Search results

1

Renesans myślenia utopijnego i drogi jego transformacji w teorii społecznej początku XXI wieku

100%

Brzeziński D.

Stan Rzeczy

|

2018

|

issue 1 (14) Przyszłość w naukach społecznych

227-247

PL

W niniejszym artykule koncentruję się na przemianach mających miejsce w myśli utopijnej w obecnym stuleciu. Dowodzę, że przekonanie o zmierzchu utopii – szeroko rozpowszechnione zwłaszcza pod koniec XX wieku – można uznać za słuszne tylko w przypadku jednej z jej form. Owa charakteryzuje się dążeniem do stworzenia niezmiennego, doskonałego, a jednocześnie też uniwersalnego ładu, w czym fundamentalną rolę odgrywać mają mechanizmy dyscyplinarne. W opozycji do takich wyobrażeń rozwijają się dziś dynamicznie inne wizje przyszłości, których trzy – w moim przekonaniu najistotniejsze – typy przedstawiam w niniejszym artykule. Jednym z nich są koncepcje „ikonoklastyczne”, których twórcy odstępują od kreślenia szczegółowych planów przyszłego porządku na rzecz transcendowania istniejącej rzeczywistości i wskazywania głównych kierunków potrzebnych zmian. Kolejną stanowią utopie „dionizyjskie”, zorientowane na potrzeby poszczególnych jednostek, a jednocześnie charakteryzujące się permanentną zmiennością. Trzecia grupa to koncepty „retrospektywne” – stanowiące odzwierciedlenie „zwrotu nostalgicznego” – w których przypadku punktem odniesienia dla kreślenia wizji lepszej przyszłości są czasy minione. W artykule dowodzę, że myśl utopijna nie tylko nie ulega dziś upadkowi, ale można wręcz zaobserwować jej renesans, czemu towarzyszy daleko posunięta ewolucja.

EN

In this paper I analyse the transformations that have taken place within utopian thinking since the beginning of the century. I claim that the idea of “the death of utopia” – which was widely discussed at the end of the 20th century – may be considered right in one of its forms only. This particular one is characterized by a will to create a model of an unchangeable, perfect, universal world where the disciplinary mechanism would play a crucial role. In contrast to such ideas some other visions of the future have been developing dynamically in recent years. Three types of such visions – as far as I am concerned the most important ones – are presented in this paper. The first group are iconoclastic utopias that authors withdraw from delineating detailed plans for the future in favor of both emphasising a need to transcend the existing reality and indicating the main directions of the changes. The second group are the “Dyonisian” utopias that are oriented towards the individual needs and are characterized by permanent changeability. The third group are retrospective utopias in which the historical events are the point of reference for creating the visions of better future. I argue that utopian thinking is not only developing these days, but that we are witnessing its reneissance and far-reaching evolution.

2

Wrażliwość wobec psychologizacji życia i kultury ekshibicjonizmu

100%

Cyrek B.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2018

|

vol. 103

|

issue 4

102-110

EN

Rather than being used as an opposite to rationality, sensitivity is here perceived as a cognitive category and a quality that enables a better understanding of both one’s own experiences and social reality. Subjected to psychologization and tyranny of intimacy, post-modern culture seems to have an ambivalent attitude to sensitivity. While understanding and empathy are highly desired values in the ever more individualized society, cultural exhibitionism leads to atrophy of sensitivity and escalation of narcissistic attitudes.

3

O oświatę dorosłych w świetle kultury neoliberalizmu

80%

Kargul J.

Edukacja Dorosłych

|

2013

|

issue 1(68)

EN

The author attempts to convince the reader that certain features of neoliberal culture such as individualism, consumerism or haste in every area of life make an impact on education, including adult education. Adults hardly ever read, and even if they read, they do not always understand what they read, while in the net they search for information rather than knowledge, and sometimes they do not know what they are looking for and “wilfing” occurs. Maybe they look for “a human being”. By making a book available and widespread, one can help to “find another human being”.

PL

W tekście autor stara się przekonać Czytelnika, że takie cechy neoliberalnej kultury, jak indywidualizm, konsumpcjonizm, pośpiech, w każdej dziedzinie życia, wywierają piętno na edukacji – w tym edukacji dorosłych. Człowiek dorosły bardzo rzadko czyta, a jeśli już, to nie zawsze czyta ze zrozumieniem, w „sieci” poszukuje informacji, a nie wiedzy, ale czasami nie wie, czego szuka, pojawia się zjawisko „wilfing.u. Być może szuka „człowieka”. Udostępniając i upowszechniając książkę, można pomóc w „odnalezieniu człowieka”.

4

Polskie quasi-szkoły – ideologiczne tło rodzicielskich inicjatyw edukacyjnych

61%

Wiatr M.

Pedagogika Społeczna

|

2017 (R. XVI)

|

issue 2(64)

183-203

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wstępnych wyników badań jakościowych przeprowadzonych w roku 2014 wśród rodziców organizujących i rozwijających nowe, alternatywne w stosunku do szkół systemowych1, środowiska edukacyjne, tzw. quasi-szkoły (Uryga, Wiatr 2015). Analiza wypowiedzi pochodzących z pogłębionych wywiadów z rodzicami dzieci w wieku szkolnym, którzy ponadprzeciętnie angażują się w poszukiwanie i tworzenie środowisk edukacyjnych dla swoich dzieci, dostarczają materiału skłaniającego do pytań o znaczenie tych działań oraz o ich podłoże – o szerszy kontekst społeczno-kulturowy tych inicjatyw. Zjawisko jest badane na dwóch poziomach. Jeden odpowiada na pytanie – „co tu się dzieje”, drugi zaś na pytanie, „jak to jest możliwe, że dzieje się to, co się dzieje”? Tak sformułowane pytania prowadzą analizę w dwóch kierunkach: pierwszy ukazuje działania rodziców w perspektywie ich krytycyzmu wobec zastanej, acz niedoskonałej rzeczywistości, druga zaś wprowadza krytycyzm wobec krytycznej perspektywy rodziców i pozwala szukać głębiej ukrytych wzorów ich praktyk. Postawa krytyczna i koncepcja ideologii w wydaniu Karla Mannheima i Luisa Althussera stanowią wspólną ramę interpretacyjną obu zarysowanych perspektyw. Pozwalają one rozumieć działania rodziców z jednej strony w kategoriach sprawczości, aktywności i upodmiotowienia wobec zastanych struktur oraz w kategoriach wezwania przez neoliberalną ideologię (althusserowskiej interpelacji) z drugiej strony. Artykuł zamykają pytania o znaczenie quasi-szkół dla szkolnictwa w Polsce rozpięte między potencjalną zmianą i rozwojem polskiej szkoły systemowej a potencjalnym jej demontażem.

EN

The purpose of this article is to present and discuss the preliminary results of qualitative research conducted in 2014 among parents who organize and develop new, alternative to public schools – educational environments of so called quasi-schools (Uryga and Wiatr 2015). Analysis of in-depth interviews conducted with parents of school-aged children – who are extraordinarily involved in seeking and creating educational environments for their children, inspire questions about the importance of these activities and their background – their broader socio-cultural context. The phenomenon is examined at two levels. The first is the level of “what is going on here?”, the second is the level of “how it is possible that this is happening?” These questions are analyzed in two directions – one shows the parents’ actions in the perspective of their criticism of the existing but imperfect reality, and the other introduces criticism of the parents’ critical perspective and allows to seek deeper hidden patterns of their practices. The critical attitude and ideology concept as understood by Karl Mannheim and Luis Althusser provide a common interpretative framework for both perspectives. They allow to understand the activities of parents, in terms of agency, activity and empowerment against existing structures on the one hand, and in terms of being called/ summoned by neo-liberal ideology (Althusser’s interpellation) on the other. The article concludes with questions discussing the importance of quasi-schools for education in Poland which open the field between potential change and development of the incumbent public educational system and its potential dismantling.

Refine search results

1 Edukacja Dorosłych

1 Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

1 Pedagogika Społeczna

1 Stan Rzeczy

1 Brzeziński D.

1 Cyrek B.

1 Kargul J.

1 Wiatr M.

2 2018

1 2013

Renesans myślenia utopijnego i drogi jego transformacji w teorii społecznej początku XXI wieku

Wrażliwość wobec psychologizacji życia i kultury ekshibicjonizmu

O oświatę dorosłych w świetle kultury neoliberalizmu

Polskie quasi-szkoły – ideologiczne tło rodzicielskich inicjatyw edukacyjnych