Search results

1

Śląsk w działalności naukowej i organizacyjnej Władysława Nehringa

100%

Choinski K.

Onomastica Slavogermanica

|

2011

|

vol. 30

29 - 45

DE

Schlesien als Gegenstand der wissenschaftlichen und organisatorischen Tätigkeit von Władysław Nehring Seit der Besetzung des Lehrstuhls an der Universität im Jahre 1868 verband W. Nehring sein Leben auf Dauer mit Breslau. Außer der Arbeit am Institut für Slawistik engagierte er sich im Rahmen seiner außeruniversitären wissenschaftlichen und gesellschaftlich-kulturellen Tätigkeit in der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde, in der er die Funktion des stellvertretenden Vorsitzenden inne hatte. Hauptgegenstand seines Interesses war die narrative Volksprosa des polnisch-sprachigen Oberschlesien, die niederschlesische Orts- und Personennamen mit urslawischen Elementen, die wechselseitigen polnisch-deutschen lexikalischen Entlehnungen sowie die Geschichte und Vor-geschichte dieser Region. In den Zeiten der wachsenden nationalistischen Stimmungen machte seine Tätigkeit der Gesellschaft in besonderem Maße den Reichtum und die Vielfalt der schlesischen Kultur bewusst — diese resultierten aus den jahrhundertelangen germanisch-slawischen Kontakten auf diesem Territorium. Darüber hinaus konnte Nehring aufgrund seines aktiven Engagements für die Pflege der Volkskultur die schlesische Identität stärken.

2

Skąd, z czym i w jaki sposób etnografia/etnologia/antropologia pijawiła się przez 100 laty w odrodzonym państwie polskim?

75%

Jasiewicz Z.

Lud

|

2018

|

vol. 102

EN

Ethnography/ethnology/ anthropology was present in the Polish state, from the very beginning of its restoration in 1918, as one of the disciplines within the framework of national science. It became possible thanks to the work of several generations of researchers who in the second half of the 19th century, in the difficult times of Poland’s partition, gave to their long-held cognitive interest the shape of a scientific discipline. The article is devoted to discussing persons, events and circumstances that led to this situation.

PL

Etnografia/etnologia/antropologia była obecna w państwie polskim, od początku jego przywróconego w roku 1918 istnienia, jako jedna z dyscyplin w ramach nauki narodowej. Stało się to możliwe dzięki pracy kilku pokoleń badaczy, którzy w trudnych warunkach zaborowych nadali, w II połowie XIX wieku, od dawna uprawianym zainteresowaniom poznawczym, kształt dyscypliny naukowej.

3

Bez chęci podróże – tułaczka jako inspirator mitotwórstwa w działalności Zoriana Dołęgi Chodakowskiego

63%

Leśniewska A.

Lud

|

2023

|

vol. 107

|

issue 1

287-306

EN

Zorian Dołęga Chodakowski (born as Adam Czarnocki, 1784–1825) is mainly known as a collector of Slavic antiquities and the author of O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem [On the Slavic Lands before Christianity], a work marking the need to study the peasants in order to extract from their culture the relics of ancient ‘Slavicness’. The first descriptions of the researcher clearly emphasized the aspect of his frequent personal and scientific travels. This wandering way of living was interpreted as an experience constituting a unique personality type of a rebellious romantic, which significantly influenced the further reception of Chodakowski’s work. Through the analysis of the construction of these biographies and selected texts of the researcher, the author presents the elements that may have contributed to the creation of the image of Chodakowski as a romantic wanderer.

PL

Zorian Dołęga Chodakowski (wcześniej: Adam Czarnocki, 1784–1825) znany jest polskiej nauce jako zbieracz słowiańskich starożytności i autor O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem, tekstu zaznaczającego potrzebę pochylenia się nad warstwą chłopską w celu wydobycia z jej wytworów pozostałości dawnej „sławiańskości”. W pierwszych relacjach o badaczu wyraźnie podkreślany jest wątek częstych przeprowadzek i naukowych eskapad Chodakowskiego – ów tułaczy tryb życia został zinterpretowany jako doświadczenie konstytuujące specyficzny typ osobowościowy niepokornego romantyka, co znacznie zaważyło na dalszej recepcji jego działalności. Poprzez analizę konstrukcji owych biografii oraz wybranych tekstów badacza, autorka ukazuje elementy, które mogły przyczynić się do stworzenia obrazu Chodakowskiego jako romantycznego tułacza-indywidualisty.

4

„Romantyczne” podróże Augusta Bielowskiego

63%

Kawalec A.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

issue 2(15)

38-55

PL

W drugiej połowie lat 20. oraz w latach 30. XIX wieku Lwów miał coraz więcej do zaoferowania młodym ludziom. Reaktywowany w 1817 r. i dość prężnie rozwijający się uniwersytet przyciągał młodzież galicyjską pragnącą zdobyć wykształcenie akademickie, by w przyszłości zapewnić sobie stabilną egzystencję. I choć wszechnica lwowska, w pełni zgermanizowana, daleka była od krzewienia postaw narodowych, to za sprawą kilku profesorów nieśmiało, ale dość skutecznie rozbudzała głęboko uśpione pragnienia. Pierwsze pisma literackie publikowane przez braci Chłędowskich, teatr lwowski kierowany przez Jana Nepomucena Kamińskiego, twórczość Aleksandra Fredry – wszystko to budowało atmosferę sprzyjającą samokształceniu oraz pierwszym samodzielnym próbom literackim studentów. Wśród nich zaczęli pojawiać się liderzy, którzy potrafili skupić wokół siebie grono przyjaciół i motywować ich do wzmożonej pracy na polu literatury i przeszłości dziejowej. Jednym z takich organizatorów życia literackiego we Lwowie był August Bielowski, wokół którego powstała grupa literacka nazwana po latach „Ziewonią”. Niniejszy tekst poświęcony został początkowemu okresowi działalności literackiej Bielowskiego, który wraz z przyjaciółmi szukał nowych, oryginalnych źródeł literatury narodowej. Dostrzegał je w twórczości ludowej i słowiańskiej. Opisywane w tekście podróże Augusta Bielowskiego po Galicji miały na celu uzasadnić słuszność stawianej tezy. Służyły zebraniu materiału źródłowego (pieśni, opowieści ludowych, wierzeń, zwyczajów przechowujących pielęgnowane przez wieki tradycje, sięgające niekiedy do czasów pogańskich), który służył za kanwę późniejszej twórczości poetów. Opisy podróży oddają atmosferę, charakter i warunki, w jakich się odbywały. Ukazują dziewiczą przyrodę, obfitują w poetyckie opisy krajobrazów, wskazują na niekłamaną fascynację ludowością, odsłaniają również początki formowania się profesjonalnych badań etnograficznych, archeologicznych i historycznych.

EN

In the second half of the 1920s and in the 1930s Lviv had more and more to offer for young people. The buoyantly developing university, reactivated in 1817, attracted Galician youth, wanting to obtain academic education in order to have a stable existence in the future. Although the fully Germanised Lviv university was far from cultivating patriotic attitudes, thanks to several professors, gradually but efficiently, the deeply hidden desires were awaken. The first literary journals published by the Chłędowski brothers, the Lviv theatre managed by Jan Nepomucen Kamiński, the works by Aleksander Fredro – all of this created an atmosphere which fostered self-education and the first independent literary attempts made by students among whom leaders emerged, able to gather a group of friends and to motivate them to work in the field of literature and historic past. August Bielowski was one of such organisers of cultural life in Lviv and, consequently, the literary group in later years called “Ziewonia” was created around his figure. The present study is dedicated to the initial period of Bielowski’s literary activity, who, along with his friends, looked for new and original sources of national literature. He noticed them in folk and Slavic works. The study describes Bielowski’s travels in Galicia, the aim of which was to prove the validity of his thesis and to gather source materials (songs, folk stories, beliefs, customs which preserved traditions cultivated throughout centuries, sometimes even from pagan times). Subsequently, they were used as the basis for the poets’ literary activity. The descriptions of travels reflect the atmosphere, character and conditions in which they took place. They show virgin nature, abound in poetic depictions of landscapes, show genuine fascination of folklore and reveal the beginnings of the formation of professional ethnographic, archaeological and historic research.

Refine search results

2 Lud

1 Onomastica Slavogermanica

1 UR Journal of Humanities and Social Sciences

1 Choinski K.

1 Jasiewicz Z.

1 Kawalec A.

1 Leśniewska A.

1 2023

1 2020

1 2018

1 2011

Śląsk w działalności naukowej i organizacyjnej Władysława Nehringa

Skąd, z czym i w jaki sposób etnografia/etnologia/antropologia pijawiła się przez 100 laty w odrodzonym państwie polskim?

Bez chęci podróże – tułaczka jako inspirator mitotwórstwa w działalności Zoriana Dołęgi Chodakowskiego

„Romantyczne” podróże Augusta Bielowskiego