholic church after the II World War.

6

Ukrzyżowany czy Zmartwychwstały? Przemyślenia biblijno-liturgiczne o roli i miejscu krzyża w prezbiterium

51%

Stefański J.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 3

EN

The present article looks at the place and purpose of the Cross in the Roman Catholic Sanctuary. Liturgical regulations concerning this matter have their basis in Sacred Scripture. A Cross with an image of the crucified Lord on the altar is a reminder, that the essence of the Eucharist is the holy Sacrifice of Christ on Golgotha. The Crucifix is also a reference point which helps us deepen our spiritual participation in the Mass. For this reason, placing the cross in the middle of the altar seems to be a meaningful way to emphasize the sacrificial nature of the Eucharist. Christ present in the tabernacle and the image of the crucified Lord on the Cross together point to the paschal unity of the Passion and Resurrection of Christ, as it is seen in the Mass.

PL

Artykuł ukazuje miejsce i cel krzyża w prezbiterium. Przepisy liturgiczne dotyczące tej kwestii mają swoje uzasadnienie w słowie Bożym. Krzyż z wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego na ołtarzu przypomina, że istotą Eucharystii jest najświętsza ofiara Chrystusa złożona na Golgocie. Jest on również punktem odniesienia dla głębszego przeżywania mszy świętej. W związku z tym umieszczenie krzyża na środku ołtarza wydaje się wymownym podkreśleniem ofiarniczego wymiaru Eucharystii. Wraz z Chrystusem obecnym w tabernakulum wizerunek Chrystusa na krzyżu wskazuje na jedność paschalną Jego męki i zmartwychwstania, które urzeczywistniają się w czasie mszy świętej.

Refine search results

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Czachorowska A.

1 Kowalski T.

1 Staręgowski B.

1 Stefański J.

1 Tylec P.

1 Wasilewska J.

1 Łobodzińska P.

2 2020

1 2018