Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: krzyża

Sort By:

Limit search:

POLISEMIA KRZYŻA W PRAKTYKACH SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Semantyka krzyża w kulturze, słownikach i współczesnej polszczyźnie potocznej (na materiale ankietowym)

100%

Brzozowska M.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

2012

vol. 13(1)

Krzyż jest znakiem i symbolem towarzyszącym człowiekowi od wielu wieków. Jego znaczenie symboliczne, szczegółowo opisane w pracach etnologów i etnografów, nie ogranicza się wyłącznie do sfery sacrum, chociaż ta jest dominująca. Ilustrują to wybrane słowniki symboli. Głównym celem referatu jest prezentacja semantyki słowa krzyż we współczesnej polszczyźnie i przemian tej semantyki w czasie ostatniego dwudziestolecia. Podstawą materiałową analizy są słowniki języka polskiego i trzy ankiety przeprowadzone w odstępach dziesięcioletnich wśród studentów lubelskich wyższych uczelni (ASA 1990, ASA 2000 i ASA 2010). Na podstawie zgromadzonych materiałów można wskazać tzw. „wspólną bazę kulturową” (tzw. wiedza wspólna, wg van Dijka) i profile semantyczne krzyża oraz tendencje w zakresie przemian językowego obrazu krzyża w ostatnim dwudziestoleciu (taki okres rejestrują ankiety) w oczach lubelskich studentów. Tekst pozwala na porównanie danych symbolicznych, zewnątrzjęzykowych i językowych. Dla lubelskich studentów krzyż jest cały czas symbolem – symbolem chrześcijaństwa i symbolem cierpienia i męczeństwa. Wyraźnie zwiększa się przy tym nacisk na potrzebę szacunku dla krzyża ze strony wszystkich ludzi. Niestety, na podstawie tych ankiet niemożliwe jest ustalenie rangi krzyża jako symbolu i wartości.Jeżeli zestawimy ze sobą teraz trzy ujęcia symboliki i semantyki krzyża w słownikach kulturowych, słownikach języka polskiego i wypowiedziach studenckich, to zauważymy, że w polszczyźnie:1) najbardziej aktualne są te elementy znaczenia krzyża, które odnoszą się do cierpieniai męczeństwa;2) krzyż od samego początku jest też znakiem i symbolem Chrystusa i chrześcijaństwa,któremu należny jest szacunek.Zatraca się natomiast w języku polskim symbolika krzyża jako drzewa życia i jakkolwiek gdzieś głęboko pewnie istnieje, to jest już zupełnie nieuświadamiana przez lubelskich studentów.

MULTIVOCALITY OF CROSS IN POLISH SOCIETY PRACTICES The Semantics of the Cross in Contemporary Polish Language: As Based on Questionnaires, Culture and Dictionaries

100%

Brzozowska M.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

2012

vol. 13(1)

The symbol of the cross has been with humans for centuries. Its significance, meticulously described by ethnologists and ethnographers, is not limited to the sacred, though this is the prevailing domain, which is illustrated with selected dictionaries of symbols. The mainconcern of the presentation is the semantics of the Polish word krzyż, or ‘cross’ in contemporary Polish, together with the changes it has undergone over the last two decades. Theanalyses are based on Polish dictionaries and three questionnaires conducted in ten-year intervals with students in Lublin, Poland. The data show a common cultural base (van Dijk’s shared knowledge) and semantic profiles of krzyż, as well as changes in the semantics, as perceived by the students in Lublin. A comparison is made of extra-linguistic and linguistic symbolic data. For the students of Lublin, the cross is still a symbol of Christianity, suffering and martyrdom. Also stressed is the need for everyone to respect the cross. Unfortunately the questionnaires do not allow one to establish the rank of the cross as a symbol and a value.

Refine search results

2 Miscellanea Anthropologica et Sociologica

2 Brzozowska M.

2 2012

Search results

POLISEMIA KRZYŻA W PRAKTYKACH SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Semantyka krzyża w kulturze, słownikach i współczesnej polszczyźnie potocznej (na materiale ankietowym)

MULTIVOCALITY OF CROSS IN POLISH SOCIETY PRACTICES The Semantics of the Cross in Contemporary Polish Language: As Based on Questionnaires, Culture and Dictionaries