Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  modalność deontyczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

METHODS OF EXPRESSING DEONTIC MODALITY IN ENGLISH AND POLISH STATUTORY INSTRUMENTS IN THE ASPECT OF TRANSLATION

100%
MATULEWSKA A.
Comparative Legilinguistics
|
2009
|
vol. 1
133-145
PL
Praca dotyczy metod wyrażania modalności deontycznej w aktach normatywnych. Autorka dokonuje analizy następujących znaczeń modalnych: (i) obligacji, (ii) zakazu oraz (iii) przyzwolenia. W ramach tych trzech znaczeń głównych wyróżnia podznaczenia. Wyróżniono następujące podznaczenia obligacji: (i) obowiązek bezwzględny, (ii) obowiązek względny, (iii) obowiązek narzucony pozaustawowo; zakazu: (i) zakaz bezwzględny, (ii) zakaz względny, (iii) zakaz narzucony pozaustawowo; oraz przyzwolenia: (i) przyzwolenie bezwzględne, (ii) przyzwolenie względne, (iii) przyzwolenie narzucone pozaustawowo. Wykładniki modalności deontycznej dla poszczególnych znaczeń i podznaczeń zostały zestawione w tabelach w celu pokazania potencjalnych ekwiwalentów translatorycznych.
EN
This paper deals with the methods of expressing deontic modality in statutory instruments. The author analyzes three pure meanings that is to say; (i) obligation, (ii) prohibition and (iii) permission. Within those three meanings three sub-meanings are distinguished. Within the meaning of obligation, the author distinguishes the following sub-meanings: (i) unlimited duty, (ii) conditional duty, and (iii) external duty. Within the meaning of prohibition the following three sub-meanings may be distinguished: (i) unlimited prohibition, (ii) conditional prohibition, and (iii) external prohibition. Within the meaning of permission we have distinguished three sub-meanings: (i) unlimited permission, (ii) conditional permission, and (iii) external permission. The exponents of deontic modality are presented in the tables and compared in order to show potential translation equivalents.
2
Publication available in full text mode
Content available

SIGNIFIKATORY OBLIGATYWNOŚCI W POLSKIM I HISZPAŃSKIM KODEKSIE CYWILNYM

100%
NOWAK-MICHALSKA J.
Comparative Legilinguistics
|
2013
|
vol. 13
9-28
EN
In this paper the significators (i. e. linguistic indicators) of one of the deontic meanings, viz. obligation, in the Polish and Spanish civil codes are presented and compared. The significators of obligation which can be words (classified according to the part of speech they belong to) or syntagms, were identified as a result of an analisis of the corpus. Also, the contex of a normative text (here: statutory instruments) can be the only significator of obligation in a sentence which appeared in such a text. In order to provide a more precise description, the significators are classified according to the semantic category of the word which is the subject of the sentence where the significator appeared. It is also indicated whether a significator is used in the present or future tense.
PL
Artykuł ma na celu przedstawienie i porównanie językowych wykładników jednego ze znaczeń modalności deontycznej, tj. obligatywności (nakazu) w polskim i hiszpańskim kodeksie cywilnym. Na podstawie analizy z tekstów korpusu zostały wyróżnione signifikatory (wykładniki językowe przenoszące znaczenie obligatywności), którymi mogą być wyrazy (podzielone według kategorii partyoratywnej, do której należą) oraz syntagmy. Signifikatorem obligatywności może być również kontekst tekstu normatywnego (tu ustawy). W proponowanym opisie wszystkie signifikatory zostały pogrupowane według kategorii semantycznej wyrazu będącego podmiotem w zdaniu, w którym wystąpił dany signifikator. Zaznaczono również, czy dany signifikator występuje w korpusie w czasie teraźniejszym czy przyszłym.
3
Publication available in full text mode
Content available

EXPRESSING DEONTIC MODALITY: OBLIGATION IN RUSSIAN AND UKRAINIAN INTERNATIONAL LAW

80%
GOLETIANI L.
Comparative Legilinguistics
|
2016
|
vol. 26
7-30
PL
Celem pracy jest porównanie rosyjskich i ukraińskich klauzul przenoszących znaczenie nakazu w prawie międzynarodowym. Badanie zostało przeprowadzone na tekstach paralelnych umowy, porozumienia oraz traktatu podpisanych przez Federację Rosyjską oraz Ukrainę w epoce posowieckiej. Zanalizowano następujące wykładniki modalności deontycznej: czasowniki posiłkowe modalne oraz konstrukcje peryfrastyczne. Badanie ujawniło, że w tych dwóch językach sposoby wyrażania nakazu różnią się. Wachlarz środków w języku ukraińskim jest bogatszy niż w rosyjskim w zakresie środków leksykalno-semantycznych oraz morfosyntaktycznych. Występują różnice w stosowaniu konstrukcji modalnych z czasownikami musyty i maty a syntetyczna forma czasu przyszłego nie jest stosowana w języku rosyjskim.
EN
The aim of this paper is to compare the Russian and Ukrainian clauses conveying deontic modality of obligation in international law. The investigation was carried out on parallel texts of Agreement, Treaty and Memorandum of Understanding drawn up by the Ukraine and the Russian Federation in the post-Soviet era. This systematic comparison deals with both modal auxiliaries and several periphrastic constructions. The study findings show that the two languages have very different constructions for conveying this deontic value, with Ukrainian legal language using a more varied range of lexico-semantic and morphosyntactic units. Divergence occurs in the use of the modal constructions with the verbs musyty and maty and the synthetic future form, which is not available in Russian.
4
Publication available in full text mode
Content available

LINGUISTIC ANALYSIS OF NECESSITY EXPRESSIONS IN FINNISH AND POLISH LEGAL TEXT IN TERMS OF DEONTIC STRENGTH

80%
RYDZEWSKA-SIEMIĄTKOWSKA J.
Comparative Legilinguistics
|
2016
|
vol. 26
47-69
PL
Artykuł ma na celu przedstawienie różnic w wyrażaniu stopnia konieczności w kontekście prawnym w języku fińskim i polskim. Przykłady zaczerpnięte zostały z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i omówione w odniesieniu do języka angielskiego. Środki przenoszenia modalności deontycznej odznaczające się największą frekwencją w analizowanym Traktacie to wyrażenie nesesywne on –t(t)ava oraz jego polskie odpowiedniki. Zauważono, iż użycie polskich ekwiwalentów tego wyrażenia jest najbardziej zróżnicowane w kategoriach siły deontycznej wśród trzech języków.
EN
The aim of this article is to highlight an issue of expressing deontic modality in Finnish and Polish in a legal context in terms of deontic strength. The particular interest is put on the Finnish necessive expression on –t(t)ava and its Polish equivalents. The choice of this expression is motivated by the fact that it is the most frequent deontic expression that occurred in the analysed material. It is argued that although the meaning of the Finnish and English modal expressions are almost parallel, the corresponding Polish expressions show some discrepancy. This paper aims at giving insight into the differences of the phenomenon on the basis of the Treaty on Functioning of the European Union.
5
Publication available in full text mode
Content available

A PARAMETRIC DESCRIPTION OF DEONTIC MODALITY IN THE POLISH AND SPANISH CIVIL CODES

80%
NOWAK-MICHALSKA J.
Comparative Legilinguistics
|
2013
|
vol. 16
23-38
PL
Abstrakt: Artykuł przedstawia parametryczny (bazujący na wymiarach) aparat teoretyczny służący do systematycznego opisu modalności deontycznej w polskim i hiszpańskim kodeksie cywilnym. Jednostkami opisu są zdania przenoszące następujące znaczenia deontyczne: obligatywność, prohibitywność, permisywność i immunitywność. Zdania te wyodrębniono z kodeksu na podstawie zaproponowanych kryteriów. Zdania wykazują cechy różnego rodzaju. Cechy, które są ze sobą porównywalne, czyli tego samego rodzaju, pogrupowane zostały w zbiory nazywane parametrami. Na podstawie analizy wszystkich zdań przenoszących znaczenia deontyczne zaproponowano osiem wymiarów. Zaproponowana metoda pozwala porównywać zdania przenoszące znaczenia deontyczne ze sobą zarówno w obrębie jednego języka, jak i między oboma językami. To z kolei pozwala na systematyczne porównanie całych tekstów polskiego i hiszpańskiego kodeksu cywilnego.
EN
The article presents a parameter-based method of description of deontic modality in the Polish and Spanish civil codes. The described units are clauses conveying deontic meanings: obligativity, prohibitivity, permissivity and immunitivity. The clauses are excerpted from the corpus on the basis of criteria proposed for this purpose. Clauses conveying deontic meanings are characterized by various properties. Homogeneous properties are classified into parameters (dimensions). As a theoretical framework for a consistent description of the clauses, eight parameters have been proposed on the basis of an analysis of all clauses conveying deontic meanings. The method proposed for describing clauses conveying deontic meanings makes it possible to characterize them systematically and compare them intra- and interlingually. The comparison of the clauses also enables the entire texts of the Polish and Spanish civil codes to be compared
6
Publication available in full text mode
Content available

EXPLAINING SYNONYMY BETWEEN OBLIGATION EXPRESSIONS IN FINNISH LEGAL LANGUAGE – RESULTS OF A SURVEY

70%
RYDZEWSKA-SIEMIĄTKOWSKA J.
Comparative Legilinguistics
|
2016
|
vol. 28
63-87
PL
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie relacji synonimicznych, jakie występują między dwoma fińskimi wyrażeniami nakazu, tulee i on -t(t)ava w języku prawnym. Analiza opiera się na wynikach ankiety, w której wzięło udział 336 użytkowników języka fińskiego. Oba wyrażenia są najczęściej występującymi wyrażeniami nakazu w aktach normatywnych i można uznać je za częściowe synonimy. Mimo to, nie były dotychczas badane pod kątem synonimii w języku prawnym. Zebrane komentarze respondentów pozwoliły wyróżnić dziesięć cech różnicujących oba wyrażenia, dzięki czemu mogą one stanowić uzupełnienie istniejących definicji słownikowych, w których nie wszystkie cechy zostały uwzględnione.
EN
The aim of this research is to examine synonymy between two obligation expressions, tulee and on -t(t)ava, in Finnish legal language on the basis of the results of a survey. The analysis is based on the responses of 336 Finnish language users. Both expressions are the most frequent means of expressing obligation in normative acts and they can be regarded as near-synonyms. However, the synonymy between them has not been studied in legal language so far. On the basis of respondents’ comments ten differentiating features have been found. The features distinguished in the research can provide some additional information on the usage of the expressions because not all of the features have been addressed in the dictionaries so far.
7
Publication available in full text mode
Content available

MODAL VALUES OF VERBAL FORMS IN THE EUROPEAN CHARTER FOR REGIONAL OR MINORITY LANGUAGES. A LINGUISTIC COMPARATIVE ANALYSIS OF THE ENGLISH, ITALIAN AND SPANISH VERSIONS

70%
COPPOLELLA M.
Comparative Legilinguistics
|
2014
|
vol. 18
24-46
PL
Artykuł zawiera analizę środków deontycznych, epistemicznych i performatywnychw angielskiej, włoskiej i hiszpańskiej wersji językowej Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych, traktatu Rady Europy, który ma na celu ochronę i promocję tych języków w Europie. Celem autorki było wykazanie, że angielski, włoski i hiszpański język prawny charakteryzują sięodmiennym sposobem wyrażania modalności deontycznej, epistemicznej i performatywności. W angielskim języku prawnym wyróżnić można wiele czasowników modalnych na wyrażenie modalności deontycznej lub epistemicznej, a performatywność wyrażana jest za pomoca trybuoznajmującego. We włoskim języku prawnym na wyrażenie modalności deontycznej oraz peformatywności stosuje się tryb oznajmujący, natomiast na wyrażenie modalności epistemicznejtryb łączący. Z kolei w hiszpańskim języku prawnym modalność deontyczną i performatywność wyraża się poprzez tryb oznajmujący, a modalność epistemiczną przez tryb łączący.
EN
The present paper analyses the verbal expression of deontic, epistemic and performative values in the English, Italian and Spanish versions of the European Charter for Regional or Minority Languages, a treaty of the Council of Europe which aims to protect and promote the historical regional or minority languages of Europe. The objective of this paper is to show that Legal English, Legal Italian and Legal Spanish express in a different way the deontic, epistemic or performative values of verbal constructions, in particular recurring, or not, to modal verbs or to specific tenses. The results of the paper reveal that Legal English frequently uses modal verbs to express deontic or epistemic modalities of verbal forms, whereas it privileges indicative tenses to express performative modality; Legal Italian prefers indicative tenses to convey deontic and performative modalities, and subjunctive tenses to convey epistemic modality; Legal Spanish privileges indicative tenses to express deontic and performative modalities, and subjunctive tenses to express epistemic modality.
8
Publication available in full text mode
Content available

DEONTIC MODALITY AND MODALS IN THE LANGUAGE OF CONTRACTS

70%
MATULEWSKA A.
Comparative Legilinguistics
|
2010
|
vol. 2
75-92
PL
Celem pracy jest przedstawienie najbardziej typowych metod wyrażania modalności deontycznej (tj. nakazu, zakazu i przyzwolenia) w brytyjskich, amerykańskich i polskich umowach. Autorka dokonuje analizy 45 umów sformułowanych w polskim, amerykańskimi brytyjskim języku prawniczym. Zanalizowano następujące umowy: (i) umowy przeniesienia własności, (ii) umowy sprzedaży, (iii) umowy najmu i dzierżawy, (iv) umowy logistyczne (dystrybucji i magazynowania), (v) umowy spółek kapitałowych i osobowych, (vi) umowy świadczenia usług, (vii) umowy o dzieło, umowy zlecenia oraz umowy o pracę. Autorka przedstawia przykłady i dokonuje zestawienia wykładników modalności deontycznej w tabelach. Zebrane przykłady mogą stanowić ekwiwalenty przekładowe zgodnie z zasadą stosowania ekwiwalencji tekstowo-normatywnej (cf. Kierzkowska 2002).
EN
The purpose of this paper is to present most typical methods of expressing deontic modality, namely obligation, prohibition and permission in Polish, American and British contracts. The author has analyzed the corpora of about 45 contracts formulated in British-English, American-English and Polish, namely: (i) deeds of conveyance, (ii) contracts of sale, (iii) contracts of lease, (iv) logistic contracts, (v) deeds of partnership and company-related contracts, (vi) contracts for rendering services and (vii) contracts of employment. After presenting the exponents of deontic modality, the author compiles the results in tables to show potential translative equivalents. The listing of such exponents of modality may serve translation purposes in accordance with textual-normative equivalence (cf. Kierzkowska 2002).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.