Search results

1

„Kierunek, któremu na imię nowoczesność”. Socjalistyczna modernizacja w świetle pamiętników chłopskich w tomie Ta ziemia jest nasza

100%

Tarnowska M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

163-183

EN

The subject of the article is the relationship between modernity and peasantry in peasant diaries of the Polish People’s Republic, and interpreted from the perspective of transdisciplinary cultural analysis; it focuses on diaries published in 1969 under the title This Land is Ours [Ta ziemia jest nasza]. Following contemporary historians, the author assumes that the period of 1944–1956, which the diaries cover, was a time of accelerated modernisation and social revolution, and one of the key elements of these processes was the land reform announced by the manifesto of the Polish Committee of National Liberation in 1944. The period covered by the diaries is therefore the time of the socialist “leap into modernity”. In striving to ascertain how the changes related to the fundamental elements of socialist modernisation were perceived by diarists, the author analyses the narratives in three dimensions: literacy, modernisation of the countryside, and changes in the rules of citizenship. By doing so, she shows that the said diaries may contribute to a better understanding of this period.

PL

Tematem artykułu są związki między nowoczesnością i chłopskością w kontekście socjalistycznej modernizacji w świetle chłopskich pamiętników wydanych w 1969 roku pod tytułem Ta ziemia jest nasza. Autorka za współczesnymi historykami przyjmuje założenie, że okres lat 1944–1956, który obejmują pamiętniki, był czasem modernizacyjnego przyspieszenia i rewolucji społecznej, a jednym z kluczowych elementów tych procesów była reforma rolna zapowiedziana manifestem PKWN w 1944 roku. Okres, którego dotyczą wspomnienia, jest więc czasem socjalistycznego „skoku w nowoczesność”. Szukając odpowiedzi na pytanie, jak kształtowały się w odbiorze pamiętnikarzy i pamiętnikarek przemiany związane z fundamentalnymi elementami socjalistycznej modernizacji, autorka analizuje narracje na temat trzech jej wymiarów: alfabetyzacji, modernizacji wsi i zmiany reguł obywatelstwa, co pozwala jej pokazać, że pamiętniki zawarte w tomie zawierały istotną diagnozę „skoku w nowoczesność”.

2

„Historia jakby nas pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski

100%

Mrozik A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

39-69

EN

The article discusses the place of the Polish People’s Republic in contemporary projects for writing a people’s history of Poland, both as a historical period or subject of research, and as a “manufacturer” of sources or material for research and scientific studies. It draws attention to the fact that authors of popularizing works in particular use these materials selectively, which does not mean without a specific intention. It analyses contemporary strategies for “dealing” with the voices of the popular classes-the subject of people’s histories -in the Polish People’s Republic. In the second part, the article analyses women’s post-war competition diaries and proposes an interpretation that goes beyond the traditionally distrustful approach to texts written in the reality of communist Poland. It sees them not so much as a chronicle of social and moral changes, but as a tool for shaping the writers’ subjectivity and expressing their agency; a kind of “acting with words”. It thereby points to the untapped potential of this source, created after the war by the popular classes.

PL

Artykuł omawia miejsce Polski Ludowej – jako okresu historycznego/przedmiotu badań, ale też „wytwórcy” źródeł/materiału do badań oraz opracowań naukowych – we współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski. Zwraca uwagę, że autorzy i autorki prac naukowych i popularyzatorskich korzystają z tych materiałów wybiórczo, co nie znaczy bez określonego zamysłu. Podejmuje próbę prześledzenia współczesnych strategii „radzenia sobie” z głosami klas ludowych – podmiotu historii ludowych – w PRL-u. W drugiej części sięga po powojenne pamiętniki konkursowe kobiet i proponuje ich lekturę wykraczającą poza horyzont skrępowanych nieufnością odczytań tekstów powstałych w PRL-owskiej rzeczywistości. Dostrzega w nich nie tyle kronikę przemian społecznych i obyczajowych, ile narzędzie kształtowania się podmiotowości i wyrażania sprawczości przez piszących, rodzaj „działania słowami”. Wskazuje tym samym na niewykorzystany potencjał tego źródła wytworzonego przez klasy ludowe po wojnie.

3

„Byle dostatniej, byle nowocześniej”. Dylematy PRL-owskiej modernizacji i samofolkloryzacji w powieści Edwarda Redlińskiego Awans

80%

Tarnowska M.

Literatura Ludowa

|

2023

|

vol. 67

|

issue 3-4

101-113

EN

The aim of the article is to consider the emancipatory dimension of self- folklorization – a category proposed by Ewa Klekot to define a strategy of regaining voice by subordinate subjects, understood as an important element of the processes of modernity. The material for the analysis of socio-cultural processes of the post-war period using this category consists in Edward Redliński’s novel Awans (Advancement, 1973), presenting the dilemmas of self-folklorization of inhabitants of a fictional socialist village in the context of post-war modernization processes. The analysis of this novel allows us to ask questions – firstly, about the emancipatory dimension of self-folklorization, and secondly, about the connections between Redliński’s work and social changes in the Polish People’s Republic in the second half of the twentieth century.

PL

Celem artykułu jest rozważenie emancypacyjnego wymiaru samofolkloryzacji – kategorii zaproponowanej przez Ewę Klekot na określenie strategii odzyskiwania głosu przez podmioty podporządkowane, rozumianej jako jeden z ważnych elementów procesów nowoczesności. Materiałem do analizy procesów społeczno-kulturowych okresu powojennego przy użyciu tej kategorii jest powieść Edwarda Redlińskiego Awans (1973), przedstawiająca dylematy samofolkloryzacji mieszkańców fikcyjnej socjalistycznej wsi w kontekście powojennych procesów modernizacyjnych. Analiza tej powieści pozwala zadać pytanie, po pierwsze, o emancypacyjny wymiar samofolkloryzacji, a po drugie, o związki utworu Redlińskiego z przemianami społecznymi w Polsce Ludowej drugiej połowy XX w.

Refine search results

2 Kultura i Społeczeństwo

1 Literatura Ludowa

2 Tarnowska M.

1 Mrozik A.

1 2023

2 2022

„Kierunek, któremu na imię nowoczesność”. Socjalistyczna modernizacja w świetle pamiętników chłopskich w tomie Ta ziemia jest nasza

„Historia jakby nas pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski

„Byle dostatniej, byle nowocześniej”. Dylematy PRL-owskiej modernizacji i samofolkloryzacji w powieści Edwarda Redlińskiego Awans