Search results

1

Franz COURTH, Kult maryjny (Marienverehrung), w: Lexikon der katholischen Dogmatik, hrsg. von W. Beinert, Freiburg im Breisgau 1991. Herstellung: Freiburger Graphische Betriebe 1997, s. 359 – 361 (tłumaczenie polskie)

100%

Borowski W.

Studia Elbląskie

|

2021

|

vol. 22

573-575

2

Elementy konstytutywne kultu maryjnego i nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tradycji Kościoła

70%

Mieszczak S.

Sympozjum

|

1998

|

issue 1(2)

51-75

PL

Elementy konstytutywne kultu maryjnego i nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tradycji Kościoła

3

Maryja jako grecko-rzymski ideał kobiety

51%

Zawadzki R. K.

Verbum Vitae

|

2021

|

vol. 39

|

issue 3

1051-1074

EN

The article discusses the Graeco-Roman moral, religious, and literary context within which Mary’s cult was expressed and developed. It offers an analysis of Mary’s titles used together with her name, focusing on their relationship to the same aspects of the Graeco-Roman culture, and how the Mother of God as the Virgin, Lady of Consolation, Lady of Sorrows, and Madonna was perceived by the pagans. It demonstrates that this extolling of Mary’s virtues, however unlikely when applied to her, did have some precedents in the culture of Greeks and Romans who were prepared to accept Mary’s cult. The article sheds light on the early development of Mary's cult to seek to relate doctrine or dogma about Mary to the Graeco-Roman surroundings.

PL

Artykuł stanowi omówienie moralnego, religijnego i literackiego podłoża kultury grecko-rzymskiej, na którym przejawiał się i rozwijał kult Maryi. Tekst zawiera przegląd tytułów Maryi, takich jak: Matka Boża, Dziewica, Wspomożycielka, Matka Bolesna, Madonna z Dzieciątkiem, rozpatruje związek tych nazw z pewnymi aspektami grecko-rzymskiej kultury, analizuje reakcję pogan na ujawnienie się licznych godności Maryi, wskazuje, że miały one precedensy w kulturze Greków i Rzymian, którzy cechowali się swoistym przygotowaniem na przyjęcie kultu Maryi. Artykuł przedstawia najwcześniejszy etap rozwoju kultu maryjnego, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu kultury grecko-rzymskiej.

4

Bractwo Najświętszych Serc Jezusa i Maryi przy kościele parafialnym w Połocku w świetle księgi brackiej z lat 1794–1818

51%

Maziarz A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

issue 25

31-46

5

Manuskrypt ks. Andrzeja Józefa Delerdta jako źródło do początków kultu Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu

51%

Ceynowa T.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2020

|

issue 27

439–457

PL

Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu położone jest obecnie w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Jest jedynym miejscem, w którym czci się nieprzerwanie od ponad 400 lat cudowną Pietę. Początki Skrzatusza sięgają XV wieku. Wówczas powstała tam pierwsza świątynia. Drugi kościół pw. Wniebowzięcia NMP wybudowano w 1572 roku. Poświęcił go sufragan poznański 3 lata później. W wyniku reformacji wcześniejsza samodzielna parafia skrzatuska został włączona jako filia do Wałcza na początku XVII wieku, wyodrębniona ponownie jako samodzielna przez bpa Wojciecha Tolibowskiego w 1660 roku. Obecna świątynia – sanktuarium i bazylika mniejsza – wybudowana została dzięki staraniom Wojciecha Konstantego Brezy pod koniec XVII wieku. Manuskrypt ks. Delerdta jest nieocenionym źródłem dla dziejów początkowych kultu maryjnego w Skrzatuszu. Autor – wikariusz miejscowy w latach 1768–1793 – na podstawie dostępnych źródeł opisał sposób, w jaki cudowna figura dostała się z Mielęcina do Skrzatusza. Niezwykle cenne są informacje o cudach dokonanych za wstawiennictwem Piety Skrzatuskiej. Ks. Delerdt przedstawia ponad 60 takich wydarzeń, podając często personalia obdarowanego, jego pochodzenie, jak i rodzaj doznanej łaski. Ważne jest skonfrontowanie tego źródła z innymi zachowanymi, a niewykorzystanymi archiwaliami. Warte będzie także porównanie XVIII-wiecznego tekstu ze Skrzatusza z innymi podobnymi z tego okresu.

EN

The Shrine of Our Lady of Sorrows in Skrzatusz is currently located in the diocese of Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg). It is the only place where the wonderful Pieta has been worshiped continuously for over 400 years. The beginnings of Skrzatusz date back to the 15th century. Then the first temple was established there. The second church Assumption of the Blessed Virgin Mary was built in 1572. It was consecrated by the Poznan (Poznań) suffragan three years later. As a result of the Reformation, the earlier independent Skrzatusz parish was incorporated as a branch into the town of Walcz (Wałcz) at the beginning of the 17th century, it was separated again as independent by Bishop Wojciech Tolibowski in 1660. The present temple – sanctuary and smaller basilica was built thanks to the efforts of Wojciech Konstanty Breza after the end of the 17th century. Manuscript of Fr. Delerdt is an invaluable source for the early history of the Marian cult in Skrzatusz. The author – local vicar in 1768–1793 described the way in which the miraculous figure got from Mielecin (Mielęcin) to Skrzatusz based on available sources. Information about miracles performed through the intercession of Pieta from Skrzatusz is extremely valuable. Ks. Delerdt presents over 60 such events often giving personal details of the recipient, his origin and the type of grace he suffered. It is important to confront this source with other preserved and unused archives. It will also be worth comparing the 18th-century text from Skrzatusz with other similar texts from that period.

6

Miejsca kultu maryjnego w litewskiej prowincji bazylianów w XVII-XVIII wieku

51%

Wereda D.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2023

|

vol. 30

|

issue 2

194-209

EN

One of the tasks of the Basilian Order of the Lithuanian Province in the 17th and 18th centuries was activity at the places of Marian cult. Thanks to the Basilians' efforts, two venerated Marian images were crowned with papal crowns. The Basilians initiated the practice of celebrating jubilee years and benefited from the indulgence privileges granted by the Holy See. They created visual and musical settings at places which attracted large numbers of pilgrims. Marian places of worship created by the Basilians contributed to the strengthening of the Uniate Orthodox Church community and the integration of the diverse society in the north-eastern areas of the Polish-Lithuanian Commonwealth.

PL

Jedną z form aktywności zakonu litewskiej prowincji bazylianów w XVII i XVIII wieku była praca w miejscach kultu maryjnego. Dzięki zabiegom bazylianów dwa otaczane kultem wizerunki maryjne zostały ukoronowane koronami papieskimi. Bazylianie zainicjowali praktykę obchodów lat jubileuszowych oraz korzystali z nadawanych przez Stolicę Apostolską przywilejów odpustowych. W miejscach gromadzących licznie przybywających pątników tworzyli oprawę wizualną i muzyczną. Miejsca kultu maryjnego kreowane przez bazylianów przyczyniały się do wzmacniania wspólnoty Cerkwi unickiej i integracji zróżnicowanego społeczeństwa na północno-wschodnich obszarach państwa polsko-litewskiego.

7

Geneza i działalność bractw kościelnych w Europie i w Polsce do końca XVIII wieku

51%

Kłopotek R.

Studia Gdańskie

|

2015

|

issue 37

219-233

PL

Początków bractw religijnych należy szukać już w starożytności, kiedy to grupy ludzi grzebały zmarłych w katakumbach. Na zachodzie pierwsze bractwa powstały już we wczesnym średniowieczu (Niemcy, Francja). Do rozpowszechnienia tego typu organizacji przyczynili się benedyktyni. Ich śladem już w XVIII wieku poszedł kler świecki, który do swych wspólnot brackich przyjmował ludzi zasłużonych. W X wieku istniało wiele bractw we Włoszech i to różnych kategorii. Szeregi bractw zasilały nie tylko osoby świeckie, ale i duchowne. W Polsce rozwój bractw zawdzięczamy kulturze francuskiej, a ich początków należy szukać już w XI lub XII wieku. Organizacje brackie w Polsce różniły się składem społecznym, stanowym i zawodowym, a także stawianymi sobie celami, co przełożyło się na różne ich nazwy. Największy jednak rozkwit bractw w Europie i w Polsce przypada na okres nowożytny, kiedy to do każdego odcinka życia społecznego, każdej warstwy społecznej docierały bractwa i każdy niezależnie od płci i wieku znajdował w nich odpowiednie formy przeżyć religijnych i możliwość działalności społeczno – charytatywnej.

EN

The origins of religious brotherhoods should be sought in ancient times, when groups of people buried their dead in the catacombs. In the west, the first fraternities came into being in the early Middle Ages (Germany, France). The Benedictines contributed to the prevalence of this type of organization. In the eighth century, secular clergy followed in their footsteps, taking deserving people into their communities. In the tenth century, there were many fraternities of various kinds in Italy. The ranks of the brotherhoods were fed not only by laymen but also by clergy and religious. In Poland, we owe the development of fraternities to French culture and their beginnings are to be found in the eleventh or twelfth century. Brotherhood organizations in Poland varied in their social composition and included people from different states of life and professions, as well as in their aims. This variety is reflected in their names. However, the fraternities flourished most in Europe and Poland in the modern period, when fraternities penetrated to every segment of social life and layer of society, and everyone regardless of sex and age could find in them appropriate forms of religious experience and opportunities for social and charitable activity.

8

O znaczeniu myślenia kontrfaktycznego w przemianach wschodniorzymskiej religijności wobec serii katastrof epoki Justyniana

51%

Nowak M. H.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2022

|

vol. 52

327-348

EN

In the sixth century, a series of natural disasters struck the Eastern Roman Empire, the most serious of which was the plague that raged from 541 to 542. The contemporary consensus is that Justinian's reign brought a fundamental cultural transformation and, according to Misha Meier's (2016) research, the plague marked a significant caesura in the transition from late antiquity to the Byzantine Middle Ages. The article is based on the assumption that the catastrophic events were a trigger for the transformation of the therapeutic piety, the development of which was conditioned by the ability to project the unreal. The purpose of the paper was to analyse counterfactual projections in rituals created as a response to the disasters besetting in the age of the Emperor Justinian. The author proposes to treat these religious formulas as visualised forms of counterfactual thinking based on the integration of cause and effect, according to the theory of conceptual blending. The article concludes that in case of the 6th century, counterfactual thinking enabled the transformation and development of early mediaeval culture and may have reduced the stress associated with the catastrophic events that affected the society of the Byzantine Empire.

9

Inspiracje kultem maryjnym w twórczości Andrzeja Panufnika

51%

Fabiańska-Jelińska E., Nowak W.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2019

|

vol. 54

|

issue 2

589-596

EN

One of the areas of inspiration idiomatic for Andrzej Panufnik’s work is undoubtedly the sphere of the sacrum. Author of the Symfonia Sacra, as well as Henryk Mikołaj Górecki or Wojciech Kilar, many of his works devoted to the cult of the Mother of God, spread by believers since the 3rd century, when the prayer to the Blessed Virgin arose. In the works: Songs to the Virgin Mary for string sextet, Sinfonia votiva and Prayer to the Virgin of Skempe for solo voice or choir unisono the composer united the personal sphere with the universal sphere - he expressed not only personal feelings and reflections, but also the category of Polishness connected with the cult of Mother of God. However, in the context of Andrzej Panufnik’s religious output, the Marian theme seems to remain an area that remains undiscovered. For this reason, taking into account the composer’s biographical context, it is worth attempting a deeper reflection on the indicated area of inspiration.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie twórczości muzycznej Andrzeja Panufnika inspirowanej kultem maryjnym. Spuścizna kompozytora związana z postacią Matki Bożej (zwłaszcza zaś takie utwory, jak: Modlitwa do Matki Boskiej Skępskiej, Pieśń do Marii Panny) rozważona zostaje z perspektywy biografii twórcy oraz innych jego kompozycji o tematyce religijnej (takich, jak m.in. Koncert fagotowy, Sinfonia votiva). Ponadto w interpretacji wybranej twórczości Panufnika uwzględniony został kontekst kultu maryjnego w Polsce, ukazany z perspektywy historycznej, a także z perspektywy tradycji lokalnej.

10

Bibliografia Sankturarium Matki Jedności Chrześcijan w Świętej Lipce za lata 1618-2018

51%

Sukiennik E.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2019

|

vol. 112

363-395

EN

The Marian sanctuary in Święta Lipka, in the Masurian Lakeland macroregion, is one of the most famous sacred places in Poland. Pilgrims from Poland and from abroad have been coming here since the Middle Ages. People pray to Our Lady of the miraculous painting. They also listen to music that is played on a baroque pipe organ. In 2018, the sanctuary celebrated important jubilees: the 400th anniversary of the protection of the Polish king Sigismund III Waza over the sanctuary; the 125th anniversary of the music school graduation of the composer Feliks Nowowiejski; the 50th anniversary of the crowning of the image of Our Lady by the Polish Primate, Cardinal Stefan Wyszyński and the Archbishop of Kraków, Cardinal Karol Wojtyła. The festive jubilee gave the opportunity to summarize scientific research on the church and monastery of the Jesuits. The author of the bibliography presents what we already know about the sanctuary, and also suggests research areas that have not yet been analyzed by historians.

PL

Sanktuarium maryjne w Świętej Lipce na Mazurach to jedno z najbardziej znanych miejsc pielgrzymkowych w Polsce. Od czasów średniowiecza przybywają tu pielgrzymi z Polski i z krajów sąsiednich, aby modlić się przed słynącym łaskami wizerunkiem Matki Bożej oraz słuchać koncertów muzycznych, które wykonywane są na imponujących organach barokowych. W 2018 roku sanktuarium przeżywało trzy ważne rocznice: 400-lecie oddania Świętej Lipki pod opiekę króla polskiego Zygmunta III Wazy i jego następców, 125-lecie ukończenia świętolipskiej szkoły muzycznej przez Feliksa Nowowiejskiego oraz 50-lecie koronacji obrazu Matki Bożej Świętolipskiej przez prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego oraz metropolitę krakowskiego kard. Karola Wojtyłę. Uroczysty jubileusz stworzył okazję do wielu podsumowań w zakresie stanu badań historycznych nad dziejami kościoła i klasztoru jezuitów. Prezentowana bibliografia usiłuje zebrać to, co już wiadomo na temat sanktuarium, oraz próbuje zasugerować obszary badawcze, które jeszcze oczekują na swoich dziejopisów.

11

Bractwo Najświętszych Serc Jezusa i Maryi przy kościele parafialnym w Połocku w świetle księgi brackiej z lat 1794–1818

51%

Maziarz A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

vol. 25

31-46

12

Komisyjny opis figury Matki Boskiej Hałcnowskiej (dokonany dnia 18 grudnia 1984 r.)

51%

Przybyszewski B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1988

|

vol. 57

156-158

EN

-

13

Rola Matki Boskiej w świetle nauk o rzeczach ostatecznych Jacka Liberiusza

41%

Błoński J.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2018

|

vol. 1 (8)

31-41

EN

In this paper I present Jacek Liberiusz’s sermons and his preaching about the last things (death, last judgment, heaven, hell and purgatory) and the cult of St. Mary. I juxtapose them with the Jean Delumeau’s thesis about the common fear caused by wars, plagues and church’s teaching. Tremendal elements can hardly be found in Liberiusz sermon’s. On the contrary – worldly atrocities or God’s wrath are being mitigated by the infinite mercy and goodness of Virgin Mary. She seems to be the central figure of the cult, even more important than Jesus himself which is characteristic for 17th century polish piety. Sermons by Liberiusz may be an example of more complex and diversed reactions to surrounding cruelty. These atrocities were not necessary replicated in religion, but also in the contact with God people looked for a consolation.

14

Kult Najświętszej Marii Panny w mieście Malbork w średniowieczu

41%

DŁugokęcki W.

Studia Elbląskie

|

2023

|

vol. 24

19-29

EN

The origins and development of the Marian cult in medieval Malbork were not only linked to the Teutonic Order and its Malbork main house, but also to the city. It was probably originally called the city of Saint Mary (civitas Santae Mariae, German: Marienstadt), but this name was eventually replaced by that of the castle (civitas castri Santae Mariae). The parish church also originally bore a Marian invocation, attested in 1416, and the co-patron was most probably St John the Evangelist (1669). A very important element of the Malbork Marian cult was the chapel at the Carriage Gate, also later known as St Mary’s Gate, first mentioned in 1443 and endowed in 1448 by Grand Master Konrad von Erlichshausen. The patronage of this chapel was transferred to the city (1448). The genesis of this foundation is probably linked to an event described in a letter from Malbork craftsmen and suburban residents to the Grand Master dated 24 December 1443. According to the letter’s authors, prayers and petitions addressed to God through the intermediary of the Blessed Virgin Mary saved the suburb, and above all the city itself, from destruction by fire. However, the source records available today do not make it possible to establish whether there was a Marian chapel in the southern suburb of Malbork earlier.

PL

Powstanie i rozwój kultu maryjnego w średniowiecznym Malborku związane były nie tylko z zakonem krzyżackim i jego malborskim domem głównym, ale też z miastem. Zapewne pierwotnie nazywało się ono miastem Świętej Marii (civitas Santae Mariae, niem. Marienstadt), ale ostatecznie nazwa ta została zastąpiona przez nazwę zamku (civitas castri Santae Mariae). Także kościół parafialny nosił pierwotnie wezwanie maryjne, poświadczone w 1416 r., a współpatronem był najprawdopodobniej św. Jan Ewangelista (1669). Bardzo ważnym elementem malborskiego kultu maryjnego była kaplica na Bramie Przewozowej, zwanej też później Bramą Mariacką, wzmiankowana po raz pierwszy w 1443 r., a uposażona w 1448 r. przez wielkiego mistrza Konrada von Erlichshausena. Patronat nad tą kaplicą został przekazany miastu (1448). Geneza tej fundacji wiąże się najpewniej z wydarzeniem opisanym w liście rzemieślników malborskich i mieszkańców przedmieścia z dnia 24 grudnia 1443 r., skierowanym do wielkiego mistrza. W opinii autorów listu modlitwy i prośby kierowane do Boga za pośrednictwem Najświętszej Marii Panny uratowały bowiem przedmieście, a przede wszystkim samo miasto, od zniszczenia przez pożar. Natomiast dostępne dzisiaj wzmianki źródłowe nie pozwalają na ustalenie, czy wcześniej na południowym przedmieściu Malborka znajdowała się kaplica maryjna.

15

Jubileusz 50-lecia koronacji figury Matki Bożej Lipskiej w Lubawie

41%

Galanciak D.

Sympozjum

|

2019

|

issue 1(36)

263-283

PL

Przypadająca w tym roku pięćdziesiąta rocznica koronacji figury Matki Boskiej Lipskiej czczonej na lubawskiej ziemi od XIII wieku skłania do spojrzenia na jej kult. Artykuł opisuje historię kultu Lipskiej Pani począwszy od jego pojawienia się aż do dnia dzisiejszego, przebieg uroczystości odpustowych i koronacyjnych w 1969 roku oraz związane z nią trudności. Zawiera także strukturę pielgrzymów lipskiego sanktuarium, opis figury Matki Bożej Lipskiej oraz patronat z nią związany. Jubileusz koronacji dokonanej przez kardynała Stefana Wyszyńskiego wyraża aktualność wielowiekowego kultu Matki Bożej z Lip.

EN

This year’s 50th anniversary of the Coronation of Virgin Mary’s figure from Lipy, which has been worshipped on the Land of Lubawa since the 13th century, persuades us to think about its cult. The article describes the history of Virgin Mary’s from Lipy cult – from its beginning until now, the course of the indulgence and crowning celebrations in 1969 as well as the difficulties connected with it. It also includes the structure of pilgrims from the Sanctuary in Lipy, the description of the Virgin Mary’s from Lipy figure and its patronage. The jubilee of the celebration of the Coronation performed by Cardinal Stefan Wyszyński shows that the old cult of Virgin Mary from Lipy, near Lubawa is still popular.

16

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny w katechezach Jana Pawła II

41%

Paramuszczak M.

|

2019

|

vol. 28

|

issue 2

173-188

EN

The work presents the analysis of seven papal catecheses delivered during Wednesday audiences in 1996–1997. The Pope points out important events from Mary’s life and refers to the Holy Scripture, documents of universal councils, his pastoral teaching as well as the teachings of his predecessors and of the Church Fathers. The Assumption is presented as an act resulting from the action of God’s Providence and the culmination of the earthly life of the Mother of our Savior. The work is divided into four basic parts. The first one examines Mary’s holiness during her earthly pilgrimage and explains such terms as: Hail Mary, daughter of Zion, full of grace, totally holy. He presents not only God’s intervention in the life of the Mother of Jesus but also in the history of Zechariah and Elizabeth. We can conclude that everything we note about Mary comes from grace and not from merits. We can include here e.g. the Immaculate Conception. The second part introduces us into an old theological discussion concerning the sense of the Mother of God’s death. The Pope says that the Mother of God died because Christ died as well. He poses a question: What sense could the death of the Mother of God have since the death of her Son had salvific meaning? It is interesting to observe the use of the words “could have” in this part of the catechesis which provides some space for a discussion about the participation of Mary in the work of redemption. It is interesting that in the description of the Assumption dogma a word “resurrection” is not used. The third part focuses on the act of Assumption itself. We can see that the truth about the assumption of Mary was noticed in the first centuries due to her maternity and the love connecting the Son and the Mother. Another important factor is to present this dogma in the context of Mary’s participation in the Passion of our Savior. Here one can find many reasons why Mary of Nazareth passed – like her Son – after death to life. The other reason is her Immaculate Conception and the privileges resulting from it. All those elements suggest and facilitate our understanding of the plan of God’s Providence. The fourth part presents Mother of God’s intercession in everyday Christian life, we can see Mary’s role and her cooperation in her Son’s redemptive work. This collaboration is based on the actualization of evangelical virtues: obedience, hope and love under the influence of the Holy Spirit. In the order of grace Mary is John’s mother but also ours. The maternity of Mary encourages us to get to know the Word of God better and gives us courage in our ministry.

17

Początki kultu maryjnego na ziemiach polskich

36%

Kochaniewicz B.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2018

|

issue 33

7-22

EN

This article is an attempt to reconstruct the devotion to the Blessed Virgin Mary at the beginning of the Polish state. Based on the liturgical books and the calendars from the 9th–11th centuries preserved in Polish archives, the form of the Marian devotion in the Poznań diocese was sought. Despite the lack of preserved monuments representing the oldest Polish diocese, it was established that the service to the Blessed Virgin Mary had a liturgical character. The four main feasts in hon- or of the Mother of God, celebrated in the Western Church, were celebrated in Poznań, too. An analysis of the oldest liturgical formularies preserved in Polish and Western archives did not yield satisfactory results. Based on the available monuments, it is not possible to determine the content of the formularies destined for Marian feasts celebrated in Poznań.

18

Pierwsze czasopismo diecezji kieleckiej – „Maryawita”, następnie „Jutrzenka” (1903-1907)

36%

Kwaśniewski A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 114

181-202

EN

The periodical Maryawita was published in the years 1903-1907. The periodical changed its name to “Jutrzenka” in 1906. The change was prompted by the need to separate the periodical from “Mariavites” - a religious faction which was disapproved by Pope Pius X. The Reverend Father Wincenty Bogacki was the editor and publisher of the periodical. He built a nationwide team of authors. The 50th anniversary of the proclamation of the dogma of the immaculate conception of Blessed Virgin Mary was the ultimate reason for the publication of the periodical. In 1906 “Jutrzenka” was published with two supplements “Czytelnia Niedzielna” [Sunday Reading Room] and “Tygodnik Diecezjalny” [Diocesan Weekly]. In the early years the periodical took up the topics of the Marian cult and the worship of the Blessed Sacrament. After the transformation of the year 1905, the periodical modified its publication scope and added social, political and national issues to its content. Members of the clergy, gentry and intelligentsia were the original readers of the periodical’s articles. After the addition of the subject of social issues the number of secular readers increased including peasants and laborers. The subscribers of the periodical were mainly concentrated in the Polish territories annexed by Russia, Austria and Prussia. However, some subscribers came from the European and Asian parts of Russia as well as from the United States. The periodical contributed to the development of clerical publications. It also enabled the clergy to effectively reach the public with theological, national, social and political issues.

PL

W latach 1903-1907 wydawane było czasopismo „Maryawita”. W ciągu 1906 r. czasopismo zmieniło nazwę na „Jutrzenka”. Zmiana była podyktowana potrzebą odróżnienia się od mariawitów – odłamu religijnego potępionego w tym czasie przez papieża Piusa X. Redaktorem i wydawcą czasopisma był ks. Wincenty Bogacki. Stworzył on ogólnopolski zespół autorów. Bezpośrednią przyczyną wydawania czasopisma były obchody jubileuszu 50-lecia ogłoszenia dogmatu Niepokalanego Poczęcia NMP. W roku 1906 wydawano „Jutrzenkę” wraz z dwoma dodatkami – „Czytelnia Niedzielna” i „Tygodnik Diecezjalny”. Czasopismo podejmowało w początkowych latach tematykę kultu maryjnego oraz treści związane z kultem Najświętszego Sakramentu. Po przemianach związanych z rokiem 1905 czasopismo zmieniło tematykę, wprowadzając treści społeczne, polityczne i narodowe. Pierwotnie odbiorcami treści czasopisma byli duchowni, ziemianie i inteligencja. Po wprowadzeniu tematyki społecznej zwiększyła się liczba odbiorców świeckich, w tym chłopów i robotników. Prenumeratorzy czasopisma skupieni byli w zaborze rosyjskim, austriackim i pruskim, ponadto w europejskiej i azjatyckiej części Rosji oraz w Stanach Zjednoczonych. Czasopismo przyczyniło się do rozwoju piśmiennictwa duchownych, którym dało możliwość szerszego dotarcia do społeczeństwa z treściami teologicznymi, narodowymi, społecznymi i politycznymi.

Refine search results

Franz COURTH, Kult maryjny (Marienverehrung), w: Lexikon der katholischen Dogmatik, hrsg. von W. Beinert, Freiburg im Breisgau 1991. Herstellung: Freiburger Graphische Betriebe 1997, s. 359 – 361 (tłumaczenie polskie)

Elementy konstytutywne kultu maryjnego i nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tradycji Kościoła

Maryja jako grecko-rzymski ideał kobiety

Bractwo Najświętszych Serc Jezusa i Maryi przy kościele parafialnym w Połocku w świetle księgi brackiej z lat 1794–1818

Manuskrypt ks. Andrzeja Józefa Delerdta jako źródło do początków kultu Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu

Miejsca kultu maryjnego w litewskiej prowincji bazylianów w XVII-XVIII wieku

Geneza i działalność bractw kościelnych w Europie i w Polsce do końca XVIII wieku

O znaczeniu myślenia kontrfaktycznego w przemianach wschodniorzymskiej religijności wobec serii katastrof epoki Justyniana

Inspiracje kultem maryjnym w twórczości Andrzeja Panufnika

Bibliografia Sankturarium Matki Jedności Chrześcijan w Świętej Lipce za lata 1618-2018

Bractwo Najświętszych Serc Jezusa i Maryi przy kościele parafialnym w Połocku w świetle księgi brackiej z lat 1794–1818

Komisyjny opis figury Matki Boskiej Hałcnowskiej (dokonany dnia 18 grudnia 1984 r.)

Rola Matki Boskiej w świetle nauk o rzeczach ostatecznych Jacka Liberiusza

Kult Najświętszej Marii Panny w mieście Malbork w średniowieczu

Jubileusz 50-lecia koronacji figury Matki Bożej Lipskiej w Lubawie

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny w katechezach Jana Pawła II

Początki kultu maryjnego na ziemiach polskich

Pierwsze czasopismo diecezji kieleckiej – „Maryawita”, następnie „Jutrzenka” (1903-1907)