Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  language norm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Particularidades gramaticales del portugués brasileño en relación con la norma linguística estándar

100%
Gurevich D.
Concordia Discors vs Discordia Concors: Researches into Comparative Literature, Contrastive Linguistics, Cross-Cultural and Translation Strategies
|
2021
|
vol. 16 (Semanticity, Alterity, Creativity: Building on Eugenio Coseriu’s Legacy (II))
132-154
EN
The Brazilian variant of Portuguese, which shares the grammatical system with other national variants of Portuguese, among which European Portuguese in the first place, has a number of distinctive features that manifest themselves regularly and concern the realization of basic grammatical oppositions. The reason for these features to emerge is to be found in the specific way in which Brazilian society was developing across history and in the sociolinguistic factors underlying the formation of Brazilian Portuguese. The present paper singles out twelve grammatical structures that convey basic categorial meanings (number and person in pronouns and verbs, voice), as well as syntactic structures that show changes in government models, in the form and position of clitics and in certain syntactic patterns of emphasis. These structures deviate from the codified norm but are widely present in different registers of Brazilian Portuguese, both in spoken language and in writing. Their status has been assessed differently by normative-rescriptive grammars of Portuguese, on the one hand, and by descriptive grammars, on the other hand. The wide presence of such deviations means that it is necessary to study how they fit in with the codified norm and, probably, reconsider the criteria for its definition.
2

Norma a wariancja frazeologiczna w języku polskim oraz serbskim

100%
Jaroszewicz H.
Slavica Wratislaviensia
|
2012
|
vol. 156
93 - 110
EN
The study presents a phenomenon of variance among phraseological units in Polish and Serbian. This paper is based on the analysis of language material collected in recent Serbian and Polish phraseological dictionaries. In both languages phraseological variants can be divided into five categories: spelling variants, prosodic, phonological, morphological, and syntactic. It seems that the images of phraseological variance in Serbian and Polish language are very similar. In both languages phraseological variance is most common within the syntactic level, while the spelling variants are very infrequent. It is worth noting that exemplifications of a majority of variance categories can be found both for Serbian and for Polish.
3
Publication available in full text mode
Content available

Standardization of the Silesian Language: The Current Status and Prospects for Development

100%
Jaroszewicz H.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2023
|
vol. 30
|
issue 1
57-69
EN
At the beginning of the 20th century, a discussion on the status of the Silesian ethnolect emerged in Poland. Several years ago, the creative and language activist circles advocating for the linguistic autonomy of Silesian initiated actions aimed at the description and codification of the Silesian language. Among the many published works, only the few-page Wstępne zasady pisowni śląskiej (Preliminary Rules of Silesian Orthography) from 2009 and Gōrnoślōnski ślabikŏrz from 2010 can be considered valuable studies that had a real impact on the development of Silesian literature in the second decade of the 20th century. The relatively general normative decisions presented in these works are revised and extensively expanded in Zasady pisowni języka śląskiego (Rules of Silesian Language Orthography) from 2022. This monograph, which codifies not only Silesian orthography but also elements of grammar and vocabulary, can serve as a foundation for further activities towards the complete standardisation of the Silesian language.
4
Content available remote

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku

88%
Osiewicz M.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2014
|
vol. 21
|
issue 1
75-94
PL
The article is a continuation of studies concerning textual differences in distribution of variant phonetic forms. The analysis covers the forms being a part of four variances: jestli // jesli, -mdl- // -mgl-, miedzy // między and -mieszk- // -mięszk-. Different textual distribution of the studied forms proved to be significant – not only revealed the segmentation of text known from previous analysis (graphical and phonetic), but also 3 new, previously unknown text boundaries extending between the columns 510/511, 591/592 and 612/613. The strongest relationship with the job of a compositor is indicated by textual repartition of forms belonging to two variances: miedzy // między i jestli // jesli. With regard to the analysed forms the central part Cresc is most standardized, contained in the columns 138-384, whereas the most progressive (containing the greatest number of progressive variants) – is the section of text including the columns 381a–R10v. The completed study has also demonstrated that the boundary between the cluster Q and R established by Kazimierz Piekarski on the basis of a typographical analysis is also the boundary of occurrence of certain phonetic phenomena.
5
Content available remote

Wen heiratete Ödipus? : Perspektivenprobleme der Sprachnormenforschung

88%
Gloy K.
Slovo a slovesnost: časopis pro otázky teorie a kultury jazyka (Slovo a slovesnost: A journal for the theory of language and language cultivation)
|
2016
|
vol. 77
|
issue 1
3-22
EN
The perspective from which an object is perceived is methodologically relevant. The present paper illustrates this for (language) norms by means of some particularly controversial alternative perspectives (sections 2–5). The selection of these alternative perspectives follows prominent sociolinguistic controversies of the past years (which admittedly still lack systematisation). The insights gained are used in discussing a potential empiricity of language norms (section 6), and they are applied to the “linguistic standard” (here: Standard German) as the classic topic of linguistic reflection about norms (section 7). The basic theoretical position is that norms are social and thus intentional facts which can be adequately analyzed only in action and discourse theory approaches of sociolinguistics – as a theory and analysis of language practice (which is still a desideratum).
CS
Perspektiva, z níž je nahlížen předmět výzkumu, je metodologicky relevantní. Článek ilustruje tuto tezi na (jazykových) normách pomocí několika proti sobě stojících alternativ: perspektiva účastníka/pozorovatele, nahlížení norem z mikroroviny/makroroviny, norma jako skutečnost prostá/institucionální a normy jazykově imanentní/externí. Tyto perspektivy se promítají do empiričnosti norem, zvláště pak norem spisovného jazyka (standardu). Normy jsou pojímány jako intersubjektivně existující obsahy vědomí s regulativní funkcí. Regulativní účinek norem se vztahuje jak na (opakovatelné) užívání jazyka, tak na jazyková očekávání. Proto nejsou normy jakožto deontické obsahy vědomí samy empiricky bezprostředně přístupné, nýbrž vyvoditelné interpretací až z empiricky doložitelného jednání (typicky z interakcí) aktérů. Pravidelnost jednání resp. užívání jazyka nedokazuje přímo normy. Otázka normativních účinků fakticity (vysokých frekvencí, opakování a pravidelností) je rovněž problém interpretativní. Článek upozorňuje na to, že normativnost lze adekvátně zkoumat pouze v rámci kvalitativní metodologie.
6
Publication available in full text mode
Content available

Вызовы современному русскому литературному языку

87%
Медведев В.
Studia Rossica Posnaniensia
|
2020
|
vol. 45
|
issue 2
EN
The article is devoted to the study of some active processes affecting the system of the modern Russian language. The result of the study is the identification of factors that negatively affect the dynamics of the Russian language, which are presented in socio-political and linguistic aspects. The socio-political reasons are caused by the active reduction of the Russian-language information space in the near and far abroad area under the influence of the collapse of the Soviet Union. Unsuccessful phenomena in the current state of the Russian language consist in the intentional violation of the language norms in the Internet space, the substitution of normative vocabulary for meaningfully and stylistically belittled expressions of rural life, the clogging of the Russian literary language with words and verbal turns of slang origin, the dissemination of obscene vocabulary, the saturation of the language with words and expressions of foreign origin, and the unjustified euphemization of speech, leading to the erosion of the meaning of words. The general conclusion is the need for the serious efforts of the whole society against the simplification and the purity of the Russian literary language.
7

Poprawne vs. właściwe użycia języka. Uwagi w kontekście Słownika właściwych użyć języka

75%
Zdunkiewicz-Jedynak D.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 2
5-16
PL
Autorka proponuje, by pojęcie poprawności językowej zostało zastąpione pojęciem właściwego użycia języka. Ocenie w tym ujęciu poddawany jest element językowy (znaczenie, forma, konstrukcja) w konkretnej wypowiedzi, w danych okolicznościach komunikacyjnych, a nie w oderwaniu od nich – w sposób bezwzględny. W praktyce w słownikach ortoepicznych ten aspekt jest pomijany albo rozstrzygnięcia w tej kwestii bywają arbitralne, w efekcie ocena ma charakter uniwersalny (bez odniesienia do kontekstu). W świetle dostępnych reprezentatywnych korpusów tekstowych można dziś dokładnie określić zakres możliwych ograniczeń w występowaniu wyrazów, ich znaczeń, konstrukcji, form, połączeń. Zadaniem językoznawcy popularyzującego kulturę języka jest możliwie najdokładniejszy opis wspomnianych ograniczeń, przez zbudowanie ich profilu stylistycznego, chronologicznego, środowiskowego, dziedzinowego, grzecznościowego itp.
EN
The author proposes that the notion of correctness would be replaced with the notion of proper language use. In this approach, the linguistic element (meaning, form, structure) is assessed in a specific statement, in given communicative circumstances, and not in isolation – in an absolute manner. In practice, in orthoepic dictionaries, this aspect is actually omitted or the decisions on this issue are sometimes arbitrary, and as a result, the assessment is universal (without being dependent on the context). In the light of the available representative text samples, we are able today to precisely define the scope of possible limitations in the occurrence of words, their meanings, structures, forms and combinations. The role of a linguist who popu-larizes the culture of language is to describe the aforementioned limitations as precisely as possible, by building their profile (stylistic, chronological, environmental, domain, politeness, etc.).
8
Content available remote

Norma językowa w kontekście kontaktów językowych

75%
Mańczak-Wohlfeld E.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2017
|
vol. 73
211-220
PL
Celem artykułu jest przedstawienie rozmaitych rodzajów wpływu języka angielskiego na polski. W większości wypadków wpływ ten nie narusza normy językowej polszczyzny. Wyjątkiem są wykrzykniki wyrażające emocje oraz pewne struktury syntaktyczne.
EN
The aim of the article is to present different types of influence of English on the Polish language. In most cases this impact does not violate the norm of Polish. Certain interjections that refer to emotions as well as some syntactic structures constitute exceptions.
9
Publication available in full text mode
Content available

Die Routiniertheit des Sprachgebrauchs am Beispiel kollokativer Verbindungen

71%
Księżyk F.
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
|
2014
71-91
PL
Komunikacja językowa polega w większej mierze, niż dotąd zakładano, na zrutynizowanym użyciu języka. Jako typowy przykład wciąż powtarzanych sformułowań posłużyć mogą kolokacje. Z jednej strony współwystępowanie pewnych kombinacji wyrazowych uwarunkowane jest rzeczywistością pozajęzykową, z drugiej jednak kolokacje stanowią typowe dla danego języka, skonwencjonalizowane zjawiska z zakresu normy językowej. Artykuł przedstawia najistotniejsze cechy kolokacji w odniesieniu do języka polskiego i niemieckiego.
EN
Language communication is more based on routine language use than it has been assumed so far. Collocations can serve as examples of constantly repeated phrases. On the one hand the co-occurrence of some word combinations is determined by extralingual reality but on the other hand collocations are typical and conventional for a given language phenomena belonging to the language norm. The current paper discusses the most essential criteria of collocations in reference to the German and Polish languages.
DE
Die sprachliche Kommunikation beruht stärker als bisher angenommen auf einem routinemäßigen Sprachgebrauch. Als typisches Beispiel für wiederkehrende Formulierungen lassen sich Kollokationen anführen. Einerseits handelt es sich hierbei um Wortkombinationen, die durch die außersprachliche Realität bedingt sind, die andererseits aber auch einzelsprachspezifisch, konventionell sein können und Erscheinungen der Sprachnorm darstellen. Im vorliegenden Beitrag werden die wesentlichen Merkmale von Kollokationen diskutiert, und zwar in Bezug auf das Sprachenpaar Deutsch-Polnisch.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wielkie problemy mikrojęzyka

63%
Walczak-Mikołajczakowa M.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2021
|
issue 21
295-303
EN
The article contains a review of Marinela Mladenova’s book Банатски български книжовен език в контекста на славянската микролингвистика. История, динамика на нормата и езикови политики, the author of which focuses on the normalization and development of the language norms of the Bulgarian minority living in Banat. The literary language of the Banat Bulgarians has the status of an island language because it has been used by the Catholic community for over two hundred years living outside their homeland, in a foreign linguistic environment. It developed its own literary norm through time, mostly under the influence of Croatian, Romanian, and Hungarian, and is now regarded a micro-language. Marinela Mladenowa’s book, as well as the accompanying article, discuss the political and societal reasons that influenced the development of this standard.
PL
Artykuł zwiera recenzję książki Marineli Mladenovej Банатски български книжовен език в контекста на славянската микролингвистика. История, динамика на нормата и езикови политики, której autorka skupia się na normalizacji i rozwoju norm języka bułgarskiej mniejszości zamieszkującej Banat. Literacki język Bułgarów z Banatu ma status języka wyspowego, gdyż posługuje się nim katolicka społeczność od ponad dwustu lat żyjąca poza ojczyzną, w obcym otoczeniu językowym. Z czasem – w dużej mierze pod wpływem języka chorwackiego, rumuńskiego i węgierskiego – rozwinął własną normę literacką i uznawany jest dziś za mikrojęzyk. Książka Marineli Mladenowej, a w ślad za nią także niniejszy artykuł dotyczą czynników politycznych i społecznych, które oddziaływały na rozwój tej normy.
11

Przemiany form dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników męskich miękkotematowych w ciągu XX wieku (wstępne badania korpusowe)

63%
Siuciak M., Liberek J.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 4
45-59
PL
Artykuł dotyczy istotnego w XX wieku problemu fleksyjnej niestabilności form dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników męskich miękkotematowych, przejawiającej się w rywalizacji dwóch końcówek: -ów oraz -i /-y. W celu empirycznego opisu zjawiska wybrano 20 leksemów reprezentujących tego typu rozchwianie. Podstawę materiałową rozważań stanowi wiele tysięcy form wyrazowych odnotowanych w źródłach drukowanych i wyszukanych dzięki innowacyjnemu programowi FBL Risercz. Dokładne analizy pozwoliły autorom stwierdzić, że zmiany w zakresie dopełniacza wyodrębnionych rzeczowników uzależnione były od ich budowy morfologicznej i pochodzenia, a opisane zjawisko wpisuje się w szerszy proces zastępowania dawniejszej końcówki -ów przez innowację -i/-y, trwający od XVIII wieku. Porównanie wyników badań materiałowych z zaleceniami najważniejszych w XX w. słowników poprawnościowych umożliwiło autorom stwierdzenie, że wydawnictwa te są w dużym stopniu zachowawcze i wręcz hamują naturalny rozwój językowy.
EN
The article deals with the problem of inflectional instability in the genitive plural forms of soft-stem masculine nouns, manifested in the rivalry between two endings: -ów and -i/-y and relevant to the 20th century. In order to describe the phenomenon empirically, 20 lexemes representing this type of variability were selected. The material for the considerations is constituted by thousands of inflected word forms recorded in printed sources and retrieved thanks to the innovative FBL Risercz programme. Careful analysis allowed the authors to conclude that changes in the genitive of selected nouns depended on their morphological structure and origin, and that the studied phenomenon is part of a broader process of replacing the former ending -ów by the innovation -i/-y, occurring since the 18th century. Comparing the results of research with the recommendations of the most important prescriptive dictionaries of the 20th century made it possible to conclude that these publications are largely conservative and even inhibit the natural development of language.
12
Publication available in full text mode
Content available

Zmiana – ewolucja – rewolucja. O języku, normie i metodach na przykładzie rekcji dopełniaczowej czasownika polskiego

63%
Wiśniewiecka-Brückner K.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2016
|
vol. LXII
191-202
PL
Digitalizacja zasobów językowych umożliwia przeprowadzanie badań nad językiem na niespotykaną dotąd skalę. Komputerowe bazy językowe i nowoczesne oprogramowanie w postaci analizatorów tekstu różnego typu (semantycznych, morfosyntaktycznych i innych) wykorzystują w swoich badaniach zarówno językoznawcy deskryptywiści, jak i przedstawiciele lingwistyki preskryptywnej. Artykuł oferuje analizę aktualnej sytuacji badawczej uzusu językowego i normy językowej, uwzględniając nie tylko literaturę normatywną, lecz także obszerne studia deskryptywne, w celu wskazania konieczności syntezy obustronnej recepcji i wzajemnego uwzględniania wyników badań wymienionych gałęzi językoznawstwa w procesie aktualizacji standardu językowego, jak też konieczność sprecyzowania użycia kryterium kwantytatywnego w działaniach związanych z prognostyką rozwoju normy. Artykuł ogranicza się do schematycznego i egzemplarycznego przedstawienia obszaru rekcji dopełniaczowej czasownika polskiego.
EN
The digitization of language resources enables to explore natural languages in a previously unprecedented scale. In their research descriptive linguistic researcher as well as prescriptive linguists make use of computer based language resources and modern software in the form of text analyzers of various types (semantic, morphosyntactic). The article offers an analysis of the current research situation on language use and language norm taking into consideration not only normative linguistic literature, but also extensive descriptive language studies to indicate the necessity for synthesis of mutual reception and mutual consideration of research results of both linguistic research areas in the process of the actualizing language standard, as well as the need to clarify the application of quantitative criterion in development of standard prognosis related activities focusing schematic and exemplary the genitive government of the polish verb.
13
Content available remote

Wykorzystanie metod i wyników badań historycznojęzykowych w ustalaniu współczesnej normy językowej

63%
Siuciak M.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2017
|
vol. 73
131-142
PL
Artykuł podejmuje problem relacji między takimi pojęciami jak norma językowa i uzus – obydwie te kategorie wiąże autorka z realizacją tekstową. Ustaleniu współczesnej normy, którą nie do końca odzwierciedlają wydawnictwa normatywne, zazwyczaj subiektywne i nienadążające za zmianami językowymi, mogą służyć badania statystyczne, rejestrujące rzeczywiste użycia tekstowe. W tym celu można się posłużyć metodami znanymi z prac historycznojęzykowych, w których oblicza się udział poszczególnych wariantów w tekstach i przyjmuje się, że kiedy wariant używany jest na poziomie 95% uzyskuje status normy. Pozwoliłoby to usunąć z wydawnictw poprawnościowych warianty rzadkie, zaciemniające obraz zmian językowych. Wiedza historycznojęzykowa pozwala także ujrzeć zachodzące obecnie przekształcenia na tle procesów i tendencji językowych trwających od stuleci, zmierzających zazwyczaj w określonym kierunku.
EN
The article seeks to examine the relation between language norm and usage, which are both linked to textual realization. The modern norm is not always reflected in prescriptive publications, which are usually subjective and out of touch with language changes. However, statistical research that registers actual textual usage may help establish it. In order to do so, methods normally used in historical linguistics can be employed. They allow us to calculate the distribution of each variant in a text and state that when one of them reaches 95%, it is given the status of the norm. This would make it possible to eliminate rare variants from prescriptive dictionaries, as they obscure the picture of language changes. The insight into historical linguistics also enables us to see the present-day transformations against the background of language processes and tendencies that have been going on for centuries and that usually develop towards a clear goal.
14
Publication available in full text mode
Content available

To pewnie jakiś rablador pisał - o funkcjach odstępstw od normy językowej w dyskursie internetowym

63%
Jachimowska K.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2022
|
vol. 56
93-104
EN
The article seeks to examine the functions of linguistic errors disseminated on the Internet and the network of their connections. The paper answers the question about the value carried by non-normative communication practices which are conscious and functional. The starting point for the analysis was one linguistic error. The selected scientific method (case study) aims to resolve the previously formulated research problems and describe the selected fragment of the Internet space. The work explores the phenomenon of mutual network relations with their exemplifications which are contextually involved. The qualitative analysis showed various functions of deliberate violation of the norm. The discussed examples of non-normative communication practices, being a reaction to an “obvious clerical error”, served an ironic and/or humorous wordplay and an indirect illustration of the minister’s actions. They were also used as a criticism, provocation and metalinguistic reflection. They were aimed at drawing the recipient’s attention to the linguistic norm and the need to respect it.
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na funkcje błędów językowych rozpowszechnianych przez internet, wskazanie na sieć ich powiązań oraz odpowiedź na pytanie, jakie wartości niosą ze sobą nienormatywne zachowania komunikacyjne, które są świadome i funkcjonalne. Punktem wyjścia rozważań uczyniono jeden błąd językowy, a wybrana metoda naukowa (studium przypadku) ma na celu rozwiązanie sformułowanych wcześniej problemów badawczych i opis wybranego wycinka internetowej przestrzeni. Przedmiotem badań jest zjawisko wzajemnych relacji sieciowych wraz z ich egzemplifikacjami uwikłanymi kontekstualnie. Analiza jakościowa wskazała na różne funkcje świadomego naruszenia normy. Omówione przykłady nienormatywnych zachowań komunikacyjnych, będące reakcją na „oczywisty błąd pisarski”, służyły zabarwionej ironicznie lub/i humorystycznie grze słownej, refleksji metajęzykowej, pośredniej charakterystyce działań ministra i jej krytyce, prowokacji, zwróceniu uwagi odbiorcy na normę językową i konieczność jej przestrzegania.
15
Content available remote

Предикативное слово 'было' в современном русском языке. Норма выражения и границы нормы

63%
ШАПОШНИКОВ В. Н.
Studia Rossica Gedanensia
|
2015
|
issue 2
60–72
RU
Норма есть действительный показатель системы языка и место и роль единицы в языковой организации, воплощающейся каждой единицей в ее имманентной сущности и данности как фундаментальных качеств знака. Для типологического ряда знаков актуален вопрос о том, где и в чем именно отличие нормы языкового явления от не-нормы. Границы нормы определяются как сфера действия языковой единицы и пределы знака. Отмечаются аспекты нормы. В языковой структуре предикаты с осложняющим словом «было» и парадигматически соотнесенные средства выражения выдвигаются как объект специального рассмотрения, важный в плане развертывания мысли и развития связной речи. Анализируется лексическая, морфологическая и синтаксическая специфика предикативного выражения в их взаимосвязи. Фиксируются речевые изменения и их системно-структурные основания. Определяется норма языковой системы, новообразования и границы нормы.
EN
The norm constitutes a real indication of the language system and of the place and function of a unit in the structure of the language, which manifests itself in each unit in its immanent essence as fundamental feature of the sign. To a typological series of signs the question where and how the differences between a norm and its absence manifest themselves remains open. The boundaries of the norm are defined as the scope limit of a language unit and a sign. Attention has been paid at the aspects of the norm. Predicates with the complicating word 'bylo' demand special consideration as an important object in respect of the expansion of thought and development of coherent speech. Lexical, morphological and syntactic features specific of predicative expressions are analyzed in their different connections. The linguistic changes of 'bylo' and their systemic-structural foundations are accounted for. The norm of the language system, innovations and the boundaries of norm are defined.
16
Publication available in full text mode
Content available

SPRACHNORM UND SPRACHVARIETÄTEN ALS MESSKRITERIEN DER PRÄSENTATIONSFUNKTION DER ÄUSSERUNG IM FACHTEXT

51%
SZUBERT R.
Comparative Legilinguistics
|
2011
|
vol. 5
111-124
PL
W niniejszym artykule zajmuję się zagadnieniem wariancji w użyciu języka i jego konsekwencjami dla przekazywanego w danej formie znaczenia ze szczególnym uwzględnieniem funkcji prezentacyjnej wypowiedzi. Wychodzę z założenia, że pomiędzy strukturą języka w zakresie leksykalnym, jej stabilnością oraz warunkami jej zaburzenia i jego konsekwencji oraz strukturą społeczną istnieje pewna wzajemna zależność. Metodą pozwalającą na zaobserwowanie tej wzajemnej zależności może być moim zdaniem analiza wypowiedzi, tzn. analiza jednostek komunikacyjnych, które oceniane są pod kątem celu porozumienia, a nie jak zdania pod kątem ich poprawności. Spośród funkcji znaczenia wypowiedzi interesuje mnie szczególnie funkcja prezentacyjna oraz to, jakie formy przyjmuje ona w procesie komunikacji. W pracy dydaktycznej podjąłem próbę podbudowania istniejących założeń teoretycznych materiałem empirycznym. Temu celowi służył eksperyment, który przeprowadziłem ze studentami germanistyki w Instytucie Germanistyki na Uniwersytecie Wrocławskim.
EN
This paper deals with the issue of variants in language use and its consequences for the meaning transfer. Special attention shall be paid to the presentative function of an utterance. The author assumes that there is a sort of interrelation between the lexical language structure, its stability, conditions for its disfluencies and consequences resulting therefrom as well as langauge social funcion. A method which may be used to observe this interrelation may be the utterance analysis (the analysisi of communication units focused on their communication aim and correctness). The author presents the results of an experiment carried out among the students of German studies at the University of Wroclaw.
DE
In diesem Beitrag wird auf die Problematik der Varietät in der Sprachverwendung und ihre Auswirkungen auf die in einer Äußerung (Form) zu transportierenden Bedeutungen eingegangen. Dabei wird die Präsentationsfunktion der Sprache in den Vordergrund gerückt. Ich gehe von der Annahme aus, dass zwischen Sprachstruktur insbesondere im lexikalischen Bereich, ihrer Stabilität sowie den Bedingungen für ihre Aufhebung und deren Folgen, und der sozialen Struktur eine Kovariation besteht. Eine Methode zur Beobachtung dieser Kovariation kann meiner Meinung nach die Analyse von Äußerungen sein, also von kommunikativen Einheiten, die nach ihrem Verständigungszweck und nicht wie die Sätze nach ihrer Korrektheit zu bewerten sind. Unter den Bedeutungsfunktionen der Äußerungen interessiert mich besonders die Präsentationsfunktion und die Frage, welche sprachliche Form sie im Kommunikationsprozess annimmt. In meiner didaktischen Praxis unternahm ich den Versuch, die bestehenden theoretischen Vermutungen mit empirischen Belegen zu untermauern. Diesem Zweck diente das Experiment, das ich während des Übersetzungsunterrichts mit den Germanistikstudenten im Institut für Germanistik an der Universität Wrocław durchführte.
17
Content available remote

Status i granice normy językowej w świetle lingwistyki funkcjonalnej

51%
Kiklewicz A.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2017
|
vol. 73
65-80
PL
Przedmiotem artykułu jest norma językowa w ujęciu lingwistyki funkcjonalnej. Norma jest traktowana jako zjawisko ambiwalentne, któremu przysługuje zarówno arbitralność, jak i funkcjonalność (adaptacyjny charakter). Za cechy funkcjonalne jednostek normatywnych uznaje się m.in. izomorfizm planu treści i planu formy, jak również minimalizację form alternatywnych. Z punktu widzenia lingwistyki funkcjonalnej norma stanowi jedno ze znaczeń funkcji stylistycznej jednostek językowych (krytycznie ocenia się natomiast substancjalne ujęcie normy). Osobno jest uwzględniany zakres określenia i zakres znaczenia tej funkcji. Do opisu normy, a przede wszystkim jej dywersyfikacji służą cztery parametry: aksjologiczny, desygnacyjny, habitualny i funkcjonalny. Pozwala to na przedstawienie kilku poziomów substandaryzacji normy językowej.
XX
The article discusses language norm from the perspective of functional linguistics. Language norm is treated as an ambivalent phenomenon, which is characterized by arbitrariness as well as by functionality (adaptability). The author considers the isomorphism of the content plan and the form plan as well as the minimization of the alternative forms to be the functional qualities of normative units. From the point of view of functional linguistics, language norm is one of the meanings of the stylistic function of linguistic units (the substantive interpretation of the norm is treated critically). The scope of definition and the scope of meaning of the normative function are treated separately. Four parameters: axiological, designative, habitual and functional, are used in the description and, most of all, diversification of language norm. This allows to present several levels of the substandardization of language norm.
18
Content available remote

Norma językowa w polszczyźnie historycznej

51%
Luto-Kamińska A.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2017
|
vol. 73
143-160
PL
W artykule przedstawiono dwa podejścia do normy językowej – w odniesieniu do polszczyzny nam współczesnej oraz do języka doby renesansu. Wiedzę poprawnościową dotyczącą języka, którym się na co dzień posługujemy, czerpiemy z licznych prac o charakterze normatywnym oraz własnego wyczucia językowego. W odniesieniu do polszczyzny historycznej brakuje nam takiej właśnie intuicji, nie dysponujemy też odpowiednimi poradnikami poprawnościowymi dotyczącymi języka okresu nas interesującego. Wśród tekstów z XVI wieku znajdziemy jednak nieliczne sądy na temat ówczesnej poprawności językowej. Pewne wnioski okazują się zaskakująco bliskie tym nam współczesnym.
EN
The paper presents two approaches to language norm with reference to contemporary Polish and the Polish of the Renaissance era. As for the language we use every day, we draw our knowledge of language correctness from plentiful normative works and from our own linguistic intuition. But as far as historical Polish is concerned, we do not have such linguistic intuition, and no proper language correctness handbooks concerning the language that was spoken in the period under discussion are available. Nevertheless, a few judgements on language correctness in 16th-century texts can be found. Some conclusions turn out to be surprisingly similar to those that can be drawn with respect to the language of our time.
19
Publication available in full text mode
Content available

Titles of sports videoblog episodes - their structure, functions and methods of influencing viewers

51%
Kacperska B.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2022
|
vol. 56
269-282
EN
The subject of the article are the titles appearing in online videos - sports vlogs run by Polish journalists on YouTube. The research was prepared using the perspective of medioonomastics. It confirms that titles are created in accordance with the basic principles formulated by copywriters and Internet marketing specialists. The results of the analysis are presentation of the structure of the titles of sports vlogs episodes, description of the most frequently used methods of influencing the recipient by youtubers and an indication of the basic functions of the discussed element.
PL
Przedmiotem opracowania są tytuły występujące w internetowych komunikatach audiowizualnych, czyli wideoblogach sportowych prowadzonych przez polskich dziennikarzy w serwisie YouTube. Badania, w których wykorzystano perspektywę medioonomastyczną, potwierdzają, że tego typu nazwy są redagowane zgodnie z podstawowymi zasadami formułowanymi przez copywriterów i specjalistów do spraw marketingu internetowego. Rezultatami analiz są: przedstawienie struktury tytułów odcinków wideoblogów sportowych, zaprezentowanie najczęściej wykorzystywanych przez nadawców sposobów oddziaływania na odbiorcę oraz wskazanie podstawowych funkcji omawianego elementu.
20
Publication available in full text mode
Content available

Normy poprawnościowe dotyczące leksyki religijnej jako przedmiot zainteresowania korektorów i redaktorów językowych

51%
Ginter J.
Język - Szkoła - Religia
|
2021
|
vol. 16
7-20
EN
The article presents problems of correctness in the field of religious vocabulary reported by editors and proofreaders who are members of a self-help group on Facebook. On the basis of these questions (expressed in posts) and the answers to them (comments), there were drawn conclusions about the knowledge (by editors) of linguistic norms and their sources, ways of solving the linguistic diffi culties and the attitude of editors to religious language and religious lexis.
PL
W artykule przedstawiono problemy poprawnościowe z zakresu słownictwa religijnego, jakie zgłaszają redaktorzy i korektorzy będący członkami samopomocowej grupy na Facebooku. Na podstawie tych pytań (wyrażonych w formie postów) i odpowiedzi na nie (komentarzy) wyciągnięto wnioski dotyczące znajomości norm językowych i ich źródeł wśród redaktorów, sposobów radzenia sobie z trudnościami językowymi oraz stosunku redaktorów do języka religijnego i leksyki religijnej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.