Search results

1

Mediated Recognition and the Quest for a Common Rational Field of Discussion in Three Early Medieval Dialogues

100%

Palmén R., Koskinen H. J.

Open Theology

|

2016

|

vol. 2

|

issue 1

EN

Using interpretative resources from contemporary recognition theory with a special focus on the notion of mediated recognition, this paper discusses the nature and degree of methodological agreement as manifested in three twelfth-century dialogues. The first source to be considered was written by Gilbert of Crispin, and known as Disputatio Christiani cum Gentili (Disputation of Christian with a Pagan), ca. 1093. The second source was composed by the Christian convert Peter Alfonsi, whose dialogue Dialogi contra Iudaeos (Dialogue against the Jews) was written about 1110. The third source to be considered is Peter Abelard’s treatise Collationes, a dialogue with three participants and the narrator, written between 1127 and 1132. In particular, the paper discusses the role of reason, the principles of argument, and the potentially-shared set of rules these dialogues employ, thereby bringing the agreement among conflicting parties into focus. In this respect, the novel interpretative approach based on recognition theory also differs markedly from the standard reading of apologetic texts, which usually emphasizes conflict and disagreement.

2

Emotions in Philosophy. A Short Introduction

100%

Dąbrowski A.

Studia Humana

|

2016

|

vol. 5

|

issue 3

8-20

EN

In recent decades, there has been a renewed attention to the emotions amongst scientists of different disciplines: psychology, psychiatry, neurobiology, cognitive science, computer science, sociology, economics, and many others. There are many research centers and scientific journals devoted to affective states already existing. However, studies of emotion have a very long history - especially in philosophy (anthropology, ethics, aesthetics, epistemology, and rhetoric). Philosophers first raised many important questions about emotions and their contribution to the discovery of the nature of emotions is very important. The aim of the article is the reconstruction of the views on emotions of particular thinkers in history of philosophy.

3

The Byzantine Culture Model of the 12th Century in Hugo Etherianus’ view

100%

Kapriev G.

Peitho. Examina Antiqua

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

259-278

EN

The question concerning the view of Hugo Etherianus (Eteriano) is placed here in a broader context of the processes that shaped and reshaped the Byzantine culture model between the 11th and the 12th century. The newly formed culture determined the cultural situation after the fall of Constantinople in 1204 and remained valid until the end of the Byzantine period. Characterizing the Byzantines relation to the West was the key component of this model. During various theological and philosophical debates between Latin and Romaic thinkers in the 12th century in Byzantium, the nearly 20-year career of Hugo Etherianus occupied a prominent position in Constantinople. Hugo was the best Latin expert on Hellenic and Byzantine philosophy and theology in the 12th century, particularly associated with the new dialecticians. His writings and letters as well as his debates with various Byzantine philosophers and theologians are an important testimony on the parting of the Byzantine and the Latin intellectual traditions during the last quarter of the 12th century.

4

Starożytne źródła koncepcji muzyki sfer w XII w.

100%

Konik M.

Państwo i Społeczeństwo

|

2012

|

issue 1

125-140

EN

The theory of “music of the spheres” (musicamundana) introduced by Boethius in his treaty De institutione musica is an original contribution in development of mediaeval theory of music. However, it’s roots trace back to the Greek antiquity. When considering the sources of medieval theory of musicamundana, one shall underline three most important sources: (1) mythology with its complex cosmogony (esp. by Homer and Hesiod), (2) early cosmology by pre-Socratic philosophers (incl. Anaximander, Heraclit), (3) Pythagorean school. Despite of the fact that idea of the music of the spheres – as presented by the Pythagoreans – was criticized by Aristotle in his De caelo, it became one of the most inﬂ uential cosmological concept. One of the most important periods – from the point of view of the reception of discussed theory – is the twelfth century. It is often called the aetas Boethiana as it is distinguished by an increased interest in the works of Boethius, with special emphasis on his theological writings and Consolatio, which was very popular at the time. The reason behind this phenomenon was a growing specialization of issues relating to the theory of music, which ﬁ nally led to its independence from the other areas of knowledge; yet this is not the only reason why the subject of the harmony of the spheres was again widely discussed in philosophical circles. An essential factor was the development of Neo-platonic philosophical schools, such as the famous School of Chartres. The interest in natural sciences in the School of Chartres and later in the Oxford School made the scientists of the time focus on the works of authors whose ideas were essential to the concept of the harmony of the spheres, among them such philosophers as Calcidius, Macrobius and Boethius

5

Starożytne źródła koncepcji harmonii sfer

86%

Konik M., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2012

|

vol. 10

EN

The theory of “music of the spheres” (musica mundana) introduced by Boethius in his treaty De institutione musica is an original contribution in development of mediaeval theory of music. However, it’s roots trace back to the Greek antiquity. When considering the sources of medieval theory of musica mundana, one shall underline three most important sources: (1) mythology with its complex cosmogony (esp. by Homer and Hesiod), (2) early cosmology by pre-Socratic philosophers (incl. Anaximander, Heraclit), (3) Pythagorean school. Despite of the fact that idea of the music of the spheres – as presented by the Pythagoreans – was criticized by Aristotle in his De caelo, it became one of the most influential cosmological concept. One of the most striking results of this situation is the fact, that for many ages (during mediaeval era) music was regarded as a scientific discipline, despite its aesthetical dimension.

PL

The theory of “music of the spheres” (musica mundana) introduced by Boethius in his treaty De institutione musica is an original contribution in development of mediaeval theory of music. However, it’s roots trace back to the Greek antiquity. When considering the sources of medieval theory of musica mundana, one shall underline three most important sources: (1) mythology with its complex cosmogony (esp. by Homer and Hesiod), (2) early cosmology by pre-Socratic philosophers (incl. Anaximander, Heraclit), (3) Pythagorean school. Despite of the fact that idea of the music of the spheres – as presented by the Pythagoreans – was criticized by Aristotle in his De caelo, it became one of the most influential cosmological concept. One of the most striking results of this situation is the fact, that for many ages (during mediaeval era) music was regarded as a scientific discipline, despite its aesthetical dimension.

6

Jakich przyjemności będzie doświadczał człowiek zbawiony? Stanowisko św. Tomasza z Akwinu

72%

Płotka M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2022

|

vol. 58

|

issue 2

31-51

EN

This article concerns the pleasure of the blessed, i.e. the pleasure (sensual and bodily) that a blessed person will experience in the visio beatifica state. Although by its very nature this problem is a theological issue arising directly from Christian eschatology, this article focuses on the underlying philosophical problems raised by Thomas Aquinas’s research. The article includes three sections. The first concerns Thomas Aquinas’s general discussion of the bodily pleasure contained in beatitudo. In particular, I will examine Aquinas’s argument that bodily pleasure is a necessary part of beatitudo and is immanent in ultimate happiness. In the second part of the article, I will look at Thomas’s understanding of the status of the resurrected body. Lastly, in the third part I will specify the individual bodily pleasures that the saved person will probably experience.

PL

Niniejszy artykuł dotyczy przyjemności osób zbawionych, czyli przyjemności (zmysłowych i cielesnych), jakich zbawiony będzie doświadczał w stanie visio beatifica. Choć ze swej natury problem ten jest zagadnieniem teologicznym, wynikającym bezpośrednio z eschatologii chrześcijańskiej, to jednak w niniejszym artykule skupiono się na podstawowych problemach filozoficznych, jakie pojawiły się w badaniach Tomasza z Akwinu. Artykuł obejmuje trzy części. Pierwsza dotyczy ogólnej dyskusji Tomasza z Akwinu na temat przyjemności cielesnej w beatitudo. W szczególności zbadam argument Akwinaty, że przyjemność cielesna jest koniecznym elementem beatitudo i jest immanentna w szczęściu ostatecznym. W drugiej części artykułu przyjrzę się rozumieniu przez Tomasza statusu zmartwychwstałego ciała. Wreszcie w części trzeciej przedstawię poszczególne przyjemności cielesne, których prawdopodobnie doświadczy zbawiony człowiek.

7

[transl.] Marian Kurdziałek, Mediaeval Doctrines on Man as Image of the World

72%

McDonald H.

Roczniki Filozoficzne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 4

205-246

8

Poznanie prawdy czy poznanie prawdziwe? Kilka uwag z punktu widzenia filozofii starożytnej i średniowiecznej

72%

Pawlikowski T.

Edukacja Filozoficzna

|

2021

|

issue 72

59-88

PL

Starożytni Grecy uważali, że język może wypowiadać prawdę rozumianą jako rzeczywistość. Pogląd taki dopracował Parmenides, formułując pierwszą monistyczną koncepcję Bytu – Prawdy – jedynego przedmiotu umysłu. Przekonanie o ich tożsamości podtrzymał Platon, ale uznał istnienie wielu bytów – prawd idealnych. Arystoteles zmarginalizował kwestię prawdy. Powiązał ją z umysłem i poznaniem prawdziwym, nie z bytem. Sformułował definicję sądu prawdziwego, jako zgodnego ze stanem rzeczywistym, prawdopodobnie na podstawie intuicji Platońskich. Odtąd problem poznania prawdziwego nabrał zasadniczego znaczenia w filozofii, chociaż temat prawdy jako takiej pojawił się u św. Augustyna w związku z kwestią wiecznych racji i Logosu. Św. Anzelm z Canterbury określił ją jako prawidłowość dostrzegalną samym tylko umysłem a zarazem prawdę utożsamiał zasadniczo z Bogiem – Bytem Pierwszym. Zbliżył się przez to do istoty stanowiska Parmenidesa. Jedyną różnicą było to, że św. Anzelm przyjmował pluralizm tego, co prawdziwe, w dziedzinie stworzeń. Znamiennego zwrotu w rozwoju problematyki dokonał św. Tomasz z Akwinu, formułując koncepcję poznania prawdy, której istota obecna jest w intelekcie ludzkim, gdy wydaje on sądy zgodne z rzeczywistością, czyli prawdziwe. W ten sposób, przez kilkanaście stuleci rozważania nad prawdą przeszły od przekonania, że przedmiotem myśli i wypowiedzi jest prawda jako rzeczywistość, do rozróżnienia tego, co prawdziwe i samej prawdy. Kwestie poznania prawdy i poznania prawdziwego zostały wyraźnie odgraniczone. Ostatnia z nich nabrała większego znaczenia, choć pojawiły się też interesujące koncepcje poznania prawdy jako takiej. To istotna wskazówka również dla filozofii współczesnej, bo mówienie o sądach lub zdaniach prawdziwych bez identyfikacji prawdy jako takiej wydaje się nieuzasadnione.

EN

The ancient Greeks believed that language can speak the truth, understood as reality. This view was refined by Parmenides when he formulated the first monistic concept of Being – Truth – as the only object of mind. The conviction of their identity upheld by Plato, but he accepted the existence of many beings – ideal truths. Aristotle has marginalized the question of truth. He connected it with the mind and true cognition, not with being. He formulated, probably on the basis of Plato’s intuition, the definition of a true judgment, according to the state of things. Since then, the problem of true knowledge took on a fundamental importance in philosophy, although the theme of truth as such appeared in the thought of St. Augustine, in connection with the question of eternal reasons and Logos. St. Anselm of Canterbury defined it as a rightness perceptible only to the mind; he also identified the essentially truth with God – the First Being. Thus he approached the essence of Parmenides’ position. The only difference is that St. Anselm accepted pluralism of what is true in the domain of creatures. A significant turn in the development of these issues was made by St. Thomas Aquinas, who formulated the concept of knowing the truth, whose essence is present in the human intellect, when we make judgments in correspondence with reality, that is, true. Thus, over several centuries, reflections on truth have gone from the conviction that the object of thought and expressions is truth as reality, to the distinction between what is true and truth itself. The question of knowing the truth and true knowing are clearly demarcated. The latter became more important, although there were also interesting concepts of knowing the truth as such. This is also an important hint for contemporary philosophy, because talking about true judgments or sentences without identifying the truth as such seems unfounded.

9

Tomasz z Akwinu o radości ze zła, które przytrafia się innym

72%

Płotka M.

Roczniki Filozoficzne

|

2023

|

vol. 71

|

issue 1

231-246

EN

The article presents Thomas Aquinas’ concept of pleasure in other’s misfortune (Schadenfreude), i.e. specific joy, the source of which is the suffering of other people. The first part describes the ancient Schadenfreude sources that inspired Aquinas. The second part deals with the concept of hatred that underlies the concept of Schadenfreude. In the third part, it is presented Aquinas’ attempt to distinguish between various cases of the occurrence of Schadenfreude and an attempt of their moral justification.

PL

Tematem artykułu jest Tomasza z Akwinu koncepcja radości, której źródłem jest cierpienie innych osób (Schadenfreude). Pierwsza część obejmuje opis starożytnych źródeł Schadenfreude, którymi inspirował się Akwinata. Druga część dotyczy koncepcji nienawiści, która stanowi podstawę dla Schadenfreude. W trzeciej zaś części jest przedstawiona Tomaszowa próba rozróżnienia rozmaitych przypadków występowania Schadenfreude oraz ich częściowego moralnego usprawiedliwienia.

10

Józefa M. Bocheńskiego koncepcja historii filozofii

58%

Andrzejuk A.

Rocznik Tomistyczny

|

2020

|

vol. 1

|

issue 9

433-451

EN

The notion of history of philosophy is initiated by Bocheński by presentation of the notion of history itself which, according to him for the fact of treating the past („that what happened”), has two meanings: subject meaning (past events) and object meaning (historiosophy). Both of them can be further divided into two parts: history of facts and history of doctrines. History of philosophy is a typical history of doctrines. The second element of the name „history of philosophy”- which is philosophy-is etymologically linked to wisdom, present in numerous meanings: in antiquity its was simply a synonim of science. In the Middle Ages we observe division of human knowledge to revealed knowledge and natural knowledge, the latter one, in its aspect of exploring the ultimate principles and causes is called philosophy. In modern times philosophy was questioned at all or the entire science was included in its scope. For that reason Bocheński establishes the set of topics which are constantly present in the history of philosophy and which can be classified as strictly philosophical issues. They are: 1) the question of cognition (can we cognize truth?); 2) the question of science; 3) ontological issues (universalities, existence or non-existence of plurality); 4) questions of relation of science and psychic; 5) axiological issues (ethics, esthetics, philosophy of religion); 6) the question of absolute (God, eternal matter). Bocheński stresses that questions proper to philosophy can not be classified as one of the science and, what is more, contemporary methodology of science will rather not change this situation. Striking in that presentation is the lack of issues regarding philosophy of being (existence, essence, substance, accidental properties, relations, causes) with little exemption of philosophy of being inc-luded in the question of absolute. When it comes to division of history of philosophy, we may say that according to Bocheński it should follow analogically the traditional division of the European history such as classic, medieval, modern and contemporary times

11

Stan badań nad źródłami myśli Hildegardy z Bingen

58%

Wieczorek B.

Studia Philosophiae Christianae

|

2013

|

vol. 49

|

issue 2

137-158

PL

Hildegarda z Bingen to jedna z najbardziej wpływowych postaci w dwunastowiecznej myśli chrześcijańskiej. Jest ona autorką bardzo oryginalnej wizji świata, w której antropologia i kosmologia chrześcijańska przenikają się z filozoficznymi ideami, głównie platońskimi i neoplatońskimi. Obecnie jej zróżnicowana twórczość jest obiektem szczegółowych studiów teologicznych i filozoficznych, gdyż okazuje się, iż Hildegarda była nie tylko autorką ciekawej syntezy teologicznej, ale znała też i twórczo wykorzystywała wiele poglądów filozoficznych, głównie zaś chrześcijański neoplatonizm. Artykuł przedstawia współczesny stan badań nad źródłami myśli Hildegardy z Bingen, pokazując zmianę, jaka zaszła w odczytywaniu jej spuścizny. Głównym celem artykułu jest ukazanie możliwości nowej interpretacji myślicielki z Bingen w perspektywie chrześcijańskiego neoplatonizmu, głównie w wydaniu Jana Szkota Eriugeny.

EN

Hildegard of Bingen was one of the most influential figures of 12th century Christianity. She is the author of a very original vision of the world, in which anthropology and Christian cosmology are intertwined with philosophical ideas, mainly Platonism and Neo-Platonism. Currently her diverse works are the subject of detailed theological and philosophical research; as it turns out, Hildegard was not only the author of interesting theological syntheses, but she also knew and incorporated many philosophical views, mainly Christian Neo-Platonism. The article outlines the current research on the philosophical works of Hildegard of Bingen, and shows the various ways in which her works have been interpreted. The article presents the latest and most important concepts for interpreting her views. The article’s main objective is to present the possibility of a new interpretation of Hilgedard’s thoughts, through the prism of Christian Neo-Platonism and mainly the thoughts of Johannes Scotus Eriugena.

12

Étienne Gilson in The Universal Encyclopedia of Philosophy

58%

Sochoń J.

Studia Gilsoniana

|

2018

|

vol. 7

|

issue 4

689-708

EN

The article aims at presenting the life and work of Étienne Gilson (1884–1978)—a historian of philosophy, medievalist, renewer of the scholastic tradition, proponent of a return to the original doctrine of St. Thomas Aquinas, and philosopher. It is focused on selected areas of Gilson’s philosophical interest, such as: medieval philosophy, the history of philosophy, existential Thomism, atheism, literature and art. In the final analysis, Gilson appears as a firm advocate of philosophical realism which makes it possible to find a way out of contradictory explanations of the world, and allows man to live in openness to the voice of God’s revelation that constantly flows from reality.

13

Philosophie des Mittelalters: Eine Einführung by Hannes Möhle

58%

Welter B.

Studia Gilsoniana

|

2020

|

vol. 9

|

issue 1

191-197

EN

This paper is a review of the book: Hannes Möhle, Philosophie des Mittelalters: Eine Einführung (Berlin: Springer, 2019). The author highlights that Möhle’s book (1) examines a range of key medieval philosophical issues, and illustrates how philosophy stood separately from theology even while heavily influenced by Church and theological matters, and (2) provides readers with a better grounding in many of the longstanding or urgent concerns of medieval philosophy from the perspective of some of the era’s central thinkers.

14

„Est Deus omnino simplex?” Prostota Boga w ujęciu św. Tomasza z Akwinu

58%

Kołodziejczyk B.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

77-97

EN

Throughout the centuries, the doctrine of divine simplicity laid at the heart of Christian theology. In Thomas Aquinas’ mature thought, simplicity occupies a privileged place among other attributes of God. A simple (or completely) simple being is a being that does not consist of any parts or constituents. God’s being simple means that he does not exhibit any of the seven (and according to Aquinas the only possible) types of composition. The arguments that serve as the justification for this thesis can be divided into four groups which I labeled: the argument from the lack of potentiality, the argument from the priority of parts to the whole, the argument from the anterior maker and the argument from perfection. All of them begin with identifying God with the first cause of all things and add other premises that are specific to them. The first argument - that the first cause does not have potentiality and every composite being does have it. The second - that everything that is composite depends on it’s parts while the first cause is not dependent upon anything. The third - that every composite being needs a cause or explanation and the first cause has neither. The fourth - that the first cause is a perfectly good being and such a being cannot be composite. The analyses that were conducted show that the first two reasonings seem to be unsound. The third of the arguments provides a fine justification for the thesis in question. The fourth may serve as an additional, but weaker justification for it.

PL

Doktryna Bożej prostoty przez wieki znajdowała się w sercu teologii chrześcijańskiej. W dojrzałej myśli św. Tomasza z Akwinu prostota zajmuje pośród Boskich atrybutów uprzywilejowane miejsce. Byt prosty - czy też całkowicie prosty - to taki, który nie posiada żadnych części czy składników. To, że Bóg jest całkowicie prosty, oznacza, że nie wykazuje On żadnego z siedmiu wyszczególnionych przez Tomasza (i jego zdaniem jedynych możliwych) złożeń. Argumenty, jakimi św. Tomasz uzasadnia tezę o Bożej prostocie, podzielić można na cztery typy, które nazwałem: argumentem z braku możności, argumentem z uprzedniości części wobec całości, argumentem z uprzedniego twórcy oraz argumentem z doskonałości. Wszystkie one za punkt wyjścia przyjmują utożsamienie Boga z pierwszą przyczyną wszystkich rzeczy. Dodają do tego charakterystyczne dla siebie przesłanki. Pierwszy - że pierwsza przyczyna nie posiada możności, a każdy byt złożony musi ją posiadać. Drugi - że wszystko, co złożone jest zależne od swoich części, a pierwsza przyczyna nie jest od niczego zależna. Trzeci - że wszystko, co złożone wymaga czynnika sprawczego lub wyjaśnienia, a pierwsza przyczyna go nie posiada. Czwarty - że pierwsza przyczyna jest bytem doskonale dobrym, a byt taki nie może być złożony. W świetle przeprowadzonych analiz pierwsze dwa rozumowania wydają się niezadowalające. Trzeci zaś dowód stanowi dobre uzasadnienie dla rozważanej tezy, a czwarty może służyć za dodatkowe, choć słabsze, jej uzasadnienie.

15

Mistyczne odkrywanie Boga w "Itinerarium mentis in Deum" św. Bonawentury

58%

Kiwka M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2017

|

vol. 53

|

issue 2

77-121

EN

One of the most popular mystical works of St. Bonaventure is the Itinerarium mentis in Deum, which is a guide to discovering the presence of God in the process of spiritual life. St. Bonaventure situated his considerations in the precise context of a Christian understanding of reality. His concept of a spiritual return to God was placed in the metaphysical triad emanatio-exemplatio-reductio and as such has become the key to understanding the history of the world and humanity. This article aims to explain the principal conditions and main stages of the mystic way, which according to St. Bonaventure leads the mind through meditation to the gradual discovering of the presence of a hidden God. Guided by divine light and transcending the limits of nature, the human spirit traverses first through the external world (ad extra), then enters into its own self (ad intra) and finally crowns its efforts in the mystical ecstasy of the union with God (ad supra). The analysis carried out in this article illustrates the most essential characteristics of St. Bonaventure’s mysticism.

PL

Wśród traktatów mistycznych św. Bonawentury poczesne miejsce zajmuje Itinerarium mentis in Deum. Jego treść jest swego rodzaju instruktażem, opisującym różne sposoby odkrywania Boga na drodze duchowego rozwoju. Św. Bonawentura umieścił swoje rozważania w dość precyzyjnym kontekście chrześcijańskiego rozumienia rzeczywistości. Jego wizja powrotu do Boga wpisana została w metafizyczną triadę emanatio-exemplatio- -reductio i jako taka stała się kluczem do rozumienia dziejów świata i człowieka. Poczynione przy tej okazji rozróżnienia i precyzacje czerpią swoje uzasadnienie z bogatego instrumentarium filozoficznego. Celem niniejszego artykułu jest opisanie zasadniczych warunków oraz etapów mistycznej drogi, na której umysł człowieka poprzez medytację stopniowo odkrywa tajemniczą obecność Boga. Prowadzony Bożym światłem, przekraczając ograniczenia natury, duch ludzki przemierza swą drogę najpierw przez świat wobec siebie zewnętrzny (ad extra), by następnie zagłębić się w samym sobie (ad intra) i zwieńczyć swój trud w mistycznej ekstazie zjednoczenia (ad supra). W tej perspektywie przestawione zostały również zasadnicze cechy mistyki Bonawenturiańskiej.

16

Habitus w koncepcji Arystotelesa i jego średniowiecznych komentatorów

58%

Płotka M., Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2015

|

vol. 31 (4)

PL

Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/D/HS1/03518.

EN

The purpose of this article is to present a theory of habitus in the philosophy of Aristotle and his medieval commentators. The first part of the article – which is the introduction to the problems of habitus – displays Aristotelian account. In the second part I present the development of this concept in the thirteenth century followers of Aristotle, i.e. Albert the Great and Thomas Aquinas. The third part is devoted to the discussion of late medieval modification of the Aristotelian theory in account of Gerald Odonis, John Duns Scotus, John Buridan and Paul of Worczyn.

17

Translatio studii i kontakty międzykulturowe w średniowieczu. Słowo o V Kongresie Mediewistów Polskich w Rzeszowie

51%

Trościński G.

Tematy i Konteksty

|

2016

|

issue 6(11)

503-509

EN

Between September 20th and 24th, 2015 Rzeszów hosted the Fifth Congress of Polish Medievalists, which was attended by about 250 scholars of the Middle Ages from all academic centres in Poland and from abroad. The congress theme was “Reception and Rejection. Intercultural Contacts in the Middle Ages”. A large number of papers were presented in 20 thematic sections. One section, no. 17, entitled “Translatio studii in the intellectual and literary culture of the Middle Ages”, was organized by Professor Andrzej Dąbrówka from the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences and Grzegorz Trościński, Ph.D. from the Old Polish and Enlightenment Literature Department of the University of Rzeszów. The speakers included philosophers, historians of Polish literature and linguists from several academic centres in Poland. The papers focused on the main intellectual current of the Middle Ages, depicted from various perspectives and shown at different angles. Translatio studii turned out to be multifaceted and long-lasting.

18

Czy przedmiotem radości może być coś innego niż Bóg? Augustyn, Piotr Lombard, Bonawentura o "usus" i "fruitio"

51%

Płotka M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2019

|

vol. 55

|

issue 3

5-32

EN

This article discusses the historical development of the concept of joy in medieval philosophy and theology. It focuses on the problem of the relation between “usus” and “fruitio”. The former concept (“use”) connotes the whole spectrum of possible attitudes of man in his relation to temporal goods. The use of temporal goods by man is an earthly, temporal, and secular experience. It can take a sinful form – sensual pleasures – or a religious form, in which case it becomes a foretaste of eternal happiness. The second concept (fruitio) means happiness, and it is the fulfillment of the sum total of all human desires. Fruitio only occurs after death, and it is an element of beatifica visio. Usus concerns changeable, temporal goods, while the only object of fruitio is God. This article is devoted to the question of whether the object of fruitio can be anything other than God, i.e. whether the temporal good can be the object of full joy, and if so, how. An answer to this question would require an analysis of a number of specific issues: what conditions (subjective, objective) would have to be met in order for the use of the temporal good to qualify for joy? How does the moral evaluation of the use of such goods proceed? What are the emotional components of usus? In other words, the central problem of this article is the concept of usus (the use of temporal goods) and the medieval interpretations of this concept as a connotating human experience of temporal (incomplete) joy caused by earthly goods. Mainly, the article concentrates on three authors: Augustine, Peter Lombard and Bonaventure, and presents three different theories of joy: joy as a possession of the desired object (Augustine), joy as longing for a desired object (Peter Lombard) and joy as distance to the desired object (Bonaventure). Lastly, the article argues that the development of the concept of joy in the period between 395 BC and the second half of the thirteenth century is the history of an ever greater appreciation of joy and the perception of its proper meaning in human life.

PL

Artykuł omawia historyczny rozwój koncepcji radości w filozofii i teologii średniowiecznej. Koncentruje się na trzech autorach: Augustynie, Piotrze Lombardzie i Bonawenturze, i przedstawia kolejne trzy teorie radości: radość jako posiadanie pożądanego przedmiotu (Augustyn), radość jako oczekiwanie na pożądany przedmiot (Piotr Lombard) oraz radość jako dystans w stosunku do pożądanego przedmiotu (Bonawentura). Wreszcie, artykuł argumentuje, że dzieje radości w okresie 395–druga połowa XIII wieku to dzieje coraz większego docenienia radości i dostrzeżenia jej właściwego znaczenia w życiu człowieka.

Refine search results

Mediated Recognition and the Quest for a Common Rational Field of Discussion in Three Early Medieval Dialogues

Emotions in Philosophy. A Short Introduction

The Byzantine Culture Model of the 12th Century in Hugo Etherianus’ view

Starożytne źródła koncepcji muzyki sfer w XII w.

Starożytne źródła koncepcji harmonii sfer

Jakich przyjemności będzie doświadczał człowiek zbawiony? Stanowisko św. Tomasza z Akwinu

[transl.] Marian Kurdziałek, Mediaeval Doctrines on Man as Image of the World

Poznanie prawdy czy poznanie prawdziwe? Kilka uwag z punktu widzenia filozofii starożytnej i średniowiecznej

Tomasz z Akwinu o radości ze zła, które przytrafia się innym

Józefa M. Bocheńskiego koncepcja historii filozofii

Stan badań nad źródłami myśli Hildegardy z Bingen

Étienne Gilson in The Universal Encyclopedia of Philosophy

Philosophie des Mittelalters: Eine Einführung by Hannes Möhle

„Est Deus omnino simplex?” Prostota Boga w ujęciu św. Tomasza z Akwinu

Mistyczne odkrywanie Boga w "Itinerarium mentis in Deum" św. Bonawentury

Habitus w koncepcji Arystotelesa i jego średniowiecznych komentatorów

Translatio studii i kontakty międzykulturowe w średniowieczu. Słowo o V Kongresie Mediewistów Polskich w Rzeszowie

Czy przedmiotem radości może być coś innego niż Bóg? Augustyn, Piotr Lombard, Bonawentura o "usus" i "fruitio"