Search results

1

W oczach „późnej potomności”. Wiersze Franciszka Dionizego Kniaźnina. Rec.: Rolf Fieguth, „Sobie wielki”. O pięciu zbiorach lirycznych Franciszka Dionizego Kniaźnina. Warszawa 2018

100%

Chachulski T.

Pamiętnik Literacki

|

2020

|

vol. 111

|

issue 1

229-240

PL

Książka Rolfa Fiegutha jest pierwszą tak obszerną monografią poezji Franciszka Dionizego Kniaźnina od czasu studium Teresy Kostkiewiczowej „Kniaźnin jako poeta liryczny” (1971), stanowi propozycję całościowego odczytania jego poezji. Autor monografii omawia kolejne zbiory poezji Kniaźnina w porządku chronologicznym: „Erotyki” (1779), „Carmina” (1781), „Wiersze” (1783), „Poezyje” (1787) i utwory z Rękopisu Puławskiego (1794–1796). Fieguth wskazuje liczne powiązania między poszczególnymi utworami, analizuje sposoby łączenia ich w cykle liryczne, omawia funkcje podmiotu, odniesień intertekstualnych, przywołań literatury antycznej, ale przede wszystkim – twórczości Jana Kochanowskiego (szczególnie „Trenów” i „Muzy”, które Kniaźnin przełożył na język łaciński). Do najważniejszych osiągnięć Fiegutha należy spojrzenie na polską i łacińską twórczość Kniaźnina jako na całość, niezależnie od języka (polski czy łacina) wykazującą podobne cechy, ale też powiązaną ze sobą na różne sposoby. Fieguth dowartościował zarówno łaciński tom Kniaźnina, jak i „Wiersze” z 1783 roku, zawierające m.in. pierwszą redakcję „Żalów Orfeusza nad Eurydyką” – cyklu, który stanie się odtąd jednym z najistotniejszych fragmentów kompozycyjnych wszystkich kolejnych zbiorów aż po ostatni, spisywany u schyłku świadomego życia poety. Ważne obserwacje pojawiają się także w odniesieniu do dwóch ostatnich zbiorów: „Poezyj” i wierszy z Rękopisu Puławskiego.

EN

Rolf Fieguth’s book about Franciszek Dionizy Kniaźnin’s poetry is the first so extensive monograph from the time of Teresa Kostnkiewiczowa’s study publication “Kniaźnin jako poeta liryczny” (“Kniaźnin as a Lyric Poet,” 1971), and it is viewed as an attempt at a comprehensive reading of his poetry. Fieguth analyses the collections of Kniaźnin’s poems in a chronological order: “Erotyki” (“Erotic Poems,” 1779), “Carmina” (1781), “Wiersze” (“Poems,” 1783), “Poezyje” (“Poetry,” 1787) and pieces from Rękopis Puławski (Manuscript of Puławy, 1794–1796). The researcher points at numerous connections between the individual pieces, examines the modes of grouping them into lyrical cycles, discusses the functions of lyrical subject, intertextual relations, references to ancient literature, and, first and foremost, to Jan Kochanowski (especially his “Treny” <”Laments>” and “Muza” <”The Muse>” both of which Kniaźnin translated into the Latin language). Fieguth’s most crucial achievement is viewing Kniaźnin’s Polish and Latin output as a whole independent of language (Polish and Latin) and having common features, but also intermingling in many ways. Fieguth appreciates both the Latin volume of Kniaźnin as well as “Poem”s from the year 1783 that include the first editing of “Żale Orfeusza nad Eurydyką” (“Laments of Orpheus for Eurydice)”, the cycle that from that moment became most vital part of composing subsequent editions of Kniaźnin’s poetry until the last one written down at the twilight of the poet’s conscious life. Important observations are also included in reference to the two last collections, namely “Poezyje” (“Poetry)” and poems from the Manuscript of Puławy.

2

Я. П. Полонский как предшественник русского символизма: поэтика лирического цикла ("Сны" Полонского и "Жизнь моего приятеля" Блока)

88%

Федосеева Т.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2019

|

issue 12

65-79

EN

The creative heritage of Yakov Polonsky foreruns the Russian modernism on the whole and symbolism in particular in terms of both the worldview and the features of poetics. Vladimir Solovyov explained this connection by pointing to the romantic vein in the personality of the poet and to his striving for the ideal. Polonsky was the forerunner of the Russian symbolism in that he affirmed the ideal in the forms of real life. The convergence between his work and the programme of the young symbolists consisted in the absolute reliance on the image as a “symbol of the religious reality” (Aram Asoyan). The lyrical cycles by Polonsky and Blok that are discussed show a dramatic disunity of a community of people who have lost spiritual values of life. The result of this loss is suffering and death (the motive of Retribution). The moment of the highest tension in the development of the lyric plot in Polonsky’s work is the loneliness of the protagonist in the absolute darkness and emptiness of a lifeless space of a mystery. Blok shows the loneliness of his protagonist in the antithesis between the motionless “perfect order” of an ordinary life and the spontaneous movement of reminiscences, of anticipation and of thoughts, all born from dreams. Polonsky’s Dreams close with the Transfiguration achieved through obtaining a mysterious book. Blok’s cycle, in turn, ends with a sentence of suffering in the afterlife for the apostate. The analysis of the plot and motives in the two cycles makes it possible to ascertain their affinity on the level of the symbolic functioning of the motif complex of the apocalyptic plot.

RU

Творческое наследие Я. П. Полонского мировоззренчески и чертами поэтики предшествовало русскому модернизму в целом и символизму в частности. В. С. Соловьев обосновывал эту общность романтической направленностью личности поэта и ее устремленностью к идеалу. Полонский предварил русский символизм тем, что, утверждал идеальное начало в формах действительной жизни. Органичность его творчества программе младших символистов состояла в абсолютном доверии художественному образу как «символу религиозной реальности» (А. А. Асоян). В лирических циклах Полонского и Блока показана драматическая разобщенность сообщества людей, утративших духовные смыслы бытия. Следствием этой утраты становится страдание и смерть (мотив Возмездия). Наиболее напряженным моментом в развитии лирического сюжета у Полонского является одиночество героя в абсолютной темноте и пустоте безжизненного мистериального пространства. У Блока одиночество героя показано в антитезе неподвижного «отменного порядка» обыденности стихийному движению порожденных сном воспоминаний, предчувствий, мыслей. Сны Полонского завершаются мотивом Преображения через обретение тайной книги. Цикл Блока – утверждением посмертного страдания богоотступника. Сюжетно-мотивный анализ двух циклов позволяет установить их родственность на уровне символического функционирования мотивного комплекса апокалиптического сюжета.

3

Cykl prozatorski (cykl narracyjny, cykl opowiadań)

71%

Malicka P.

Forum Poetyki

|

2017

|

issue 10

132-139

EN

This entry attempts to demonstrate the linkages and distinctions that emerge between descriptions of the literary cycle, the novel sequence, and the poetic cycle in the context of the prose cycle, as well as to summarize the current state of research on these issues in Poland. Although research into the matter of cyclicality had already drawn the interest of Russian Formalists, this theme sparked interest in our own country as late as the 1990s, mainly at the initiative of scholars from the University of Białystok’s Faculty of Philology. This text attempts to systematize concepts of cyclicality in the prose context with the help of scholarship by Krystyna Jakowska, Bogumiła Kaniewska, Jan Trzynadlowski and Rolf Fieguth.

PL

Hasło ukazuje powiązania i różnice występujące pomiędzy takimi określeniami, jak cykl literacki, cykl nowelistyczny czy cykl poetycki w kontekście cyklu prozatorskiego, a także obrazuje stan badań nad zagadnieniem w Polsce. Choć badania nad zagadnieniem cykliczności interesowały już formalistów rosyjskich, tematyka ta spotkała się z zainteresowaniem w naszym kraju dopiero w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, głównie za sprawą badaczy z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku. Tekst podejmuje próbę usystematyzowania pojęcia cykliczności w odniesieniu do prozy na podstawie prac Krystyny Jakowskiej, Bogumiły Kaniewskiej, Jana Trzynadlowskiego i Rolfa Fiegutha.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

1 Forum Poetyki

1 Pamiętnik Literacki

1 Chachulski T.

1 Malicka P.

1 Федосеева Т.

1 2020

1 2019

1 2017

W oczach „późnej potomności”. Wiersze Franciszka Dionizego Kniaźnina. Rec.: Rolf Fieguth, „Sobie wielki”. O pięciu zbiorach lirycznych Franciszka Dionizego Kniaźnina. Warszawa 2018

Я. П. Полонский как предшественник русского символизма: поэтика лирического цикла ("Сны" Полонского и "Жизнь моего приятеля" Блока)

Cykl prozatorski (cykl narracyjny, cykl opowiadań)