Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: liturgia potrydencka

Sort By:

Limit search:

Dominikańskie procesje różańcowe i tradycja śpiewanych różańców na ziemiach polskich w świetle procesjonału PL-Kd 75L oraz innych źródeł XVIII i początku XIX wieku

100%

Grabiec D.

Muzyka

2022

vol. 67

issue 3

52-77

The processional kept in Krakow’s Archives of the Polish Province of the Dominican Order (shelf mark 75L) is probably the only surviving handwritten Dominican processional from the post-Tridentine period. Despite its modest dimensions, it offers a unique record of readings, prayers, and songs for the solemn procession on the Feast of the Circumcision of Christ and readings for the Feast of the Rosary, complete with numerous notes on the active participation of the Rosary Confraternity, which led the singing of the rosary also during Corpus Christi processions and of Easter songs at the Resurrection procession. Several factors, including the codicological features of the manuscript and variants of rosary prayers (the same as those in a printed prayer book of 1752), indicate that the manuscript may have been compiled in the second half of the eighteenth century. The six rosary records found during the archival research all differ from one another to some extent in linguistic variants, sequence and number of prayers, instructions for their use in prayer practice, and even the contents of some song verses. This extended sung rosary form, which resembles the Liturgy of the Hours, took shape in the early seventeenth century in Rome and was then disseminated throughout Italy, later also in other countries. Having reached Poland by the early eighteenth century at the latest, it was translated from Latin to Polish in its entirety, and the Gregorian hymn was likewise replaced with a Polish translation with a new melody. The Polish version also adds songs preceding each section, as well as brief sung verses that substitute for the meditations preceding the individual mysteries of the Rosary. That sung rosaries were widely known in old Poland is confirmed not only by the surviving copies of prayer- and songbooks published in Kraków, Poznań, Warsaw, Vilnius, and other places, but also by mentions of this practice in Jędrzej Kitowicz’s ‘Description of Customs and Culture under the Reign of Augustus III’ by Jędrzej Kitowicz, and in the Dominican Processional 75L.

Procesjonał sygn. 75L z krakowskiego Archiwum Polskiej Prowincji oo. Dominikanów jest prawdopodobnie jedynym zachowanym rękopiśmiennym procesjonałem dominikańskim z czasów potrydenckich. Pomimo skromnych rozmiarów jest to księga szczególna ponieważ zawiera unikatowy zapis czytań, modlitw i śpiewów przeznaczonych na uroczystą procesję w święto Obrzezania oraz czytań na procesję w święto Różańca, a także liczne wzmianki o aktywnym udziale Arcybractwa Różańcowego, prowadzącego śpiew różańca w trakcie pochodu także w święto Bożego Ciała oraz pieśni wielkanocnych podczas procesji rezurekcyjnej. Rękopis mógł powstać w drugiej połowie XVIII w., na co wskazują m.in. jego cechy kodykologiczne oraz warianty tekstów modlitw różańcowych zbieżne z wersją zamieszczoną w drukowanym modlitewniku z 1752 r. Każdy z sześciu odnalezionych podczas kwerendy przekazów różańców różni się w jakimś stopniu od pozostałych wariantami językowymi, kolejnością oraz ilością modlitw, wskazówkami dotyczącymi sposobu jego odmawiania, a nawet treścią wybranych strof pieśni. Ta rozbudowana, śpiewana forma różańca, przypominająca godziny brewiarzowe, ukształtowała się na początku XVII w. w Rzymie, następnie upowszechniła w całych Włoszech, a później także w innych krajach. Do Polski dotarła ona najpóźniej na początku XVIII w. i została przetłumaczona w całości z języka łacińskiego na polski, także gregoriański hymn zastąpiony został jego polskim tłumaczeniem z nową melodią. W polskiej wersji dodane zostały też pieśni poprzedzające każdą z części oraz krótkie śpiewane strofy zastępujące medytacje poprzedzające poszczególne tajemnice różańcowe. O powszechnej znajomości śpiewanych różańców w dawnej Polsce świadczą nie tylko zachowane egzemplarze drukowanych modlitewników i śpiewników, wydawane w różnych ośrodkach, m.in. w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wilnie, ale także wzmianki o nich w Opisie obyczajów Jędrzeja Kitowicza oraz w dominikańskim Procesjonale 75L.

The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries

88%

Pałęcki W.

Roczniki Teologiczne

2016

vol. 63

issue 8: Liturgika

121-140

Celebration of the mystery of the incarnation of the Son of God is mentioned for the first time in Chronograph (A.D. 354)—a fundamental document explaining the origin of this feast. Over the centuries the Incarnation of the Son of God was given emphasis in various ways through ceremonious celebration of this mystery. Among many liturgical customs are Sunday processions during Advent, at Christmas, and festivities held in this time and Sundays until 2 February. Sunday processions were known in the old Polish tradition and this custom was sanctioned in the Piotrków Ritual in 1631, but it does not feature processions for Advent Sundays, Christmas period, and holidays falling within this period. Liturgical texts intended for these days are present in four editions of the Wrocław Ritual of 1723, 1775, 1794 and 1847. The processions started with the singing of appropriate antiphons, which had their counterpart in the texts of Officium divinum of that period or a liturgical day. The antiphon Missus est Angelus Gabriel... for Advent Sundays was an exception. It was intended for the monastic liturgy of the 11th/12th centuries, and it can be found in antiphonary Saint-Maur-les-Fossés. During a procession, statio in the middle of a church was an important point for worship. A verse or a prayer was said concluded with the singing of an antiphon. The prayer was typically found in a missal form for a particular feast day except for Advent, when the prayer was read from a form for Marian masses. Notably, the well-known antiphon Pax aeterna... was sung only on Advent Sundays, which was replaced by the antiphon Hodie Christus natus est... during Christmas. Antiphons concluding processions, however, were taken from an officium, as it was done during Advent or Epiphany. The antiphon O beata infantia... is an exception, which is sung on the very Nativity Day, Circumcision Day, and on Sundays falling after Epiphany until the Fest of the Purification of the Virgin (2 February). This antiphon was present in the monastic tradition, for example in medieval antiphonaries of Saint-Denis and Saint-Maur-les-Fossés. Exploration of liturgical texts and various forms that are have been known over centuries as well as their origin makes it possible to sketch a full picture of traditions used in the Latin Church in the territory of Poland.

Świętowanie misterium Wcielenia Syna Bożego po raz pierwszy zostaje wspomniane w Chronografie z 354 roku, który jest fundamentalnym dokumentem dotyczącym genezy tego święta. W ciągu wieków w różny sposób podkreślano znaczenie Wcielenia Syna Bożego poprzez uroczystą celebrację tego misterium. Wśród wielu zwyczajów liturgicznych znajdują się procesje w niedziele czasu Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego, uroczystości przypadające w tym okresie oraz w same niedziele do 2 lutego. Zwyczaj procesji niedzielnych znany był w tradycji staropolskiej i został utrwalony w Rytuale Piotrkowskim z 1631 r., ale nie ma w nim procesji przeznaczonych na niedziele Adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego oraz święta przypadające w tym czasie. Teksty liturgiczne przeznaczone na te dni występują natomiast w czterech wydaniach rytuału wrocławskiego z 1723, 1775, 1794 i 1847 r. Procesje rozpoczynano od śpiewu odpowiednich antyfon, które miały swój odpowiednik w tekstach Officium divinum danego czasu, czy dnia liturgicznego. Do wyjątku należała antyfona w niedziele Adwentu Missus est Angelus Gabriel…, która była przewidziana w liturgii monastycznej z XI/XII w., a przykładem jest antyfonarz Saint-Maur-les-Fossés. Podczas procesji ważnym miejscem modlitwy było statio pośrodku kościoła. Odmawiano wówczas werset, modlitwę, a na zakończenie śpiewano antyfonę. Modlitwa zazwyczaj była zaczerpnięta z formularza mszalnego danego dnia świątecznego za wyjątkiem adwentu, kiedy modlitwa pochodziła z formularza mszy maryjnych. Znamiennym, że znaną antyfonę Pax aeterna… śpiewano tylko w niedziele Adwentu, zastępując ją w okresie Narodzenia Pańskiego antyfoną Hodie Christus natus est…. Antyfony na zakończenie procesji zostały natomiast zaczerpnięte z oficjum, jak w przypadku okresu Adwentu, czy w Epifanię. Do wyjątków należy antyfona O beata infantia… śpiewana w sam dzień Narodzenia Pańskiego, w święto Obrzezania Pańskiego, oraz w niedziele przypadające po Epifanii do święta Oczyszczenia Maryi (2 lutego). Antyfona ta występowała w tradycji monastycznej, czego przykładem są średniowieczne antyfonarze z Saint-Denis oraz Saint-Maur-les-Fossés. Poznanie tekstów liturgicznych i różnych form znanych na przestrzeni wieków i ich proweniencji pozwala nakreślić pełen obraz tradycji znanych w Kościele łacińskim na ziemiach polskich.

Refine search results

1 Muzyka

1 Roczniki Teologiczne

1 Grabiec D.

1 Pałęcki W.

1 2022

1 2016

Search results

Dominikańskie procesje różańcowe i tradycja śpiewanych różańców na ziemiach polskich w świetle procesjonału PL-Kd 75L oraz innych źródeł XVIII i początku XIX wieku

The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries