Search results

1

MISCELLANEA Krzyż – współrzędne punktu odniesienia, czyli nawigacja symboliczna

100%

Robotycki A.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2012

|

vol. 13(1)

PL

Ten krótki esej odnosi się do obecności krzyża na szczytach górskich jako paradygmatycznych symboli religijnych w górach. Dawniej traktowane jako prawie naturalny element górskiego pejzażu, współcześnie budzą coraz więcej kontrowersji. Autor proponuje, aby te symboliczne konflikty rozpatrywać przez antropologiczne kategorie, które stosuje się do analizy kultury ludowej. Uważa on, że kultura ludowa powinna stanowić główną ramę interpretacyjną dla przedstawianego zjawiska górskich krzyży.Struktura tekstu nawiązuje do górskiego krzyża jako geograficznego punktu odniesienia. Esej został podzielony na cztery sekcje: N – północ, S – południe, E – Wschód, W – zachód. Autor eksploruje te cztery konteksty, aby odsłonić rożne rozumienia i konteksty powstawania znaczeń, jakie towarzyszą górskim krzyżom i ich naturalnemu otoczeniu.

2

MISCELLANEA The Cross as a Point of Reference

100%

Robotycki A.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2012

|

vol. 13(1)

EN

This short essay refers to the phenomenon of mountaintop crosses as paradigmatic religioussymbols in the mountains. Once treated as almost natural elements of mountain landscapes, nowadays they become more and more often objects of contention. The author proposes that these symbolic conflicts should be viewed through the anthropological categories used to analyze folk cultures. He argues that folk culture is the main frame of interpretation of the mountain crosses. However, he points out that there are also many other cultural resources which are used to contextualize and interpret symbols in modern societies. The structure of the text alludes to a mountaintop cross functioning as a geographic reference point. The essay is divided into four sections: N – North, S – South, E – East and W – West. The author explores four cultural spaces used as contexts to understand symbolic meaning of mountain crosses and their natural surrounding. He asks relevant questions regarding the usage of sacred symbols and their interpretation in modern societies.

3

Moc Krzyża świętego. Uwagi z teologii III wieku

51%

Kaczmarek T.

Vox Patrum

|

1984

|

vol. 6

166-169

EN

Hoc in brevissimo articulo virtus ac potestas crucis, quae tribus Sacrae Scripturae locis (Hab. 3,3-5; Is. 9,5; Exod. 17,9,11-14) a Cypriano Carthaginensi interpretatis expressae sunt, exponuntur.

4

Mistyka krzyża w syryjskiej Grocie Skarbów

51%

Tronina A.

Vox Patrum

|

2008

|

vol. 52

|

issue 2

1171-1180

IT

II testo siriaco di provenienza giudeocristiana, attribuito alla scuola do S. Efremo, contiene elementi piu antichi, risalienti al III secolo. Nella narrazione del testo, un ruolo importante si ascribe alla Croce di Cristo come preveduta dalPinizio del mondo. II testo della Caverna ha servito come fonte di un altro apocrifo, II Com-battimento di Adamo.

5

Od Ewangelii o Jezusie pełnym mocy do Ewangelii krzyża

51%

Witczyk H.

Verbum Vitae

|

2002

|

vol. 2

201-222

PL

Four genres of the original Gospel kerygma present images of Christ in the New Testament, each portraying the face of Jesus in their historical-literary context. John the Baptist teaches about Gods judgement in the presence of the Saviour from Nazareth, who will baptise in the Holy Spirit and fire. Jesus preaches the Good News of conversion and forgiveness, and is the one who has come to bring Gods goodness and love, inviting men to a new life and salvation. Peter proclaims the Gospel at Pentecost as the full revelation of Gods power shown by the presence of Jesus risen from the dead. Paul is rejected by the Greek intelligentsia in Athens for teaching these same truths of Jesus death and resurrection. His Gospel message becomes the proclamation of Jesus cross, the loving death of Christ, which is the beginning of the Good News of salvation for the world. For Paul, Christs resurrection stems from his death on the cross, a loving sacrifice. All Christians must meditate on and teach of Christs cross in order to build the Church today just as the first apostles did when bringing the Good News of salvation with its full power to convert the hearts of people.

6

Krzyż ucznia

51%

Linke CP W.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2011

|

vol. 20

207-223

EN

Cross in the Jesus’ preaching in commonly interpreted neither as a symbol or as post-Eastern projection produced by Christian community. Similarly the figure of Jesus’ helper, Simon of Cyrene, is frequently interpreted as symbolic one, as the dramatic repetition of Jesus’ indications for his disciples. In this study we try to explain the possibility of real (not symbolic) meaning of the disciple’s cross in the Gospels. We present the texts about cross and disciples divided into three groups: Matt 16, 24 (par. Mark 8, 34; Luke 9, 23), Matt 10, 38 (par. Luke 14, 27), Matt 27, 32 (par. Mc 15, 21; Luke 23, 26). Our analysis of these texts offers the possibility of understanding the preaching of Jesus as eschatological self-revelation of the Lord of Life. In the pericope about Simon we see the historical narrative with relevant information about the members of primitive Christian community presented by Marc. In Luke’s version we recognize the literary rearrangement of this fact in the compatibility with the Jesus’ teaching about disciple’s cross.

7

GOTOWOŚĆ DO CIERPIENIA Z CHRYSTUSEM W PISMACH ŚW. URSZULI LEDÓCHOWSKIEJ

45%

Pagacz M.

Forum Teologiczne

|

2021

|

vol. 22

223-234

PL

Na podstawie pism św. Urszuli Ledóchowskiej w artykule zajęto się analizą zagadnienia, jakim jest gotowość do cierpienia z Chrystusem. Święta Urszula zwraca uwagę na niezastąpione znaczenie umiejętności przecierpienia z Chrystusem tego, co na człowieka nakłada życie, bez celowego szukania umartwień czy pokut. Podkreśla, że nie samo cierpienie jest istotne, lecz kluczową kwestią jest, czy człowiek cierpi z miłością, złączony ze Zbawicielem. Wytrwałe utrzymywanie w stanie czujności, gotowości do cierpienia z Jezusem jest tym, na czym matce Ledóchowskiej szczególnie zależy, gdy ukazuje specyfikę życia zakonnego, będącego drogą naśladowania Chrystusa.

8

Boża sprawiedliwość objawiająca się w dziele zbawienia człowieka przez krzyż

45%

Rakocy W.

Verbum Vitae

|

2002

|

vol. 1

155-162

PL

The article concerns the justice of God being revealed in the act of redeeming the man by cross (on the basis of the Romans). The author first distinguishes two aspects of the justice of God: the will/decision to redeem the man and the way of carrying it out i.e. the death of the Son. Then the author puts forward Pauls two arguments for the redemption by the cross as well as questions the thesis that the Sons death puts in doubt the Fathers love. He defies the thesis of those who claim the cross was not necessary in the act of redemption. The author proves the cross had become the tool of revealing the vastness of Gods love towards the man and his justice: God chooses the action most perfect of all in reference to His creature.

9

Zapinki tarczowate z motywem krzyża z Tumian, pow. Olsztyn

38%

Grzegorczyk A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2015

|

issue 30

171-185

EN

Olsztyn Group has been formed in the later phase of the Migration Period (Phase E), developed in Masurian Lake District. This group had maintained lots of contacts with southern and western areas of Europe which can be proof, by the found goods of external origin. At the end-stage of Olsztyn Group (7th) round brooches with various ornament become popular. One of them was the brooches ornamented with the cross. Made of bronze and silver has in central part placed filigree cross or its imitation. These items are unique because that kind of ornament had been used in the western part of Europe in the area of upper Rhine. Popular among Franks, Alamans and Turings because dissemination of Christian religion. Strong believes about protective function of cross had been reason of placing it at ceramic and weapon by cultures of western Europe. The same symbol or its imitation had been used by culture at Mazurian Lakelands due the lack of union this kind of symbol with the local lands. Round brooches from Tumiany cannot be connected with influence of Christian mission. There is no evidence to support such a claim. Most likely, brooches with cross ornament had been used by citizens of Mazury as typical jewelry without connection with it religious meaning. But these artifacts may indicate extensive contacts with western Europe and earliest contacts with Christianity, in this part of the continent.

PL

-

10

Wojna o krzyże stoczona w latach 1981-1988

38%

Tłuzek R.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2011

|

vol. 7

|

issue 1 Prawo

169-187

EN

This paper presents the struggle for the crosses in public places. It was fought in the years of 1981-1988 between the communist authorities and the Poles for whom the cross is the greatest value. The author pays homage to all those who defended the cross and very often risked repressions and persecutions from the totalitarian authorities. In this way they gave a beautiful and profound testimony of loyalty to God and to their homeland. The author based this study on the sources from the Division of the Institute of National Memory in Rzeszów.

11

Krzyż armeński - khatchkar

38%

Bulas R.

Vox Patrum

|

2001

|

vol. 40

87-98

EN

The author presents early history of the Armenian crosses. The first impuls to rise the khatchkars were the following two factors: the discovery of the Crucifixion Cross by Constantine's mother Helena at the beginnings of 4th century and recovery the Holy Cross by emperor Haraclius in 629. As a result of first fact in the 5th century a feast of the „Invention of the Cross” was introduced to the Church's calendar on the 14th of September.

12

Krzyż jakiego nie znamy

38%

Czachorowska A., Wasilewska J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 109

75-93

EN

Throughout centuries a number of crosses appeared. They had different forms, meanings and symbolism. In prehistoric times, a cross was an amulet, it protected against evil powers, but it also symbolized deities. Crosses were usually connected with the cult of nature forces, particularly fire, the sun and life. Crosses were worn, tattooed, drawn and painted on rocks; they were made of various materials: stone wood and metal. Before a cross became a symbol of Christianity, it had been identified with an instrument of torture, as the worst of all. After the death of Christ, a cross became one of the most important symbols of Christianity. A cross as a sign of salvation is also an attribute of numerous saints, whose lives were connected in a special way with it. In addition to the forms of a cross associated with religions, a number of non-religious variations exist. It is the common custom to award people ‘crosses’ for outstanding services stemming from patriotism, scientific and social achievements. In a time of pop culture, a cross also appeared in the compositions of infographics, and even company logos.

PL

W ciągu wieków pojawiało się wiele rodzajów krzyży. Posiadały one różne formy, znaczenie i symbolikę. W czasach prehistorycznych krzyż był amuletem, chronił przed złymi mocami, ale też symbolizował bóstwa. Krzyże były związane zazwyczaj z formą kultu sił przyrody, a w szczególności ognia, słońca oraz życia. Krzyże były noszone i tatuowane, rysowane i malowane na skałach, wyrabiano je z różnych materiałów, stawiano krzyże kamienne i drewniane, a także metalowe. Zanim krzyż stal się symbolem dla chrześcijan, był utożsamiany z narzędziem tortur, najgorszym z narzędzi męki. Wraz ze śmiercią Chrystusa, krzyż stał się jednym z najważniejszych symboli chrześcijaństwa. Krzyż jako znak zbawienia jest także atrybutem wielu świętych, których życie w szczególny sposób było z nim powiązane. Oprócz form krzyża związanego z religiami powstało wiele jego odmian pozareligijnych. Powszechny jest zwyczaj nadawanych obywatelom „krzyży” za wybitne zasługi będące wyrazem patriotyzmu, osiągnięć naukowych i społecznych. W czasach popkultury krzyż pojawił się także w kompozycjach infografiki, a nawet znaków firmowych.

13

Teologia wypowiedzi Jezusa z krzyża

36%

Zbroja B.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2012

|

vol. 65

|

issue 3

EN

The article presents a theological message of the last words that Jesus spoke from the height of the cross. Layout content is conveyed in three kinds of Christ’s relations: the words addressed to God the Father; the words addressed to the good people standing by the cross; the so-called declarations that the Master had spoken to anyone but uttered them in general. All these words speak of the Master’s love. They express His full awareness of what is being done and of His decision voluntarily taken. Above all, it is revealed in the Lord’s statements His obedience to the will of God expressed in the inspired words of the Holy Scriptures. Jesus fulfills all the prophecies of the Old Testament by pronounced words and accomplished works that will become content of the New Testament.

PL

Artykuł prezentuje przesłanie teologiczne ostatnich słów, które Jezus wypowiedział z wysokości krzyża. Układ treści wyrażony jest w trzech relacjach Chrystusowych sentencji: słowa wypowiedziane do Boga – Ojca; zdania skierowane do dobrych ludzi, znajdujących się obok krzyża oraz tak zwane „autodeklaracje”, które wyrzekł Mistrz w sposób ogólny, nie adresując ich wprost do nikogo. Wszystkie te słowa mówią o miłości Mistrza, o Jego pełnej świadomości tego, co się dokonuje, i o podjętej dobrowolnie decyzji. Nade wszystko wyeksponowane jest w wypowiedziach Pana posłuszeństwo woli Boga wyrażonej w natchnionych słowach Pisma Świętego. Jezus realizuje wszystkie zapowiedzi Starego Testamentu w wypowiedzianych słowach i dokonanych dziełach, które staną się treścią Nowego Testamentu.

14

Apologia krzyża w wybranych homiliach Jana Pawła II

36%

Bryła W., Bryła-Cruz A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

279-290

EN

This paper presents an analysis of the various ways the Cross was defended in John Paul II’s homilies delievered in Poland on the following occasions: in Nowa Huta, in the Wawel Royal Cathedral and Zakopane. The speaker used arguments anchored in the Gospel and history. He emphasised the meaning of the Cross as a sign of God’s redemption, gift and love towards humans. The speaker evoked people from Polish history who remained faithful to the Cross and are remembered for their heroic attitude: Queen Jadwiga, brother Albert Chmielowski, Bernardyna Jabłońska and Maria Karłowska. In his homily given in Nowa Huta, the Pope signalled the idea of new evangelisation, which requires all believers to undertake persistent and courageous defence of the Cross, irrespective of time and place. The paper also discusses rhethorical aspects of the sermons, such as various types of speech deployed therein (lectures, meditations, appeals) and stylistic devices (e.g. similes, parallelisms, rhetorical questions).

PL

W niniejszym artykule przeanalizowano sposoby obrony Krzyża w trzech homiliach Jana Pawła II wygłoszonych w Polsce: w Nowej Hucie, w Katedrze na Wawelu i w Zakopanem. Zaobserwowano, że Papież stosuje argumentację ewangeliczną i historyczną. Podkreśla znaczenie Krzyża jako boskiego znaku odkupienia, obdarowania i miłości Jezusa Chrystusa do człowieka. Wymienia także osoby, które dochowały wierności Krzyżowi i swoim heroizmem zapisały się w historii Polski: królowa Jadwiga, brat Albert Chmielowski, Bernardyna Jabłońska, Maria Karłowska. W homilii wygłoszonej w Nowej Hucie Papież nakreślił program nowej ewangelizacji, polegającej na wytrwałej i odważnej obronie Krzyża w każdym miejscu i czasie, będącej powinnością wszystkich wierzących. W tekście zwrócono również uwagę na aspekty retoryczne przemówień papieskich: zróżnicowane akty mowy (wykład, medytacja, apel) i środki stylistyczne (m.in. powtórzenia, paralelizmy, pytania retoryczne).

15

Odnalezienie prawdziwego krzyża. Syryjska legenda Judy Kyriaka (Inventio verae Crucis: Syriaca legenda Judae Cyriaci)

32%

Tronina A.

Vox Patrum

|

2007

|

vol. 50

535-549

EN

Translation of Inventio verae Crucis: Syriaca legenda Judae Cyriaci.

PL

Tłumaczenie Inventio verae Crucis: Syriaca legenda Judae Cyriaci.

16

The Prayer of Jesus on the Cross

32%

Zawadzki R.

Verbum Vitae

|

2012

|

vol. 22

93-110

EN

The Passion Narratives in Synoptic Gospels present Jesus on the cross not only as a Messias patiens, but also as a Messias orans. This article constitutes an attempt to show a synoptic picture of the Crucified who prays. In the first part of the article we focus on the nonverbal dimension of Jesus’ prayer on the cross, e.g. on the posture of his body forced by the means of execution and on his laud, inarticulate cry of the agony. In the second part, the subject of the analysis becomes three of seven “last words of Jesus”, that assume the form of prayer: Luc 23,34a; Mt 27,46; Luc 23,46.

17

In hoc signo vinces. Znaki krzyża na elewacjach domów w powiecie raciborskim

32%

Lach K.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2019

|

vol. 7

|

issue 7

30-44

PL

Powiat raciborski położony jest na południu Polski, obejmuje najbardziej na zachód wysuniętą część województwa śląskiego. Obszar ten jest skarbnicą ciekawych wytworów kultury duchowej i materialnej. Jednym z przykładów są znaki krzyża świętego na elewacjach domów. Najczęściej umieszcza się je na ścianach frontowych, ale występują także od strony podwórza. Czasem są to wyżłobione na tynku wklęsłe znaki, czasem bywają wypukłe, czyli krzyż zostaje wysunięty nieco przed lico ściany. Bywa, że uformowany jest z cegły. Bardzo popularny na badanym obszarze jest krzyż utworzony z dwóch pasków lustrzanych lub geometrycznie wyciętych kawałków lusterek. Wokół krzyży czasami występują ornamenty z motywami roślinnymi, z inicjałami fundatorów lub z datą budowy domu. Ten architektoniczny szczegół, będący materialnym symbolem religijnym, dowodzi wiary minionych pokoleń, jest obrazem wartości, jakimi żyli przodkowie, wyrazem religijnych, obyczajowych, estetycznych i kulturowych potrzeb społeczności lokalnych.

EN

The Racibórz County is located in the south of Poland and covers the westernmost part of the Province of Silesia. This area is a treasury of interesting products of spiritual and material culture. A good example of this are the signs of the holy cross on the facades of houses. Most often they are found on the front walls, but they also appear on the walls facing the yard. Sometimes they are concave signs carved in plaster, and sometimes they are convex, that is, the cross is slightly above the surface of the wall. Some crosses are formed of bricks. A cross made of two mirror strips or geometrically cut mirror pieces is very popular in the studied area. The crosses are sometimes surrounded with ornaments with floral motifs and/or the initials of the founders, or with the date of the house’s construction. This architectural detail, being a material religious symbol, proves the faith of past generations and is an image of the values that ancestors lived by, an expression of the religious, moral, aesthetic and cultural needs of the local communities.

18

Najwcześniejsze formy krzyża Chrystusowego

32%

Rosiński P.

Vox Patrum

|

1983

|

vol. 4

176-189

EN

Der Artikel weist auf drei Arten der frühesten Darstellungen des Kreuzes hin: crux dissimulata, die sogenannten Monograme und das lateinische Kreuz. Die gesammelten Darstellungen, die sich auf den christlichen Grabobiekten befinden, sind im Licht der patristischen Quellen interpretiert.

19

The staurological credibility of the genesis of the Church

32%

Mastej J.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2014

|

issue 21

285-300

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie staurologicznej wiarygodności genezy Kościoła. Tak postawiony problem został rozpatrzony w trzech punktach. Kolejno zaprezentowano następujące zagadnienia: eklezjalne aspekty królewskiej godności Jezusa (I); eklezjotwórczy charakter wydarzeń na Gol- gocie (II) oraz Pentekostalny aspekt śmierci Jezusa (III). Ukazując wiarygodność Kościoła w jego genezie trzeba mieć na uwadze złożoną strukturę Eklezji: naturalną i nadprzyrodzoną, historyczną i ponadhistoryczną, widzialną i niewidzialną. Właściwe ukazanie wiarygodności Eklezji wymaga zatem dostrzeżenia widzialnych elementów jego genezy oraz poznania i zrozumienia nadanej im przez Boga treści i historiozbawczego sensu.

20

In Sorge um ein religiöses Klima in der Familie

32%

Celary I.

Studia Pastoralne

|

2012

|

vol. 8

107-117

PL

Papież Benedykt XVI w encyklice Caritas in veritate pisze: „Dzisiejszy świat jest przeniknięty pewnymi kulturami o podłożu religijnym, które nie kierują człowieka do komunii, ale izolują go w poszukiwaniu indywidualnego dobrobytu” (nr 55). Często ten dobrobyt prowadzi ludzi do odrzucenia Boga oraz życia religijnego. „Bez Boga człowiek jednak – zdaniem Benedykta XVI – nie wie, dokąd zmierza i nie potrafi nawet zrozumieć tego, kim jest” (nr 78). Ludzkie stworzenie bowiem, jako posiadające naturę duchową, realizuje się przede wszystkim najpełniej w relacjach z Bogiem i w relacjach międzyludzkich. Odnosi się to szczególnie – jak czytamy w konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium – do wspólnoty rodzinnej, w której każde dziecko przez sakrament chrztu zostaje włączone w żywą relację z Bogiem i Kościołem. To w domu rodzice mają być dla siebie nawzajem oraz dla swoich dzieci pierwszymi świadkami wiary oraz miłości Chrystusa (por. nr 35). Rodzina posiada szczególne możliwości dla spełnienia swych funkcji wychowawczych. Wynika to także z faktu odpowiedzialności rodziny wobec młodego człowieka. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis podkreśla: „Rodzice, ponieważ dali życie dzieciom, w najwyższym stopniu są zobowiązani do wychowania potomstwa i dlatego muszą być uznani za pierwszych i głównych wychowawców” (nr 3). Od najmłodszych zatem lat rodzice chrześcijańscy powinni uczyć dzieci poszanowania i czci Boga oraz bliźniego. Również jako pierwsi wychowawcy oraz katecheci, powinni być świadomi posiadanej wiedzy religijnej, umiejętności wychowawczych, odpowiedzialności za dziecko oraz jego wychowanie religijne. Powinni ponadto rozumieć potrzebę tworzenia klimatu chrześcijańskiego w rodzinie. Papież Benedykt XVI wzywa rodziców chrześcijańskich, by pomagali swoim dzieciom wierzyć, by towarzyszyli im w drodze do Jezusa i z Jezusem, bo życie w rodzinie – według papieża – staje się bardziej radosne i otwarte, jeśli jest w nim obecny Bóg i doświadcza się Jego bliskości, zwłaszcza podczas modlitwy.

Refine search results

MISCELLANEA Krzyż – współrzędne punktu odniesienia, czyli nawigacja symboliczna

MISCELLANEA The Cross as a Point of Reference

Moc Krzyża świętego. Uwagi z teologii III wieku

Mistyka krzyża w syryjskiej Grocie Skarbów

Od Ewangelii o Jezusie pełnym mocy do Ewangelii krzyża

Krzyż ucznia

GOTOWOŚĆ DO CIERPIENIA Z CHRYSTUSEM W PISMACH ŚW. URSZULI LEDÓCHOWSKIEJ

Boża sprawiedliwość objawiająca się w dziele zbawienia człowieka przez krzyż

Zapinki tarczowate z motywem krzyża z Tumian, pow. Olsztyn

Wojna o krzyże stoczona w latach 1981-1988