Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  krytyczne myślenie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

CRITICAL THINKING IN CURRICULUM

100%
Pietrulewicz N.
Problemy Profesjologii
|
2013
|
issue 2
83-91
EN
This essay introduces a comprehensive account of critical thinking that can be ascribed to the works of Richard Paul and Linda Elder, and presents guidelines and remarks that can be useful for teachers and instructors interested in designing and conducting an academic course of critical thinking. Philosophical roots of critical thinking, its perspectives and place in education, are also mentioned.
PL
Artykuł stanowi wprowadzenie do uznanej koncepcji krytycznego myślenia przedstawionej przez Richarda Paula i Lindę Elder. Oprócz omówienia głównych założeń wspomnianej koncepcji, w tekście znajdują się wskazówki mogące zostać wykorzystane przez nauczycieli zainteresowanych stworzeniem i przeprowadzeniem kursu krytycznego myślenia. Ponadto, tekst podnosi kwestie filozoficznych korzeni krytycznego myślenia, perspektyw, jakie ono oferuje oraz miejsca jakie znaleźć może ono w edukacji.
2
Publication available in full text mode
Content available

Nauczyć krytycznego myślenia i jasnej mowy. Postulaty krytycyzmu i jasności a sprawa tzw. logiki ogólnej

75%
Będkowski M.
Studia Semiotyczne
|
2019
|
vol. 33
|
issue 2
EN
In the paper, I have presented the portrait of Jerzy Pelc as a teacher. He followed the footsteps of Kazimierz Twardowski and his direct disciples and tried to develop in his students skills of critical thinking and clear speaking – the basics of good work in philosophy. These skills are connected with methodological postulates of criticism and precision which were shared by all the members of the Lvov-Warsaw School. Jerzy Pelc treated these postulates also as didactic postulates arising out of the conceptions of logical culture and general logic. In my article, I have sketched the general picture of the relation between logic and didactics, I have presented the aforementioned postulates, the concepts of logical culture and general logic and its curriculum.
PL
Zajęcia prowadzone przez Profesora Pelca niewątpliwie wpisywały się w tak szeroko zarysowaną koncepcję logiki ogólnej. Starał się on być nauczycielem myślenia i dobrej roboty – nie tylko w filozofii, lecz w humanistyce i cel ten osiągał, nie tylko poprzez dobór tematów, wysokie wymagania, różnorodne sposoby sprawdzania wiedzy słuchaczy, lecz także – przez przykład. Wielu rzeczy nie przekazywał przez wykład czy lektury, lecz bezpośrednio kierując wysił- kami podopiecznych – zwłaszcza tymi związanymi z przygotowaniem obligatoryjnych prac rocznych. Pouczający był sam proces – konsultowanie kolejnych etapów prac nad esejem – ale także oczekiwania, np. że praca będzie opatrzona abstraktem i słowami kluczowymi w jednym z języków kongresowych. Profesor Pelc dał się poznać i pozostaje w pamięci jako wybitny naukowiec, twórca współczesnej semiotyki polskiej, organizator i dydaktyk. W tym artykule starałem się pokazać, że zwłaszcza ta ostatnia rola stawia go w jednym rzędzie z przedstawicielami SLW, gdyż wspólna im była troska o wykształcenie kultury logicznej słuchaczy, wierność postulatom jasności i krytycyzmu, preferencja dla logiki w szerokim sensie nieograniczającej się jedynie do logiki formalnej, lecz dziedziny prawdziwie interdyscyplinarnej, obejmującej m.in. elementy epistemologii, psychologii, prakseologii – i pełniącej rolę współczesnego trivium. Na koniec chciałbym wyrazić głębokie przekonanie, że koncepcja logiki ogólnej – szkolnej, pedagogicznej, pragmatycznej – zasługuje, by odkryć ją na nowo, zrekonstruować ją i spisać jej historię, a co ważniejsze – by twórczo ją rozwijać.
3
Publication available in full text mode
Content available

Social Uses of Logic in Medieval and Modern Contexts

71%
Brumberg-Chaumont J.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2020
|
vol. 11
|
issue 4
117-149
EN
During the Middle Ages, especially from the 13th century on, logic constituted a propaedeutic discipline for any form of higher education as well as an art of ‘disputation’ (disputatio), which represented both a scientific method and a compulsory performance for gaining university degrees, socially organized and controlled by teaching institutions. Logic was also newly regarded as a science and a technique for perfecting the intellect of men. It thereby received an unprecedented anthropological signification, while it led to relegate whole social groups, thought of as deprived of logic, to inferior forms of humanity. Medieval logic represented a dominant argumentative culture, doted with a strong normative significance. Only the normative dimension of logic remains today, but to a large extent detached from its theoretical foundation and its educational value. Our era is characterized by the disappearance of a formal teaching of logic and by the end of the practice of disputation. The concept of intelligence has undergone major evolutions, while intellectual and scientific practices no longer follow a rigid and ritualized logical pattern. The very notion of logic has also changed radically, with a divorce between formal logic and the so-called ‘informal logic,’ and the disappearance the idea of logic as a unitary norm which came along the emergence of an irreducible logical pluralism. Social uses of logic are essentially discriminatory, as can be observed indirectly in intelligence tests and directly in logical tests, according to a selection program largely based on the identification of ‘native’ logical skills of the candidates. However, a concern for logical education, but under a different name, has reemerged during the 20th century, with the critical thinking movement. The reflections and practices it led to offer interesting parallels with the medieval situation of logic. The study of the medieval situation of logic allows to point out irreversible changes, to trace long-lasting legacies and stimulating parallels, but also to reflect on modern uses of logic from a different angle. The history of the uses and values bestowed on logic along time and spaces helps pluralizing and historicizing logic, especially when used as an instrument to evaluate on the basis of a ‘universal and natural’ logic the degrees of rationality of individuals and groups whose intellectual behavior does not fit into the norm.
PL
Społeczne użycie logiki w kontekstach średniowiecznych i nowoczesnych W średniowieczu, zwłaszcza od XIII wieku, logika stanowiła dyscyplinę propedeutyczną dla wszelkich form szkolnictwa wyższego, a także osnowę sztuki prowadzenia „sporu” (disputatio), która była zarówno metodą naukową, jak i obowiązkową formą zdobywania stopni uniwersyteckich, co miało społeczną organizację i było kontrolowane przez instytucje edukacyjne. Logika została również niedawno uznana za naukę i technikę doskonalenia ludzkiego intelektu. W ten sposób uzyskała bezprecedensowe znaczenie antropologiczne, prowadząc jednocześnie do zepchnięcia całych grup społecznych, uważanych za pozbawione logiki, do rangi podrzędnych form człowieczeństwa. Średniowieczna logika reprezentowała dominującą kulturę argumentacyjną o silnym znaczeniu normatywnym. Dzisiaj pozostał tylko normatywny wymiar logiki, ale w dużej mierze oderwany od jej podstaw teoretycznych i wartości edukacyjnej. Naszą epokę charakteryzuje zanik formalnego nauczania logiki i koniec praktyki sporu. Pojęcie inteligencji przeszło poważne ewolucje, podczas gdy praktyki intelektualne i naukowe nie są już zgodne ze sztywnym i zrytualizowanym wzorcem logicznym. Samo pojęcie logiki również uległo radykalnej zmianie wraz z rozdzieleniem logiki formalnej i tak zwanej logiki nieformalnej oraz zniknięciem idei logiki jako jednolitej normy, która pojawiła się wraz z wyłonieniem się nieredukowalnego pluralizmu logicznego. Społeczne zastosowania logiki są zasadniczo dyskryminujące, co można zaobserwować pośrednio w testach inteligencji i bezpośrednio w testach logicznych, zgodnie z programem selekcji opartym w dużej mierze na identyfikacji „rodzimych” umiejętności logicznych kandydatów. Troska jednak o edukację logiczną, ale pod inną nazwą, pojawiła się ponownie w XX wieku wraz z ruchem krytycznego myślenia. Refleksje i praktyki, do których ów ruch doprowadził, oferują interesujące podobieństwa ze średniowiecznym usytuowaniem logiki. Badanie średniowiecznego usytuowania logiki pozwala wskazać nieodwracalne zmiany, prześledzić długotrwałe dziedzictwo i pobudzające podobieństwa, ale także zastanowić się nad współczesnymi zastosowaniami logiki z innej perspektywy. Historia zastosowań i wartości nadanych logice w czasie i przestrzeni pomaga pluralizować i uhistoryczniać logikę, zwłaszcza gdy jest używana jako narzędzie do oceny na podstawie logiki „uniwersalnej i naturalnej” stopnia racjonalności jednostek i grup, których zachowanie intelektualne nie pasuje do normy.
4
Publication available in full text mode
Content available

The meaning of critical thinking from the perspective of international students

63%
Malec-Rawiński M.
Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
|
2020
|
vol. 21
55-64
EN
The general aim of this paper is to identify the meaning of critical thinking from the perspective of a sample of international students’ experiences and explain how that knowledge can be used to improve teaching. The main research question is: how do international student’s understand critical thinking? The author presents the data from a focus group discussion consisting of nine 1st year students in the Master of Education Program, at the Department of Education of Stockholm University (SU). The hermeneutical approach was used in both epistemological and methodological aspects as the framework for the analysis of the focus group discussion. One of the conclusions is that critical thinking is re/constructed and a part of lifelong and life-wide learning.
PL
Głównym celem artykułu jest rozpoznanie znaczenia krytycznego myślenia z perspektywy doświadczeń grupy międzynarodowych studentów oraz wyjaśnienie, jak pozyskana wiedza może być wykorzystana w procesie nauczania. Pytanie badawcze brzmi: jak studenci międzynarodowi rozumieją krytyczne myślenie? Autorka prezentuje wyniki badań pozyskane z wykorzystaniem metody dyskusji grupowej ze studentami pierwszego roku studiów magisterskich w Instytucie Pedagogiki, na Uniwersytecie Sztokholmskim. W badaniach została zastosowana perspektywa hermeneutyczna zarówno w aspekcie metodologicznym oraz jako podstawa do przeprowadzenia analizy uzyskanych wyników badań. Jedna z konkluzji prezentowanego tekstu brzmi następująco: krytyczne myślenie jest re/konstruowane i jest częścią procesu całożyciowego uczenia się.
5
Publication available in full text mode
Content available

Analiza postrzegania prawdziwości informacji wśród studentów – podobieństwo super fake newsów do prawdziwych wiadomości

63%
Rosińska K., Brzóska P., Nowak B.
Studia Medioznawcze
|
2021
|
issue 1
840-851
PL
Cel i hipoteza: przedmiotem badań prezentowanych w artykule jest postrzeganie prawdziwości fake newsów w zależności od sposobu ich definiowania: jako dezinformacji intencjonalnej (wąska definicja) lub niezamierzonej dezinformacji (szeroka definicja). U podstaw analizy leży hipoteza, zgodnie z którą fake newsy definiowane wąsko będą skuteczniej udawały prawdziwe wiadomości niż fake newsy definiowane szeroko, a zatem użytkownicy będą obie te grupy fake newsów postrzegać w różny sposób. Metody badań: metoda sondażu diagnostycznego, zawierającego skalę fake newsów, oraz psychologiczny pomiar poziomu analitycznego myślenia i aktywnie otwartego myślenia. Wyniki i wnioski: analiza udowadnia, że użytkownicy postrzegają prawdziwość fake newsów w dwojaki sposób: twarde fake newsy (fake newsy definiowane szeroko) są postrzegane jako mniej prawdziwe, a super fake newsy (fake newsy definiowane wąsko) są postrzegane jako bardziej prawdziwe. Ponadto, podczas gdy analityczne myślenie wpływa korzystnie jedynie na rozpoznawanie twardych fake newsów, to aktywnie otwarte myślenie chroni przed uwierzeniem zarówno w twarde, jak i super fake newsy. Wartość poznawcza: w artykule przedstawiono medioznawczo-psychologiczną analizę postrzegania prawdziwości różnych grup fake newsów i dzięki temu wskazano różne sposoby projektowania działań edukacyjnych w tym obszarze.
EN
Scientific objective: The subject of research presented in the article is the perceived accuracy of fake news depending on how it is defined: as disinformation (narrow definition) or misinformation (broad definition). The analysis is based on the hypothesis that narrowly defined fake news will more effectively pretend to be real news than broadly defined fake news, so users will perceive both of these groups of fake news in different ways. Research methods: a diagnostic survey method including a scale of fake news, and psychological measurement of the level of analytical thinking and active open-minded thinking. Results and conclusions: The analysis proves that users perceive the accuracy of fake news in two ways: hard fake news (broadly defined fake news) is perceived as less accurate and super fake news (narrowly defined fake news) is perceived as more accurate. Moreover, while analytical thinking only benefits the recognition of hard fake news, active open-minded thinking prevents one from believing both hard and super fake news. Cognitive value: The article presents a media-psychological analysis of the perceived accuracy of various groups of fake news, and thus different ways of designing educational activities in this area were determined.
6
Publication available in full text mode
Content available

Narzędzia krytycznego myślenia na lekcji języka polskiego jako obcego w dobie edukacji zdalnej

63%
Chawrilska I.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2021
|
vol. 28
379-391
EN
The article focuses on the use of the recently popular tools of critical thinking in didactics (distinguishing the tools from critical thinking) during the lessons of Polish as a foreign language in the era of remote education, taking into account both online teaching and remote teaching. The following are considered important aspects of distance learning: building a community of learners, teaching presence, and scaffolding learning with the use of critical thinking routines. In the text, the author discusses an example of a lesson of Polish as a foreign language, during which critical thinking strategies were used. 
PL
Autorka artykułu koncentruje się w tekście na wykorzystaniu popularnych w ostatnim czasie w dydaktyce narzędziach krytycznego myślenia (oddzielając jednocześnie owe narzędzia od critical thinking) na lekcji języka polskiego jako obcego w dobie edukacji zdalnej, biorąc zarówno pod uwagę kursy online (online teaching), jak i nauczanie zdalne (remote teaching). Za istotne aspekty nauczania zdalnego uznane zostają: budowanie społeczności uczących się (building community of learners), obecność nauczyciela (teaching presence), budowanie rusztowania (scaffolding learning) z wykorzystaniem rutyn krytycznego myślenia. W tekście autorka omawia przykład lekcji języka polskiego jako obcego, podczas której zostały wykorzystane strategie krytycznego myślenia.
7
Publication available in full text mode
Content available

Rewolucja demokratyczna w szkole

63%
Chojnowski D.
Studia z Teorii Wychowania
|
2020
|
vol. XI(2(31))
263-297
PL
W tym artykule jednym z moich celów jest zanalizować jak w obecnym systemie kapitalistycznym szkoła jest używana do wypełniania celów ekonomicznych zamiast uczyć uczniów osiągania umiejętności krytycznego myślenia. To prowadzi nas do nowego totalitarnego globalnego społeczeństwa w którym poszczególne kraje są rządzone przez finansowe korporacje zamiast samorządnego społeczeństwa obywatelskiego. Wielkie idee dla których ludzie kiedyś umierali w bitwach na barykadach zaczynają być zapominane i zastępowane przez pragnienie ciągłego zysku. Obecny system kapitalistyczny odpowiada za tę sytuację, ponieważ zrobił wszystko co w jego mocy żeby dokonać adaptacji i indoktrynacji młodych ludzi do roli przyszłych konsumentów. Szkoły i uczniowie stają się coraz bardziej utowarowieni. Zaczynają patrzeć na sobie nawzajem i kształtować swoje interakcje w imię zysku, a nie rozwoju. Państwo jest wykorzystywane i kontrolowane przez finansowe koła, które chcą tylko nowej, podporządkowanej siły roboczej nie posiadającej umiejętności zmiany organizacji zasad według których działa społeczeństwo. Edukacja stała się jednym z głównych narzędzi wytwarzania niewolników. Musimy skonstruować nowy projekt hegemoniczny w szkołach, który odrzuca istniejącą neoliberalną hegemonię na służbie kapitału i stworzyć na każdym poziomie obowiązkowego systemu edukacyjnego warunki w których uczniowie mogą uczyć się demokratycznych ideałów, debatować i wdrażać te idee w ich późniejszych życiach. Szkoły nie są miejscami utowarowiania ludzi i przygotowywania ich do pracy ale przestrzeniami w których uczymy się jak krytykować, ponownie kształtować, i konstruować nowe rodzaje bycia w społeczeństwie w którym żyjemy. Aby wykreować te warunki musimy rozpocząć od nowego globalnego hegemonicznego projektu, który połączy demokratyczną i socjalistyczną tradycję, żeby przezwyciężyć logikę utowarowienia.
8
Publication available in full text mode
Content available

PHILOSOPHICAL ASPECTS OF DEVELOPING CHILDREN'S INQUISITIVENESS IN EARLY SCHOOL EDUCATION – INSPIRATION FOR DIALOGUE, ASKING QUESTIONS, AND CRITICAL THINKING

51%
Karbowniczek J.
Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
|
2021
|
vol. 13
|
issue 2
39-56
EN
The article presents issues related to the development of children's inquisitiveness in a philosophical context. Its essence and purpose is to emphasise the great importance of philosophy as a science that develops wisdom of thinking, independent and critical thinking, cognitive curiosity, introduces to dialogue, discussion and multidirectional communication, which opens the way to multi-intelligent cognition of the world. The period of early childhood education is presented as an open teaching-learning process, in which the teacher creates situations and opportunities to pose varied and variable questions, reasoning, logical thinking, problem-solving, exploratory and searching independence, active action. Student acquires a variety of skills, changes the attitude under the influence of experience, performs tasks, derives reflection from them, critically summarising what has happened, draws conclusions from the analysis, implementing the results of actions, changing the specific understanding of the world and behaviour. Crucial are deliberate and insightful observations, and educational experiments, emphasising creative learning, exercises, tasks, images, multi-faceted activities, and the creation of especially difficult questions by students and the search for answers.
PL
Artykuł prezentuje problematykę związaną z kształceniem dziecięcej dociekliwości w kontekście filozoficznym. Jego istotę i cel stanowi podkreślenie ogromnego znaczenia filozofii jako nauki rozwijającej mądrość myślenia, samodzielne i krytyczne myślenie, ciekawość poznawczą, wprowadzającej do dialogu, dyskusji i wielokierunkowej komunikacji, otwierającej drogę do wielointeligentnego poznania świata przez jednostkę. Okres edukacji wczesnoszkolnej zaprezentowano jako otwarty proces nauczania – uczenia się, w którym nauczyciel tworzy sytuacje i okazje do stawiania zróżnicowanych i zmiennych pytań, rozumowania, logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, samodzielności odkrywczo-poszukującej, aktywnego działania. Uczeń nabywa różnorodnych umiejętności, zmienia swoją postawę pod wpływem doświadczenia, wykonuje zadania, wywodzi z nich refleksję, podsumowując krytycznie, co zaszło, wyciąga wnioski z analizy, wcielając w życie wyniki działań, zmieniając swoiste rozumienie świata i zachowań. Kluczowe są celowe i wnikliwe obserwacje oraz edukacyjne eksperymenty, akcentujące twórcze uczenie się, ćwiczenia, zadania, obrazy, wielostronną działalność oraz tworzenie trudnych pytań przez uczniów i poszukiwanie na nich odpowiedzi.
9
Content available remote

Is Non-ideological Education Possible? Didactics from a Constructivist Perspective

51%
Moroz J.
Paedagogia Christiana
|
2023
|
vol. 1/51
207-221
EN
In this article, I discuss the assumptions of constructivism and how it can influence teaching practices in promoting critical thinking and empowering students to become active and engaged citizens . I emphasise the role and significance of con-structivist education in minimising the possibility of shaping students with submissive, authoritarian and ideologically susceptible personalities . In the article, I argue that constructivism can be a powerful tool for dealing with any manifestation of ideolog-ical thinking and promoting a liberal attitude among students, making it an effective strategy for promoting freedom, a deliberative attitude, and critical thinking
PL
W artykule omawiam założenia konstruktywizmu oraz to, w jaki sposób może on wpływać na praktyki dydaktyczne w zakresie promowania krytycznego myślenia i wzmacniania potencjału uczniów do stania się aktywnymi i zaangażowanymi obywa-telami . Podkreślam rolę i znaczenie edukacji konstruktywistycznej w kształtowaniu się osobowości nieautorytarnej, odpornej na wpływy ideologiczne . W artykule argumentuję, że konstruktywizm może być potężnym narzędziem do radzenia sobie z wszelkimi przejawami myślenia ideologicznego i promowania postawy liberalnej wśród uczniów, co czyni go skuteczną strategią wspierania wolności, postawy deliberacyjnej i krytycznego myślenia.
10
Publication available in full text mode
Content available

Nowoczesna wojna informacyjna: metody i środki przeciwdziałania

51%
Darmohrai T.
|
2022
|
vol. 2
|
issue 17
39-43
EN
The article defines the concept of "information warfare" and draws attention to the main methods and means used in it. The author explains why it is so important for the recipient to know the methods of verifying information and to acquire skills related to functioning in the information and media space. On the example of Russian media messages, the most common distortions and manipulations accompanying the information war in Ukraine have been indicated. The main purpose of the article is to sensitize readers to the necessity of a critical approach to the content published in the media and checking the facts regarding the information war waged by Russia against Ukraine.
PL
W artykule zdefiniowano pojęcie „wojny informacyjnej”, zwrócono też uwagę na główne metody i środki w niej wykorzystywane. Autorka wyjaśnia, dlaczego tak ważna jest dla odbiorcy znajomość metod weryfikacji informacji oraz nabycie umiejętności związanych z funkcjonowaniem w przestrzeni informacyjnej i medialnej. Na przykładzie rosyjskich komunikatów medialnych wskazano najczęstsze przekłamania i manipulacje towarzyszące wojnie informacyjnej na Ukrainie. Głównym celem artykułu jest uwrażliwienie czytelników na koniczność krytycznego podejścia do publikowanych w mediach treści i sprawdzania faktów dotyczących wojny informacyjnej prowadzonej przez Rosję przeciwko Ukrainie.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.