Search results

1

The Austrian matrimonial property law as applied in the practice of Cracow notary public offices (1918–1939)

100%

Stus M.

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa

|

2013

|

vol. 6

|

issue 1

37-44

EN

The article presents the process of applying the Austrian matrimonial property law in Poland based on the example of the interwar notary practice in Krakow. The subject of the analysis are the marital property agreements, which, in accordance with the legal provisions of the time, were mandatory and took the form of a notary deed. Based on the content of those contracts, an attempt was made to answer the question of whether and to what extent the marital property law included in ABGB affected the shape of the matrimonial property relations of the spouses. The analysis focused in particular on the legal functioning of such notions as dowry, hope chest, bride price, dower or contract of inheritance.

2

Geneza przepisów o dożywociu małżeńskim w projektach kodyfi kacyjnych II połowy XVIII w. Zarys problemu

51%

Głuszak M.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2017

|

issue 20

51-60

EN

Towards the end of the First Republic, attempts were made to comprehensively codify Polish law twice: within the framework of Zamoyski Code and Stanisław August Code. The draft ed projects contained, among other issues, the regulation of the institution of conjugal life estate (an agreement between the spouses, granting the widow to remain living in the estate after the husband’s death), commonly used in the law of the land. And although the proposals mentioned were not used in practice, they stressed the importance of life contracts in everyday life of the Polish nobility. It is reasonable to examine the detailed provisions gathered in these projects, and the extent to which their authors grasped from the solutions previously known. The source of the provisions of the Code should be found primarily in the old Polish common law. What is more, life sentence forms, compendia and elaboration of land law and foreign law used in court practice, may be beneficial in the research as well.

PL

U schyłku I Rzeczypospolitej dwukrotnie: w ramach Zbioru Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego oraz Kodeksu Stanisława Augusta, podjęto próbę kompleksowej kodyfikacji polskiego prawa sądowego. Przygotowane projekty zawierały, między innymi, regulację powszechnie stosowanej dotychczas w prawie ziemskim instytucji dożywocia małżeńskiego. I choć propozycje te nie zostały wykorzystane w praktyce, wskazują na doniosłą rolę, jaką umowy dożywocia odgrywały w życiu codziennym polskiej szlachty. Zasadne jest zbadanie, co legło u podstaw szczegółowych przepisów zawartych w wymienionych projektach, w jakim stopniu ich autorzy skorzystali z rozwiązań znanych wcześniej, w jakim natomiast – propozycje te miały charakter pionierski. Źródeł przepisów kodeksowych należy upatrywać przede wszystkim w dawnym polskim prawie zwyczajowym. Ponadto przydatne w badaniach mogą okazać się stosowane w praktyce sądowej formularze umów dożywocia, kompendia i opracowania prawa ziemskiego oraz prawa obce.

3

Matrimonial property regimes in the Congress Kingdom of Poland on the basis of premarital contracts drawn up by the first notaries in Łódź

51%

Wiśniewska D.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2022

|

vol. XXV

|

issue 25

175-189

PL

Uchwalony 1 (13) czerwca 1825 r. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego stanowił, że stosunki majątkowe między małżonkami mogły kształtować się w ramach ustawowego ustroju majątkowego, jaki stanowiła wyłączność majątkowa, lub ustroju umownego przyjętego przez małżonków w intercyzie. Kodeks regulował zasady funkcjonowania trzech głównych ustrojów majątkowych, które mogły zostać wprowadzone w drodze umowy. Jednocześnie przyznawał przyszłym małżonkom dużą swobodę w kwestii urządzania stosunków majątkowych: mogli wprost poddać swoje stosunki majątkowe któremuś z tych ustrojów, albo dokonywać ich dowolnej modyfikacji. Poza tym wolno im było przyjąć inny, zupełnie dowolny ustrój – byle zasady jego funkcjonowania zostały szczegółowo określone w umowie, nie naruszały prawa i nie były sprzeczne z dobrymi obyczajami. Uregulowanymi w kodeksie układami umownymi były: rozdzielność majątkowa, rząd posagowy oraz wspólność majątkowa. W praktyce działalności pierwszych łódzkich notariuszy, czyli w latach 1841–1875, najczęściej przyjmowanymi ustrojami majątkowymi były te, które łączyły w sobie cechy dwóch ustrojów, czyli wyłączności majątkowej i wspólności majątkowej albo rządu posagowego i wspólności majątkowej. Przyjmowane w intercyzach zasady funkcjonowania tych ustrojów nie były jednak jednolite. Narzeczeni decydowali się na rozmaite kombinacje w zakresie poddawania poszczególnych składników majątkowych wyłączności majątkowej, ewentualnie rządowi posagowemu albo wspólności

EN

The Civil Code of the Kingdom of Poland (KCKP), enacted on June 1, 1825, stated that property relations in marriage could develop within the statutory property regime, which was the exclusive property regime or the contractual regime adopted by the spouses. KCKP regulated the principles of operation of the three main property regimes that could be introduced by agreement. The future spouses could simply bind their property relations to one of these regimes, or make any modifications to them. In addition, they were allowed to adopt a completely different, arbitrary system, as long as the rules of its functioning did not violate the law or good morals, and were specified in detail in the contract. The contractual systems regulated in the code were: property separation, dowry property regime and joint property. In practice of first notaries in the years 1841–1875 in Łódź, most commonly adopted property regimes were those that combined the features of two regimes, i.e. property exclusivity and joint property, or a dowry regime and joint property. However, the principles of the functioning of these systems adopted in premarital agreements were not uniform. The bride and groom decided on various combinations in terms of subjecting individual property components to property exclusivity, possibly to a dowry government, or joint ownership. The regimes of exclusive property and joint property as well as the dowry regime and joint property regimes were attractive for spouses, due to their flexibility, the possibility of adjusting the arrangements to the financial situation of future spouses.

Refine search results

2 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa

1 Głuszak M.

1 Stus M.

1 Wiśniewska D.

1 2022

1 2017

1 2013

The Austrian matrimonial property law as applied in the practice of Cracow notary public offices (1918–1939)

Geneza przepisów o dożywociu małżeńskim w projektach kodyfi kacyjnych II połowy XVIII w. Zarys problemu

Matrimonial property regimes in the Congress Kingdom of Poland on the basis of premarital contracts drawn up by the first notaries in Łódź