Search results

1

Filozofia dramatu jako filozoficzna tradycja badawcza

100%

Sierotowicz T.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2018

|

issue 64

59-92

PL

This paper presents an attempt to describe Józef Tischner’s philosophy of drama from the point of view of Larry Laudan’s philosophy of science. That is achieved with the help of the concept of Philosophical Research Traditions developed in the paper. A~certain conceptual problem of Tischner’s philosophy, and some future research topics are also presented.

2

EXPLORING LINGUISTIC LUDICITY/CREATIVITY: A CASE OF LANGUAGE PLAY AS A MENTAL EXPERIMENT

84%

Snikhovska I.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2018

|

issue 3

141-150

EN

From the standpoint of linguophilosophical views on the system and structure of the language the synthesis of its cognitive and communicative functions determines in its main features the integrative cognitive-discursive paradigm of modern linguistics. The latest achievements of linguistics have actualized the functional and communicative perspective, which involves concentrating the main research interest around speech problems, cognitive and communicative aspects of semantics. The research hypothesis is that linguistic activity and creative ability of an individual are expressed not only with regard to a "linguistic experiment", but also involve a mental experiment, understood as a heuristic strategy of the speaker, a conscious deviation from the norm in order to generate entities with the ludic (playful) charge.

PL

Z punktu widzenia poglądów lingofilozoficznych na temat systemu i struktury języka synteza jego funkcji poznawczych i komunikacyjnych określa w swoich głównych cechach integracyjny poznawczo-dyskursywny paradygmat nowoczesnej lingwistyki. Najnowsze osiągnięcia językoznawcze unowocześniły perspektywę funkcjonalną i komunikacyjną, co obejmuje skoncentrowanie głównego zainteresowania badawczego wokół problemów mowy, poznawczych i komunikacyjnych aspektów semantyki. Postawiono hipotezę badawczą, że aktywność językowa i zdolności twórcze jednostki wyrażane są nie tylko w odniesieniu do "eksperymentu językowego", ale obejmują również eksperyment mentalny, rozumiany jako heurystyczna strategia mówiącego, świadome odchylenie od normy w celu generowania jednostek językowych z ludycznym (zabawowym) ładunkiem.

3

Wymiar percepcyjny w fenomenologii doświadczalnej i w nauce

67%

Derossi G.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2015

|

vol. 3

39-55

PL

Autor podkreśla znaczący wkład, jaki fenomenologia eksperymentalna może wnieść do metodologii badań naukowych. Pod pojęciem tym należy rozumieć fenomenologiczne podejście, które wyłoniło się w ostatnim okresie z rozważań nad niektórymi epistemologicznymi implikacjami badań z zakresu percepcji inspirowanych teorią Gestalt. Chodzi tu w szczególności o badania przeprowadzone przez członków zespołu, który działał na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu w Trieście w drugiej połowie ubiegłego stulecia pod kierownictwem triesteńskiego specjalisty z dziedziny percepcji, Gaetano Kanizsy. Wspomniane implikacje dotyczą możliwości uwidocznienia przestrzenno-czasowych warunków, które ukazują rzeczywistość poza zjawiskami i które w ujęciu klasycznej fenomenologii Husserlowskiej uznaje się za poznawalne jedynie w sposób idealny. Autor kwestionuje idealistyczną hipotekę ciążącą na klasycznej fenomenologii i podkreśla doniosłość niektórych argumentów, które zdają się przemawiać za wspomnianą możliwością nowego realizmu. Przywołane zostają odkrywcze wizualizacje opracowane z wykorzystaniem Gedankenexperimenten (eksperymentów idealnych1) stosowanych przez Ernsta Macha w jego historyczno-krytycznych badaniach ewolucji nowożytnej mechaniki. Przede wszystkim jednak autor przedstawia zasadnicze cechy wizualizacji absolutnej realności przestrzeni postrzegalnej w zjawisku tzw. nieprzystających odpowiedników, zamieszczonej w ostatnim przedkrytycznym eseju Kanta. Rysuje się w ten sposób teoretyczna i historyczna perspektywa, w której istotniejszą rolę może odgrywać – obok wizji idealnych esencji – sama wizja rzeczywistości.

EN

The author presents a possible important contribution of experimental phenomenology to the methodology of scientific research. Experimental phenomenology is a phenomenological approach developed recently from some epistemological implications of the inspired by the Gestalt theory investigations concerning perception. The paper is especially concentrated on investigations performed by the group which was being active at the Trieste University in the second half of the 20th century; the group was leading by Gaetano Kanizsa, a perception specialist. The here conditions, which reveal reality beyond phenomena and which in the classical Husserl phenomenology approach are recognized to be knowable only ideally. The author contests the idealistic mortgage of the classical phenomenology, and emphasizes the essentiality of some arguments which seems to legitimize the mentioned possibility of a new realism. The author quotes creative visualizations applying relevant Gedankenexperimenten, elaborated by Ernst Mach in his historical-critical researches of the evolution of modern mechanics. However, the author first of all presents the essential features of the visualization of the absolute reality of the space perceived in the phenomenon of incongruent correspondents, stated in last precritical Kant’s essay. Thus the theoretical-historical perspective is outlined in which a more essential role can be played by—together with the vision of ideal essences— the very vision of reality.

4

Wymiar percepcyjny w fenomenologii doświadczalnej i w nauce

67%

Derossi G.

Filozofia i Nauka

|

2015

|

vol. 3

39-55

EN

The author presents a possible important contribution of experimental phenomenology to the methodology of scientific research. Experimental phenomenology is a phenomenological approach developed recently from some epistemological implications of the inspired by the Gestalt theory investigations concerning perception. The paper is especially concentrated on investigations performed by the group which was being active at the Trieste University in the second half of the 20th century; the group was leading by Gaetano Kanizsa, a perception specialist. The here conditions, which reveal reality beyond phenomena and which in the classical Husserl phenomenology approach are recognized to be knowable only ideally. The author contests the idealistic mortgage of the classical phenomenology, and emphasizes the essentiality of some arguments which seems to legitimize the mentioned possibility of a new realism. The author quotes creative visualizations applying relevant Gedankenexperimenten, elaborated by Ernst Mach in his historical-critical researches of the evolution of modern mechanics. However, the author first of all presents the essential features of the visualization of the absolute reality of the space perceived in the phenomenon of incongruent correspondents, stated in last precritical Kant’s essay. Thus the theoretical-historical perspective is outlined in which a more essential role can be played by-together with the vision of ideal essences - the very vision of reality.

PL

Autor podkreśla znaczący wkład, jaki fenomenologia eksperymentalna może wnieść do metodologii badań naukowych. Pod pojęciem tym należy rozumieć fenomenologiczne podejście, które wyłoniło się w ostatnim okresie z rozważań nad niektórymi epistemologicznymi implikacjami badań z zakresu percepcji inspirowanych teorią Gestalt. Chodzi tu w szczególności o badania przeprowadzone przez członków zespołu, który działał na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu w Trieście w drugiej połowie ubiegłego stulecia pod kierownictwem triesteńskiego specjalisty z dziedziny percepcji, Gaetano Kanizsy. Wspomniane implikacje dotyczą możliwości uwidocznienia przestrzenno-czasowych warunków, które ukazują rzeczywistość poza zjawiskami i które w ujęciu klasycznej fenomenologii Husserlowskiej uznaje się za poznawalne jedynie w sposób idealny. Autor kwestionuje idealistyczną hipotekę ciążącą na klasycznej fenomenologii i podkreśla doniosłość niektórych argumentów, które zdają się przemawiać za wspomnianą możliwością nowego realizmu. Przywołane zostają odkrywcze wizualizacje opracowane z wykorzystaniem Gedankenexperimenten (eksperymentów idealnych) stosowanych przez Ernsta Macha w jego historyczno-krytycznych badaniach ewolucji nowożytnej mechaniki. Przede wszystkim jednak autor przedstawia zasadnicze cechy wizualizacji absolutnej realności przestrzeni postrzegalnej w zjawisku tzw. nieprzystających odpowiedników, zamieszczonej w ostatnim przedkrytycznym eseju Kanta. Rysuje się w ten sposób teoretyczna i historyczna perspektywa, w której istotniejszą rolę może odgrywać – obok wizji idealnych esencji – sama wizja rzeczywistości.

Refine search results

1 Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

1 Filozofia i Nauka

1 Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

1 Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

2 Derossi G.

1 Sierotowicz T.

1 Snikhovska I.

2 2018

2 2015

Filozofia dramatu jako filozoficzna tradycja badawcza

EXPLORING LINGUISTIC LUDICITY/CREATIVITY: A CASE OF LANGUAGE PLAY AS A MENTAL EXPERIMENT

Wymiar percepcyjny w fenomenologii doświadczalnej i w nauce

Wymiar percepcyjny w fenomenologii doświadczalnej i w nauce