Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  latynizmy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Magister, mistrz, majster – o drogach przenikania wyrazów łacińskich do polszczyzny

100%
Jaśińska K., Piwowarczyk D. R.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2019
|
vol. 75
45-58
PL
Niniejszy artykuł porusza kwestię dróg przenikania wyrazów łacińskich do polszczyzny. Za egzemplum rozważań przyjęto łaciński wyraz magister. Stanowi on źródło siedmiu wyrazów funkcjonujących w języku polskim: magister, mistrz, majster, maestro, metr, mister, master. Każdy z podanych rzeczowników został zapożyczony do polszczyzny poprzez pośrednictwo różnych języków. W artykule przedstawiono pochodzenie łacińskiego wyrazu magister, jak również omówiono jego odpowiedniki w języku polskim w postaci pożyczek bezpośrednich (magister, maestro, metr) oraz pośrednich (mistrz, majster, master, mister). W rozważaniach nad poszczególnymi wyrazami zwrócono uwagę zarówno na medium, przez które dany wyraz przeniknął do polszczyzny i czas jego pojawienia się w polszczyźnie, jak również na adaptację fonetyczną oraz semantyczną pożyczek.
EN
This article deals with the ways in which Latin words entered the Polish language. The Latin word magister is discussed as an example of such a case. It is the source of 7 words that function in contemporary Polish: magister, mistrz, majster, maestro, metr, mister, master. Each of the quoted nouns was borrowed into Polish through the medium of various languages. The article discusses the origins of the Latin word magister, along with its corresponding forms in Polish in the form of direct (magister, maestro, metr) and indirect (mistrz, majster, master, mister) loans. In a discussion of the quoted loans, attention is given to the medium through which each of these words entered Polish, to the time of their appearance in the recipient language, as well as to the phonetic and semantic adaptation of the loanwords.
2
Publication available in full text mode
Content available

LATYNIZMY W TEKSTACH PRAWNYCH I PRAWNICZYCH – UJĘCIE KONTRASTYWNE POLSKO-NIEMIECKIE

99%
WOŹNIAK J.
Comparative Legilinguistics
|
2017
|
vol. 31
69-88
DE
Strukturen lateinischer Herkunft sind in die gegenwärtigen Rechtssysteme – sowohl in das kontinentale Rechtssystem als auch in das angelsächsische Common Law – mit der Rezeption des römischen Rechts eingedrungen. Die lateinischen Entlehnungen und Lehnwörter weisen auf die gemeinsame kul-turelle und soziale Herkunft der europäischen Länder hin. Viele der übernom-menen Latinismen wurden eingebürgert, d.h. an die geltenden phonetischen, morphologischen und grammatischen Normen jeweiliger Sprache angepasst. Andere aber – wie lateinische Parömien, Termini und Ausdrücke – haben ihren ursprünglichen Wortlaut und ihre ursprüngliche Schriftweise beibehalten. Das Ziel des vorliegenden Artikels ist es, das Wesen der Latinismen, deren Herkunft, Platz in der heutigen Sprachwissenschaft aber auch Funktion in unterschiedlichen Rechtstexten zu besprechen. Der zweite Teil des Beitrags widmet sich der Häufigkeit der Latinismen in deutschen und polnischen Rechtstexten. Da werden die Ergebnisse der Analyse der in Eurlex gesammelten polnischen und deutschen Rechtsakte, Urteile und anderen Rechtsdokumente in Hinsicht auf das Vorkommen von Latinismen geschildert. Die Untersuchung bezweckt neben dem Vergleich der Häufigkeit der Latinismen in Rechtstexten auch die Darstellung verschiedener Weisen der Einführung der Latinismen in die deutschen und polnischen Rechtstexte und die Konsequenzen deren Einführung für die Verständlichkeit dieser Texte.
EN
Terms and Phrases of Latin origin have been incorporated into the contempo-rary Continental and Anglo-Saxon legal systems. Latin borrowings are a sign of the common cultural and social origin of European countries. Most of the bor-rowings have been adapted on the phonetic, morphological and grammatical level. Others, like Latin proverbs, terms and phrases retained their original pronunciation and orthography.The main goal of this article is to discuss the essence of Latinisms, in particular their place in the contemporary linguistics and their function in legal texts. In the second part the article presents the results of the analysis of the Latin struc-tures, used in Polish and German legal texts, available in the Eur-lex databases. The research is aimed not only at comparing the occurrence of Latin terms, phrases or proverbs in legal documents, but also at showing the way of their introducing to the text and discussing the consequences of their usage for the understanding of the law.
PL
Struktury o proweniencji łacińskiej przeniknęły do współczesnych systemów prawnych zarówno kontynentalnych, jak i anglosaskich. Łacińskie zapożycze-nia świadczą o wspólnym rodowodzie kulturowym i społecznym państw Euro-py. Większość zapożyczeń uległa adaptacji na płaszczyźnie fonetycznej, morfologicznej i gramatycznej. Inne, jak łacińskie paremie, terminy i zwroty, zachowały swoje oryginalne brzmienie i zapis. Celem niniejszego artykułu jest omówienie istoty latynizmów, w szczególności ich pochodzenia, miejsca we współczesnym językoznawstwie oraz funkcji, które pełnią w tekstach z zakresu prawa. W drugiej części artykułu przedsta-wione zostaną wyniki analizy zastosowań struktur łacińskich w polskich i niemieckich tekstach prawnych i prawniczych, zebranych w bazie Eurlex. Badanie ma na celu nie tylko porównanie częstotliwości występowania latyni-zmów w dokumentach prawnych, ale także ukazanie sposobów wprowadzenia zwrotów łacińskich do tekstu i omówienie konsekwencji użycia latynizmów dla odbioru tekstu.
3
Publication available in full text mode
Content available

Sobre el papel del latín y el concepto de latinismo desde la perspectiva española y polaca

71%
Pawlak A.
Collectanea Philologica
|
2022
|
issue 25
105-115
EN
The objective of the article is twofold. On the one hand, it aims to briefly outline the history of the Spanish and the Polish language in order to compare the role of Latin in the formation of both languages. On the other hand, it focuses on the lexicological terminology related to Latin-derived words, with special focus on Latinisms. In addition to the lexicological nomenclature, classifications of Latinisms are also compared. The differences detected in the contrastive analysis mainly concern the lack of heritage words from Latin in Polish and the different concept of doublets in Spanish and Polish. This, in turn, is due to the different type of role of Latin in both languages in its early stages of formation. The article ends with the conclusions and a brief reflection about neocultisms.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.