Search results

1

RECENZJE: LIBERTARIANIZM, CZYLI KONCEPCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO WOLNYCH JEDNOSTEK

100%

Kryszk R.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2007

|

vol. 8(1)

269-269

2

RECENZJE: LIBERTARIANIZM, CZYLI KONCEPCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO WOLNYCH JEDNOSTEK

100%

Kryszk R.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2007

|

vol. 8(1)

269-269

3

Ekonomiczne aspekty secesji. Uwagi na temat gospodarczych efektów secesji w koncepcji Hansa-Hermanna Hoppego

51%

Hankus P. M.

Ekonomia. Wrocław Economic Review

|

2016

|

vol. 22

|

issue 4

25-33

EN

The paper examines Hans-Hermann Hoppe’s economic rationale for secession and arguments presented in the works of this thinker in favor of secession. After a brief introduction to his views on the issue in question main drawbacks in his argumentation are being pointed out, conclusions are being drawn and suggestions are being made as to what and where should be changed and fixed in order to make it no longer suffering from inconsistencies and methodological slips as well as presenting more coherent set of claims.

4

Libertariańska krytyka locke’owskiego proviso

44%

Błaszczyk C.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 66

17-39

PL

John Locke’s theory of property is one of the most influential. It has had (at least an indirect) impact on many political and legal doctrines: from liberalism and libertarianism to communitarianism and socialism. So-called „moderate” libertarians, such as Robert Nozick, accepted Locke’s view on private property and its origins with only a slight modification. They claimed that Lockean proviso is valid only if it is softened. Moderate libertarian proviso reads that those who appropriate shall leave as good as enough goods for the others (not as many as good as John Locke suggested). Radical libertarians (such as Murray Newton Rothbard or Hans Herman Hoppe) on the other hand completely rejected the proviso. They also adopted Lockean theory of property and believed that private property derives from self-ownership; however, since absolute property- and self-ownership are perceived by them as the only possible and moral solutions and since goods in the state of nature are owned by nobody, no one has a rightful claim to any appropriated goods. Therefore propertarian libertarian diverse reception of Lockean theory of property might serve as a criterion for the classification of streams of libertarian thought.

5

Rozum i racjonalność w filozofii politycznej Ayn Rand

44%

Drelich S.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2018

|

issue 1

6

Libertarians and Liberal Welfarists' Conception of Distributive Justice

44%

Aigbona D.

Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL

|

2012

|

vol. 1

31-54

EN

In this paper I argue for the position that the cannons of distributive justice as proposed by the Liberal Welfarists and Libertarians are structurally deficient in that they suggest a false dichotomy between two ways of ensuring the justice of the distributive system leading to a greater exercise of the freedom of the people. Liberty and Equality are not necessarily mutually exclusive nor are they individually exhaustive and sufficient. Authentic freedom is ultimately a combination of the values and essential element of liberty and equality.

PL

Artykuł przedstawia argumenty na poparcie tezy, iż kanony sprawiedliwości dystrybutywnej, w postaci proponowanej przez zwolenników liberalizmu opiekuńczego i libertarian, są strukturalnie ułomne. Sugerują one bowiem rzekomą dychotomię między dwoma sposobami zapewnienia takiej sprawiedliwości systemu dystrybucji, która prowadziłaby do poszerzenia zakresu wolności ogółu. Liberalizm i równość nie muszą jednak wzajemnie się wykluczać; żadna z tych idei nie jest w pełni wystarczająca. Autentyczna wolność stanowi ostatecznie kombinację wartości oraz istotnych elementów liberalnych i równościowych.

7

Libertariańska krytyka locke’owskiego proviso

44%

Błaszczyk C.

Studia Iuridica

|

2016

|

vol. 66

17-39

PL

John Locke’s theory of property is one of the most influential. It has had (at least an indirect) impact on many political and legal doctrines: from liberalism and libertarianism to communitarianism and socialism. So-called „moderate” libertarians, such as Robert Nozick, accepted Locke’s view on private property and its origins with only a slight modification. They claimed that Lockean proviso is valid only if it is softened. Moderate libertarian proviso reads that those who appropriate shall leave as good as enough goods for the others (not as many as good as John Locke suggested). Radical libertarians (such as Murray Newton Rothbard or Hans Herman Hoppe) on the other hand completely rejected the proviso. They also adopted Lockean theory of property and believed that private property derives from self-ownership; however, since absolute property- and self-ownership are perceived by them as the only possible and moral solutions and since goods in the state of nature are owned by nobody, no one has a rightful claim to any appropriated goods. Therefore propertarian libertarian diverse reception of Lockean theory of property might serve as a criterion for the classification of streams of libertarian thought.

8

Teoria legalistyczna a prawo własności intelektualnej

44%

Błaszczyk C.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2017

|

vol. 103

11-24

PL

Dominujący współcześnie w doktrynie libertariańskiej nurt propertarianistyczny utrzymuje, że dla ułożenia harmonijnych stosunków międzyludzkich niezbędne jest ustanowienie i wyraźne zakreślenie własności prywatnej. Pomimo tak silnej preferencji dla praw majątkowych libertarianie propertarianistyczni nie wypracowali spójnego stanowiska wobec prawa własności intelektualnej. W odniesieniu do prawa patentowego i autorskiego wyróżnić można trzy stanowiska: afirmację, woluntaryzm i abolicjonizm. Przedstawicielem pierwszego z wymienionych był Robert Nozick, libertarianin cieszący się bodaj największą sławą i uznaniem środowisk akademickich. Zdaniem filozofa, zasada sprawiedliwego nabywania (jeden z fundamentów teorii legalistycznej) implikuje konieczność uznania m.in. silnej ochrony patentowej. Tytuł do dóbr intelektualnych (zarówno wynalazków, jak i utworów) miałby być naturalnym i przedpolitycznym prawem każdej jednostki, wynikającym z pracy włożonej w stworzenie owych dóbr. Niezależnie od tego, czy twierdzenia Nozicka mogą być uznane za przekonujące, argumenty libertarian za i przeciw legitymizacji własności intelektualnej stanowią ważny głos nie tylko na płaszczyźnie nauk niedogmatycznych (teorie legitymizacji własności intelektualnej), ale i dogmatycznych, gdzie służyć mogą choćby w debacie nad właściwym modelem praw autorskich majątkowych.

EN

Propertarianism, the most prominent of contemporary libertarian factions, holds that in order to establish a harmonious society it is necessary to introduce and delineate the right of private property. Despite the strong preference for property rights, right-wing libertarians do not agree, however, on the legitimization of intellectual property. There are three main libertarian stances on this question: affirmation, voluntarism and abolitionism. The most famous and academically influential exponent of the adherents’ faction is perhaps Robert Nozick. According to the philosopher the rule of just initial acquisition (one of the pillars of the entitlement theory) implicates the necessity of i.a. the strong patent rights. Title to the intellectual goods (both copyright and patent) would be a natural and pre-political right of every individual, resulting from labor put into their creation. Regardless of whether Nozick claims seem convincing, libertarian arguments for and against legitimization of intellectual property make up for an important voice both in the sphere of philosophy of law and jurisprudence debating on the proper model of copyright.

9

Sztuka i państwo - refleksje na marginesie 'Wolnego wyboru' Miltona i Rose Friedman

37%

Tendera P., Jagielloński U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2017

|

vol. 39 (4)

EN

In this article we reflect on the relationship between the state and the contemporary art world. We show the errors that occur in the politics of art financed from public funds. Our authority are Milton and Rose Friedman and their book Free to choose.

10

The Revolutionary Political Philosophy of Ayn Rand

37%

Drelich S.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2018

|

vol. 2(17)

35-46

EN

Ayn Rand is generally considered a libertarian, although she never claimed to belong to this movement. Undoubtedly, she was best known for promoting liberal and capitalist ideas. The author of this paper argues that Rand’s philosophical and political concepts can be described as revolutionary. The purpose of this text is to prove it by pointing to the manifestations of revolutionism in Rand’s works, ideas and concepts. The author distinguishes five different aspects through which her revolutionism is expressed. These are: (1) the antimystical aspect; (2) the anthropological aspect; (3) the social aspect; (4) the political aspect, and (5) the economic aspect. Such wide-ranging revolutionism makes some researchers and commentators recognize Rand’s thought as a manifestation of utopian thinking.

PL

Ayn Rand jest powszechnie uznawana za libertariankę, chociaż nigdy wprost nie orzekła o swojej przynależności do tego ruchu. Niewątpliwie była ona najbardziej znana jako propagatorka idei liberalnych i kapitalistycznych. Autor artykułu dowodzi, że koncepcje filozoficzne i polityczne Randa mogą być uznawane za rewolucyjne. Celem nieniejszego tekstu jest udowodnienie tego poprzez wskazanie na przejawy rewolucyjności w dziełach, ideach i pojęciach Rand. Autor wyróżnia pięć aspektów, poprzez które wyraża się ów swoisty rewolucjonizm. Są to: (1) aspekt antropologiczny, (2) aspekt społeczny, (3) aspekt polityczny, (4) aspekt ekonomiczny, (5) aspekt anty-mistyczny. Tak szeroki uchwytywany rewolucjonizm sprawia, że niektórzy badacze i komentatorzy uznają myśl Randa za przejaw utopijnego myślenia.

11

Prawo naturalne jako fundament moralności libertariańskiej

37%

Jasiński K.

Nurt SVD

|

2020

|

issue 2

230-245

PL

Autor podjął próbę zarysowania relacji między moralnością libertariańską a określoną koncepcją prawa naturalnego. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zwraca się uwagę na moralne założenia libertarianizmu, które mają swoje źródło w prawie naturalnym, i związane z tym konsekwencje. Wspomniano także o różnicy między konserwatywną a postępową wersją libertarianizmu. Druga część omawia dwie koncepcje prawa naturalnego: tradycyjną i współczesną. Pierwsza oparta jest na filozofii arystotelesowsko-tomistycznej, a druga na ideach zaczerpniętych z oświeceniowych szkół prawa naturalnego. Wydaje się, że oba pojęcia znajdują wyraz w dwóch różnych wersjach moralności libertariańskiej: konserwatywnej i postępowej.

EN

The author of the article attempted to outline the problem of the relationship between libertarian morality and a specified concept of natural law. The article consists of two parts. The first one draws attention to the moral assumptions of libertarianism, which have their source in natural law and the associated consequences. The difference between a conservative and progressive version of libertarianism was also mentioned. The second part discusses two concepts of natural law: traditional and contemporary. The first one is based on Aristotelian-Thomist philosophy, while the second one refers to ideas taken from Enlightenment schools of natural law. It seems that both concepts find expression in two different versions of libertarian morality: conservative and progressive.

12

Libertarianizm wobec kryminalizacji „insider tradingu”

37%

Błaszczyk C.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

vol. XCVII

11-42

PL

Współczesny libertarianizm, zwłaszcza jego odłam radykalny (propertarianistyczny i antyautorytarystyczny) odróżnia się od pozostałych doktryn politycznych swoim szczególnym stanowiskiem wobec prawnych i ekonomicznych aspektów instytucji insider tradingu. Niezależnie od tego, czy argumentacja libertarian oparta jest na doktrynie praw naturalnych i absolutyzmu etycznego, czy też przeciwnie – ma ona charakter konsekwencjonalistyczny, libertarianie, opierając się na Austriackiej Szkole Ekonomii krytykują reżimy informacyjne zawarte w większości regulacji prawa rynku kapitałowego na świecie. Podnosi się, że insider trading nie jest nieetyczny, ponieważ każdy właściciel ma prawo rozporządzać przedmiotem swojej własności i kontraktować zgodnie ze swoją wolą (tak np. M.N. Rothbard, R.W. McGee, T. Machan, R.P. Murphy), lecz nawet gdyby był nieetyczny – nie ma żadnego powodu, by prawo ingerowało w każde ludzkie nieetyczne zachowanie (tak np. W.E. Block). Insider trading może być także postrzegany jako przypadek tzw. „przestępstwa bez ofiar”. Z kolei libertarianie bliscy argumentacji utylitarystycznej argumentują, że insider trading ma tak naprawdę dobroczynne skutki dla rynku kapitałowego – i to zarówno dla insidera, jak i outsidera. W modelu tym zakłada się, że insider trading pozwala na bardziej precyzyjną wycenę instrumentów finansowych, a także przyczynia się do wzmożenia płynności rynku (tak np. P.J. Engelen, L.V. Liederke, H.G. Manne). W tym stanie rzeczy libertarianie opowiadają się za depenalizacją insider tradingu.

EN

Modern libertarianism, especially its radical branch, distinguishes itself from most of other political doctrines by its unique approach towards law and economics of insider trading. Whether based on natural rights doctrine and ethical absolutist or consequentialist (mostly utilitarian), libertarians of Austrian School of Economics descent criticize the current approach towards insider trading. It is maintained that insider trading is not unethical, it is every man’s right to dispose of his property and conclude an agreement as he pleases (M.N. Rothbard, R.W. McGee, T. Machan, R.P. Murphy), but even if it were, there is no reason for suppression of every immoral activity (W.E. Block). Insider trading might be also perceived as a “victimless crime” case. Libertarians of utilitarian orientation argue however, that insider trading is in fact beneficial both for insider and outsider. It is supposed to allow more accurate pricing of stocks and market liquidity (P.J. Engelen, L.V. Liedekerke, H.G. Manne). Thus radical libertarians argue for decriminalization of insider trading.

13

Agorists and Natural Elite. Two Leadership Concepts for Libertarian Change

37%

Chmielowski M.

Konteksty Społeczne

|

2014

|

vol. 2

|

issue 1

EN

The article aims to describe two dissimilar concepts within anarcho-capitalism - a separate type of libertarianism postulating the privatization of all public property. These two are anarcho-conservatism and agorism. In this paper, each is presented based on the writings of theirfounding fathers - Edward Konkin III (agorism) and Hans-Hermann Hoppe (anarcho-conservatism). Both Konkin and Hoppe begun with similar premises, and both have studied under the economist and philosopher Murray N. Rothbard, but they propose different visions of libertarian order. Agorism espouses egalitarianism and permissivism, while anarcho-conservatism is hierarchical, anti-egalitarian and socially conservative. The agents of both these notions that would lead the process of their implementation are also described differently. An agorist is meant to be an entrepreneur active on the black or grey market, whereas Hoppe's leader is a member of the natural elite that shows his community the way through the recognition of natural law and unmasking of the state as the enemy. This interesting dichotomy could allow one toformulate the thesis that there exists both "left-wing" and "right-wing" libertarianism. This would constitute another division with which to classify these two types of one radically liberal approach to social reality.

PL

Artykuł ma na celu pokazanie dwóch różnych koncepcji funkcjonujących w obrębie anarchokapitalizmu, konsekwentnej odmiany libertarianizmu zakładającej prywatyzację wszystkich dóbr publicznych. Są nimi agoryzm i anarchokonserwatyzm, każdy z nich ukazany przez pryzmat tekstów programowych swoich twórców, odpowiednio Samuela Edwarda Konkina III i Hansa-Hermanna Hoppego. Obaj wychodząc z podobnych przesłanek, a nawet będąc uczniami tego samego ekonomisty i filozofa, Murraya N. Rothbarda, konstruują zupełnie odmienne wizje libertariańskiego ładu. Jedna z nich, agorystyczna, oparta jest o dalece posunięty egalitaryzm i permisywizm, druga zaś, anarchokonserwatywna, jest hierarchiczna, antyegalitarystyczna, obyczajowo konserwatywna. Agenci zmian mających prowadzić urzeczywistnienia tych wizji również są opisywani zupełnie odmiennie. Agorysta to praktykujący przedsiębiorca działający na czarnym lub szarym rynku, a hoppeański lider to przedstawiciel naturalnej elity rozpoznający prawo naturalne i de maskując państwo jako wroga, jest drogowskazem dla swojej społeczności. Ten ciekawy rozdźwięk może być przyczynkiem to postawienia tezy o istnieniu podziału na „lewoskrętny" i „prawoskrętny" libertarianizm, będący kolejnym podziałem, według którego można klasyfikować różne odmiany tego radykalnie liberalnego sposobu myślenia o rzeczywistości społecznej.

14

Proceeds of Crime, Punishment, and Libertarianism

37%

Dominiak Ł.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2023

|

vol. 35

|

issue 2

20-33

PL

W jednym ze swoich najnowszych artykułów Walter Block twierdzi, że przepadek korzyści pochodzących w niebezpośredni sposób z przestępstwa byłby niekompatybilny z libertarianizmem. W naszym artykule argumentujemy, że twierdzenie to jest błędne. Na wsparcie naszej tezy wysuwamy dwa ogólne argumenty. Pierwszy z nich wychodzi od rozróżnienia pomiędzy restytucją a karą i wskazuje, że utrata rzeczonych korzyści nie skutkowałaby – wbrew twierdzeniom Blocka – nierównością horyzontalną w ramach sprawiedliwości retrybutywnej. Drugi z nich odnosi się do libertariańskich zasad sprawiedliwości dystrybutywnej i dowodzi, że rzeczone korzyści należą do stron poszkodowanych działaniem przestępcy. Razem wzięte, argumenty te konkluzywnie wskazują, że przepadek korzyści pochodzących niebezpośrednie z przestępstwa jest kompatybilny z libertarianizmem.

EN

In his recent publication, Walter Block claims that disgorgement of indirect proceeds of crime is incompatible with libertarianism. The present paper argues that Block’s claim is incorrect. In support of this position two general arguments are offered. The first one builds on the distinction between restitution and punishment, showing that forfeiture of assets derived indirectly from crime would not – contra Block – result in unequal punishment under retributive justice. The second one refers to libertarian principles of distributive justice and demonstrates that indirect proceeds of crime are owned by the aggrieved parties. Put together, these arguments conclusively show that the idea that indirect proceeds of crime should be forfeited is compatible with libertarianism.

15

Prawda i uczciwość w filozofii politycznej Ayn Rand

37%

Drelich S.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

35-47

PL

Ayn Rand była amerykańską pisarką, publicystką i filozofką, zaliczaną niekiedy do amerykańskiego radykalnego liberalizmu czy też libertarianizmu. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest wskazanie, w jaki sposób Rand rozumiała wartość prawdy oraz jak wiązała z nią cnotę uczciwości, a także jaki wpływ oba czynniki miały na jej filozofię polityczną. W pierwszej części artykułu zaprezentowano sposób rozumienia prawdy w filozofii politycznej Rand. Część drugą poświęcono podstawom jej interpretacji prawdy, jakie można znaleźć w doktrynie libertariańskiej szkoły obiektywistycznej. W części trzeciej wskazano praktyczny wymiar prawdy przez ukazanie jej miejsca w życiu jednostki. część czwarta zawiera charakterystykę uczciwości jako cnoty będącej odpowiedzią na potrzebę prawdy. Artykuł jest efektem analizy treści najważniejszych tekstów Rand, w których podejmowała problematykę prawdy i uczciwości. Zastosowano metodę hermeneutyczno-fenomenologiczną, dzięki której wydobyto sens kategorii pojęciowych zastosowanych przez Rand i dokonano wglądu w jej teoretyczne podstawy.

EN

Ayn Rand was an American writer, journalist and philosopher, sometimes counted among the American radical liberalism or libertarianism. The primary purpose of the article is to indicate how Rand understood the value of truth, how the virtue of honesty is related to it and how both of them have influenced her political philosophy. The first part of the article presents the understanding of truth in Rand’s political philosophy. The second part is devoted to the foundations of her interpretation of truth that we can find in the doctrine of the libertarian objectivist school. The third part shows the practical dimension of truth by showing its place in the life of an individual human being. The fourth part describes honesty as a virtue responding to the need for truth. The article is the result of an analysis of the content of the most important Rand’s texts, in which she took up the issues of truth and honesty. The main method used in the study was the hermeneutic-phenomenological one. Thanks to that it was possible to extract the meaning of the conceptual categories used by Rand with their theoretical foundations.

16

Problem aksjomatyczności zasady autowłasności w filozofii politycznej libertarianizmu

30%

Dominiak Ł.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2016

|

vol. 49

42-64

EN

The subject-matter of the present paper is one of the fundamental theoretical bases of the libertarian political philosophy: the principle of self-ownership. The research problem of the paper is the following question: Is the self-ownership principle an axiom? The research method employed in the paper is the method of disputatio. Based on the conducted research, the paper proposes the affirmative thesis: the self-ownership principle is an axiom. The paper presents a conceptual framework that distinguishes between self-possession, selfownership, and the justification of the latter. It also develops a line of argument which demonstrates that although prima facie only the self-possession is an axiom, self-possession necessarily implies selfownership, granting thereby the axiomatic status to the latter too.

PL

Przedmiotem badań podejmowanym w tekście jest jedna z głównych podstaw teoretycznych libertarianizmu: zasada autowłasności. Problemem badawczym artykułu jest pytanie: Czy zasada autowłasności jest aksjomatem? Metodą badawczą zastosowaną w artykule jest metoda disputatio. Na podstawie przeprowadzonych badań w tekście proponowana jest teza afirmatywna: zasada autowłasności ma status logiczny aksjomatu. Artykuł prezentuje wypracowaną siatkę pojęciową rozróżniającą samoposiadanie, auto własność i uzasadnienie autowłasności oraz rozwija linię argumentacyjną wskazującą, że choć prima facie to samoposiadanie, a nie autowłasność jest aksjomatem, to ponieważ samoposiadanie z konieczności implikuje autowłasność, to także autowłasność musi mieć status logiczny aksjomatu.

17

Samorząd i decentralizacja w myśli politycznej Hansa-Hermanna Hoppego

30%

Święcicki Ł.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2023

|

vol. 78

61-78

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja i analiza idei samorządu i decentralizacji obecnych w myśli czołowego przedstawiciela libertarianizmu anarchokapitalistycznego, Hansa-Hermanna Hoppego. W dotychczasowych badaniach nad historią myśli politycznej dotyczącej samorządu terytorialnego brakuje opracowania, które dotyczyłoby stosunku libertarianizmu do wspólnot lokalnych. W badaniach nad libertarianizmem z kolei, jak też w samej myśli libertariańskiej, problematyka samorządności, decentralizacji czy samorządu terytorialnego jest raczej zagadnieniem pobocznym, nieobecnym w toku głównych rozważań. Za podjęciem tytułowego tematu przemawia również kontrintuicyjny charakter libertarianizmu jako doktryny, która opowiada się za ładem anarchokapitalistycznym, wykluczającym istnienie instytucji państwa. Skonfrontowanie anarchokapitalistycznego poglądu na samorząd i decentralizację ze współcześnie dominującym rozumieniem samorządu terytorialnego może przyczynić się do wzbogacenia dyskusji w łonie normatywnej teorii samorządu terytorialnego o nowe wnioski i perspektywy. Niniejszy artykuł z uwagi na ograniczony zakres badań stanowi jedynie przyczynek do dalszych studiów nad problematyką samorządu i decentralizacji na gruncie myśli libertariańskiej.

EN

The aim of this article is to reconstruct and analyse the ideas of self-government and decentralisation present in the thought of a leading representative of anarcho-capitalist libertarianism, Hans-Hermann Hoppe. In the previous research on the history of political thought concerning local government, there is no study that would concern the attitude of libertarianism to local communities. In the study of libertarianism, in turn, as well as in libertarian thought itself, the issues of self-government, decentralisation or local government are rather a side issue, absent in the course of the main considerations. The counter-intuitive nature of libertarianism as a doctrine that advocates an anarcho-capitalist order, which excludes the existence of state institutions, also argues in favour of addressing the title topic. Contrasting the anarcho-capitalist view of self-government and decentralisation with the contemporary dominant understanding of local government may contribute to enriching the discussion within normative local government theory with new conclusions and perspectives. This article, due to the limited scope of the research, is only a contribution to further studies on the problem of self-government and decentralisation in libertarian thought.

18

Wyzwania dla krajów UE i ekonomii oraz możliwości ich realizacji w warunkach neoliberalizmu

30%

Księżyk M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2015

|

issue 41

214-233

PL

Ponieważ nadal „dwiema najważniejszymi wadami systemów społeczno-gospodarczych, w których żyjemy, są niezdolność do realizowania pełnego zatrudnienia oraz dowolny i niespra-wiedliwy podział bogactwa i dochodów” [Keynes, 2003, s. 340], istotnymi celami rozwoju w krajach demokratycznych powinna być likwidacja bezrobocia, ubóstwa, głodu i wykluczenia społecznego. Stawia to przed krajami i ekonomią wielkie wyzwania. Podstawowym problemem oczekującym rozwiązania jest: jak utrzymać popyt społeczeństwa na poziomie gwarantującym pełne zatrudnienie, wykorzystanie zdolności wytwórczych gospodarki i możliwości, jakie stwarza technika i technologia w zakresie produkcji dóbr zaspokajających potrzeby mieszkańców krajów. Doświadczenia pokazują, że odejście od „państwa dobrobytu” (Welfare State) i mit racjonalnego, doskonałego i samoregulującego się rynku nie służą realizacji tych wyzwań. Oparcie sytemu ekonomicznego (w Polsce i wielu innych krajach gospodarki rynkowej) na doktrynie neoliberali-zmu powoduje, że mamy słabe, ograniczające funkcje socjalne i podporządkowane rynkowi pań-stwo. Skutkiem tego, wzrost gospodarczy nie przynosi wszystkim uczestnikom procesów gospoda-rowania i mieszkańcom krajów odpowiednich korzyści (zapewniających godne warunki życia). Kierując się potrzebą realizacji powyższych wyzwań oraz podstawowych celów UE, jakimi są: dobrobyt, pokój, demokracja i prawa człowieka, ideologiczną podstawą polskiej polityki spo-łeczno-gospodarczej (i innych krajów UE) powinien być liberalizm socjalny, otwarty na problema-tykę pełnego zatrudnienia, egalitaryzm i bezpieczeństwo socjalne obywateli. Uzasadniając tę tezę, treścią opracowania jest wyjaśnienie treści ekonomicznej pojęcia „libe-ralizm” w jego historycznym rozwoju, pokazanie, że obecny polski liberalizm, nazywany neolibe-ralizmem, stanowiący podstawę polityki gospodarczej nie jest tożsamy z klasycznym liberali-zmem, ani też z innymi lewicowymi jego odmianami, w tym i ze współczesnym neoliberalizmem głoszonym przez zachodnią prawicę. Poza tym pokazanie, że polski neoliberalizm nie zapewnia realizacji podstawowego celu procesów gospodarowania, jakim powinien być stały wzrost pozio-mu życia ogółu mieszkańców kraju.

EN

The two major weaknes of economic and social systems is still their inability to full employ-ment and unjust wealth and income distribution [Keynes, 2003, s. 340]. Thus, the crucial targets of development of democratic countries should be the limitation of unemployment, poverty, hunger and social exclusion. These are great challenges to countries and economics. The big problem to solve is about how to hold the demand of society on a level that guaranties full employment, utili-zation of production possibilities and opportunities resulting from technology in production of goods fulfilling the needs of country’ inhabitants. The examples shows that dropping the welfare state and myth of rational, perfect and self-ordering market do not help to face these challenges. Economic system in Poland and other market economies is based on neoliberals. Consequently, social functions of a state are limited and subordinated by the market. In result economic growth does not bring sufficient benefits for all participants of production and inhabitants. In regards to achieve these targets and aims of the EU, which are welfare, peace, democracy and civil rights, the ideological bases for social and economic policy in Poland should be social liberalism, open to full employment, egalitarism and social security of citizens. Content of a paper is to explain the economic essence of the term liberalism in its historical development, and showing that current liberalism in Poland, called neoliberalism is not equivalent to classical liberalism and to other leftist its variation, including the modern neoliberalism promot-ed by the western rightists. Moreover, neoliberalism in Poland does not facilitate the achievement of basic aim of economic operation, which is the constant improvement of level of life.

19

Libertarianizm i teoria praw podmiotowych

30%

Dominiak Ł.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 58

41-59

EN

The present paper raises a question about what analytical theory of rights is entailed by the libertarian theory of justice. The paper hypothesises that libertarianism presupposes or at least endorses the Will Theory of rights. This thesis is then discussed with reference to the following key points: (1) libertarian concept of private property rights; (2) function of libertarian private property rights; (3) justification of libertarian private property rights; (4) thin character of libertarian theory; (5) libertarian principles of just distribution of property rights; (6) libertarian vision of political order. It is demonstrated that the Will Theory of rights allows for the adequate analytic explanation of the libertarian theory of justice on all counts. Besides, it is argued that the competitive theory of rights, namely the Interest Theory is unable to provide libertarianism with such an explanation without help of substantive and ad hoc assumptions.

PL

Artykuł podejmuje problem założeń libertariańskiej teorii sprawiedliwości w zakresie teorii praw podmiotowych. Tekst stawia tezę, iż libertarianizm presuponuje Teorię Woli w analizie uprawnień. Argumentacja stawianej tezy przebiega na sześciu płaszczyznach: (1) libertariańskiego pojęcia praw własności prywatnej; (2) identyfikowanej przez libertarianizm funkcji praw własności prywatnej; (3) libertariańskiego uzasadnienia praw własności prywatnej; (4) wąskiego charakteru libertariańskiej teorii politycznej; (5) libertariańskich zasad sprawiedliwej dystrybucji praw własności prywatnej; (6) libertariańskiego modelu ładu politycznego. Artykuł wskazuje, iż poza tym, że Teoria Woli dostarcza analitycznego wyjaśnienia libertariańskiej teorii sprawiedliwości na wszystkich tych płaszczyznach, jej konkurentka, czyli Teoria Interesu, nie jest w stanie wygenerować takiej artykulacji bez szeregu arbitralnych założeń ad hoc i dlatego pozostaje niekompatybilna z libertarianizmem.

20

Libertarianism, Freedom and the Problem of Circularity

30%

Dominiak Ł.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 59

7-17

PL

Niniejszy artykuł rozważa zarzut wobec libertarianizmu sformułowany przez G.A. Cohena. Zarzut ten mówi, że libertarianizm definiuje wolność w kategoriach sprawiedliwości, zaś sprawiedliwość w kategoriach wolności. Autor skupia się na szczególnym aspekcie tego zarzutu – wyrażonym w jednym z eksperymentów myślowych zaproponowanych przez Cohena – zgodnie z którym odpowiedź na pytanie o to, czy osoba B zmusza osobę A do zrobienia φ, nie zależy od tego, czy działania osoby B są prawowite, czy nie. Posługując się hohfeldowską analizą podstawowych pojęć jurydycznych, autor dowodzi, że jeżeli działania osoby B są prawowite, to skłonienie osoby A do podjęcia działania φ nie może – za cenę popadnięcia w sprzeczność – być uznane za przymus. Jeżeli osoba B ma wolność jurydyczną skłonienia osoby A do podjęcia działania φ, to osoba B nie może jednocześnie i pod tym samym względem mieć obowiązku nieskłonienia osoby A do podjęcia działania φ. Jednak dokładnie taki wniosek wynikałby z przyjęcia stanowiska, że osoba B przez swoje prawowite działania mogłaby zmusić osobę A do zrobienia φ. Jeśli działania te zmuszałyby osobę A do podjęcia działania φ, wówczas wydatkowanie jakiejkolwiek pracy związanej z robieniem φ byłoby przypadkiem jej niedobrowolnego wydatkowania i konstytuowało tym samym naruszenie praw osoby A do owej pracy. Jeżeli natomiast prawa osoby A do jej pracy faktycznie zostałyby naruszone przez działania osoby B, to zgodnie z hohfeldowskim aksjomatem korelatywności na osobie B musiałby spoczywać obowiązek niepodejmowania tych działań. Całe powyższe rozumowanie opiera się jednak na założeniu, że osoba B ma wolność jurydyczną do ich podjęcia.

EN

In the present paper the author considers a challenge to libertarianism posed by G.A. Cohen. The charge issued by Cohen says that libertarianism defines freedom in terms of justice and justice in terms of freedom. The paper deals with an aspect of this charge as expressed by one of Cohen’s thought experiments according to which it is not the case that the answer to the question whether person B forces person A to do φ depends on whether person B’s actions are legitimate or not. Employing the Hohfeldian analysis of fundamental jural conceptions, the author demonstrates that if person B’s actions are legitimate, then making person A to do φ cannot, at pains of contradiction, be considered forcing. If person B is at a liberty to make person A to do φ, then person B cannot at the same time and in the same respect be at duty not to make person A to do φ. Yet, this is exactly what would follow if we adopted the stance that person B’s legitimate actions force person A to do φ. If they forced person A, then the expenditure of whatever labour needed to do φ would not be a voluntary expenditure and thereby would constitute a violation of person A’s rights to this labour. However, if person A’s rights were violated by person B’s actions, then via Hohfeldian Correlativity Axiom person B would have to be at duty not to undertake these actions. Yet, the whole reasoning started from the assumption that person B is at liberty to undertake them.

Refine search results

RECENZJE: LIBERTARIANIZM, CZYLI KONCEPCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO WOLNYCH JEDNOSTEK

RECENZJE: LIBERTARIANIZM, CZYLI KONCEPCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO WOLNYCH JEDNOSTEK

Ekonomiczne aspekty secesji. Uwagi na temat gospodarczych efektów secesji w koncepcji Hansa-Hermanna Hoppego

Libertariańska krytyka locke’owskiego proviso

Rozum i racjonalność w filozofii politycznej Ayn Rand

Libertarians and Liberal Welfarists' Conception of Distributive Justice

Libertariańska krytyka locke’owskiego proviso

Teoria legalistyczna a prawo własności intelektualnej

Sztuka i państwo - refleksje na marginesie 'Wolnego wyboru' Miltona i Rose Friedman

The Revolutionary Political Philosophy of Ayn Rand

Prawo naturalne jako fundament moralności libertariańskiej

Libertarianizm wobec kryminalizacji „insider tradingu”

Agorists and Natural Elite. Two Leadership Concepts for Libertarian Change

Proceeds of Crime, Punishment, and Libertarianism

Prawda i uczciwość w filozofii politycznej Ayn Rand

Problem aksjomatyczności zasady autowłasności w filozofii politycznej libertarianizmu

Samorząd i decentralizacja w myśli politycznej Hansa-Hermanna Hoppego

Wyzwania dla krajów UE i ekonomii oraz możliwości ich realizacji w warunkach neoliberalizmu

Libertarianizm i teoria praw podmiotowych

Libertarianism, Freedom and the Problem of Circularity