Operacje specjalne stanowią użyteczne narzędzie w zwalczaniu zaawansowanych form przestępczości grupowej, takich jak przestępczość zorganizowana i terrorystyczna. W literaturze przedmiotu podkreśla się trudności związane z badaniami tej sfery działań służb policyjnych i specjalnych. Wynika to nie tylko z ustawowych rygorów dotyczących informacji niejawnych, lecz także z mentalności i kultury organizacyjnej służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Mimo tych ograniczeń, istnieją wystarczające dane, aby spróbować opisać operację specjalną z teoretycznego punktu widzenia. Artykuł przedstawia charakterystykę operacji specjalnej z punktu widzenia nauki, jaką jest kryminalistyka. Przybliżono tu definicję oraz historyczne uwarunkowania tej instytucji. Podkreślono, że elementy właściwe dla operacji specjalnej były obecne w działaniach już pierwszych formacji policyjnych. W artykule przedstawiono operację specjalną na tle czynności kryminalistycznych oraz zaprezentowano teoretyczną analizę poszczególnych ogniw, które na nią się składają.
EN
Special operations are useful tool in combating advanced forms of organized crime, like classical organized crime or terrorist activities. In the literature it is stressed that there are many problems with the examination of law enforcement and special services’ activities. It is the result of both legal restrictions coming from the legislation on classified information and the mentality and organizational culture of the services responsible for the internal security of the state. Nevertheless there are sufficient data the special operation could be described from the theoretical point of view. The article provides characteristics of the special operation in the narrow view of forensics. It explains the definition of a special operation and its historical background. It stresses that features of special operations were present in the activities of the first police forces. It also presents a special operation among forensic activities and theoretical analysis of all the links constituting a special operation.
Criminal profiling has recently become increasingly important. It becomes an indispensable part of social awareness, mainly thanks to the fourth power, which very often uses the media nature of criminal cases. However, the reality regarding the effectiveness of profiling differs from the imagination of many members of Polish society, including students or university graduates starting their professional career. Criminal profiling still arouses numerous controversies, in particular in terms of its suitability for the needs of law enforcement or judicial authorities. The article aims to present the person of a criminal profiler on three levels – skills and qualifications necessary to prepare a criminal and victim profile, the real demand for criminal profilers on the labor market, as well as the controversy surrounding the usefulness of profiling. In the summary, postulates regarding the unification of forms of education of future profilers will be presented and the introduction of a statutory regulation covering criminal profiling itself.
PL
Profilowanie kryminalne nabiera w ostatnim czasie coraz większego znaczenia, stając się niezastąpioną częścią świadomości społecznej, w głównej mierze dzięki mediom, które często wykorzystują popularność spraw karnych. Skuteczność profilowania odbiega jednak od wyobrażeń wielu osób, w tym studentów czy absolwentów uczelni wyższych rozpoczynających karierę zawodową. Profilowanie kryminalne wciąż wzbudza liczne kontrowersje, szczególnie w zakresie jego przydatności dla potrzeb organów ścigania czy wymiaru sprawiedliwości. Artykuł ma na celu przedstawienie profilera kryminalnego na trzech płaszczyznach – umiejętności i kwalifikacji niezbędnych dla przygotowywania profilu przestępcy i ofiary, rzeczywistego zapotrzebowania na profilerów kryminalnych na rynku pracy, a także kontrowersji wokół przydatności profilowania. W podsumowaniu przedstawione zostaną postulaty dotyczące ujednolicenia form kształcenia przyszłych profilerów i wprowadzenia regulacji ustawowej obejmującej samo profilowanie kryminalne.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.