Search results

1

Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja

100%

Uniłowski K.

Praktyka Teoretyczna

|

2019

|

vol. 34

|

issue 4

33-50

PL

Krzysztof Uniłowski zmarł na początku grudnia. Przez ostatnie dwadzieścia lat był wśrod kluczowych figur polskiego literaturoznawstwa. Pisząc na bardzo zróżnicowane tematy - od recenzji współczesnych polskich powieści po eseje o ideach nowoczesności, od klasowo podbudowanych analiz fantastyki i seriali telewizyjnych po komentarze dotyczące polityczności i etosu krytyki literackiej - Uniłowski rozwinął imponującą i wyjątkową krytyczną perspektywę, a wręcz szczególny język krytyki, który zainspirował - i bez wątpienia nadal będzie inspirować - krytyków wszystkich pokoleń. W swojej pracy Uniłowski czerpał chętnie z materializmu historycznego, stale balansując swoje intuicyjne skupienie na tym, co polityczne (w szczególności na kategorii klasy) z równie intuicyjnym przekonaniem co do niezastępowalności formy literackiej. Chociaż nie zawsze się z nim zgadzaliśmy - co jest na lewicy normą, jeśli nie tradycją - to jako redaktorzy i redaktorki „Praktyki Teoretycznej” cieszymy się, mogąc nazwać go nietylko punktem odniesienia, ale towarzyszem. Uniłowski zmarł w trakcie końcowych prac nad esejem, który prezentujemy poniżej. Niestety, nie zdążył przesłać nam gotowego abstraktu/streszczenia, musimy więc sami podjąć próbę podsumowania jego głównych punktów. Kwestie podniesione w tym erudycyjnym i formalnie złożonym artykule dotyczą spraw zasadniczych: w jakim sensie fikcyjne światy przypominają świat niefikcyjny, i w jaki sposób owe światy zamieszkujemy? Jak wygląda relacja między imersją i interpretacją? Jakie figury mogą pomóc nam w wyobrażeniu sobie - zwizualizowaniu - naszej intymnej, lecz przecież nieuchronnie społecznej relacji z tym, co fikcyjne (czy jesteśmy gośćmi, mieszkańcami, przechodniami...)? Uniłowski szuka odpowiedzi we współczesnej krytyce marksistowskiej (Eagleton, Jameson, Berardi), w pisarstwie sci-fi i fantasy (Lem, Sapkowski, Martin), a także w nowoczesnej filozofii kontynentalnej (Gadamer, Heidegger) oraz - w ostatniej części eseju - we współczesnych badaniach gier. Cieszymy się, mogąc przedstawić artykuł Uniłowskiego w dwóch wersjach - w polskim oryginale oraz w angielskim tłumaczeniu (autorstwa Jakoba Zigurasa). Po to, by zachować trudny do pomylenia flow myśli Uniłowskiego w języku angielskim, do tekstu wprowadzono na etapie tłumaczenia - przy pełnej współpracy autora - drobne zmiany. Mamy nadzieję, że dla naszych polskojęzycznych czytelniczek i czytelników porównanie obu wersji okaże się ciekawe i pożyteczne - wydaje sie bowiem oferować szczególny wgląd w warsztat pisarski Uniłowskiego.

2

Lenin jako czytelnik Hegla. Hipotezy z lektury Leninowskich Zeszytów filozoficznych poświęconych Nauce Logiki

99%

Kouvelakis S.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 20

|

issue 2

42-80

EN

Niniejszy artykuł ukazał się oryginalnie w zbiorze esejów Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth. Tekst ten wpisuje się w szerszą debatę, której przedmiotem jest kwestia ciągłości lub jej braku pomiędzy dwoma filozoficznymi tekstami Włodzimierza Lenina, Materializmem a empiriokrytycyzmem a Zeszytami filozoficznymi. Autor podejmuje w nim zatem kwestię ewolucji poglądów politycznych i teoretycznych Lenina między 1908 a 1914 rokiem, wskazując na kluczową rolę, jaką odegrała w niej lektura Nauki logiki i studia nad Heglowską dialektyką, które doprowadziły go do przejścia od niedialektycznej teorii odbicia sformułowanej w pierwszym okresie jego twórczości do dialektycznej refleksji.

3

„Systemizm” Mario Bungego : współczesna postać materializmu

86%

Twardowski M.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2015

|

issue 22

315-332

EN

Materialism is a family of naturalistic ontologies, according to which matter is the only material of all reality. One of the modern proponents of the materialistic doctrine is an philosopher Mario Bunge. According to his version of materialism, called emergentist materialism or, shortly, „systemism”, all material entities are divided into at least five qualitatively different complementary levels: physical, chemical, biological, social and technical. Accordingly these levels correspond to several types of matter: physical, chemical, animated, social and technical. „Systemism” was inspired by the ideas of the Hungarian biologist and philosopher, Ludwig von Bertalanffy’ general system theory. „Systemism”, according to the author's intention, should avoid the simplifications of physicalism, as well as the ambiguity of dialectical materialism. The system materialism is a specific view of the world, the axis of which being emergentism. Emergentism accepts the formation of qualitatively new forms and properties as a result of interactions between the elements of a given system. The opposite concept to the concept of emergence is submergence, which means the loss of one or more of the properties of an entity or system because of its metamorphosis into something else. System materialism („Everything is related to some other things”) is a middle path between the two extreme directions: holism („Everything is related to all other things”) and atomism („Everything follows its own way”). In his explanation of systems, Bunge dissociates himself from naive reductionism („Just explain the whole with the knowledge you have about the elements”), while recommending that a strategy of moderate reductionism („You can reduce anything that just might be reduced, but without ignoring the diversity and emergence” ). In the center of the materialistic system ontology is the thesis that there are no absolutely isolated things: everything works together with (some) others. Together they form coherent systems.

4

Od kości słoniowej do plastiku, czyli nienaturalna historia materialności w epoce antropocenu

72%

Szczygielska M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2021

|

vol. 113

|

issue 1

28-42

EN

A global demand for ivory has caused a decimation of two endangered species: the African elephant and the Indian elephant. At the turn of the 19th and 20th centuries, ivory was a popular material for the production of everyday objects. Appreciated for its physical properties (durability, flexibility, malleability), this valuable material obtained from elephant tusks was widely used in the production of billiard balls, piano keytops, cutlery handles, buttons, and jewellery, defining the material culture also outside the areas of elephants’ natural habitats. It was not until plastic entered mass production that ivory was replaced as a bourgeois material for daily use. This historical insight into the transition from killing elephants for ‘white gold’ to the boom of the plastic age prompts a materially oriented analysis of the Anthropocene through the prism of human–animal relationships, colonial exploitation of natural resources, and the origins of Western consumer culture. Forming multiple links between nature and culture, ivory emerges as the ultimate artefact of the Anthropocene.

5

Materializm i teologia

72%

Negri A.

Praktyka Teoretyczna

|

2013

|

vol. 8

|

issue 2

49-59

PL

-

6

Miesto nášho veku v histórii civilizácie (Ch.S. Peirce a jeho filozofická diagnóza súčasnosti)

72%

Mihina F.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

|

2012

|

issue 12

21-34

EN

The author takes up the question of the forms of the development of our civilisation. He analyses Peirce‘s philosophic debut from 1863 – „The Place of Our Age in the History of Civilisation“. Here he argued for the need of scientific orientation toward philosophy that would overcome the deficiencies of idealism on the one hand and materialism on the other. Acording to Peirce, materialism and idealism both err but opposite ways. Materialism fails on the side of incompleteness, idealism always presents a systematic totality, but it must always have some vagueness and thus lead to error. But if materialism without idealism is blind, idealism without materialism is void.

PL

Autor podejmuje kwestię form rozwoju cywilizacji europejskiej. Analizuje debiut filozoficzny Ch.S. Peirce’a z 1863 roku – The Place of Our Age in the History of Civilisation (Miejsce naszego wieku w historii cywilizacji). Ch.S. Peirce argumentował potrzebę unaukowienia filozofii, co mogłoby pozwolić na prze-zwyciężenie słabości idealizmu z jednej strony i materializmu z drugiej. Według Peirce’a, zarówno materializm, jak i idealizm błądzą lecz w odmienny sposób. Materializm grzęźnie w niekompletności, idealizm zaś zawsze prezentuje systema-tyczną całość lecz kosztem pewnej ogólnikowości, co również jest błędem. Skoro jednak materializm bez idealizmu jest ślepy, to idealizm bez materializmu jest pusty.

7

TOMASZ Z AKWINU A TEISTYCZNY EWOLUCJONIZM

72%

Chaberek M.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2016

|

vol. 59

|

issue 1

59-82

EN

“Thomas Aquinas and Theistic Evolution” is an article about the problem of using Aquinas’ thought to defend theistic evolution within the Christian theological tradition. The paper begins with definitions of terms such as “evolution” and “species.” The main part of the paper is structured according to the medieval articles written by Aquinas himself, such as those contained in his Summa Theologiae. First, the author presents twelve arguments that can be found in the writings of contemporary Thomists in favor of theistic evolution. In the next part, the author elaborates upon the answer to the question and he goes on to respond to the twelve arguments by referring to Aquinas’ writings. In the conclusion, the author shows seven points of disharmony between the three types of evolution (namely, atheistic, materialistic and theistic) and Aquinas’ teaching on the origin of species.

PL

Niniejszy artykuł porusza problem odwoływania się do nauczania św. Tomasza z Akwinu w obronie teistycznego ewolucjonizmu. Artykuł otwierają definicje pojęć takich jak ewolucja i gatunek. Główna część artkułu ma strukturę średniowiecznego artykułu, takiego, jaki stosował sam Akwinata np. w Sumie teologii. Najpierw autor przedstawia dwanaście argumentów, które można znaleźć w pismach współczesnych tomistów i innych filozofów w obronie teistycznego ewolucjonizmu. W drugiej części autor odpowiada na pytanie dotyczące kompatybilności nauczania Akwinaty z teistycznym ewolucjonizmem, a następnie rozwiązuje dwanaście trudności, odwołując się do tekstów św. Tomasza. W podsumowaniu autor przedstawia siedem punktów ukazujących niezgodność trzech typów ewolucji (ateistycznej, materialistycznej i teistycznej) z nauczaniem Akwinaty na temat pochodzenia gatunków.

8

Postmodernistyczny konsumpcjonizm jako antropogenne zagrożenie XXI wieku

72%

Trzaska A.

Studia Pelplińskie

|

2018

|

vol. 52

383-396

EN

The paper presents the Postmodern consumerism as a current threat faced by the integrated development of individuals and societies. Consuming goods is vital process for the human life. However, the Postmodernism makes it a value in itself which can be freely adjusted as one pleases in the process of widening one’s own sphere of dominion. The consumerist culture is extremely materialistic. It leads to the distortion or even to the disappearance of the objective hierarchy of values and moral rules. In some particular cases the Postmodern consumerism goes as far as defending the social injustice. In the light of the teaching of Sollicitudo rei socialis we must admit that the egoistically motivated consumerism expresses itself in the supremacy of to have over to be, which in turn inhibits the integrated social growth. One way to overcome the Postmodern consumerism is to bring back the concept of the auxiliary value of the material goods and to set it in the context of the ethical and moral system based on the Christian tradition.

PL

Artykuł prezentuje postmodernistyczny konsumpcjonizm jako współczesne zagrożenie dla integralnego rozwoju w wymiarze jednostkowym i społecznym. Konsumowanie dóbr jest niezbędne dla funkcjonowania człowieka. Postmodernizm czyni z tegoż konsumowania wartość autoteliczną, dowolnie profilowaną egoistycznymi pragnieniami jednostki do poszerzania władzy posiadania. Kultura konsumpcjonistyczna jest skrajnie materialistyczna. Prowadzi również rozchwiania a niekiedy wręcz zaniku obiektywnych hierarchii wartości czy systemów zasad moralnych. Postmodernistyczny konsumpcjonizm uzasadnia w skrajnych przypadkach niesprawiedliwość społeczną. W kontekście nauczania zawartego w encyklice Sollicitudo rei socialis stwierdzić trzeba, iż egoistycznie ukierunkowany konsumpcjonizm wyraża się w przewadze „mieć” nad „być”, co hamuje integralny rozwój społeczny. Skuteczne przezwyciężania postmodernistycznego konsumpcjonizmu dokonuje się poprzez przywrócenie dobrom naturalnym narzędziowego charakteru w ramach obiektywnego porządku etyczno-moralnego ukształtowanego na tradycji chrześcijańskiej.

9

Mors Et Vita Duello Confixere Mirando

72%

Krzych B.

Amor Fati

|

2015

|

issue 2

17-38

EN

The article addresses the meaning and loss of meaning of life and death in the context of the modern world and classical philosophy, whose most prominent representative is Thomas Aquinas. There are also references to more contemporary thinkers and philosophers representing various cultural, political and – from certain points of view – also doctrinal backgrounds (G. K. Chesterton, Leszek Kołakowski) – which shows the relevance and significance of the problem. Therefore, referring predominantly to the teaching of Aquinas’ writings, especially the "Summa Theologiae", it is demon-strated that it is eschatology that alone can give the right meaning to life and death, which is currently marginalised in the universal mentality and is a consequence of radically materialistic and post-positivist view of the world (associated with the suc-cesses of exact sciences) hostile to Christianity (which fulfils the objectives of escha-tology most closely). The rejection of eschatology, and in consequence purposefulness which is a source and purpose of all human actions (the human ultimate goal is happi-ness, which St. Thomas – relying on Aristotle – equates with God) calls into question the very nature of man and – as viewed by the mentioned thinkers – may lead to the annihilation of humankind.

10

Concerning the Dialectical Criticism of Religion

72%

Krzos B.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2019

|

vol. 26

EN

A contemporary so-called „New Atheism” is one of the many ways the existence of God is denied. It is based on criticism directed against the followers of various religions. This criticism focuses on the object of religion to which the cult is directed. It is mainly about illuminating the natural or social foundation of religion. To annihilate religion, atheists postulate subjecting it to dialectical criticism developed by Karl Marx. This criticism of the concept of religion, although it will not make it disappear completely, will result in a post-religious synthesis which will appear in new forms of worship and spirituality.

PL

Współczesny ateizm nazywany „nowym” jest jedną z form negacji istnienia Boga. Polega on na krytyce kierowanej przeciwko wyznawcom różnych religii. Ta krytyka skupia się na przedmiocie religii, ku któremu skierowany jest kult. Polega ona w głównej mierze na tym, żeby naświetlić naturalny lub społeczny fundament religii. Aby doprowadzić do unicestwienia religii, ateiści postulują poddanie jej krytyce dialektycznej opracowanej przez Karola Marksa. Ta krytyka pojęcia religii, chociaż nie sprawi jej całkowitego zaniku, ale zaowocuje post-religijną syntezą w postaci nowych form kultu i duchowości.

11

„Filozofia” kultury Indii

72%

Goswami S.

Pedagogika Społeczna

|

2016 (R. XV)

|

issue 4(62)

27-39

PL

W Indiach religia oznacza doświadczenie wewnętrzne, które odkrywa przed umysłem człowieka prawdziwe znaczenie i cel życia. W niniejszym artykule wskazano centralne cechy kultury indyjskiej od jej początków, aż po współczesność.

EN

Western thinkers have defined philosophy as the science of all phenomena of the universe with reference to their ultimate causes. The Indians seers, on the other hand, viewed philosophy as the search and accomplishment of the whole truth of life and being. According to them it is not only a mental or intellectual inquiry but also encompassed a conscious investigation of life. The purpose of Philosophy is to guide and fulfil life. However, the fulfillment of life is not attained merely contemplating on truth and being. The Vedic lore is replete with assertions that the philosophical urge ultimately culminates in the realization of Truth. It may appear somewhat strange that India as a nation should be secular one while our culture is deeply rooted in spiritual values. In India religion signifies the inner experience which reveals to the mind the real meaning and purpose of life, it is the very soul of our culture. This paper indicates the central characteristics of Indian culture as it has grown from its beginning to its present positions.

12

Przywiązanie do organizacji i motywacja do pracy a poziom materializmu pracowników – pośrednicząca rola satysfakcji z pracy

72%

Peplińska A., Godlewska-Werner D., Celińska S., Nieckarz Z., Połomski P.

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi

|

2018

|

issue 1(120) "Motywacja na różne sposoby, czyli znane problemy w nowych odsłonach" / "Various Approaches to Motivation or a New Look and Old Problems"

11-30

PL

Celem prezentowanych badań była próba znalezienia związków pomiędzy wybranymi obszarami uczestniczenia jednostki w organizacji, tj. zaangażowanie organizacyjne czy motywacja do pracy, a stosunkiem do dóbr materialnych. Weryfikacji poddano także istnienie ewentualnych zmiennych pośredniczących w tych związkach, m.in. płci, stanowiska czy satysfakcji z pracy. Badaniem objęto łącznie 200 pracowników organizacji w wieku od 25 do 56 lat, z uwzględnieniem płci oraz zajmowanego stanowiska. W celu pomiaru posłużono się czterema narzędziami badawczymi: Skalą do Badania Stosunku do Dóbr Materialnych, Skalą Przywiązania do Organizacji, Kwestionariuszem Motywacji do Pracy oraz Kwestionariuszem Satysfakcji z Pracy. Uzyskane wyniki wskazują na istotny pozytywny związek pomiędzy materializmem pracowników a motywacją władzy i zaangażowaniem trwania oraz negatywny związek z przywiązaniem normatywnym, ale także na istotną rolę pośredniczącą w badanych związkach takich zmiennych, jak satysfakcja z pracy czy rodzaj zajmowanego stanowiska.

EN

The aim of this paper is finding connections between chosen areas of an individual’s organizational involvement—i.e. organizational commitment and work motivation—and that individual’s attitude towards material goods. Also explored are possible variables mediating the relationships described above, including sex, job satisfaction, and position held. A total of 200 organization employees were examined. Their ages ranged from twenty–five to fifty–six, taking into account the sex and position held by participants. Four research tools were used to measure the variables in question: a scale for measuring attitudes towards material possession, an organizational commitment scale, a work motivation questionnaire, and a job satisfaction questionnaire. The results indicate that materialism in the case of employees correlates positively with power motivation and continuance commitment, but negatively with normative commitment. However, there are also variables significantly mediating the connections mentioned above—job satisfaction and position held.

13

Próba materializmu

72%

Żukowska U. M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

vol. 38

|

issue 1

EN

The purpose of this paper is to present the main stream of the reception of Lucretius’ materialistic philosophy in Poland based on the works of the positivist period, as well as the stances of scholars who take up this subject. It outlines how positivism remains faithful to the Romantic spirit concerning the primacy of spirit and God over materialism and scientism. Additionally, the paper presents the arguments used against the materialistic philosophy in the works of Bolesław Prus and Ignacy Dąbrowski. This has led to the conclusion that there was no place for an alternative to Christian doctrine.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie głównego nurtu recepcji filozofii materialistycznej Lukrecjusza w Polsce na przykładzie dzieł z epoki pozytywizmu, a także stanowisk badaczy, którzy ten temat podejmują. Ukazano, w jaki sposób pozytywizm pozostaje wierny romantycznemu duchowi w kwestii prymatu ducha i Boga nad materializmem i scjentyzmem. Ponadto w artykule zaprezentowano argumenty z dzieł Bolesława Prusa oraz Ignacego Dąbrowskiego, którym filozofia materialistyczna w Polsce musi się oprzeć. To doprowadziło do konkluzji o braku miejsca dla alternatywy wobec doktryny chrześcijańskiej.

14

Fizykalistyczny panpsychizm

72%

STRAWSON G., Jarocki J.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1

181-205

PL

W najogólniejszym sformułowaniu panpsychizm to pogląd, który głosi, że wszystko jest umysłem lub świadomością. Mimo że stanowisko to ma długą tradycję i staje się coraz popularniejsze we współczesnej debacie, wciąż ma ono wielu przeciwników. Celem tego artykułu jest dowiedzenie, że panpsychizm stanowi najlepsze metafizyczne wyjaśnienie natury tego, co stanowi ostateczne tworzywo rzeczywistości. Jest to zarazem odmiana fizykalizmu, zgodnie z którą doświadczenie (doświadczeniowość) jest budulcem wszystkich konkretnie istniejących przedmiotów.

EN

Rougly speaking, panpsychism is the view, that everything is mind or have consciousness. Although the view has a long and venerable tradition, and becomes more and more popular in the contemporary debate, it still has many opponents. The aim of this article is to prove that panpsychism is the best metaphysical account of the nature of the ultimate stuff of reality. At the same time, it is a kind of physicalism, according to which experience (experientiality) is the fundamental stuff of all concrete objects.

15

Prawo naturalne w ramach radykalnego oświecenia

72%

Wendland M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 4(25)

91-102

EN

The main difference between classical (both ancient and medieval) and modern concepts of natural law lies in the assumption of its supernatural (divine) foundation. Early modern philosophical concepts tend to undermine and gradually to deny God or some other metaphysical entity as the source of natural law. Some contemporary scholars (e.g. Habermas, Bobbio) define this process as transition (modernization, rationalization, Positivisierung) of traditional natural law towards the idea of natural rights and human rights. We can distinguish at least three main schools of natural law during the 17th and 18th centuries, each one more radical than the others: de Groot dares to consider the natural law “as if there were no God”. The philosophers of early Enlightenment (e.g. Hobbes, Locke, Montesquieu, Voltaire) were perhaps more daring, nevertheless they were all deists and the “Supreme Being” still validates natural law in their writings. The article aims to examine the most radical view on natural law, i.e. partly forgotten and underestimated ideas of French materialists: La Mettrie, Diderot, Holbach, Mably, and Condorcet. For they were all thinkers of the radical Enlightenment (J. Israel), all of them were materialists and atheists, and they perceived the nature and natural law as completely separated from God or other supernatural being. Unlike their older colleagues, these radical philosophers demanded equality (for women and ethnical minorities as well), emancipation, and social justice for all classes. This papers describes the idea of natural law within the radical Enlightenment movement, and investigates some political consequences of this interpretation during the French Revolution. While strongly materialistic, progressive, and atheist, the ideas of Diderot, Holbach, Mably, and Condorcet were also perceived as politically dangerous. All revolutionary attempts to put these ideas into political and social practice have failed. Finally, these ideas were refuted, but they returned during the 19th- and 20th-century debates on human rights.

PL

Główna różnica pomiędzy klasycznymi (zarówno antycznymi jak I średniowiecznymi) a nowożytnymi koncepcjami prawa naturalnego dotyczy założenia o jego nadprzyrodzonym (boskim) źródle. Wczesnonowożytne propozycje filozoficzne wykazywały skłonność do kwestionowania i stopniowego odrzucenia Boga lub jakiegoś innego bytu metafizycznego jako źródła prawa naturalnego. Niektórzy współcześni myśliciele (m.in. Bobbio, Habermas) określają to zjawisko jako przejście (modernizację, racjonalizację, „upozytywnienie”) od tradycyjnego prawa naturalnego w kierunku uprawnień naturalnych i praw człowieka. Można wyróżnić przynajmniej trzy główne podejścia do problemu prawa naturalnego w XVII i XVIII wieku, a każde z nich było bardziej radykalne: Grocjusz ośmielił się rozważać prawo naturalne „tak, jak gdyby Boga nie było”. Filozofowie wczesnego oświecenia (m.in. Hobbes, Locke, Montesquieu, Voltaire) byli może bardziej odważni, ale byli jednak deistami, toteż „Istota Najwyższa” w ich pismach wciąż odgrywa rolę uzasadnienia prawa naturalnego. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie najbardziej radykalnych zapatrywań na problem prawa naturalnego reprezentowanych przez częściowo zapomnianych i niedocenionych francuskich materialistów (La Mettrie, Diderot, Holbach, Mably, Condorcet). Wszyscy oni należeli do ruchu, określanego przez J. Israela jako „radykalne oświecenie”, toteż byli materialistami i ateistami, zaś naturę i prawo naturalne ujmowali jako coś zupełnie niezależnego od Boga czy innych bytów nadprzyrodzonych. W przeciwieństwie do ich starszych kolegów, ci radykalni filozofowie formułowali również postulaty równości (także wobec kobiet i mniejszości etnicznych), pełnej emancypacji i sprawiedliwości społecznej. W tym tekście omawiana jest interpretacja prawa naturalnego w ramach radykalnego oświecenia, jak również niektóre polityczne konsekwencje tej interpretacji w czasie rewolucji francuskiej. Poglądy filozoficzne Diderota, Holbacha, Mably’ego czy Condorceta, silnie materialistyczne, postępowe i ateistyczne, były postrzegane jako politycznie niebezpieczne. Wszystkie rewolucyjne próby realizacji tych ideałów w praktyce społecznej i politycznej zakończyły się niepowodzeniem. Aczkolwiek zostały odrzucone, to jednak powróciły w XIX i XX wieku w ramach debaty nad prawami człowieka.

16

Rola badań poświęconych szczęściu w teorii ekonomii dobrobytu

72%

Potocki T., Wierzbiński B.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2014

|

issue 37

43-66

PL

Dokonująca się rewolucja psychologiczna w ekonomii ma znaczący wpływ na rozwój i jej przyszłość m.in. w zakresie kształtowania polityki społecznej, nierówności społecznych, teorii wzrostu gospodarczego, społecznego kontekstu racjonalnych wyborów i może pomóc w budowie nowych mierników psychologicznych takich jak tych związanych ze szczęściem. Celem niniejszego artykułu jest podkreślenie rosnącej roli, jaką odgrywa ekonomia szczęścia w teorii ekonomii dobrobytu, jak również analizy zależności pomiędzy postrzeganym poziomem szczęścia, zadowolenia z życia i sytuacji finansowej w krajach rozwijających się i rozwiniętych. Wyniki badań pokazują, że zależność pomiędzy szczęściem a satysfakcją z życia jest ujemnie skorelowana. Dodatkowo zależność ta utrzymuje się przez cały okres badania. Oznacza to, że szczęście nie jest skorelowane tylko i wyłącznie z wolnością polityczną, a zadowolenie z życia z sytuacją ekonomiczną. Wyniki dla Polski i innych krajów postsocjalistycznych są zgodne z wynikami badań dla wybranych krajów rozwiniętych tj. Szwajcarii i Japonii zwanych w literatu-rze pomaterialistycznymi. Tym samym istnieje konieczność bardziej wnikliwej analizy domen szczęścia i satysfakcji z życia i wewnętrznych zależności pomiędzy nimi.

EN

The ongoing development in behavioral economics has significant influence on the economic poli-cy in such areas as shaping social policies, economic inequalities, theory of economic growth, social context of rationality, and may help to introduce socio-psychological ratios such as happiness indicators. The aim of the paper is to present the constantly growing contribution of happiness studies to welfare economics research, as well as to explain the relation between perceived happiness, life satisfaction and financial satisfaction in transition and developed countries. The research proves that the relation between happiness and life-satisfaction is complex and nega-tively correlated. Moreover, this regularity does not change throughout all research period. It means that happiness depends not only on political and social freedom, and at the same time life satisfaction on economic conditions. The obtained results for Poland and post-socialist countries of Central-East coin-cide with the ones obtained for highly-developed countries, like Switzerland and Japan, which are de-scribed in literature as post-materialism countries. The research shows that there are still limitations to the well-being measures and a more insightful analysis of satisfaction domains needs to be carried out.

17

Chrześcijańska wizja idei postępu w kontekście propozycji eugenicznych. Zarysowanie problematyki

72%

Rzepa W.

Roczniki Teologii Moralnej

|

2010

|

vol. 2

127-138

EN

According to Pope Benedict XVI the essential concept that allows defining the contemporary world is the idea of progress. It gains a special significance in the context of the great development of technological possibilities of contemporary medicine. This gives rise to a temptation to improve, or even to technologically perfect the human nature, that is present under the auspices of eugenic behaviors. The teaching of the Church remarks that all genuine progress in this area should be supported, on condition that science will always respect human rights and dignity from the moment of the man's conception. Nobody may claim the right to destroy human life or manipulate it with impunity.

18

Szczęście społeczeństwa nowego kapitalizmu według Richarda Sennetta

72%

Janas A.

Logos i Ethos

|

2016

|

issue (40) Numer specjalny

163–175

19

Materializm i wychowanie w myśli Alexisa de Tocqueville’a

58%

Mirocha Ł.

Edukacja Filozoficzna

|

2021

|

issue 71

59-86

PL

Artykuł przedstawia podejście Alexisa de Tocqueville’a do materializmu pojmowanego jako pożądanie materialnego dobrobytu oraz możliwości przeciwdziałania temu zjawisku. Praca opisuje kontekst, w którym pojawia się materializm, oraz jego negatywne następstwa, w tym indywidualizm i konformizm. Wychowanie, w którym Tocqueville upatruje środka zaradczego przeciwko zdominowaniu społeczeństwa przez materializm, jest w artykule powiązane z edukacją formalną, rozwojem osobistych cnót oraz z religią. Autor artykułu formułuje pesymistyczne wnioski odnośnie do możliwości przeciwdziałania postawie materialistycznej we współczesnych społeczeństwach.

EN

The article presents Alexis de Tocqueville’s approach to the problem of materialism as well as potential reactions to that phenomenon. The concept of materialism is understood in the article as the urge towards material wellbeing. The work explains the context of materialism’s appearance and its negative consequences, including individualism and conformism. Upbringing, which is treated as a countermeasure against materialism, is connected with formal education, development of personal virtues and also with religion. The author provides pessimistic conclusions regarding the possibility of avoiding the state in which materialism prevails in modern societies.

20

Wyzwania antropologii chrześcijańskiej w dobie neuronauk

58%

Maziarka T.

Sympozjum

|

2021

|

vol. 2(41)

31-44

PL

Artykuł podejmuje problem duszy w perspektywie neuronauk. Jego celem jest analiza poglądów Francisa Cricka przedstawionych w książce Zdumiewająca hipoteza, czyli nauka w poszukiwaniu duszy. Słynny noblista usiłuje obalić religijny pogląd, że człowiek posiada duszę, przez odwołanie się do badań ludzkiego mózgu. Teza Cricka jest następująca: Należy odrzucić hipotezę duszy, ponieważ wszelkie zjawiska umysłowe można wyjaśnić w oparciu o pracę neuronów. Tak przyjęty scenariusz rodzi pewne problemy. Niniejszy artykuł przedstawia niektóre z nich.

EN

The article deal with problem of the soul from the perspective of the science. Its purpose is to analyze the views of Francis Crick presented in the book The Astonishing Hypothesis – The Scientific Search for the Soul. The famous Nobel Prize winner tries to refute the religious view that man has a soul by referring to the research of the human brain. Crick’s thesis is as follows: the soul hypothesis must be rejected because of mental phenomena can be explained based on the work of the neurons. The scenario adopted in this way raises some problems. Some of them are outlined in this article.

Refine search results

Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja

Lenin jako czytelnik Hegla. Hipotezy z lektury Leninowskich Zeszytów filozoficznych poświęconych Nauce Logiki

„Systemizm” Mario Bungego : współczesna postać materializmu

Od kości słoniowej do plastiku, czyli nienaturalna historia materialności w epoce antropocenu

Materializm i teologia

Miesto nášho veku v histórii civilizácie (Ch.S. Peirce a jeho filozofická diagnóza súčasnosti)

TOMASZ Z AKWINU A TEISTYCZNY EWOLUCJONIZM

Postmodernistyczny konsumpcjonizm jako antropogenne zagrożenie XXI wieku

Mors Et Vita Duello Confixere Mirando

Concerning the Dialectical Criticism of Religion

„Filozofia” kultury Indii

Przywiązanie do organizacji i motywacja do pracy a poziom materializmu pracowników – pośrednicząca rola satysfakcji z pracy

Próba materializmu

Fizykalistyczny panpsychizm

Prawo naturalne w ramach radykalnego oświecenia

Rola badań poświęconych szczęściu w teorii ekonomii dobrobytu

Chrześcijańska wizja idei postępu w kontekście propozycji eugenicznych. Zarysowanie problematyki

Szczęście społeczeństwa nowego kapitalizmu według Richarda Sennetta

Materializm i wychowanie w myśli Alexisa de Tocqueville’a

Wyzwania antropologii chrześcijańskiej w dobie neuronauk