Search results

1

Tadeusz Różewicz, Ciemne źródło

100%

Przymuszała B., Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu I. F. P., Beata Przymuszała d.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Artykuł interpretujący Ciemne źródła Tadeusza Różewicza odsłania kulturowe problemy z postrzeganiem osób psychiczne chorych (widoczne zwłaszcza w kontekście romantycznego uwznioślenia choroby). W ujęciu poety cierpienie „szalonych” nie jest w żaden sposób „dowartościowywane”: pokazanie osób znajdujących się w trudnych, zagmatwanych sytuacjach nie stanowi powodu ich gloryfikowania (istotny w tym przypadku jest kontekst zdecydowanej niechęci poety wobec różnego typu artystycznych mitologii opartych na uwzniośleniu cierpienia). U Różewicza między wywyższaniem a piętnowaniem kryje się zwykłe ludzkie cierpienie – prowokujące do pytania o spychaną w nieświadomość przez „zdrowych” ludzką słabość. Różewicz piszący o psychicznie chorych jest poetą odsłaniającym obawy przed nieporadnością, zależnością, samotnością. Bywają one także „ciemnym źródłem” twórczości.

2

Sztuka i artysta według Rainera Marii Rilkego

51%

Krupińska G.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2017

|

issue 1

63-82

EN

Numerous modernist authors pondered on questions concerning the essence of art, the duty of the artist and the principles of the creative process. A German-language poet born in Prague, Rainer Maria Rilke (1875–1926) spent his lifetime trying to cope with these questions. By means of an analysis of his poetry, prose, and essays, but also diaries and correspondence, the author of this article endeavours to answer the question whether and how the image of the artist and art has been evolving in Rilke’s work. His volume from 1907, entitled New Poems, ought to be considered the groundbreaking one, as from this volume on Rilke begins to create the so-called poetry of things (Dingdichtung). The artist ceases to be a prophet, or a creator almost equal to God. His duty now is serving art, even at the price of suffering and loneliness, illness and insanity. The work created by such an artist is fully independent and unassisted; it makes it possible to get closer to the essence of things. In turn, in the structure of a novel entitled The Notebooks of Malte Laurids Brigge, one can trace an analogy to the creative process. Finally, a question is posed to what extent Rilke, and his understanding of art and the duty of the artist contribute to the process of mythologising the artist, whose high point is identified at the turn of the 19th and the 20th centuries.

DE

Für viele Künstler der Moderne gehörten die Fragen nach dem Wesen der Kunst, den Aufgaben des Künstlers und den Prinzipien des schöpferischen Prozesses zu den ganz wesentlichen. Den in Prag geborenen deutschsprachigen Dichter Rainer Maria Rilke (1875–1926) beschäftigten sie sein ganzes Leben lang. Der Beitrag versucht der Frage nachzugehen, wie und ob sich das Bild des Künstlers und der Kunst bei Rilke im Laufe der Zeit verändert hat. Befragt werden dabei sowohl seine literarischen Werke (Lyrik, Prosa, Essays) als auch die Tagebücher und die private Korrespondenz. Einen Durchbruch markiert der Gedichtband Neue Gedichte aus dem Jahre 1907, mit dem Rilke die sog. Dingdichtung zu schaffen beginnt. Der Künstler hört auf, ein Prophet zu sein, der Gott fast ebenbürtig ist. Seine Aufgabe beruht jetzt darauf, der Kunst zu dienen, auch wenn der Preis dafür Leiden und Einsamkeit, Krankheit und Wahnsinn sein sollten. Das von so einem Künstler geschaffene Werk ist autonom und souverän und erlaubt es, dem Wesen der Dinge näher zu treten. In der Konstruktion des Romans Die Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge lässt sich wiederrum eine Analogie zu dem schöpferischen Prozess feststellen. Zum Schluss wird gefragt, inwiefern Rilkes Kunst- und Künstlerverständnis sich in den Prozess der Mythologisierung des Künstlers um die Jahrhundertwende einschreibt.

PL

Pytania dotyczące istoty sztuki, powinności artysty oraz zasad procesu twórczego nurtowały wielu twórców okresu modernizmu. Urodzony w Pradze niemieckojęzyczny poeta Rainer Maria Rilke (1875–1926) zmagał się z nimi przez całe życie. Analizując twórczość poetycką, prozatorską, eseistyczną, ale także dzienniki czykorespondencję poety, autorka artykułu stara się odpowiedzieć na pytanie, jak i czy zmieniał się obraz artysty i sztuki u Rilkego. Za przełomowy należy uznać tom zatytułowany Nowe wiersze z roku 1907, od którego Rilke zaczyna tworzyć tzw. poetykę rzeczy (Dingdichtung). Artysta przestaje być prorokiem, twórcą prawie równym Bogu. Jego zadaniem jest teraz służba sztuce nawet za cenę cierpienia i samotności, choroby i obłędu. Dzieło stworzone przez takiego artystę jest w pełni autonomiczne, samodzielne i pozwala na zbliżenie się do istoty rzeczy. Z kolei w konstrukcji powieści pt. Zapiski Maltego Lauridsa Brigge doszukać się można analogii do procesu twórczego. Na zakończenie pojawia się pytanie: na ile Rilke i jego rozumienie sztuki i powinności artysty wpisują się w proces mitologizacji artysty, którego apogeum przypada na przełom wieku XIX i XX?

3

TWÓRCA W DOBIE INTERNETU. NA PRZYKŁADACH POLSKIEJ E-LITERATURY

51%

Winiecka E.

Porównania

|

2018

|

vol. 23

|

issue 2

EN

The article presents transformations of the artist’s myths in electronic literature. The subject of research is the space of the Internet and literary phenomena developing with the use of digital tools. The authoress searches for the answer to the question whether and how the literary myths of the artist, derived from modernism, appear in the new technological and cultural as well as communication reality, and what new patterns of authorship appear in their place. The attitudes, observed over the last dozen or so years, have been described in the Polish Internet space on the example of the author and theoretician Zenon Fajfer, the cyberpoet and philosopher Roman Bromboszcz, as well as two group projects: the Hub of Rozdzielczość Chleba Publishing House (whose activity ended in October 2018) and Pixel Zdrój initiated and coordinated by Mariusz Pisarski. The sketch has the character of preliminary findings, which – also due to the nature of the online medium – must be subject to further modifications.

PL

Artykuł poświęcony jest prezentacji przemian mitów artysty w literaturze elektronicznej. Przedmiotem badań jest tu wyłącznie przestrzeń Internetu oraz zjawiska literackie, rozwijające się przy użyciu narzędzi cyfrowych. Autorka szuka odpowiedzi na pytanie, czy i jak funkcjonują w tej nowej technologicznej i kulturowej, a także komunikacyjnej rzeczywistości wywodzące się jeszcze z modernizmu mity literackie artysty oraz jakie nowe wzorce autorstwa pojawiają się w ich miejsce. Realizowane w przestrzeni polskiego Internetu postawy, obserwowane na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, autorka omawia na przykładach twórcy i teoretyka literatury Zenona Fajfera, cyberpoety i filozofa Romana Bromboszcza oraz dwóch projektów grupowych: działalności Hubu Wydawniczego Rozdzielczość Chleba (zakończonej w październiku 2018 roku) oraz utworu Piksel Zdrój, zainicjowanego i koordynowanego przez Mariusza Pisarskiego. Szkic ma charakter wstępnych ustaleń, które – także ze względu na naturę medium internetowego – podlegać muszą dalszym modyfikacjom.

Refine search results

1 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Porównania

1 Wortfolge. Szyk Słów

1 Beata Przymuszała d.

1 Krupińska G.

1 Przymuszała B.

1 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu I. F. P.

1 Winiecka E.

1 2018

1 2017

1 2013

Tadeusz Różewicz, Ciemne źródło

Sztuka i artysta według Rainera Marii Rilkego

TWÓRCA W DOBIE INTERNETU. NA PRZYKŁADACH POLSKIEJ E-LITERATURY