Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  monarchia Habsburgów
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
The article deals with the fundamental transformation of the Grand Tour of the nobility from the Czech and Austrian Lands during the first half of the 18th century. The author shows they moved from the thorough mastering of the aristocratic habits to the extensive education mainly in the field of public law in order to be able to participate in the activities of central and provincial bureaucratic institutions of the Austrian Habsburg Monarchy. The Catholic nobles started to study law at the universities in Protestant countries (mainly in Leiden and Leipzig), the attractiveness of the United Provinces, the Duchy of Lorraine and Imperial area (instead ofItaly and France) increased significantly and the young nobles shortened the time dedicated to the noble exercises. At the end, the author tries to compare this situation with the Grand Toursof the Polish nobility.
PL
W artykule przeanalizowane zostały niektóre aspekty społecznej, kulturalnej, gospodarczej ipolitycznej historii wspólnoty bułgarskiej, która wyemigrowała zpółnocnozachodnich ziem bułgarskich z powodu represji tureckich po powstaniu w Cziprowcach w roku 1688. Wyeksponowano kwestię rozwoju kolonii bułgarskich w Siedmiogrodzie, w miastach Alvintz i Deva („uprzywilejowane bułgarskie miasta Deva iAlvintz”), a także szlacheckich rodów bułgarskich w Austrii na przestrzeni XVIII wieku. Uciekający Bułgarzy zostali przyjęci na ziemiach monarchii Habsburgów, nadano im różne prawa, zaszczyty i przywileje. Intensywnie rozwijali tam życie duchowe oraz gospodarcze (założyli m.in. własne korporacje handlowe, które otrzymały wyłączność na handel w Wiedniu niektórymi towarami; rozwijali własny system edukacyjny, aby zachować tożsamość; aktywnie uczestniczyli w wojnach toczonych przez koronę austriacką z Imperium Osmańskim). Niektórym bułgarskim rodom (Parczewicz, Pejaczewicz, Knezewicz i in.) za zasługi wojenne i służbę dyplomatyczną nadano szlacheckie tytuły (edykty austriackich władców z roku 1700, 1712 i 1772). Inni (zajmujący się handlem) otrzymali tytuł „mieszczanin-szlachcic” i prawo do własnych posiadłości. W artykule wykorzystano niektóre nowo odkryte dokumenty z austriackich archiwów (Haus-Hof und Staatsarchiv Wien i Österreichische Geheime Staats-registratur), a także szereg opracowań bułgarskich naukowców, w tym wieloletnie badania Karola Telbizova, poświęcone historii Bułgarów w Banacie i Siedmiogrodzie (Transylwanii).
IT
Multietnicità e multilinguismo contrassegnavano la vita quotidiana dei tanti popoli che vivevano nella monarchia asburgica. Non esisteva una lingua ufficiale, anche se il tedesco era la lingua più prestigiosa, e una legge del 1867 stabiliva la parità linguistica a tutti i livelli. La prassi linguistica nel Litorale austriaco (Trieste, Gorizia/Gradisca, Istria) era particolarmente ricca di conflitti perché lo status dell’italiano veniva messo in discussione dalle lingue slave. Partendo dal passato, il contributo offre spunti di riflessione sul multilinguismo del tempo presente.
PL
Wieloetniczność i wielojęzyczność była częścią życia codziennego wielu ludów mieszkających na terytorium cesarstwa Habsburgów. Nie było języka urzędowego: chociaż język niemiecki cieszył się największym prestiżem, ustawa z 1867 roku stanowiła o równości językowej na wszystkich poziomach. Praktyka codziennego użycia języka na wybrzeżu Adriatyku (Triest, Gorycja / Gradisca, Istria) jednak obfitowała w konflikty, ponieważ status języka włoskiego był podważany przez użytkowników języków słowiańskich. Wychodząc od sytuacji historycznej, artykuł zajmuje się kwestią wielojęzyczności w dzisiejszych czasach.
EN
In the estate archives adjoining Bruntál (German: Freudenthal) and Sovinec (German: Eulenburg), properties belonging to the Teutonic Order, we can find testimonies of many trials of people accused of magical practices. Among these magic-beliefs can be found examples a “posthumous magic”, i.e. magic related people who made pacts with the devil during their lifetime and, after death returned to harass the living. One of the first documented cases “magia posthuma” in the Silesian – Moravian borderlands was recorded toward the end of the 16th century. By the end of the 17th century, a belief that a deceased person accused of this type of magic could “infect” other dead who died after it, began to develop. “Dead witches”, because that’s how you can call them, who still had during their lifetime dedicate themselves to the service of the devil, and were not revealed until their death, could have been used by him after his death. In “tracking” of the deceased, local clergy and superior authorities were involved. The persecution of the deceased on the basis of this beliefs was documented in the Teutonic estates, mainly in: Arnoltice (German: Arnsdorf ), Břidličná (before Frýdlant, German: Friedland an der Mohra), Světlá (German: Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (German: Wildgrub). Based on the collected examples of the Teutonic goods, it can be concluded that the most common the way to permanently neutralize a person accused of posthumous magic was to burn his corpse, or burial on the edge of the village.
PL
W dobrach przyległych do Bruntál (niem. Freudenthal) i Sovinec (niem. Eulenburg), czyli w majątkach należących do zakonu krzyżackiego odnajdziemy świadectwa wielu procesów osób oskarżonych o praktyki magiczne. Wśród tych wierzeń szczególne miejsce zajmuje tzw. magia posthuma, związana z osobami, które po swojej śmierci za sprawą zawartego jeszcze za życia paktu z diabłem nie mogli zaznać w grobie spokoju i nadal nękali żywych. Jedne z pierwszych udokumentowanych przypadków wierzeń w magię pośmiertną na pograniczu śląsko-morawskim znamy z ostatnich lat XVI w. Pod koniec XVII stulecia rozwinęły się wierzenia w to, że osoba zmarła posądzona o ten rodzaj magii może „infekować” kolejnych zmarłych, których zgon nastąpił tuż po niej. „Martwe czarownice”, bo tak można je nazwać, które jeszcze za swojego życia miały się oddać służbie diabłu, a aż do swojej śmierci nie zostały ujawnione, mogły zostać wykorzystane przez niego po swoim zgonie. W „tropienie” zmarłych angażowano lokalnych duchownych i władze zwierzchnie. Prześladowania zmarłych na podstawie powyższych wierzeń udokumentowano w dobrach krzyżackich, głównie w ośrodkach: Arnoltice (niem. Arnsdorf ), Břidličná (dawniej Frýdlant), Světlá (niem. Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (niem. Wildgrub). Na podstawie zebranych przykładów z dóbr krzyżackich można stwierdzić, że najczęstszym sposobem trwałego unieszkodliwienie osoby posądzonej o magię pośmiertną było spalenie jej zwłok, względnie pogrzebanie na granicy miejscowości.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.