Search results

1

Dobro moralne w praktyce zawodu nauczycielskiego

100%

Ślipko T.

Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym

|

2010

|

vol. 13

|

issue 2

EN

The idea of the moral good is considered a desirable and appreciated real existence. With reference to teachers it constitutes a personal pattern of judicious acting. Their special task is not only to teach necessary knowledge to students but also to instil moral conduct in them i.e. to form ‘a correct character’. This notion was present at the beginning of the 20th century and is also reflected in Archbishop Józef Bilczewski’s letter ‘The Character’ (1920). The ideas presented there remain still valid also in the present historic moment of the nation.

2

WOJTYLIAN CRITIQUE OF KANTIAN MORALITY AND PROPOSAL OF THE UNCONDITIONAL PERSONALISTIC NORM

70%

García Casas P.

Studia Gilsoniana

|

2017

|

vol. 6

|

issue 4

609-631

EN

The main objective of this inquiry is to examine the reach and influence of the Unconditional Norm throughout Karol Wojtyła’s thinking in order to understand the Wojtylian personalistic norm and to propose it as the basis for all social interactions. To this end, our primary method is obtained from the study of Kant’s Fundamental Principles of the Metaphysics of Morals, which exposes the theory of imperatives and in a special way is able to show, as opposed to utilitarianism, how it is that a person can never be a mere means, but is rather an end in itself. This Kantian concept had a profound impact on Wojtyła, who was also critical of utilitarian ethics and thus found great inspiration in the Kantian proposal. However, Wojtyła goes beyond the Kantian proposal because, although they coincide in many points, Wojtyła felt that the subject of experience was not sufficiently addressed, given that it had an a priori, and therefore insufficient, perspective of the personal self. Wojtyła’s Aristotelian-Thomist education, driven by the discovery of Max Scheler’s phenomenology, gave substance to a very original doctrine in both method and projection.

3

What fundamentals do natural law and biology hold in common? The normative significance of biological principles

61%

Kraj T.

Forum Teologiczne

|

2013

|

vol. 14

143-151

EN

Wielu ludziom słyszącym o prawie naturalnym kojarzy się ono z prawami, jakimi rządzi się przyroda. Tymczasem definicja prawa mówi, że jest to ordinatio rationis. Także prawo moralne, którym powinien się kierować człowiek, winno mieć charakter rozumny. Wydaje się zatem, że rozumność tego prawa nie może się ograniczać jedynie to „odczytywania” praw przyrody po to, by im przypisać znaczenie normatywne. Traktowanie prawidłowości biologicznych jako zobowiązujących uważane jest za wypaczenie idei prawa, za jego fałszywe ujęcie, co zresztą odzwierciedla nazwa takiego błędu: byłoby to zafałszowanie naturalistyczne. Tymczasem w swoim nauczaniu moralnym Magisterium Kościoła mówi o prawie naturalnym i o normatywnym znaczeniu pewnych prawidłowości (parametrów) biologicznych, a jednocześnie zaprzecza oskarżeniom o zafałszowanie naturalistyczne. W nauce o odpowiedzialnym rodzicielstwie jest mowa o uszanowaniu naturalnego rytmu płodności, o odrzuceniu antykoncepcji; w bioetyce natomiast raz mówi się o zachowaniu zastanych parametrów biologicznych, innym razem o ich zmianie. Rozwiązanie tych kwestii można znaleźć w klasycznej teorii prawa naturalnego, opracowanej przez św. Tomasza z Akwinu. Jest tam mowa o tym, co to jest prawo naturalne, jak je poznajemy oraz w jaki sposób prawidłowości biologiczne stają się moralnie zobowiązujące. Dzieje się to dzięki odniesieniu do pojęcia dobra, które zawsze powinno być przedmiotem wyboru moralnego.

4

Dzieje kształtowania się koncepcji sumienia

51%

Greniuk F.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2005

|

vol. 1

|

issue 1 Prawo

7-22

DE

Das Gewissen kann man vielseitig betrachten. Seine Interpretation kann auf verschiedene Ebene: biologische, soziologische, psychologische, ethnographische, ethische und theologische untersucht werden. Der Verfasser bedrängt sich an diese letzte Möglichkeit. Die Literatur auf Thema des Gewissens ungeheuer ist so auch über die Geschichte der Gestaltung der seine Konzeption. Es ist klar, dass sie das Wesen jedes ethischen- oder moralischen Systems bildet. Der Begriff des Gewissens von einem in der konkreten Lehrmeinung des Menschenverstehung abhängig ist. Die Heilige Schrift das Gewissen in der Kontext der biblischen Anthropologie behandelt. Sie beweist, dass das Gewissen begreift ist als etwas was mit Gott konfrontiert und dass in seinem Urteil nicht nur einige seine psychische Kräfte aber den ganzen Mensch engagiert. Die Lehre über das Gewissen des hl. Apostels Paulus kann man so abfassen: jeder soll gemäß seines Gewissens leben. Der Gewissensurteil man kann von objektiven Wahrheit zu unterscheiden und dass es in der Relation zu Prinzipien des Zusammenlebens in der Gemeinschaft verstehen soll. Philosophische und theologische Vertiefung Gewissenskenntnisse fand in der Epoche der Väter statt, besonders bei hl. Ambrosius und hl. Augustinus. Im Mittelalter entwickelte sich zwei Konzeptionen: die intellektuelle Konzeption der Dominikanerschule (hl. Thomas von Aquin) und voluntaristische Konzeption in der Franziskanerschule (Alexander von Hales, hl.Bonaventura). In der Zeit nach dem Konzil in Trident fand grundsätzliche Wendung der Gewissenskonzeption statt. Bisher verstanden man, dass man soll – in jedem Rechtszweifel – die sicherste Meinung immer folgen. Dagegen Bartholomäus von Medina seinem Standpunkt klargemacht hat, dass im diesem Fall wenige sichere Meinung genug ist, wenn aber sie ist genügend solide und begründet. Zeit XIX. Jahrhundert fand in der Verstehen des Gewissens besondere Abschätzung des emotionellen- und affektiven Aspektes statt. Das hat den ersten Anstoß gegeben zur Subiektiviesierung des Gewissens. Die modernen Moraltheologen überstimmend sind, dass das Gewissen nicht nur eine Funktion der Wissenschaft, des Willens oder der emotionellen und soziologischen Faktoren ist. Soll man das moralische Gewissen betrachten unter Beziehung an die Ganzheit der christlichen Person. Deshalb ist es nicht die Stimme der Natur aber gerade der ganzen Person. „Das Gewissen – das ist die Person in seinem wesentlichen Dynamismus, der zur seinem Höhepunkt eingerichtet ist” (M. Vidal).

5

Kultura moralna w świetle nauczania Soboru Watykańskiego II

41%

Krzyszowski Z.

Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

|

2009

|

vol. 1

65-85

EN

From the beginning of its existence the Church watched the moral side of the human condition. The years preceding the Vatican Council II were marked by a progressing crisis of moral culture; hence undertaking this issue was an urgent need for the Council Fathers. Moral theology of that period, with its casuistry and the individualist concept of morality seemed to have only a slight influence on Christian life. The aim of the Council intervention in the domain of morality was not only a moral revival of the human person, but first of all presentation of the communal aspects of morality. The subject of analyses in the present article is the issue of diagnosis of the state of moral culture in the doctrine of the Vatican Council II and showing the role of the Church in the forming of the moral good and the norms of universal morality in the post-Council period as a certain dialog between the Church and the modern moral culture.

6

„Dobrze działać” i „dobrze żyć” – cnoty jako trwały fundament ludzkiego działania

41%

Gliniecki W.

Studia Pelplińskie

|

2023

|

vol. 57

83-98

EN

In our lives we always want to approach some good and the moral law itself indicates a particular way to achieve it (the purposefulness of action). This article focuses on the practical side of human existence by analysing the following questions: How an action may lead to achieving the good adequate only for the human being? What conditions enable us to live optimally and as fully as possible in accordance with the requirements of the moral law? In the interest of searching for answers to these questions, an analysis of virtues is undertaken understood as specific dispositions that not only direct a person to righteousness, but also determine certain imperatives of human action that should always be followed. The presented analysis guide to the conclusion that virtue allows not only to act well, but also to live well. Virtue is not a an acquired behavior pattern regularly followed until it becomes almost involuntary, yet a specific constant capability that addresses human action while engaging factors typical of a human being: consciousness, reason and free will. Such an approach to virtue reveals its rational dimension and thus shows the specificity of human action. Based on the personalistic view of human existence, it can be state that virtue is equated with the moral good and on that account helps to determine the objective meaning of action.

PL

Człowiek kieruje się w stronę jakiegoś dobra − cel działania. W naszej pracy skupimy się na stronie praktycznej ludzkiej egzystencji analizując następującą problematyką: w jaki sposób można kierować owym działaniem, aby realizować dobro właściwe tylko człowiekowi? Jakie warunki pozwalają człowiekowi możliwie najpełniej żyć zgodnie z wymaganiami prawa moralnego? W tym celu analizujemy cnoty rozumiane jako konkretne dyspozycje, które ukierunkowują człowieka na dobro i wyznaczają pewne imperatywy działania ludzkiego. Dochodzimy do wniosku, że cnoty pozwalają się człowiekowi rozwijać i afirmować jego specyfikę pośród innych stworzeń. Jest ona stałą sprawnością, która kieruje działanie i angażuje władze typowe dla człowieka: świadomości, rozumu i wolnej woli. Pozwala nie tylko dobrze działać, ale również dobrze żyć. W oparciu o personalistyczne ujęcie bytu człowieka stwierdzamy, iż cnota utożsamia się z dobrem moralnym i w ten sposób pomaga określić sens obiektywny tego działania.

7

Consumer absolutization of freedom

36%

Hostyński L., Hostyński L.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 2

8

Znaczenie i potrzeba posłuszeństwa prawu Bożemu w nauczaniu Jana Pawła II

31%

Król R.

Studia Paradyskie

|

2021

|

issue 31

47-70

PL

Autor niniejszej publikacji zwraca uwagę na fakt, że wobec szerzenia się groźnych form niesprawiedliwości społecznej i gospodarczej oraz korupcji politycznej, w naszych czasach jawi się pilna potrzeba radykalnej odnowy jednostek i społeczeństw, która byłaby zdolna zapewnić sprawiedliwość, solidarność, uczciwość i jawność. Rozwiązanie najbardziej złożonych problemów może się dokonać tylko na fundamencie prawdy w której się spotykają: najwyższe Dobro i dobro moralne. Na tej to płaszczyźnie człowiek zdobywa swą pełną tożsamość przez posłuszeństwo prawdzie transcendentnej. W tym wymiarze autor eksponuje argument, że nowoczesny totalitaryzm rodzi się z negacji transcendentnej godności osoby ludzkiej, która jest widzialnym obrazem Boga niewidzialnego i stąd, z samej swej natury, podmiotem praw, których nie może łamać i lekceważyć jednostka, grupa, klasa, naród czy państwo. Dlatego też człowiek powinien przestrzegać normy moralnej w każdej nawet najtrudniejszej sytuacji życia, „aby okazać posłuszeństwo świętemu przykazaniu Bożemu i postąpić zgodnie ze swą osobową godnością”. Ponadto autor podkreśla fakt posłuszeństwa prawu Bożemu, które ukazuje Kościół swoim wiernym oraz wszystkim ludziom dobrej woli w postawie licznych świętych mężczyzn i kobiet, którzy głosili prawdę moralną i bronili jej aż do męczeństwa bądź też woleli umrzeć niż popełnić choćby jeden grzech śmiertelny. Godnym uwagi jest fakt, że Kościół wyniósł tak wielu ludzi do chwały ołtarzy, potwierdzając tym samym ich świadectwo życia i publicznie uznając za słuszne ich przekonanie, „że miłość Boga każe bezwarunkowo przestrzegać Jego przykazań nawet w najtrudniejszych okolicznościach i nie pozwala ich łamać nawet dla ratowania własnego życia”.

EN

The author of this publication draws attention to the fact that in the face of the spread of dangerous forms of social and economic injustice and political corruption, currently there is an urgent need for a radical renewal of individuals and societies that could provide and ensure justice, solidarity, honesty and transparency. According to the autor, the most complex problems can be solved only on the foundation of the truth where: the highest Good and moral good are present and confronted, as this is the place where a human being, by obeying the transcendent truth, acquires his/her full identity. To the author, this dimension emphasizes the argument that modern totalitarianism is born as a result of negating the transcendent dignity of the human being, which is a visible image of invisible God and hence, by its very nature, the subject of laws that cannot be broken or ignored by individuals, groups, classes, nations or states. Therefore, according to the author, a human being should obey the moral norm in every even the most dificult life situation „in order to obey the God's holy commandment and act in accordance with his/her personal dignity. Moreover, Król emphasizes the fact of obedience to the God's law, which, by presenting the attitude of a number of holy men and women, who proclaimed the moral truth and defended it as martyrs or chose death over committing one mortal sin, shows the Church to the faithful and all people of good will. Noteworthy is the fact that, in the opinion of the author, the Church canonized so many people and thus, confirmed the testimonies of their lives, by publicly recognizing their conviction that „God's love requires us to obey His commandments unconditionally even in the most difficult circumstances and breaking them even to save one’s own life is not allowed”.

Refine search results

1 Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym

1 Forum Teologiczne

1 Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

1 Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

1 Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

1 Studia Gilsoniana

1 Studia Paradyskie

1 Studia Pelplińskie

1 García Casas P.

1 Gliniecki W.

1 Greniuk F.

1 Hostyński L.

1 Kraj T.

1 Krzyszowski Z.

1 Król R.

1 Ślipko T.

1 2023

2 2021

1 2020

1 2017

1 2013

1 2010

1 2005