Search results

1

Listy ks. Wincentego Danka do abp. Józefa Bilczewskiego z lat 1900-1919 (część I)

100%

Wołczański J.

Studia Polonijne

|

2021

|

vol. 42

495-543

EN

This edition of historical sources covers the letters of a clergyman of the Roman Catholic archdiocese of Lviv, the Rev. Wincenty Danek (1870-1945), to Archbishop of Lviv Józef Bilczewski (1860-1923). The documents span the years 1900-1919, i.e. almost the entire pontificate of the Lviv bishop. They are kept along with other archbishop’s memorabilia in the Archives of the Lviv Archdiocese in Kraków. However, the letters of Archbishop Bilczewski to the Rev. Danek have not survived. That makes the ones covered in this edition even more valuable, given than they have never undergone scientific research before. Their additional benefit is the subjects discussed. They report the Rev. Danek’s attempts to organise a permanent pastoral care for his compatriots in Budapest, and above all, to build a church. With the approval of both Hungarian ecclesiastical and state authorities, as well as of Archbishop Bilczewski, the reverend undertook a large-scale fund-raising and support campaign across the Hungarian and Galician communities. He established contacts with the Hungarian aristocracy related to the Polish landowners; he enlisted aid from the imperial court in Vienna; he won the trust of some members of the Austro-Hungarian government and parliament, which helped secure funds for the planned investment project. Its implementation was interrupted by the outbreak of the Great War, which is why the Church of Our Lady of Succour to the Faithful was not completed until 1926. The consecration of the temple followed four years later.

PL

Niniejsza edycja źródeł historycznych dotyczy listów duchownego archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego ks. Wincentego Danka (1870-1945) do metropolity lwowskiego abp. Józefa Bilczewskiego (1860-1923). Dokumenty te odnoszą się do lat 1900-1919, a więc niemal całego pontyfikatu lwowskiego hierarchy. Przechowywane są w spuściźnie po metropolicie w Archiwum Archidiecezji Lwowskiej ob. łac. w Krakowie. Nie zachowały się jednak listy abp. Bilczewskiego do ks. Danka. Tym bardziej cenne są te, które stanowią przedmiot niniejszej edycji choćby z tej racji, że nigdy dotąd nie były wykorzystywane w badaniach naukowych. Dodatkowym ich atutem jest zawarta w nich problematyka zabiegów polonijnego duszpasterza w Budapeszcie ks. Danka o zorganizowanie systematycznego duszpasterstwa dla rodaków, a nade wszystko starania o budowę kościoła. Inicjator tej akcji, za aprobatą tak kościelnych i państwowych czynników węgierskich, jak również abp. Bilczewskiego podjął szeroko zakrojoną akcję gromadzenia funduszy i poparcia w środowisku węgierskim i galicyjskim. Nawiązał kontakty z rodami arystokracji węgierskiej spokrewnionej ze sferami polskiego ziemiaństwa, pozyskał względy osób powiązanych z dworem cesarskim w Wiedniu, zdobył zaufanie niektórych członków rządu i parlamentu Austro-Węgier, co miało zaowocować zabezpieczeniem bazy materialnej planowanej inwestycji. Realizacji tak szczytnej idei przeszkodził wybuch I wojny światowej, wskutek czego finalizacja budowy kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych doszła do skutku dopiero w 1926 r. Dokonano wówczas poświęcenia świątyni, a jej konsekracja miała miejsce cztery lata później.

2

Opieka duszpasterska nad Polakami na Węgrzech do 1939 roku

100%

Szymański J.

Studia Polonijne

|

2022

|

vol. 43

253-273

EN

The pastoral care of Poles living in Budapest dates back to 1897. In Köbánya (District Ten), Holy Mass celebrations for Polish labourers started on Sundays and holidays. The venue was the Conti Chapel in Kápolna Place, founded by the Conti family from Italy. Temporary pastoral care was provided by Fr. K. Benedikovics, upon authorisation from the Hungarian church authorities, and subsequently by a Slovak priest, Fr. V. Havlíček. Changes in the organization of the Polish pastoral center followed the visitation of Archbishop Józef Bilczewski, Metropolitan of Lvov. By his authorization, pastoral care of 30 thousand Poles was assumed by Fr. Wincenty Danek in 1908, which in 1910 received an official name: Polish Curatorial Office. For the execution of particular tasks, many social institutions were established, such as the Church Erection Committee, Association for the Erection of “House of the Poor”, and the “Shelter” Association later on. The church in Kőbánya Place hosted the Catholic Association of Female Youth and the “Polish Table” of St. Stanislaus Kostka. In 1925, construction of a church started, which was consecrated by Cardinal A. Hlond on 17 August 1930. Next to the Polish church of Our Lady of Perpetual Help (Ohegy 11 Street), a shelter for the elderly and a rectory were erected. The pastoral care of Hungarian Polonia was supported by priests from diverse religious orders and congregations, Salesians, Paulines, and Poznań-based Elisabethan Sisters. Moreover, very frequently, the Polish pastor would invite priests from Poland to conduct retreat services, assist at Christmas and during Lent.

PL

Polskie duszpasterstwo w Budapeszcie sięga 1897 r. W dziesiątej dzielnicy Köbánya rozpoczęto odprawianie w niedziele i święta mszy św. dla robotników polskich. Miejscem skupiającym Polaków była kapliczka na placu Kápolna ufundowana przez włoską rodzinę Contich. Tymczasowe duszpasterstwo z upoważnienia węgierskich władz kościelnych prowadził ks. K. Benedikovics, później ks. W. Hawliczka – Słowak. Zmiany w organizacji polskiego ośrodka duszpasterskiego przyniosła w 1905 r. wizyta w stolicy Węgier abp. Józefa Bilczewskiego – metropolity Lwowa. Z jego upoważnienia od 1908 r. wśród 30 tys. Polaków posługę duszpasterską podjął ks. Wincenty Danek. W 1910 r. duszpasterstwo polskie otrzymało oficjalny tytuł: Polski Urząd Kuratorski. Dla realizacji określonych przedsięwzięć doraźnie powołano wówczas wiele instytucji społecznych: Komitet Budowy Kościoła, Stowarzyszenie Budowy „Domu Ubogich”, później stowarzyszenie „Schronisko”. Przy kościele na Kőbánya działało Stowarzyszenie Katolickie Młodzieży Żeńskiej i „Stół Polski” pw. św. Stanisława Kostki. W 1925 r. rozpoczęto budowę kościoła, który 17 sierpnia 1930 r. konsekrował kard. A. Hlond. Obok kościoła polskiego pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy przy Ohegy u. 11 wybudowano schronisko dla starców i plebanię. Do pracy wśród węgierskiej Polonii angażowali się kapłani z różnych zakonów i zgromadzeń zakonnych, salezjanie, paulini, a także siostry elżbietanki z Poznania. Ponadto duszpasterz polskiego kościoła bardzo często zapraszał do swojej parafii kapłanów z Polski: do wygłoszenia rekolekcji, pomocy w okresie Bożego Narodzenia i Wielkiego Postu.

3

Listy ks. Wincentego Danka do abp. Józefa Bilczewskiego z lat 1900-1919 (część III)

100%

Wołczański J.

Studia Polonijne

|

2023

|

vol. 44

331-369

EN

This edition of historical sources contains letters written by a priest of the Roman Catholic Archdiocese of Lviv, Fr Wincenty Danek (1870-1945), to Metropolitan of Lviv Archbishop Józef Bilczewski (1860-1923). The documents are from the years 1900-1919, covering almost the whole pontificate of the Lviv hierarch. As the legacy of the metropolitan, they are held in the Archives of the Roman Catholic Archdiocese of Lviv in Kraków. Unfortunately, Abp. Bilczewski’s letters to Fr Danek have not been preserved, so the letters presented in this edition are all the more valuable; it also because they have never been used in scholarly research before. The letters talk about the efforts of Father Danek, a priest of the Polish diaspora in Budapest, to organise a systematic pastoral ministry for his compatriots and, most of all, to build a church. With the approval of the Hungarian church and state authorities, as well as Abp. Bilczewski, Danek launched an extensive campaign to raise funds and support in Hungarian and Galician circles. He established contacts with Hungarian aristocratic families having blood ties with Polish landowners, won the favours of people connected with the imperial court in Vienna, and gained the trust of some members of the Austro-Hungarian government and parliament, which was intended to secure the financial basis for the planned investment. The noble project of erecting a church was hampered by the outbreak of the World War I, so it did not come to fruition until 1926, when the Church of the Help of the Faithful was completed. The church was blessed, but its consecration took place four years later.

PL

Niniejsza edycja źródeł historycznych dotyczy listów duchownego archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego ks. Wincentego Danka (1870-1945) do metropolity lwowskiego abp. Józefa Bilczewskiego (1860-1923). Dokumenty te odnoszą się do lat 1900-1919, a więc niemal całego pontyfikatu lwowskiego hierarchy. Przechowywane są w spuściźnie po metropolicie w Archiwum Archidiecezji Lwowskiej ob. łac. w Krakowie. Nie zachowały się jednak listy abp. Bilczewskiego do ks. Danka. Tym bardziej cenne są te, które stanowią przedmiot niniejszej edycji choćby z tej racji, że nigdy dotąd nie były wykorzystywane w badaniach naukowych. Dodatkowym ich atutem jest zawarta w nich problematyka zabiegów polonijnego duszpasterza w Budapeszcie ks. Danka o zorganizowanie systematycznego duszpasterstwa dla rodaków, a nade wszystko starania o budowę kościoła. Inicjator tej akcji, za aprobatą tak kościelnych i państwowych czynników węgierskich, jak również abp. Bilczewskiego podjął szeroko zakrojoną akcję gromadzenia funduszy i poparcia w środowisku węgierskim, amerykańskim i galicyjskim. Nawiązał kontakty z rodami arystokracji węgierskiej spokrewnionej ze sferami polskiego ziemiaństwa, pozyskał względy osób powiązanych z dworem cesarskim w Wiedniu, zdobył zaufanie niektórych członków rządu i parlamentu Austro-Węgier, co miało zaowocować zabezpieczeniem bazy materialnej planowanej inwestycji. Realizacji tak szczytnej idei przeszkodził wybuch I wojny światowej, wskutek czego finalizacja budowy kościoła pw. Wspomożenia Wiernych doszła do skutku dopiero w 1926 r. Dokonano wówczas poświęcenia świątyni, a jej konsekracja miała miejsce cztery lata później.

Refine search results

3 Studia Polonijne

2 Wołczański J.

1 Szymański J.

1 2023

1 2022

1 2021

Listy ks. Wincentego Danka do abp. Józefa Bilczewskiego z lat 1900-1919 (część I)

Opieka duszpasterska nad Polakami na Węgrzech do 1939 roku

Listy ks. Wincentego Danka do abp. Józefa Bilczewskiego z lat 1900-1919 (część III)