Search results

1

Symbolika miecza w polskich XVI-wiecznych kompendiach prawa miejskiego

100%

Bryl G.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2021

|

vol. 73

|

issue 1

399-414

EN

Printed legal works based on the Magdeburg Law began to appear in Polish towns in the 16th century. The article analyzes them in terms of the presence of references to the symbol of the sword which was significant in this law. The use of the word “sword/gladius” in the works of Cervus-Tucholczyk, Jaskier, Cerasinus, Groicki and Szczerbic was typologized according to the intensity of their symbolic sense ("literal meaning," "language and customs," "a symbol of abstract concepts"). Cases belonging to particular categories were analyzed. Their presence in individual texts was also examined, which led to the conclusion that the intensity (qualitative and quantitative) of these references depends on the degree of closeness of a given text to Sachsenspiegel and Weichbild as well as on the presence of a gloss in a given text. It leads to a conclusion that there was a negligible reception in Polish towns to the ideas contained within the contents of the German law. There are three proposals to explain this phenomenon. The first one refers to a lack of distinction between towns with and without ius gladii in Poland. The second proposal concerns the differences between the political structures in Poland and in German-speaking territories. The last one is connected with the deeply-rooted symbol of the sword in German lands, which was expressed and reinforced by the existence of Roland statues. The symbolism of the sword in Poland was devoid of support in the urban space and in political perceptions. A thesis was also put forwarded which stated that the Magdeburg Law was not used to define the position of Polish towns in a wider structure nor to provide an ideological basis for their functioning as political communities.

PL

W XVI w. w polskich miastach zaczęły powstawać drukowane dzieła prawnicze oparte na prawie magdeburskim. W artykule przeanalizowano je pod kątem obecności odwołań do istotnego w tym prawie symbolu miecza. Użycia słowa miecz/gladius w pracach Cervusa-Tucholczyka, Jaskiera, Cerasinusa, Groickiego i Szczerbica poddano typologii według intensywności sensu symbolicznego („znaczenie dosłowne”, „język i obyczajowość”, „symbol pojęć abstrakcyjnych”). Przeanalizowano przypadki należące do poszczególnych kategorii. Zbadano także ich obecność w poszczególnych tekstach, co doprowadziło do wniosku o zależności intensywności (jakościowej i ilościowej) tych odwołań od stopnia bliskości danego tekstu do Zwierciadła saskiego i Weichbildu oraz od obecności w danym tekście glosy. Postawiono wniosek o nikłej recepcji ideowych treści prawa niemieckiego w miastach polskich. Propozycje wyjaśnienia tego zjawiska odwołują się do 1) braku w Polsce rozróżnienia między miastami dysponującymi i niedysponującymi iure gladii, 2) odmienności struktur politycznych Polski i obszaru niemieckojęzycznego, 3) zakorzenienia symbolu miecza na obszarach niemieckich, wyrażającego się i wtórnie wzmacnianego istnieniem figur Rolandów. Symbolika miecza była zatem w Polsce pozbawiona oparcia w przestrzeni miejskiej i w wyobrażeniach politycznych. Postawiono także tezę, że prawo magdeburskie nie służyło określaniu pozycji polskich miast w szerszej strukturze ani zapewnianiu ideowych podstaw ich funkcjonowania jako wspólnot politycznych.

2

Ponownie o wczesnośredniowiecznym mieczu wyłowionym z Zalewu Szczecińskiego

72%

Pudło P.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2011

|

vol. 8

165-178

EN

This article discusses typological and chronological issues relating to an unusual sword recovered from the Szczecin Lagoon. The likely origins of the weapon are considered with comparative objects bearing similar characteristics.

3

Technologia wykonania miecza i czekana odnalezionych w reliktach mostu prowadzącego na wyspę Ledniczkę na jeziorze Lednica w świetle badań archeometalurgicznych

72%

Kucypera P., Pydyn A., Popek M., Lewek K.

Studia Lednickie

|

2021

|

vol. 20

99-123

EN

Two early medieval weapons discovered within the relics of the Ledniczka bridge on Lake Lednica were subjected to non-invasive archaeometallurgical investigations. The conducted analyses allowed to determine the methods of their manufacture, as well as the characteristics of materials that were used in their making. Each specimen was a composite product forged from iron alloys of varying properties. Both the sword and the hammer axe were richly decorated with ferrous and non-ferrous metals. The research allowed in most parts to recreate the original appearance of these ornaments.

PL

Dwa egzemplarze wczesnośredniowiecznej broni odnalezione w reliktach mostu wiodącego na wyspę Ledniczkę na jeziorze Lednica zostały poddane nieinwazyjnym badaniom archeometalurgicznym. Przeprowadzone analizy pozwoliły na ustalenie metod fabrykacji oręża oraz określenie materiałów, które wykorzystano do jego wykonania. Oba przedmioty są wyrobami kompozytowymi odkutymi ze stopów żelaza o różnych właściwościach. Zarówno miecz, jak i czekan były bogato zdobione metalami żelaznymi i nieżelaznymi. Wykonane badania pozwoliły w większości na odtworzenie pierwotnego wyglądu tych ornamentów.

4

Rola wojen i konfliktów w kształtowaniu ładu europejskiego w średniowieczu

72%

Iwańczak W.

Studia Maritima

|

2016

|

vol. 29

63-80

EN

It is rather difficult to reduce a thousand years of medieval wars and conflicts to one universal formula, because the whole thing is complex, and the attitude towards war used to be different in the past from what it is now. Wars and conflicts were thought to be connected to a fight for survival and power. In the Middle Ages the idea of total war was not known, nobody strove to annihilate their opponents. The purpose of most wars was to weaken the enemy or to get a good ransom. For a significant part of the Middle Ages the dominating military unit was the cavalry formed by the knighthood that later metamorphosed into the gentry. At the end of that period the structure of the army changed, and infantry and mercenaries became the most important parts of the army. Military service was compulsory for the vassal; yet, the recruitment among peasants played an important role, too. It may seem curious but war was treated as a kind of entertainment, as a cure for boredom, and it was the atmosphere which created the whole culture and ethics of knighthood. The basic rules of the medieval doctrine stipulated a good military preparation in order to keep the peace, the weaker were not right. The basis of a stable state was the army. It was accepted to stand up to a tyrant or an unjust sovereign that had been acting against his nation. In the Christian doctrine there were notions of a saint war (which later changed into a crusade) and of a just war. According to Saint Augustine war was a punishment for sins and crimes. The army often served the Church; it was the concept of ‘militis Christi’. The European order was thought to depend on the military power, and – to a significant degree – on the military propaganda. Theoretical aspects of armed conflicts and the problem of a just war were popular subjects in Poland; those questions were investigated by – among others – Stanisław of Skarbimierz and Paweł Włodkowic.

PL

1000 lat wojen i konfliktów średniowiecznych trudno ująć w jedną uniwersalną formułę, gdyż rzecz jest złożona, a stosunek do wojny w tamtej epoce było dość odmienny od dzisiejszego. Uważano, że wojna i konflikty wiążą się zazwyczaj z walką o panowanie i władzę. Średniowiecze nie znało jednak pojęcia wojny totalnej, nie dążono do wyniszczenia i zlikwidowania przeciwnika. Dużo wojen miało na celu wyniszczenie wroga lub uzyskanie dobrego okupu. Dominującą formacją przez znaczną część średniowiecza była konnica formowana przez rycerstwo, które później przeobraziło się w szlachtę. Schyłek epoki charakteryzowała już nowa struktura armii, gdzie większą rolę odgrywała piechota oraz wojsko najemne. Służba wojskowa była obowiązkiem wasala wobec seniora, ale ważną rolę odgrywali też w wojsku chłopi. Ciekawe, że wojnę traktowano często na pograniczu rozrywki, jako lekarstwo na nudę, w tym klimacie wytworzyła się cała kultura i etyka rycerska. Podstawowe reguły doktryny średniowiecznej zalecały dobre przygotowanie militarne dla utrzymania pokoju, słabi nie mieli racji. Podstawą stabilnego państwa było wojsko. Uznawano prawo do przeciwstawienia się tyranowi, władcy niesprawiedliwemu, który działał przeciw swojemu narodowi. W myśli chrześcijańskiej odróżniano wojnę świętą (która z czasem przybrała formę krucjat) oraz sprawiedliwą. Według św. Augustyna wojna była karą za grzechy i zbrodnie. Wojsko występowało często w służbie Kościoła i była to koncepcja „militis Christi”. Uważano, że ład europejski zależy od siły wojskowej, ale w znacznym stopniu także od propagandy wojennej. W Polsce interesowano się również teoretycznymi aspektami konfliktów zbrojnych i problemami wojny sprawiedliwej, co badali m.in. Stanisław ze Skarbimierza i Paweł Włodkowic.

5

Miecze średniowieczne z Pomorza Wschodniego

58%

Świętosławski W.

Pomorania Antiqua

|

2019

|

vol. Tom XXVIII

s. 153-182

EN

Few medieval swords have been found in Eastern Pomerania, in comparison with other areas of the old Polish state. No sword has been found which dates to the earlier part of the Middle Ages. The 6 oldest swords, dated to the 11th and 12th centuries, were discovered in graves. Some are beautifully decorated. Suggestions about where they were produced are not convincing. Analogies are known from Western Europe, Scandinavia and the Baltic states, which were inhabited in the early Middle Ages by the Prussians. 5 swords from the 13th to the 15th centuries are random finds. Two of them bear the mark of a "running wolf". On one there is an inscription which has been differently read by different researchers. There is no analogy so far. Also discovered were 5 scabbard chapes. In three cases the technology employed in producing these swords was examined. One of them turned out to be a 19th century copy. The two authentic ones were made by bonding soft and hard iron rods. Finds of swords are concentrated in three parts of Eastern Pomerania, the three most important regions of settlement in this part of Poland.

Refine search results

1 Czasopismo Prawno-Historyczne

1 Materiały Zachodniopomorskie

1 Pomorania Antiqua

1 Studia Lednickie

1 Studia Maritima

1 Bryl G.

1 Iwańczak W.

1 Kucypera P.

1 Lewek K.

1 Popek M.

1 Pudło P.

1 Pydyn A.

1 Świętosławski W.

2 2021

1 2019

1 2016

1 2012

Symbolika miecza w polskich XVI-wiecznych kompendiach prawa miejskiego

Ponownie o wczesnośredniowiecznym mieczu wyłowionym z Zalewu Szczecińskiego

Technologia wykonania miecza i czekana odnalezionych w reliktach mostu prowadzącego na wyspę Ledniczkę na jeziorze Lednica w świetle badań archeometalurgicznych

Rola wojen i konfliktów w kształtowaniu ładu europejskiego w średniowieczu

Miecze średniowieczne z Pomorza Wschodniego