Search results

1

Nomina animalium in Laterculus by Polemius Silvius. The beginnings of the liturgical calendar (5th century)

100%

Piechocka-Kłos M.

Forum Teologiczne

|

2020

|

vol. 21

249-261

EN

Creating Laterculus, Polemus Silvius, a 5th-century author, was the first to attempt to integrate the traditional Roman Julian calendar containing the pagan celebrations and various anniversaries with new Christian feasts. Laterculus, as it should be remembered, is a work that bears the features of a liturgical calendar. In addition to dates and anniversaries related to religion and the state, the calendar contains several other lists and inventories, including a list of Roman provinces, names of animals, a list of buildings and topographical features of Rome, a breviary of Roman history, a register of animal sounds and a list of weights and sizes. Therefore, Laterculus, just like a traditional Roman calendar, was also used for didactic purposes. This paper aims to refer in detail to the zoological vocabulary, specifically the register of animal names and sounds included in this source. Laterculus contains in total over 450 words divided into six groups, including 108 words in the four-legged animal section, 131 in the bird section, 11 crustaceans, 26 words for snakes, 62 words for insects and 148 for fish. The sounds of animals, which are also included in one of the lists added to this calendar and titled Voces variae animancium, are also worth mentioning. A brief discussion on the history of the Roman calendar and the liturgical calendar certainly helps to present the issue referred to in the title to its fullest extent. Keywords: Polemius Silvius, calendar, animals, early Christianity, ancient history, liturgical calendar.

2

Roczny cykl świąt liturgicznych jako jeden ze sposobów wyznaczania dat w „Kronice Supraskiej”

100%

Smoktunowicz K.

Prace Językoznawcze

|

2011

|

issue 13

215-225

RU

„Супрасльская летопись” принадлежит к I своду белоруско-литовских летописей Великого княжества Литовского. Предметом статьи является анализ её текста с точки зрения употребления названий праздников литургического календаря Церкви при описании событий. В статье учитываются не только Пасха и двунадесятые праздники, но и менее важные, а также праздники в память святых и апостолов. Приведеннные примеры свидетельствуют о том, что употребление этих названий вместо традиционной календарной даты было явлением довольно распространенным в „Супрасльской летописи” и составляло один из способов расположения во времени описываемых событий. Несомненно, огромную роль сыграл здесь факт, что творцами летописей были православные монахи, для которых такой способ изложения материала был очень близким. Памятник является богатым источником церковных и народных названий православных праздников.

3

Ordynacje dla służby dzwonnej kościoła Świętojańskiego w Toruniu z pierwszej połowy XVI wieku

100%

Sumowska A., Sumowski M.

Zapiski Historyczne

|

2021

|

vol. 86

|

issue 4

151-174

EN

This article provides a source edition of two instructions for ringing bells at St John the Baptist and St John the Evangelist Church in Toruń (Thorn). The sources come from the collection of archival files related to the history of this church, kept in the State Archives in Toruń. They date back to the first half of the sixteenth century. The authors attempted to establish the purpose of writing down the presented ordinations, characterized the church servants that appear in the source material and examined their duties regarding bell ringing. The article also examines the fees paid for ringing bells during church services and the associated remuneration for bell-ringers. Moreover, particular attention was paid to the liturgical calendar of the parish of St John the Baptist and St John the Evangelist Church in Toruń.

4

Wpływ kalendarza liturgicznego na funkcjonowanie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach w czasach wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen (1407 – 1410)

84%

Szweda D.

Studia Elbląskie

|

2017

|

vol. 18

125-138

EN

During the most important church holidays, Grand Master Ulrich von Jungingen, like his predecessor, stayed in the centre of the Teutonic Order state (Malbork - Elblag - Sztum). For the most part, on days on which Teutonic legislation mandated the reception of Holy Communion, this highest Teutonic dignitary was in the capital of the Teutonic state in Prussia between 1407 and 1410. Only on extraordinary occasions, such as the convention with King Władysław Jagiełło and Grand Duke Witold at the beginning of January 1408 or the beginning of the expedition to the Dobrzyń lands in August 1409, was he at another Teutonic convent. Around these feast days, when it was known that the Grand Master would be at his court, conventions were organised with dignitaries of the Teutonic Order, meetings with representatives of Prussian towns, foreign envoys were received or various transactions were finalised.

PL

W czasie najważniejszych świąt kościelnych wielki mistrz Ulrich von Jungingen, podobnie jak jego poprzednik, przebywał w centrum państwa krzyżackiego (Malbork - Elbląg - Sztum). W większości, w dniach, w których ustawodawstwo krzyżackie nakazywało przyjmowanie Komunii świętej, ten najwyższy dostojnik krzyżacki przebywał w latach 1407-1410 w stolicy państwa krzyżackiego w Prusach. Tylko przy nadzwyczajnych okazjach, jak zjazd z królem Władysławem Jagiełłą i wielkim księciem Witoldem na początku stycznia 1408 r. czy rozpoczęcie wyprawy na ziemię dobrzyńską w sierpniu 1409 r., przebywał w innym klasztorze krzyżackim. Wokół tych dni świątecznych, kiedy wiadomo było, że wielki mistrz będzie przebywał na swoim dworze, organizowano zjazdy z dostojnikami zakonu krzyżackiego, spotkania z przedstawicielami miast pruskich, przyjmowano zagranicznych wysłanników lub finalizowano różne transakcje.

5

Oktawa liturgiczna. Rys historyczny i obowiązujące unormowania

84%

Dullak K.

Studia Paradyskie

|

2022

|

issue 32

57-74

EN

Celebrating and participating in the liturgy is an expression of the faith of the people of God. The liturgy forms the community of the Church. The hierarchical Church seeks to make its experience as fruitful as possible for all the baptised who make up the priestly people of God. The established liturgical norms, including calendars, have changed over the centuries. Thus, the accents emphasising the importance of individual religious events in translating into liturgical celebrations changed. The established law was also influenced by the sense of faith of the people of tGod, it manifested itself in the customs and traditions expressed in folk rituals. An example of the overlapping of the Church’s liturgical regulations and bottom-up initiatives rooted in popular piety is, among others, the tradition of the octave of the Solemnity of the Most Holy Body and Blood of Christ (Corpus Christi) cultivated in Poland. The twentieth century is the time of liturgical reform activities undertaken by the Pastors of the Universal Church. Many signs accumulated in the liturgy, which were not properly read by the participants of the services, were reduced. The principle of simplifying the liturgy and reducing the rituals to the level of legibility of its meaning was adopted. The liturgical octaves have a very strong message in them: strengthening in the intensity and duration of experiencing the content of the solemnities. It is often repeated that consecutive octave days are like celebrating the solemnity itself for the following eight days. While this claim can be implied for the Octave of Passover (Easter), it is difficult to relate to the Octave of Christmas. Although currently only two octaves are left in the liturgical calendar, they differ in many respects. The question arises: is this a good solution for the faithful of the Catholic Church? Should we not return to other octaves, e.g. the Solemnity of Pentecost? Do the current tables of priority of liturgical days require redrafting? Many doubts arise, followed by questions concerning liturgical regulations. This study was aimed at showing the development and present shape of liturgical octaves. This project was done based on bringing closer the decisions of the popes and the bodies acting on their behalf (congregations) over the centuries. The final chord presents the current regulations and highlights the source of their formation.

PL

Sprawowanie i uczestniczenie w liturgii jest wyrazem wiary ludu Bożego. Liturgia tworzy wspólnotę Kościoła. Kościół hierarchiczny troszczy się o to, by przeżywanie liturgii było jak najbardziej owocne dla wszystkich ochrzczonych, stanowiących kapłański lud Boży. Normy liturgiczne, w tym kalendarze, zmieniały się na przestrzeni wieków. Tym samym zmieniały się akcenty podkreślające wagę poszczególnych wydarzeń religijnych w przełożeniu na obchody liturgiczne. Na ustanawiane prawo nakładał się również zmysł wiary ludu Bożego, który przejawiał się w zwyczajach i tradycji mającej wyraz w obrzędowości ludowej. Przykładem nakładania się przepisów liturgicznych Kościoła i oddolnych inicjatyw zakorzenionych w pobożności ludowej jest m.in. pielęgnowana w Polsce tradycja oktawy uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. XX w. to czas podejmowanych przez Pasterzy Kościoła powszechnego działań reformujących liturgię. Wiele znaków nagromadzonych w niej, które nie były przez uczestników nabożeństw należycie odczytywane, zostały zredukowane. Przyjęto zasadę upraszczania liturgii i redukowania obrzędowości do poziomu czytelności jej znaczenia. Oktawy liturgiczne mają w sobie bardzo mocne przesłanie - wzmocnienie w intensywności i czasie przeżywania treści zawartych w uroczystościach. Często powtarza się, że oktawa to jakby świętowanie samej uroczystości przez następujących osiem dni. O ile to twierdzenie można implikować w przypadku oktawy Paschy, to trudno odnieść je do oktawy Bożego Narodzenia. Mimo że aktualnie w kalendarzu liturgicznym pozostawiono jedynie dwie oktawy, różnią się one od siebie pod bardzo wieloma względami. Pojawiają się pytania: czy to jest dobre rozwiązanie dla wiernych Kościoła katolickiego? Czy nie należałoby wrócić do innych oktaw, np. uroczystości Zesłania Ducha Świętego? Czy aktualnie obowiązujące tabele pierwszeństwa dni liturgicznych nie wymagają przeredagowania? Rodzi się wiele wątpliwości, a za nimi pytań dotyczących unormowań liturgicznych. Niniejsze opracowanie miało za zadanie ukazać rozwój i obecny kształt oktaw liturgicznych. Dokonano tego, przybliżając decyzje papieży i organów działających w ich imieniu (kongregacji) na przestrzeni wieków. W końcowym akordzie przedstawiono aktualne unormowania i naświetlono źródło ich ukształtowania.

6

Marsjański kalendarz liturgiczny

83%

Karocki P.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2015

|

vol. 68

|

issue 4

EN

This article presents problems related to creating liturgical calendar for Mars colonists, assumed to land on Mars (accordingly to Mars One Project) in year 2024. It consist of five parts: why to colonize space; brief history of Earth calendar; deep correlation of liturgical calendar (e.g. fests) with astronomical events; last two parts present idea of civil Martian calendar and list difficulties related to extraterrestrial liturgical calendar.

PL

Artykuł ten pokazuje problemy związane z tworzeniem liturgicznego kalendarza dla kolonistów Marsa, którzy (zgodnie z projektem Mars One) mają na Marsie wylądować w 2026 roku. Część pierwsza uzasadnia zakładanie siedzib ludzkich poza Ziemią. Druga skrótowo zakreśla historię tworzenia ziemskiego kalendarza, trzecia pokazuje ścisłą zależność kalendarza liturgicznego od środowiska ziemskiego. W dwu kolejnych częściach zaprezentowano ideę cywilnego kalendarza marsjańskiego oraz zestawienie problemów związanych z kalendarzem liturgicznym dostosowanym do warunków pozaziemskich.

7

Wpływ lokalnych tradycji na kalendarz liturgiczny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

67%

Ławreszuk M.

ELPIS

|

2015

|

vol. 17

121-126

PL

W niniejszym artykule chciałbym scharakteryzować współczesną praktykę liturgiczną Kościoła prawosławnego w Polsce. Krótka analiza skupi się na charakterystyce tradycji liturgicznej wskazanej przez kalendarz liturgiczny. Z wielu elementów tworzących roczny cykl liturgiczny, treść artykułu skoncentruje się na lokalnych, charakterystycznych jedynie dla Kościoła prawosławnego w Polsce obrzędach i świętach.

EN

In this article I would like to describe the contemporary liturgical practice of the Orthodox Church in Poland. A brief analysis will focus on the characteristics of the liturgical tradition indicated by the liturgical calendar. The content of the article will focus on local, characteristic only for the Orthodox Church in Poland rituals and festivals.

Refine search results

1 ELPIS

1 Forum Teologiczne

1 Prace Językoznawcze

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Studia Elbląskie

1 Studia Paradyskie

1 Zapiski Historyczne

1 Dullak K.

1 Karocki P.

1 Piechocka-Kłos M.

1 Smoktunowicz K.

1 Sumowska A.

1 Sumowski M.

1 Szweda D.

1 Ławreszuk M.

1 2022

1 2021

1 2020

1 2017

2 2015

1 2011

Nomina animalium in Laterculus by Polemius Silvius. The beginnings of the liturgical calendar (5th century)

Roczny cykl świąt liturgicznych jako jeden ze sposobów wyznaczania dat w „Kronice Supraskiej”

Ordynacje dla służby dzwonnej kościoła Świętojańskiego w Toruniu z pierwszej połowy XVI wieku

Wpływ kalendarza liturgicznego na funkcjonowanie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach w czasach wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen (1407 – 1410)

Oktawa liturgiczna. Rys historyczny i obowiązujące unormowania

Marsjański kalendarz liturgiczny

Wpływ lokalnych tradycji na kalendarz liturgiczny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego