Search results

1

Utracony wymiar

100%

Giżycki M.

Kwartalnik Filmowy

|

2014

|

issue 86

209-212

PL

Lustra, wbrew powszechnemu mniemaniu, nie zawsze wiernie odwzorowują rzeczywistość. Mogą nas zwodzić, o czym wiedzą iluzjoniści i bywalcy gabinetów śmiechu. Zwodnicze lustra są częstym motywem w kinie, jak pokazał to Bergman w „Twarzy“ („The Magician“) czy Orson Welles w „Damie z Szanghaju“ („The Lady from Shanghai“). Pierwszym filmem, w którym wykorzystano krzywe lustra w celu przedstawienia „świata z gumy”, było „Szaleństwo doktora Tube’a“ („La Folie du Docteur Tube“) Abla Gance’a z 1915 r. Film opowiada o naukowcu, który eksperymentuje w swoim laboratorium z jakimiś substancjami. Wreszcie uzyskuje biały proszek, który powoduje, że posypane nim przedmioty i osoby karykaturalnie zmieniają kształt. Autor stawia tezę, że od pewnego czasu żyjemy w szalonym świecie doktora Tube’a. I co dziwniejsze, nikomu – jak się zdaje – to nie przeszkadza. Pojawienie się telewizji w HD o proporcjach ekranu 16:9, przy jednoczesnym istnieniu starego formatu 4:3, spowodowało, że w wielu domach, a nawet na festiwalach filmowych, programy i filmy zaczęły być odtwarzane w niewłaściwy sposób – wydłużone lub ściśnięte, jak w krzywym zwierciadle. Ponadto, jak się wydaje, większość odbiorców kompletnie tego nie dostrzega.

EN

Mirrors, contrary to popular belief, do not always faithfully reflect reality. They can deceive us, which illusionists and visitors to rooms with distorting mirrors at a fun fair know full well. Deceptive mirrors are a common motif in the cinema, which was well demonstrated by Bergman in “The Magician“, or Orson Welles in “The Lady from Shanghai“. The first film in which distorting mirrors were used to show a world made out of rubber was “La Folie du Docteur Tube“ (1915) by Abel Gance. The film tells the story of a scientist who experiments with various substances in his laboratory. Finally he obtains a white powder, which makes things and persons sprinkled with it change shape in a funny, and sometimes grotesque way. The author argues that for some time now, we have been living in the mad world of doctor Tube. But what is surprising, nobody seems to mind. The advent of the HD television with an aspect ratio of 16:9, together with the continued existence of the old format of 4:3, means that in many homes, but also at film festivals, programs and films are displayed in a wrong way – elongated or compressed, like in a distorting mirror. Moreover it seems that most members of the audience do not notice this.

2

Dual codes: Text within a Text in Lotman and Kristeva

51%

Spassova K.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2018

|

issue 8(11) cz.2

13-28

EN

Lotman explicitly affirms that his methodological wager is an attempt to join the formal-structural paradigm of Roman Jacobson and the contextual-dialogical paradigm of Mikhail Bakhtin. Lotman conceives the structure of the text as heterogenous just because it is at least dually coded, while semiosis is exactly the process of this inner hybridization, which has a creative potentiality. My paper will examine the dual coded structure of Lotman in the light of early Kristeva distinction between semiotic and symbolic function. I will examine the influence of Lotman in Kristeva’s works in the context of the 60s.

3

Niemoc i wszechmoc narcyzmu. Kilka refleksji na temat anaklastyki

51%

Pacukiewicz M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 108

|

issue 1

70-81

EN

In modern humanities Narcissus, or a narcissist, has become an all-encompassing term that is to warn us against the idle knowledge of oneself and isolation of the individual. Derived from psychology, sociology and poststructuralism, this diagnosis has provided the basis for a common criticism of the Similar and repetition of the Same, while paradoxically favouring the articulation of the source of endless chains of mimetic reflections and behavioural patterns: the original and unique Narcissus elevated to the status of an individual perfectly abstracted from the cultural context. Doesn’t therefore the myth of Narcissus warn against itself? Isn’t the self-reflective antinarcissism of modern humanities becoming what it seeks to criticise? This discourse may undermine the importance of deep mechanisms of culture whose message and preservation rely primarily on repetition and regularity. The article offers an overview of selected proposals that criticise various types of cultural narcissism. It outlines the structure of this phenomenon, taking into account the research proposals of Claude Lévi-Strauss. Analysing narcissism as a modern form of mediation between the subject and the world, the authors try to determine what tools a contemporary narcissist uses to see his or her reflection, what dangerous ontological boundaries are crossed in the process, and consequently, which reflection eventually becomes a reality that he or she presents to others. While the ‘culture of narcissism’ – in psychosocial terms – places the individual at the centre, cultural narcissism seems to consider a community as a reservoir of codes and therefore the primary content.

4

Lśnienie. Przeglądając się w "Kryjówkach. Architekturze przetrwania" Natalii Romik

51%

Drabarczyk vel Grabarczyk P.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2023

|

vol. 340

|

issue 1-2

99-104

EN

Nine irregularly shaped and silver-plated casts. Nine three-dimensional maps copying territories of survival – Hiding Places created and inhabited by Jews at the time of the Holocaust, i.a. inside an oak tree trunk, underneath a floor, inside sewers, in a grave. “Sculptures are homage to the architects and engineers who created them” – said Natalia Romik about metal objects on display at the Zachęta National Gallery of Art, accompanying an exhibition presenting the results of interdisciplinary studies on the Holocaust “architecture of survival”. Its non-visual character (a hideout protects against a stalking gaze, an “evil eye”) found in the exhibition a controversial reverse, with the ostentatious, idolatrous glistening of the surfaces of these anti-monuments commemorating those hiding themselves and those who hide them. Silver “resembles mercury, a mirror. It reflects but also deforms” (Romik). Quite possibly similarly to the way our gratitude is deformed, more interested in its own image than in that which is concealed beneath the glistening surface. What do Kryjówki conceal from us and what do they disclose?

PL

Dziewięć odlewów o nieregularnych kształtach, pokrytych srebrem. Dziewięć trójwymiarowych map, które odwzorowują terytoria przetrwania – kryjówki tworzone i zamieszkiwane przez Żydów w latach Zagłady, m.in. w pniu dębu, pod podłogą, w kanalizacji, w grobie. „Rzeźby są hołdem dla architektek i inżynierów, którzy je budowali” – mówiła Natalia Romik o metalicznych obiektach pokazanych w Zachęcie, towarzyszących wystawie prezentującej rezultaty interdyscyplinarnych badań nad holokaustową „architekturą przetrwania”. Jej źródłowa awizualność (kryjówka chroni przed prześladowczym spojrzeniem, „złym okiem”) znalazła na wystawie kontrowersyjny rewers, ostentacyjne, idolatryczne lśnienie powierzchni owych anty-antypomników upamiętniających ukrywających się i ukrywających. Srebro „wygląda jak rtęć, jak lustro. Odbija, ale daje też zniekształcenie” (Romik). Być może na podobieństwo tego, jak zdeformowana bywa nasza wdzięczność, bardziej zainteresowana obrazem własnym niż tym, co ukryte za połyskliwą powierzchnią. Co zatem chowają przed nami, a co odsłaniają Kryjówki?

5

Sobowtórzenie Witkacego

41%

Dybel P.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 1

57-74

PL

W artykule autor wychodzi od analizy relacji, w jakiej Witkacy pozostaje ze swoimi czterema odbiciami lustrzanymi na znanej jego fotografii „Autoportret wielokrotny w lustrach”. Wydobywając strukturę tych relacji pokazuje, że stanowi ona swoistą metaforę dysocjacyjnej struktury tożsamościowej Witkacego, gdyż każdy z jego zwierciadlanych sobowtórów to jedno z wcieleń jego samego. Zarazem jego dokonujące się na fotografii roz-po-czwórzenie jest punktem wyjścia do dokonującego się później w życiu pisarza sobowtórzenia, czyli nieustannego przybierania przez niego kolejnych póz i masek. Pokazuje też, że odniesieniu pisarza do każdego z jego sobowtórów odpowiadają rozliczne motywy oraz karykaturalnie skonstruowane widmowate postaci w jego dramatach i powieściach. W tym sensie struktura relacji pisarza do jego czterech sobowtórów na „Autoportrecie” może służyć za wyjściowy klucz interpretacyjny w odniesieniu do całego jego pisarskiego dorobku.

EN

The author’s basic principle in the article is an analysis of the relation borne between Witkacy and his four mirror images in the famous photography “Autoportret wielokrotny w lustrach” (“Multiple Self-Portrait in Mirrors”). Extracting the structure of the relations, the paper shows that it is conceived of as a peculiar metaphor of Witkacy’s dissociative identity structure as each of the mirror lookalikes is one of his own incarnations. Witkacy’s dividing-into-four seen in the photography is a starting point to the lookalike-converting taking place in the writer’s private life, i.e. to constant striking poses and putting on masks. The study also shows that the writer’s reference to each of the lookalikes corresponds with the many motifs and caricaturally constructed phantom-like figures in his dramas and novels. In this sense the structure of the Witkacy’s relation to the four of his lookalikes in “Autoportret wielokrotny w lustrach” (“Multiple Self-Portrait in Mirrors”) may be seen as an initial interpretive key in reference to the whole of his literary output.

6

Zróbmy sobie dziedzictwo. Przypadek dwóch wystaw

36%

Budzińska J.

Lud

|

2021

|

vol. 105

294-311

EN

Text is an attempt to compare two exhibitions from National Museum in Cracow: „Polish self-portrait” (1979/1980) and “#heritage” (2017/2018). Analyzed was their potential/method in the field of creation/planning of heritage and identity. Referring to, among others, Gregory Ashworth, Edwin W. Ardener, Eric Hobsbawm, Geneviève Zubrzycki and Jacques Lacan, I analyse the ways of establishing heritage, in terms of arbitrary and contractual.

PL

Tekst jest próbą porównania dwóch wystaw z Muzeum Narodowego w Krakowie - „Polaków Portret własny” (1979/1980) i #dziedzictwo (2017/2018). Analizie poddano ich potencjał/metodę w zakresie tworzenia/planowania dziedzictwa i tożsamości. Odwołując się do teorii m.in. G. Ashwortha, E.W. Ardenera, E. Hobsbawma, G. Zubrzycki czy J. Lacana analizuję, m.in. na podstawie materiałów archiwalnych, sposoby ustanawiania dziedzictwa, traktując je w kategoriach arbitralności i umowności.

Refine search results

1 Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

1 Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

1 Kwartalnik Filmowy

1 Lud

1 Pamiętnik Literacki

1 Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

1 Budzińska J.

1 Drabarczyk vel Grabarczyk P.

1 Dybel P.

1 Giżycki M.

1 Pacukiewicz M.

1 Spassova K.

1 2023

2 2021

1 2020