Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: limiti

Sort By:

Limit search:

Riflessioni sul diritto di satira e i suoi limiti

100%

Dammacco G.

Studia z Prawa Wyznaniowego

2020

vol. 23

101-121

Satyra jest skrajnym wyrazem wolności wyrażania opinii. Zarówno jej ujęcie konceptualne, jak i relewantny reżim prawny, nie są wolne od kontrowersji. Jedną z konsekwencji rozwoju komunikacji międzyludzkiej jest wypracowanie licznych rodzajów literackich, które przejawiają pewne podobieństwa. Do takich należą m.in. kronika (bezosobowy i pozbawiony interpretacji zapis zaistniałych zdarzeń), krytyka (subiektywna analiza i ocena odnosząca się do zaistniałych zdarzeń) i satyra (sarkastyczna krytyka osób lub indywidualnych zachowań czy sposobów postępowania, mająca na celu ich społeczne zdemaskowanie). Ukształtowane w ciągu wieków elementy charakteryzujące satyrę są zasadniczo dwa: skoncentrowanie na wewnętrznych sprzecznościach (polityki, społeczeństwa, religii, kultury) oraz intencja moralizatorska, mająca na celu pobudzenie przemian społecznych. Satyra religijna bierze na cel władze religijne i ich niekonsekwencję, odnosi się jednak również do symboli religijnych i religijnych wierzeń. Wiążą się z tym różne konsekwencje prawne. Satyra, która skierowana jest na dziedzictwo wiary, musi być uznana za nieakceptowalną. Każda satyra religijna wiąże się natomiast z konfliktem pomiędzy różnymi wartościami konstytucyjnymi, to jest pomiędzy prawem do wyrażania opinii oraz prawem do dobrego imienia i do ochrony uczuć religijnych. Generalnie rzecz ujmując, prawo do satyry jest uznawane przez systemy prawne (zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i na poziomie krajowym) jako prawo podmiotowe o znaczeniu konstytucyjnym, które wynika z wolności wyrażania opinii i wolności myśli. Myśl, sumienie i religia – zgodnie z ujęciem przyjętym na przykład w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej – są wartościami homologicznymi (jako dobra prawne czy wartości o charakterze etycznym). Nie mogą więc być między sobą w sprzeczności. Istotne wątpliwości dotyczą natomiast przepisów odnoszących się do prawa do satyry, która nie może naruszać podstawowych praw osoby, jej godności czy jej dobrego imienia. Karta Praw Podstawowych przyczyniła się do ugruntowania tendencji polegającej na ujmowaniu prawa do wyrażania opinii w jego najszerszej, ekspansywnej formie. Konsekwentnie potwierdzane jest jednak również znaczenie praw człowieka, które nie mogą być naruszane w konsekwencji realizowania prawa do satyry. W krajowych porządkach prawnych znaczenie prawa do satyry wiąże się z uznaniem jego konstytucyjnej rangi, ale także z ograniczeniami, którym ono musi podlegać. W orzecznictwie wypracowano relewantne kryteria formalne, wśród których najważniejsze znaczenie posiadają: powściągliwość i funkcjonalność.

Satire is an extreme paradigm of freedom of expression, but uncertainties exist about its conceptual definition and related legal regime. The development of communication has produced numerous literary figures similar to each other such as the chronicle (an impersonal and non-interpretive recording of events that have occurred), criticism (subjective analysis and judgment relating to events that have occurred) and satire (sarcastic criticism of characters, behaviors and actions of individuals for the purpose of social denunciation). The elements that characterize the satire, developed over the centuries, are essentially twofold: attention to contradictions (of politics, society, religion, culture) and moralistic intent to promote social change. Religious satire affects ecclesiastical power and its contradictions, but it also affects religious symbols and the contents of religions. Different legal consequences follow. When it affects the patrimony of faith of believers it is not acceptable. Religious satire generates a kind of conflict between different constitutional values, that is, between the right to the free expression of thought and the right to the reputation and protection of religious feelings. The right to satire in general is recognized by legal systems (both international and national) as a subjective right of constitutional relevance, which derives from the freedom of expression and thought. In the Charter of Fundamental Rights of the European Union, thought, conscience and religion are homologous (as legal goods or as ethical values). Therefore, thought, conscience and religion cannot be in opposition to each other. Considerable uncertainties exist about the legal discipline of the right to satire, which can never offend the fundamental rights of the person, his dignity and his reputation. The Nice Charter has favored an orientation which considers the right of free expression in its broadest and most expansive form. However, the prevailing value of fundamental human rights has always been affirmed, which cannot be offended by the exercise of the right to satire. The strength of the right to satire consists in the recognition of its constitutional rank, but also in the limits it must have. The jurisprudence has elaborated the “formal” obligations, among which the most important are: continence and functionality.

La satira è un paradigma estremo della libertà di espressione, ma esistono incertezze sulla sua definizione concettuale e sulla relativa disciplina giuridica. Lo sviluppo della comunicazione ha prodotto numerose figure letterarie simili tra loro come la cronaca (una registrazione impersonale e non interpretativa di fatti accaduti), la critica (analisi soggettiva e giudizio relativi a fatti accaduti) e la satira (critica sarcastica di personaggi, comportamenti, modi di fare individuali con scopo di denuncia sociale). Gli elementi che caratterizzano la satira, sviluppatisi nel corso dei secoli, sono sostanzialmente due: attenzione alle contraddizioni (della politica, della società, della religione, della cultura) e intento moralistico per promuovere un cambiamento sociale. La satira religiosa colpisce il potere ecclesiastico e le sue contraddizioni, ma colpisce anche i simboli religiosi e i contenuti delle religioni. Ne conseguono differenti conseguenze giuridiche. Quando colpisce il patrimonio di fede dei credenti essa non è accettabile. La satira religiosa genera una specie di conflitto tra differenti valori costituzionali, e cioè tra il diritto alla libera espressione del pensiero e il diritto alla reputazione e alla tutela del sentimento religioso. Il diritto di satira in generale è riconosciuto dagli ordinamenti giuridici (sia internazionali, sia nazionali) come diritto soggettivo di rilevanza costituzionale, che deriva dalla libertà di espressione e di pensiero. Pensiero, coscienza e religione – per esempio nella Carta dei diritti fondamentali dell’Unione europea – sono omologhi (come beni giuridici o valori etici). Pertanto pensiero, coscienza e religione non possono essere in contrapposizione tra loro. Notevoli incertezze esistono sulla disciplina giuridica del diritto di satira, che non può mai offendere i diritti fondamentali della persona, la sua dignità, la sua reputazione. La Carta di Nizza ha favorito un orientamento, che considera il diritto di libera espressione nella sua forma più ampia ed espansiva. È tuttavia sempre stato affermato il valore prevalente dei diritti umani fondamentali, che non possono essere offesi dall’esercizio del diritto di satira. Negli ordinamenti giuridici nazionali, la forza del diritto di satira consiste nel riconoscimento del suo rango costituzionale, ma anche nei limiti che deve avere. La giurisprudenza ha elaborato i vincoli “formali”, tra i quali i più importanti sono il limite della continenza e della funzionalità.

Refine search results

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 Dammacco G.

1 2020

Search results

Riflessioni sul diritto di satira e i suoi limiti