Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: literatura wczesnonowożytna

Sort By:

Limit search:

Historia o Magielonie, królewnie neapolitańskiej. Pytanie o podstawę polskiego przekładu

100%

Wierzbicka-Trwoga K., Winiarska-Górska I.

Porównania

2023

vol. 33

issue 1

403-422

The paper seeks to establish the basis of the Polish translation of the Old French romance about the “beautiful Magielona.” The Polish version was translated in the sixteeth century, though not from the French, but via a German or Czech version. Until now, there were no studies on the base text of the Polish translation, transmitted in several seventeenth-century editions. The analysis presented in our paper concerns the delimitation of the text, i.e. the division of content into chapters in the Polish prints in comparison to the German editions of the sixteenth century and to the Czech version (transmitted from the eighteenth century), as well as the comparison of the opening sentences of the chapters. It allows for the conclusion that the Polish translation arose most probably from the German version, from an edition containing the primary segmentation of the German text, which in the second half of the sixteenth century was published in a secondary edition with a finer segmentation of the text.

Artykuł dąży do ustalenia podstawy polskiego przekładu starofrancuskiego romansu o „pięknej Magielonie”. Polska wersja została przełożona w wieku XVI, lecz nie z francuskiego, tylko za pośrednictwem wersji niemieckiej lub czeskiej. Dotychczas brak było badań, które pozwoliłyby określić podstawę polskiego tłumaczenia, przekazanego w kilku wydaniach siedemnastowiecznych. Analiza przedstawiona w niniejszej rozprawie dotyczy delimitacji tekstu, czyli podziału treści na rozdziały w polskich drukach w porównaniu do niemieckich wydań z XVI wieku oraz do wersji czeskiej (poświadczonej dopiero z wieku XVIII), jak również porównania inicjalnych zdań rozdziałów. Pozwala sformułować wniosek, że polski przekład powstał najprawdopodobniej z wersji niemieckiej, z wydania zawierającego pierwotną segmentację tekstu niemieckiego, który w drugiej połowie XVI wieku wydawany był w redakcji wtórnej z drobniejszą segmentacją tekstu.

Zabawy kontrolowane, czyli motyw zabawy we wczesnonowożytnej literaturze niderlandzkiej

75%

Kozikowska J.

Wychowanie w Rodzinie

2016

vol. XIV

issue (2/2016)

29-40

The aim of this article is to analyse the motif of play appearing in early modern Dutch literature, from the perspective of the humanistic pedagogical ideas. These were humanist educators, such as Erasmus of Rotterdam and Juan Luis Vives, who started to recognize the pedagogical and educational benefits of game playing. The author discusses a manner in which the humanistic pedagogical ideals are reflected in the domain of the didactic literature, propagating ideal patterns of behavior. The paper addresses the mentioned problem by analyzing the phenomenon of play present in the one of the most popular Dutch didactic treatises Marriage (Houwelyck, 1625) of 17th-century poet and moralist Jacob Cats (1577–1660). It turns out that the motif of play presented in the treatise affects different contexts: educational, pedagogical and moral. Furthermore, the poet evaluates the concept of play by making a distinction between good and bad games. This division serves him as a metaphor of an ideal and non-ideal upbringing and parenthood. The analysis also shows that by recognizing the educational benefits of this form of entertainment, play, unless purposeful and useful, raises moral doubts, what, according to Jacob Cats and the mentioned humanist educators, has constituted its existence in the child’s world. Keywords: children’s games, motif of play, early modern period, Dutch literature, early modern literature, didactic literature, Humanism, Reformation, humanistic pedagogical ideas, Jacob Cats, Erasmus of Rotterdam, Juan Luis Vives, Christiaan Huygens.

Celem niniejszego artykułu jest analiza motywu zabawy obecnego we wczesnonowożytnej literaturze niderlandzkiej, z perspektywy humanistycznej myśli pedagogicznej. To właśnie humaniści, jak Erazm z Rotterdamu czy Juan Luis Vives, zaczęli dostrzegać wychowawcze i edukacyjne walory zabawy. Rozważaniom poddano sposób, w jaki humanistyczne idee pedagogiczne znajdują swoje odzwierciedlenie na płaszczyźnie wczesnonowożytnej literatury dydaktycznej, propagującej idealne modele postępowania. W tym celu przeanalizowano fenomen zabawy obecny w jednym z najpoczytniej szych niderlandzkich traktatów dydaktycznych Małżeństwo (Houwelyck, 1625) siedemnastowiecznego poety–moralisty Jacoba Catsa (1577–1660). Okazuje się, że zaprezentowany w traktacie motyw zabawy dotyka różnych kontekstów: edukacyjnego, wychowawczego i moralnego. Sama zabawa została natomiast poddana przez poetę wartościowaniu, poprzez wyróżnienie zabaw dobrych i złych. Podział ten posłużył autorowi jako metafora idealnego i nieidealnego wychowania i rodzicielstwa. Przeprowadzona analiza wykazała również, że dzięki wskazaniu walorów edukacyjnych tej formy rozrywki, zabawa, o ile celowa i pożyteczna, przestała budzić wątpliwości moralne, co, według Jacoba Catsa i omawianych humanistów, konstytuowało jej istnienie w świecie dziecka.

Refine search results

1 Porównania

1 Wychowanie w Rodzinie

1 Kozikowska J.

1 Wierzbicka-Trwoga K.

1 Winiarska-Górska I.

1 2023

1 2016

Search results

Historia o Magielonie, królewnie neapolitańskiej. Pytanie o podstawę polskiego przekładu

Zabawy kontrolowane, czyli motyw zabawy we wczesnonowożytnej literaturze niderlandzkiej