Search results

1

In praise of vital records. A few cases

100%

Samborska-Kukuć D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 55

|

issue 4

65-78

PL

Pożytek płynący z korzystania z metryk (urodzeń, ślubów i zgonów) – jako źródeł prymarnych – jest dla historyka literatury nieprzeceniony. Wiedza ta, pod każdym względem indyferentna, stanowi podstawowy budulec zarówno dla konkretnych biografii jednostkowych, jak i kontekstów służących rekonstrukcji jakiegoś fragmentu historycznego. W odróżnieniu od dokumentów osobistych zabarwionych subiektywnie, zawiera na ogół wiedzę pewną i ścisłą. Kilka omówionych przypadków dowodzi konieczności sięgania po podstawowe dokumenty, które zawierają nie tylko dane personalne czy daty graniczne, ale także informacje o wykonywanych zawodach, miejscu urodzenia, zamieszkania, śmierci, pokrewieństwach, powinowactwach, a nawet kręgu towarzyskim. Odnalezienie aktu urodzenia córki Marii i Wawrzyńca Puttkamerów pozwala inaczej odczytać listy z kręgu filomatów z roku 1823, w innym świetle zobaczyć rzekomy romans Mickiewicza z Puttkamerową. Rekonstrukcja genealogiczna rodu Marii Konopnickiej staje się niezbędna do wyjaśnienia personaliów osób z jej listów i wzmianek. Dokumentacja metrykalna dotycząca Bolesława Leśmiana odsłania nieznane dotąd badaczom szczegóły jego życiorysu i osób z nim związanych. Prześledzenie biografii Marii Piotrowiczowej oparte niemal wyłącznie na metrykach, odsłania koleje jej losu pokryte legendą. Te i inne jeszcze przypadki są zachętą do eksploracji archiwów w poszukiwaniu dokumentów o randze fundamentalnej, która chroni przed paralogizmami i przerywa sztafetę błędnych powielań otwierając drogi ku dalszym penetracjom źródeł.

EN

A literary historian finds birth, death, and marriage certificates incredibly useful as primary research sources. Detached as it is, this knowledge serves as a solid basis both for individual biographies and contexts meant to reconstruct a particular historical thread. Personalised documentation is subjective by nature, while the discussed documents tend to contain accurate and unbiased data. The cases discussed herein prove the need to consult both standard documents for personal data and dates of birth/death, as well as the information on occupation, place of birth/residence/death, kinship and affinity, even milieu. Thanks to the discovery of the birth certificate of Maria and Wawrzyniec Puttkamer’s daughter, the Philomaths’ letters of 1823 could be seen in a different light, as could the alleged affair between Maria Puttkamer and Adam Mickiewicz. To explicate and substantiate the personal data included in Maria Konopnicka’s letters and notes, a genealogical reconstruction of her family is in order. Bolesław Leśmian’s vital records revealed hitherto unknown details of his biography (and of people associated with him). A scrutiny of Maria Piotrowicz’s biography, based almost exclusively on certificates, disclosed the legendary story of her life. The above are mere examples of all the cases that can prompt researchers to explore archives in search of fundamental documentation, which can prevent paralogisms and help break the chain of errors with a view to further data mining.

2

Liber Copulatorum z parafii Kaława z XVII-XVIII w. Edycja źródłowa

94%

Sołomieniuk M., Wąsowicz J.

Adhibenda

|

2019

|

issue 6

163-178

EN

The history of the parish in Kaława is connected with the history of the Cistercian monastery in Paradyż. In the second half of the 13th century, the church dedicated to St Nicolaus was built in this village; for the first time this church is mentioned in Liber beneficiorum of 1510. It is probable that it was then that the parish was established. In the Reformation period, the church along with the parish was taken over by Protestants; however, in 1596 it was returned to Catholics. From then onwards, the Cistercians from Paradyż were parish priests in this parish. During the Thirty Years’ War (1618-1648), the Brandenburg and Swedish armies invaded the abbey and its villages. During the Swedish Deluge in 1655, the church in Kaława was looted and burnt. At the request of the then Paradyż Abbot Edmund Zagorow, the church was rebuilt and opened for the faithful in 1660. However, this church was also destroyed in a fire in 1733. It was rebuilt again by Abbot Józef Gorczyński. The presented Liber Copulatorum of the years 1689-1759 is the oldest surviving parish book in the archive of the parish in Kaława; it is included in the folder ‘The fragments of the old registers of the parish of Kaława’. The publishers hope this edition will contribute to further research on the history of the Catholic parishes in the deanery of Pszczew in the early modern times and the history of the Cistercian abbey in Paradyż.

3

Katolicy elbląscy w pierwszym ćwierćwieczu XVIII w. w świetle księgi zgonów parafii staromiejskiej

59%

Kurasz K.

Studia Elbląskie

|

2022

|

vol. 23

69-85

EN

Royal Prussia was the most developed region of the Republic of Poland in the 18th century. Elbląg, along with Gdańsk and Toruń, was the largest city in Royal Prussia. The beginning of the 18th century was full of negative events for this city and the whole state. Already in 1700 the Northern War broke out, which lasted until 1721. At the same time, a plague epidemic broke out in Europe. In some areas it even reached several dozen percent. The aim of this article is to present the environment of the Catholics of Elbląg and to analyse the mortality rate in this group on the basis of the death book of the Old Town parish of St. Nicholas.

PL

Prusy Królewskie w XVIII wieku stanowiły najbardziej rozwinięty region Rzeczypospolitej. Elbląg obok Gdańska i Torunia był największym miastem Prus Królewskich. Początek XVIII wieku obfitował w negatywne dla tego ośrodka miejskiego i całego państwa wydarzenia. W 1700 r. wybuchła wojna północna, która trwała aż do 1721 r. Równolegle przez Europę przetoczyła się również epidemia dżumy. W niektórych rejonach sięgnęła nawet kilkudziesięciu procent. Celem artykułu jest przedstawienie środowiska elbląskich katolików oraz przeanalizowanie poziomu śmiertelności w tej grupie w oparciu o księgę zgonów parafii staromiejskiej św. Mikołaja.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Adhibenda

1 Studia Elbląskie

1 Kurasz K.

1 Samborska-Kukuć D.

1 Sołomieniuk M.

1 Wąsowicz J.

1 2022

2 2019

In praise of vital records. A few cases

Liber Copulatorum z parafii Kaława z XVII-XVIII w. Edycja źródłowa

Katolicy elbląscy w pierwszym ćwierćwieczu XVIII w. w świetle księgi zgonów parafii staromiejskiej