Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  lawyers
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Pan prof. dr hab. Andrzej Bierć

100%
PL
W dniu 31 października 2020 r. nagle i niespodziewanie zmarł prof. dr hab. Andrzej Bierć, wieloletni redaktor naczelny „Studiów Prawniczych”. Publikacja zawiera wspomnienie o Profesorze wraz z wykazem Jego publikacji.
2
83%
PL
Zgodność zachowań z normami obowiązującego prawa jest oczywistą ogólną i powszechną zasadą wszystkich profesji prawniczych. W praktyce prawniczej jednak niekiedy zachowania zawodowe niektórych prawników odbiegają od tej normy. Zwykle tego rodzaju zachowania są bardzo zróżnicowane, ale mieszczą się w granicach między z jednej strony skrajnościami dramatyzmu i z drugiej strony skrajnościami komizmu. W niniejszym tekście znajdują się zwięzłe opisy i oceny treści publikacji dotyczących rzeczywistych komicznych zachowań prawników w polskim systemie wymiaru sprawiedliwości czasów międzywojnia, realnego socjalizmu i obecnych. Były to zdarzenia autentyczne, zebrane i osobiście zaobserwowane przez wieloletniego katowickiego prokuratora Zygmunta Ogórka, cieszącego się dużymi sukcesami zawodowymi i szerokim uznaniem społecznym. Zostały ujęte w bardzo atrakcyjnej dla czytelników formie klasycznych anegdot opublikowanych w trzech nagradzanych ich książkowych zbiorach. Zasługują na wnikliwe poznawanie nie tylko przez prawników, ponieważ w inteligentny sposób zarówno obnażają potknięcia zawodowe prawników, jak i sugerują, jak tego unikać.
EN
Compliance with applicable laws in an obvious general and universal principle of the all legal professions. But sometimes the behavior of some professional lawyers differs from the rules. This kind of behavior is very varied, but within the limits between on the one hand drama and comic on the other extremes. This text includes concise descriptions and assessment of the content of publications concerning the real behavior of lawyers in the Polish justice system interwar, socialism and present times. There are authentic events heard and personally observed by the Katowice prosecutor Zygmunt Ogórek enjoying a successful professional and widely socially recognized. Publications haeve a very attractive form for readers of classic comic stories in three books collections. Are worthy of notice to insightful learning not only by lawyers as a mart way to both expose the stumbling professional lawyers and they suggest how to avoid it.
EN
The aim of this article is to present two different legal institutions related to the provision of legal services in Poland. At the beginning of 2016 a new act introduced free legal aid scheme. Whereas the statutory provisions regarding legal expenses insurance were recently extended as a result of implementation of the Solvency II Directive into Polish law. These institutions shall fulfil different functions, but they both contribute to the growth of legal awareness among Polish society.
PL
W artykule zostały omówione wybrane kwestie odnoszące się do świadczenia pomocy prawnej w Polsce na przykładzie dwóch instytucji wprowadzonych do polskiego porządku prawnego w ostatnim czasie. 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa wprowadzająca regulacje odnoszące się do nieodpłatnej pomocy prawnej. Natomiast rezultatem implementacji przepisów dyrektywy Wypłacalność II w nowej ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej było istotne rozwinięcie dotychczasowych ubogich przepisów dotyczących ubezpieczenia ochrony prawnej. Analiza najważniejszych zagadnień wokół obu tych instytucji jest pretekstem do innego spojrzenia na problem świadczenia pomocy prawnej w Polsce
PL
Opracowanie poświęcono tzw. case study – przypadkowi pociągnięcia do odpowiedzialności karnej przed sądem polskim nazistowskiego prokuratora Josefa Abbotta za jego działalność na ziemiach polskich okupowanych przez Niemcy podczas II wojny światowej. We wstępie zarysowano zagadnienie odpowiedzialności karnej prawników III Rzeszy, zwracając uwagę na odmienne podejście w Republice Federalnej Niemiec i Niemieckiej Republice Demokratycznej. Następnie przybliżono sylwetkę Abbotta, przedstawiono zarys Sądu Specjalnego w Gdańsku (przed którym Abbott oskarżał) i jego przewodniczącego, który mimo starań strony polskiej nie został ekstradowany. Najistotniejszy element opracowania stanowi omówienie tytułowego procesu Abbotta, który miał miejsce w latach 1949–1950. Szczególną uwagę zwrócono na treść zgromadzonych dowodów i ich ocenę przez sąd polski, w efekcie czego linia obrony oskarżonego została obalona. Wartość tytułowego kazusu polega na tym, że wśród niewielu przypadków prawomocnego skazania prawników III Rzeszy wyróżnia się on ze względu na zastosowane przepisy, stanowiące podstawę prawną skazania, a co za tym idzie zastosowany model odpowiedzialności tych prawników.
EN
This article is devoted to a case study of the Nazi prosecutor Josef Abbott held criminally liable before a Polish court for his activities in the Polish territories occupied by Germany during World War II. In the introduction, the problem of the criminal liability of the Third Reich’s lawyers is outlined, drawing attention to the different approaches used by the German Federal Republic and in the German Democratic Republic. This is followed by a look into Abbott’s life story, and an outline of the Special Court in Gdańsk (before which Abbott was the prosecutor) and of that Court’s president, who, despite the best efforts of Polish authorities, was not extradited. The most important element of this study is the discussion of the process against Abbott, which took place in the years 1949–1950. Special attention has been paid to the evidence gathered and its evaluation by the Polish court, as a result of which the defendant’s line of defence was rejected. The value of the case is that, against the background of the few examples of legally valid convictions of Third Reich lawyers, this one is distinguished by the provisions applied as the legal basis for the conviction and, consequently, by the adopted model of such lawyers’ liability.
EN
People working in the legal professions are particularly vulnerable to work-related stress. So far, studies conducted mainly in the United States show that lawyers are experiencing mental health problems, and this applies to every third person working in such professions. However, there are still no analyses of the health and well-being of Polish lawyers. This article presents a part of the results of a nationwide survey on the well-being of representatives of this professional group, which aimed to fill this gap. The main research problem concerned the determination of the level of stress experienced by Polish lawyers. Our goal was also to determine how much time lawyers spend engaged in their work (what is the quantitative workload) and how it relates to their perceived stress at work. It was also important to analyse the stress experienced by lawyers in the context of the stage of professional career development, the legal profession, and the field of law practiced by them. The results of the research (N = 1,779) indicate that the level of stress perceived at work by Polish lawyers is high, regardless of the legal profession they work in or in what field of law they practice, both at the beginning of their careers and by experienced professionals. The heavy workload, which constitutes a serious risk factor for the deterioration of their health, is also a source of concern.
PL
Osoby pracujące w zawodach prawniczych są szczególnie narażone na stres związany z pracą. Badania na ten temat, prowadzone do tej pory głównie w Stanach Zjednoczonych, pokazują, że prawnicy mają problemy ze zdrowiem psychicznym i dotyczy to co trzeciej osoby pracującej w takich zawodach. Wciąż jednak brakuje analiz zdrowia i samopoczucia polskich prawników. W artykule przedstawiono fragment wyników ogólnopolskiego badania na temat samopoczucia przedstawicieli tej grupy zawodowej, które miało wypełnić tę lukę. Główny problem badawczy dotyczył określenia poziomu stresu doświadczanego przez polskich prawników. Naszym celem było również ustalenie, ile czasu prawnicy faktycznie poświęcają na wykonywanie swojej pracy (jakie jest ilościowe obciążenie pracą) i jak się to wiąże z poziomem postrzeganego przez nich stresu w pracy. Ważna była również analiza stresu, jakiego doświadczają prawnicy w kontekście etapu rozwoju kariery zawodowej, wykonywanego zawodu prawniczego oraz praktykowanej dziedziny prawa. Wyniki badań (N = 1779) wskazują, że poziom odczuwanego stresu w pracy przez polskich prawników jest wysoki, niezależnie od zawodu prawniczego, w którym pracują czy w jakiej dziedzinie prawa praktykują, zarówno na początku kariery, jak i przez doświadczonych specjalistów. Niepokojące jest również duże obciążenie pracą, które stanowi poważny czynnik ryzyka pogorszenia stanu ich zdrowia.
6
83%
EN
This article addresses the issue of the uniqueness of legal reasoning and, specifically, the author advances the thesis that what makes legal reasoning different from the reasoning  employed in demonstrative and empirical sciences and matters of everyday life is not the actual form (scheme) of this reasoning but the legal milieu. Thus, he tries to demonstrate that some features of law – such as its normative and prescriptive nature, difficulties with the verification of its content on empirical grounds, its limitations stemming from the physical world and dependence on humans and their minds, as well as the ‘unspecialized’ character of law agents and the extraordinary role of authority – influence legal reasoning as well. At the same time these features also allow this reasoning to be unique, despite its adoption of forms of inference that are present elsewhere.
PL
W artykule podjęto próbę oceny aktywności lobbingowej samorządów prawniczych w Polsce. Celem badania była identyfikacja skali i sposobu ich ewentualnego wpływu na powstające prawo. Biorąc za przedmiot regulacje dotyczące dostępu do prawa, tj. obszar, którego korzystnym dla siebie ukształtowaniem mogłyby być one zainteresowane, poddano analizie treść uchwalonych w latach 2014-2020 ustaw tego dotyczących pod kątem ich zbieżności z interesem publicznym i prywatnym prawników. Założono, że interesy te będą ze sobą sprzeczne, co okazało się w połowie przypadków nieprawdą. Pozytywnie natomiast zweryfikowano przypuszczenie o wpływie korporacji prawniczych na powstające przepisy dotyczące dostępu do pomocy prawnej. Negatywnie zweryfikowano hipotezę o dużej skali ich oddziaływania, gdyż zdecydowana większość poddanych analizie ustaw odpowiadała przede wszystkim dobru wspólnemu, a nie interesowi prawników. Zaangażowanie w lobbing samorządów, jak też jego skuteczność były umiarkowane. W połowie przypadków szerszy dostęp do pomocy prawnej wiązał się z ograniczeniem przywilejów prawników.
EN
The article attempts to assess the lobbying activity of the Polish law associations. The study sought to identify the scale and method of their possible impact on the legislation. The convergence of the public and private interests was assessed in the field of law on legal services and legal aid as enacted in 2014-2020. It was assumed that these interests would be contradictory, which turned out to be false in half of the cases examined. On the other hand, the assumption about the influence of the law associations on the new legislation on legal services was positively verified. The hypothesis stating that their influence is considerable was refuted, as most of the analyzed acts were in line primarily with the common good, and less so with the interests of lawyers. The involvement in the lobbying of the law associations, as well as its effectiveness, turned out to be moderate. In half of the cases, wider access to legal services was associated with a reduction in the privileges of lawyers.
PL
Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie był największym spośród wszystkich wydziałów Uniwersytetu. Na przykład w roku akademickim 1923/1924 miał 525 studentów (na 2209 studentów Uniwersytetu), w 1933/1934 – 1497 (na 3923), w 1937/1938 – 1035 (na 3148). W okresie międzywojennym Wydział zatrudniał w sumie 15 profesorów kierujących katedrami, w zdecydowanej większości byli oni prawnikami. Wydziały prawa (także wydziały lekarskie) na polskich uniwersytetach należały do tych, na których studentom stawiano największe wymagania. Studia prawnicze trwały 4 lata, liczba przedmiotów kończących się egzaminami była duża – 17, a organizacja egzaminów sprawiała studentom dodatkową trudność. Za ważny element oceny procesu kształcenia w okresie międzywojennym trzeba uznać terminowość kończenia poszczególnych lat studiów i uczelni w ogóle. Na Uniwersytecie Stefana Batorego najbardziej terminowo kończyli studia słuchacze prawa, farmacji, teologii i medycyny, nawet jednak w tych dyscyplinach dotyczyło to mniej niż połowy studentów. Mimo, że studia prawnicze były trudne, większość studentów angażowała się w życie Uniwersytetu, szczególnie w działalność organizacji studenckich.
EN
The Faculty of Law and Social Sciences at the Stefan Batory University was the largest of the University in terms of the number of students. For example, in the academic year 1923/1924 there were 525 students (of the total 2209 students at the University), in 1933/1934 - 1497 (of 3923), in 1937/1938 - 1035 (of 3148). In the interwar period, the Faculty employed a total of 15 professors as heads of chairs, the vast majority of whom were lawyers. At Polish universities Faculties of Law (also Faculties of Medicine) had the highest requirements for students. The law studies lasted 4 years, the number of subjects ending in an exam was large – 17 and organization of exams was difficult for students. In the interwar period, an important element of the student assessment was their promptness in completing subsequent years of study and the university in general. At the Stefan Batory University the most timely were students of Law, Pharmacy, Theology and Medicine, though even in these disciplines it applied to less than half of the total. Although the study of law was difficult, most students engaged in the university life eg. by joining student associations.
RU
Факультет права и общественных наук Университета им. Стефана Батория в Вильнюсе был крупнейшим из всех факультетов университета. Например, в 1923/1924 учебном году у него было 525 студентов (из 2209 студентов университета), в 1933/1934 - 1497 (из 3923), в 1937/1938 - 1035 (из 3148). В межвоенный период на факультете работали 15 профессоров, управляющих кафедрами, подавляющее большинство из которых были юристами. Юридические факультеты (также медицинские факультеты) в польских университетах принадлежали к тем, где студенты были наиболее востребованы. Юридические исследования длились 4 года, количество предметов, заканчивающихся на экзаменах, было большим - 17, а организация экзаменов была дополнительной трудностью для студентов. Своевременность завершения отдельных лет обучения и университетов в целом должны рассматриваться в качестве важного элемента в оценке образовательного процесса в межвоенный период. В Университете им. Стефана Батория студенты юридических факультетов, аптек, теологов и врачей закончили учебу наиболее вовремя, но даже в этих дисциплинах это касалось менее половины студентов. Хотя юридические исследования были сложными, большинство студентов были вовлечены в жизнь университета, особенно в деятельность студенческих организаций.
EN
By employing the lens of the sociology of law, this research analyzes how the historical events in the first half of the 20th century have influenced the shape of contemporary Polish legal practise. By utilising qualitative in-depth interviews, insights were gathered from seasoned Polish legal professionals, many of whom had embarked on their careers in the period of People’s Republic of Poland or during the transformation in the 1990s. Their testimonies not only shed light on the evolution of the way lawyers’ work but they also emphasize the intricate interplay between societal structures and the application of law today and in the past. The study reveals an inextricable link between the socio-political context of the past and the present-day legal framework, ethics, and lawyers’ practice, thus highlighting the necessity of integrating the perspective of the sociology of law in modern legal practice.
PL
W perspektywie socjologii prawa przeanalizowano, w jaki sposób wydarzenia historyczne pierwszej połowy XX wieku wpłynęły na kształt współczesnej praktyki prawniczej. Posługując się jakościowymi wywiadami pogłębionymi, zebrano spostrzeżenia doświadczonych polskich prawników, wielu praktykujących jeszcze w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej czy w czasach transformacji lat 90. Ich świadectwa nie tylko rzucają światło na ewolucję sposobu pracy prawników, ale także podkreślają skomplikowaną relację między strukturami społecznymi a stosowaniem prawa dzisiaj i w przeszłości. Badanie ujawnia nierozerwalny związek między dawnymi warunkami społeczno-politycznymi a dzisiejszymi polskimi ramami prawnymi, etyką i praktyką prawników, podkreślając konieczność integrowania perspektywy socjologii prawa w nowoczesnej praktyce prawniczej.
PL
Artykuł jest wynikiem jakościowego badania empirycznego mającego na celu analizę, czy prawnicy zajmujący się sporami związanymi ze szkodą na osobie w stanie Michigan wdrażają praktyki poradnictwa prawnego opartego na współczuciu. Opracowanie stanowi wkład w dobrze ugruntowane badania dotyczące rozwoju umiejętności miękkich w praktyce prawniczej, a jednocześnie jest próbą rozpowszechnienia i podkreślenia korzyści płynących z pozasądowych metod rozwiązywania sporów. Celem było zbadanie charakteru tzw. współczujących praktyk i ich wpływu na ugody zawierane w drodze mediacji. W związku z tym przeanalizowano, w jaki sposób prawnicy oceniają niematerialne i niepieniężne interesy klientów oraz czy odgrywają one rolę na kontinuum rozwiązywania sporów. Ponadto omówiono zalety i wady praktyki prawniczej związanej z oceną niematerialnych interesów klientów. W badaniu założono, że prawnicy zwracający uwagę na niematerialne interesy klientów stosują formę współczującej praktyki. Dlatego opracowanie zawiera zarówno teoretyczne, jak i praktyczne implikacje dla prawników i mediatorów. Wreszcie wyniki badania sugerują, że alternatywne mechanizmy rozwiązywania sporów, takie jak mediacja, przyczyniają się do szybszego rozwiązywania sporów dotyczących szkód na osobie.
EN
The article is a result of a qualitative empirical study designed to reveal whether personal injury lawyers in the State of Michigan implement compassionate counseling practices. The study contributes to a well-established body of research pertinent to the development of soft skills in legal practice, whilst also attempting to proliferate and highlight the benefits of out-of-court settlements. The research was designed to study the nature of compassionate counseling practices and its effect on mediated settlements. Consequently, the research analyzed how lawyers evaluate intangible and non-monetary interests of clients and whether those play a role on the dispute resolution continuum. The paper also elaborates on what lawyers do and do not do well in assessing intangible interests of clients. The study posits that if lawyers attend to those intangible interests, it is a form of compassionate practice. Therefore, the study has both theoretical and practical implications for lawyers and mediators. Last, the study suggests that alternative dispute resolution mechanisms, such as mediation, attribute to a speedier resolution of personal injury disputes.
EN
Avvocatura dello Stato – The Attorney General for the protection of rights and interests of the state. Security of protection of the rights and interests of the Italian State The legal and institutional system of protection of the legal rights and interests existed on the Italian Peninsula before the Italian unification. The current system is based on the Royal Decree no 1611 from the year 1933. This decree was repeatedly amended and supplemented with the subsequent acts. The Advocate General is appointed by Presidential Decree. The Office’s headquarter is located in Rome. There are 25 District Avvocatures located in cities where the courts of appeal are seated. The Advocate General is the central authority of the state, not having constitutional legitimacy. The state lawyers, prosecutors and administrative staff are employed in this office. The main task of the Advocate General is to protect the rights and interests of public administrations and entities performing the tasks of the public sector. There are: local self-governments, professional self-governments and other bodies. The state lawyers have a legal power of attorney – ex lege – to represent these entities in civil proceedings in front of the general and arbitration courts and other judicial authorities. In addition, the Advocate General may provide legal advice for the public administration authorities and post legal opinions for them.
PL
System prawny i instytucjonalny ochrony prawnej praw i interesów istniał na Półwyspie Apenińskim jeszcze przed zjednoczeniem Włoch. Obecny system powstał na bazie Dekretu Królewskiego nr 1611 z 1933 roku. Dekret ten był wielokrotnie nowelizowany i uzupełniany późniejszymi aktami prawnymi. Rzecznik Generalny powoływany jest dekretem Prezydenta Republiki. Siedzibą urzędu jest Rzym. Istnieje 25 wydziałów zamiejscowych. Są one zlokalizowane w miastach, gdzie znajdują się siedziby sądów apelacyjnych. Rzecznik Generalny jest organem centralnym państwa, niemającym umocowania konstytucyjnego. W urzędzie zatrudnieni są adwokaci państwowi, prokuratorzy oraz pracownicy administracyjni. Podstawowym zadaniem Rzecznika Generalnego jest ochrona praw i interesów organów administracji państwowej oraz pomiotów wykonujących zadania sektora publicznego. Mogą to być samorządy terytorialne, zawodowe i inne podmioty. Adwokaci państwowi mają ustawowe pełnomocnictwo – ex lege – do reprezentowania tych podmiotów w postępowaniach cywilnych przed sądami powszechnymi, arbitrażowymi i innymi organami sądowniczymi. Ponadto Rzecznik Generalny może udzielać porad prawnych organom administracji państwowej oraz pisać dla nich opinie prawne.
12
67%
XX
Prawnicy są odpowiedzialni za kontrolę przestępczości i kontrolę przestrzegania prawa w społeczeństwie. Badania klasycznych profesji: sędziego, prokuratora i adwokata, pokazują jak postrzegają oni prawo, jakie funkcje prawa uznają za najistotniejsze oraz w jakim stopniu identyfikują się ze swoją profesją. Artykuł opisuje problemy współczesnego prawa i wynikające z tego trudności związane z pracą w zawodach prawniczych. Stanowi on, opartą o badania, refleksję nad kompetencjami w zawodach prawniczych.
EN
Lawyers are responsible for crime control and monitoring compliance with the law in society. Research of classic legal profession; judges, prosecutors, advocates shows how they understand the law, functions of the law and how they identify with their profession. This article describes problems of contemporary law and the results of this, the difficulty of working in the legal professions. This is based on research reflection on the competences of the legal profession.
Prawo
|
2019
|
issue 329
519 - 531
PL
Wykonywanie zawodów prawniczych to wielki przywilej — wiążą się z nim jednak nie tylko prawa, lecz także specyficzne obowiązki. Wielu prawników świadczy swoje usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Część z nich odnajduje się najlepiej w tak zwanych wolnych zawodach, inni natomiast widzą swoją przyszłość w służbie publicznej w sądach powszechnych bądź administracyjnych. W praktyce pojawia się jednak problem nieścisłości przepisów regulujących procedurę obsady wolnych stanowisk sędziowskich, a to z kolei rodzi wątpliwości co do przyjętej w praktyce ich wykładni. Tym samym niepotrzebnie ogranicza się dostęp do służby publicznej wobec adwokatów, radców prawnych czy notariuszy wykonujących swą działalność gospodarczą w ramach kancelarii prawniczych. Wynika to z konieczności odpowiedniego stosowania przepisów ustrojowych dotyczących sądownictwa powszechnego w ramach procedur dotyczących obsady takich stanowisk w sądach administracyjnych. Innymi słowy chodzi tu o problem, czy do obsady stanowisk sędziowskich w sądach administracyjnych mają zastosowanie ograniczenia odnoszące się do zakazu ponownego zgłaszania kandydatur przed zakończeniem poprzednio rozpoczętych postępowań w sprawie powołania do pełnienia urzędu. Jest to w istocie zagadnienie dopuszczalnej ingerencji w konstytucyjne prawo dostępu do służby publicznej.
EN
Practicing the legal profession constitutes a great privilege, yet it is associated not only with rights, but also specific obligations. Many lawyers provide their services as part of their business activities.Some of them find themselves best suited to so-called freelancing, while others see their future in public service in common or administrative courts. In practice, however, problems arise of the inaccuracy of provisions regulating the procedure for filling vacant judicial positions, and this in turn raises doubts as to the interpretation of them in practice. Thus, access to public service is unnecessarily restricted for lawyers, legal advisers, or notaries, who carry out their business activities within law firms. This stems from the need to properly apply the system provisions pertaining to ordinary jurisdiction as part of the procedures for filling such positions in administrative courts. In other words, it is a question of whether restrictions regarding the prohibition of re-submission of candidacies before the end of previously initiated procedures for appointment to office apply to staffing of judicial positions in administrative courts. This is, in essence, the issue of permissible interference in the constitutional right of access to public service.
EN
The article discusses two aspects of utility of subjects that investigate history of law for students of law. At the same time, it is a particular answer to the concepts supported by the Ministry of Higher Education, which found the “occupationalisation” of master degree studies the main goal of the revolutionary reforms introduced in higher education, which is to be accompanied by marginalisation of all the subjects that do not lie within the scope of the concept, and therefore also subjects related to the history of law. The first of the discussed aspects is of a general nature and concerns the use of the subjects in question for the general education of a graduate of any course, and especially courses concerning social studies and humanities. Lawyers have always been, and (still) are the intellectual elite of the country. With the inadequacy of secondary education and its poor level, lack of knowledge of history of law in future lawyers will certainly be a symptom of a falling level of culture in this occupational group. The authors juxtapose here the Anglo-Saxon model of education to the Continental one, strongly favouring the first. The other aspect concerns the presentation of specific examples of judgements by contemporary courts, where the knowledge from the realm of history of law is necessary for appropriate judgement. The first of examples concerns a mass phenomenon of reactivation of pre-war companies, not to have them resume their activity, but to acquire damages for their assets, nationalised in the days of the People’s Republic of Poland. A flagship example is the company operating under the name S.A. Giesche in Katowice. Adjudication of such disputes without the knowledge of pre-war acts of law and decrees from the early post-war years, is impossible. The second case concerns a broadly publicised question of the State Treasury purchasing the right to abandoned estates on the grounds of the Napoleonic Code (a case in which the Supreme Court has already ruled no fewer than three times). The third case is related to a recent judgement of the Supreme Court, which finally adjudicated a long dispute concerning which regulation from the Civil Code actually regulates the question of flooding the flats of a neighbour on the floor below; where the court provided extensive historical justification, while pointing to the argument supporting its decision. In the fourth case, in its ruling, the court quoted the German BGB of 1896, and in the fifth – the 10th volume of the First Collection of Laws for the Russian Empire.
PL
Artykuł omawia dwa aspekty użyteczności przedmiotów historycznoprawnych dla studentów prawa. Jest on jednocześnie swoistą odpowiedzią na koncepcje lansowane przez resort szkolnictwa wyższego, które za główny cel rewolucyjnych reform dokonywanych w szkolnictwie wyższym uznało „uzawodowienie” wyższych studiów magisterskich, co wiązać by się miało ze zmarginalizowaniem wszystkich przedmiotów nieodpowiadających tej koncepcji, a więc także przedmiotów historycznoprawnych. Pierwszy z omawianych aspektów ma charakter ogólny i dotyczy przydatności omawianych przedmiotów dla wykształcenia ogólnego absolwenta każdego kierunku, a zwłaszcza kierunków dotyczących nauk społecznych i humanistycznych. Prawnicy zawsze stanowili i stanowią (jeszcze) elitę intelektualną kraju. Przy mizerii szkolnictwa średniego i słabego jego poziomu brak wiedzy historycznoprawnej u przyszłych prawników będzie niewątpliwym symptomem obniżenia poziomu kultury w tej grupie zawodowej. Autorzy przeciwstawiają tu model kształcenia anglosaski modelowi kontynentalnemu, zdecydowanie opowiadając się za tym pierwszym. Aspekt drugi dotyczy prezentacji konkretnych przykładów orzecznictwa współczesnych sądów, gdzie wiedza z dziedziny historii prawa jest niezbędna do prawidłowego orzekania. Pierwszy z przykładów dotyczy masowego zjawiska reaktywowania przedwojennych spółek nie w celu ponownego podjęcia ich działalności, lecz w celu uzyskania odszkodowania za ich znacjonalizowany w czasach Polski Ludowej majątek. Sztandarowym przykładem jest tu spółka S.A. Giesche w Katowicach. Rozstrzygnięcie tego typu sporów bez znajomości przedwojennych aktów prawnych oraz dekretów z pierwszych lat powojennych jest niemożliwe. Drugi przykład dotyczy głośnej sprawy związanej z nabywaniem przez Skarb Państwa własności opuszczonych nieruchomości na podstawie Kodeksu Napoleona (w sprawie tej aż trzykrotnie zabrał głos Sąd Najwyższy). Trzeci przykład związany jest z niedawnym orzeczeniem SN, który ostatecznie rozstrzygnął długi spór o to, który przepis kodeksu cywilnego reguluje kwestię zalania lokalu sąsiadowi z niższego piętra; wskazując argumenty na poparcie swojej decyzji przytoczył szerokie uzasadnienie historyczne. W czwartym przykładzie sąd w wyroku powołał się na niemiecki BGB z 1896 r.; w piątym – na tom X części I Zwodu Praw Cesarstwa Rosyjskiego.
EN
Upper Silesia occupied a special place in the history of the Second Polish Republic. It resulted from a very long and complicated road to rejoin Poland. This region was of great importance to Poland because of its industry. In the background of the rest of the country, it was also distinguished by its autonomy. Legal and political solutions applied in Upper Silesia were developed to a large extent thanks to local lawyers. Among those best known were Włodzimierz Dąbrowski, who sought the legal unification of the Śląskie Voivodeship with the rest of Poland. It must be emphasized that he did not criticize autonomy as such. He stressed its good sides and drew attention to those aspects that should be preserved. It is also worth paying attention to Paweł Kempka, who is largely responsible for administrative and tax solutions in Upper Silesia. In this article, there must be also space for Konstanty Wolny, who was the Marshal of the Silesian Parliament. He was also one of the main creators of the organic statute and a keen advocate of Silesian autonomy. It should be noted that, of course, a group of Silesian lawyers worthy of commemoration and deserving closer acquaintance with their biographies is, of course, definitely wider.
UR
Верхня Сілезія зайняла особливе місце в історії Другої Речі Посполитої. Причиною цього став довгий і неабияк складний шлях повернення цієї землі до польської держави. Варто пам’ятати, що цей регіон перебував під чужим пануванням з часів середньовіччя. Та незважаючи на кілька століть германізації, таки вдалося в Сілезії розбудити почуття польської національної свідомості. Це потребувало чимало зусиль і праці чисельних діячів, без яких повернення польськості у Сілезію не відбулося б. Цей регіон мав величезне значення для Польщі через свій промисловий потенціал. На тлі інших частин країни ця область також вирізнялася своєю автономністю. Серед особистостей, які особливо прославилися в боротьбі за польську Сілезію, а пізніше за добробут цього регіону, як і цілої країни, варто згадати сілезьких юристів. Будь-яке вивчення питань, пов’язаних із проблематикою, що на межі юриспруденції та політики на території польської частини Сілезії в міжвоєнний період, було б неповним, якщо не згадати постаті Влодзімєжа Домбровського. Попри негативну оцінку положень органічного статусу і бажання правової уніфікації Верхньої Сілезії з рештою територій Польщі, тяжко було б назвати В. Домбровського противником сілезької автономії. Адже вчений вбачав у ній низку позитивних аспектів, особливо у сфері економіки та культури, добре розумів наявність відмінностей, що відрізняли цей регіон, наприклад, від східних воєводств ІІ Речі Посполитої. В. Домбровський репрезентував дуже подібні погляди на питання сілезького воєводства із поглядами представників місцевих угруповань санації. Наступною дуже видатною фігурою Верхньої Сілезії, відомим представником місцевої політично-правової думки був Павел Кемпка. Цей знаний сілезький юрист прославився як великий прихильник приєднання Сілезії до Польщі. Доцільно зауважити, що П. Кемпка був одним із головних авторів сілезької автономії. Важливо також зазначити, що належав він до крила хадеків у Сілезькому Сеймі. Саме він значною мірою прислужився справі створення сілезької автономії, постулати якої пізніше йому неодноразово доводилося захищати. Стверджував, що ав тономія склала свій іспит, а відповідно Сілезія і Польща від цього тільки виграли. На думку цього відомого сілезького юриста, органічний статут варто відносити до конституційного закону, котрий не те, що суперечить польському основному закону, а навпаки – на ньому ґрунтується. До того ж він мав гарантувати Сілезькому воєводству широкі права самоврядування. Серед діячів, які залишили особливий внесок до політично-правової сфери Верхньої Сілезії в період ІІ Речі Посполитої на окреме почесне місце заслуговує Константи Вольни. Ця постать була особливо активною в діях на благо Верхньої Сілезії. Це саме його треба назвати серед головних авторів органічного статуту. Прийнято вважати, що саме К. Вольни був ініціатором 44 статті того правового акту, в котрому забороняється обмежувати автономію в Сілезії без згоди локального сейму. В пізнішому періоді багаторазово йому довелосяь відстоювати цей запис під час засідань Сілезького Сейму, особливо в 1935 році, коли внаслідок прийняття в Польщі нової конституції, багато людей було переконано, що сілезька автономія опинилася під загрозою. Тут варто наголосити, що К. Вольни, хоч і був палким прихильником збереження автономного статусу Верхньої Сілезії, однак зазначав, що певні зміни мусять відбутися, і відносно яких противником не став. Але без сумніву, ідея сілезької автономії в особі К. Вольни завжди мала завзятого захисника. Адміністративно-правові положення на території Верхньої Сілезії були суттєво розроблені завдяки місцевим юристам. Однак доцільно пам’ятати, що в цьому колі не було одностайності і думки на тему автономії суттєво відрізнялися. Годилось би також відзначити, що, звичайно, коло сілезьких юристів, вартих уваги та ближчого ознайомлення із їхніми біографіями, є, безперечно, значно ширшим. На завершення треба наголосити, що сілезьким юристам належиться пам’ять та велике визнання їхньої діяльності. На жаль, сьогодні це постаті, про яких мало хто пам’ятає.
PL
Artykuł ma na celu przybliżenie systemu wymiaru sprawiedliwości funkcjonującego w Republice Cypryjskiej. Z pewnością temat ten powinien zostać opisany i przedstawiony w formie kompendium wiedzy o sądownictwie. Autorka ukazuje wymiar sprawiedliwości na wielu płaszczyznach. Rozważany jest wpływ konfliktu turecko-cypryjskiego na wymiar sprawiedliwości, skutki i zmiany, jakie zachodzą w tej materii, gdy Republika Cypryjska staje się państwem członkowskim Unii Europejskiej, powiązania common law z prawem stosowanym przez sądy. Wskazuje również podział, strukturę, organizację sądownictwa cypryjskiego, drogę zawodową, jaką trzeba przejść, by zostać prawnikiem. Opracowanie ma wymiar informacyjny, naukowy, zostało wzbogaconae o liczne ciekawostki historyczne, odwołania oraz porównania do sądownictwa w Polsce. Zawiera najistotniejsze informacje, opisane w taki sposób, aby czytelnik mógł sobie wyobrazić proces powstawania prawa na Cyprze, początki konstytucjonalizmu w państwie, dla którego historia jest bardzo istotna.
EN
The article’s goal is to introduce the reader to the judicial system that that operates in Republic of Cyprus. The author shows the judicial system on various levels. The Turkish invasion of Cyprus and its impact on Cyprus legal system is considered, as well as the results and changes made in this matter since Republic of Cyprus joined EU, its connections with common law and law that is actually applied in courts. Author also shows division, structure and organization of Cyprus judiciary, the career path one must take to become a lawyer. Publication has an informative and scientific character. It is written in simple and understandable language despite of the fact that it is referring to such important matters as justice system. This publication has been enriched by many historical curiosities, referrals and comparisons to Polish judiciary system. It includes the most important information, pictorially describes low making process in Cyprus as well as the beginnings of constitutionalism in country for which history is so very important.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.