Search results

1

Szczęście w nabywaniu. „Samotrawiąca namiętność” społeczeństwa konsumentów

100%

Mazur D.

Logos i Ethos

|

2016

|

issue (40) Numer specjalny

77–91

2

Korale „z kropel krwi nanizane”. „Chłopi” Władysława Reymonta jako studium namiętności

80%

Brzozowska S.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 4

131-146

PL

W artykule na plan pierwszy wysuwają się postacie kobiece. Losy powieściowych kobiet najdobitniej odzwierciedlają bowiem opresyjny charakter pierwotnej zbiorowości i bezwzględność natury. Już pierwsze stronice tetralogii – wyjście starej Agaty ze wsi na żebry i sceny zbiorowe w polu – ukazują ludzkie okrucieństwo i ścisłą więź człowieka ze światem przyrody. Centralną postacią powieści jest kobieta-odmieniec, Jagna. W postaci Jagny w nowatorski sposób skontaminował Reymont seksualność z apatią, egocentryzm z brakiem woli przetrwania, co w powiązaniu z zastosowaną w tetralogii symboliką barw naprowadziło autorkę artykułu na ciekawy trop: pokusiła się ona o postawienie tezy, że postać Jagny stanowi młodopolskie echo znaczeń zawartych w miedziorycie Lucasa Cranacha „Melancholia I”, zwanym przez interpretatorów „czerwoną melancholią”. Cranach alegoryzował pożądanie. Jagna jest najpiękniejsza, zamożna i rozwiązła. W powieści jest i uwznioślona, i uprzedmiotowiona. Jej małżeństwo ze starym wdowcem, najbogatszym gospodarzem we wsi, staje się dla niej grobowcem, a dla rodziny Borynów zdarzeniem destabilizującym utrwalony porządek. Po śmierci męża Jagna – postrzegana jako kusicielka – ponownie staje się zagrożeniem dla życia gromady. Nieświadomie wabi zalotników, obojętnie traktuje zazdrosne kobiety. Jest dziewczyną-przynętą. Wieś ukarze Jagnę za jej indywidualizm. Porządek powieści – cykliczność i rytm życia – nasuwa jednak domniemania, że Jagna ponownie zostanie wciągnięta w reguły gromady, ponieważ w patriarchalnej społeczności młoda kobieta nie może być niczyja. Ciało kobiety niczyjej zawsze będzie przedmiotem podboju, a warunkiem przetrwania jest przystosowanie. W swoim artykule autorka podkreśliła fakt, że to kobiety są najbardziej zawziętymi strażniczkami patriarchalnego porządku, ich bezwzględne działania wobec Jagny wpisują się wręcz w ponadetyczny porządek natury.

EN

The foreground of the paper is occupied by female figures. The lives of the novel’s women most vividly mirror the oppressive character of primeval community and ruthlessness of nature. As early as on the first pages of the tetralogy we read about old Agata’s leaving the village to beg her bread and get a picture of the collective scenes on the field—either of them presenting human cruelty and the bond between a man and natural world. Jagna, a changeling woman, is the central figure in the story. In this character Reymont in an innovative way mingles sexuality with apathy, egocentrism with the lack of will to survive. All that, linked to the colour symbolism used in theatrology, lead the author of the present paper to an interesting trope, namely the thesis that the figure of Jagna features Young Poland’s echo of the meanings included into Lucas Carnach the Elder’s „Melancholy I” that interpreters refer to as ‘red melancholy.’ Carnach allegorised desire. Jagna is most handsome, wealthy and dissolute. The novel sublimates and objectifies this heroine. Her marriage to an old widower, most propertied peasant in the village, becomes for her a tomb, and for the Boryna family a situation that destabilises the fixed order. Jagna, after his husband’s death, seen as a temptress, once again becomes a threat to the life of the group. She unknowingly lures suitors and remains indifferent to jealous women. She becomes a bait-woman. The villagers punish her for her individualism. The novel’s order—cyclicity and life rhythm—allows to presume that Jagna will regain her place in the group and its rules as a young woman in a patriarchal society cannot belong to anyone. Anyone’s woman body will always be a subject of conquest, and adaptation is a condition of survival. The author of the paper stresses the fact that women are most determined guardians of patriarchal order, and their cruel actions towards Jagna clearly stick to supraethical order of nature.

3

Кілька штрихів до сучасної української лірики під обстрілами

80%

Ковалів Ю.

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1

125-145

EN

In the paper, the author, referring to the real situation in the contemporary poetry during the new round of the Russian-Ukrainian war refutes the famous Cicero’s saying “Inter arma, silent Musae” (En. “When arms speak, Muses are silent”). After February 24th, a powerful rise of the mobile genre happened due to the emergence of the psychotype of the passionary, who, nourished by historical and ethnomental memory, motivates historically-justified resistance to the Moscow aggressor, defending his home, family, land, and human and national dignity. He became the main lyrical hero of the contemporary Ukrainian poetry, among the authors of which there are many soldiers of the Armed Forces of Ukrainian, Territorial Defence troops, hospitallers, volunteers, as well as exiles and eyewitnesses of the national verge of life and death due to heroic actions and suffering. The primary importance is given to the resistive energy of the Word, which can be journalistically appealing and formulaically rhetorical. However, it is deeper and more important when it focuses on understanding the specific features of military reality, personally experienced by each author, which often acquire convincing generalisations, philosophical meditations, which in poetic form comprehend the passionate ontology of the inalienable Ukrainian people with the intention to eliminate the destructive forces of Moscow. The author states that it does not matter which verse forms are chosen – faceted quatrains or flexible verlibriums. In the paper, the author has highlighted the panorama of the contemporary Ukrainian poetry, analysing its specific genre and style features, clarifying the creative potential of the poetic word in the harsh circumstances of the war, a new thoroughly filled page of Ukrainian literature. The poetry in Ukraine in the situation of the Russian-Ukrainian war, refuting Cicero’s aphorism, acquired a new paradigm of senses and expectations. Immersed in the objective specifics of everyday life at the front, suffering, trials on the border of life and death, it testified to a new psychotype of the lyrical hero, analogous to his real prototype, who, defending his home, his family, his land, and human and national dignity, is motivated to resist the Moscow aggressor. The panorama of contemporary Ukrainian lyrics in its genre and stylistic diversity highlighted in the article gives reason to assert not only the inexhaustible creative potential of the most mobile genre-genre variety, but also a thoroughly filling new page of Ukrainian literature. The lyrical poetry on war discussed in this article is a part of the new cultural narrative of Ukraine that is oriented to re-think and reinforce the concepts of war and connected with this concept notions, e.g. pain, human catastrophe, human powers, dignity, human values, democracy, etc. The new narrative models and stylistic peculiarities of the contemporary Ukrainian lyrical texts have been analysed and systematised in this paper.

PL

Nawiązując do aktualnej sytuacji w poezji współczesnej podczas kolejnych działań wojennych pomiędzy Rosją a Ukrainą, autor obala słynne powiedzenie Cycerona „Inter arma, silent Musae” (łac.: Pośród szczęku broni, milczą muzy). W dobie po 24 lutego na sile przybrał gatunek mobilny ze względu na pojawienie się psychotypu zapaleńca, w którym pamięć historyczna i etniczna dają asumpt do historycznie uzasadnionego oporu wobec moskiewskiego agresora, obrony domu, rodziny, ziemi, godności ludzkiej i narodowej. Taki żarliwiec stał się głównym bohaterem lirycznym we współczesnej poezji ukraińskiej, której wielu twórców rekrutuje się spośród żołnierzy Sił Zbrojnych Ukrainy, oddziałów Obrony Terytorialnej, sanitariuszy, ochotników, a także uchodźców i naocznych świadków bohaterskich czynów i cierpień na granicy życia i śmierci, dokonywanych i doznawanych w imieniu narodu. Pierwszorzędne znaczenie przypisuje się sile oporu Słowa, które może być atrakcyjne zarówno pod względem publicystycznym, jak i retorycznym. Ten środek wyrazu zyskuje jednak na głębi i znaczeniu, jeśli zostaje zaprzęgnięty na potrzeby zrozumienia konkretnych realiów wojskowych, osobiście doświadczanych przez poszczególnych autorów. Często przybiera formę przekonujących uogólnień, filozoficznych medytacji w szacie poezji, tworzących podwaliny namiętnej ontologii niezłomnego narodu ukraińskiego, usilnie dążącego do unicestwienia niszczycielskich sił Moskwy. Autor stwierdza, że bez znaczenia jest wybór rodzaju wiersza – czy to akcentowanego czterowiersza, czy giętkiego wiersza wolnego. W artykule autor przedstawia panoramę współczesnej poezji ukraińskiej, analizując jej specyficzne cechy gatunkowe i stylistyczne, poszukując korzeni twórczego potencjału słowa poetyckiego w trudzie wojennym. Jest to nowa, choć po brzegi zapisana, strona literatury ukraińskiej. W ogniu wojny rosyjsko-ukraińskiej poezja ukraińska uosabia nowy paradygmat sensów i oczekiwań, obalając aforyzm Cycerona. Osadzona w obiektywnych realiach frontowej codzienności, cierpienia, zmagań na granicy życia i śmierci twórczość zaświadcza o istnieniu nowego psychotypu bohatera lirycznego, odpowiadającego swemu fizycznemu pierwowzorowi, który staje do walki w obronie domu, rodziny, ziemi, godności ludzkiej i narodowej przeciwko moskiewskiemu agresorowi. Ukazana w artykule panorama współczesnej liryki ukraińskiej w jej różnorodności gatunkowej i stylistycznej daje podstawy, by wnioskować nie tylko o nieprzebranym potencjale twórczym najbardziej mobilnego gatunku – czy wręcz odmiany gatunkowej, lecz również o tym, że nowo wykształcony nurt literatury ukraińskiej zdążył przybrać dojrzałą formę. Omawiana w artykule wojenna poezja liryczna wpisuje się w nową narrację kulturową Ukrainy, ukierunkowaną na przewartościowanie i ugruntowanie koncepcji wojny i związanych z nią pojęć, takich jak ból, tragedia ludzka, możliwości człowieka, godność, ludzkie wartości, demokracja itp. W artykule poddano analizie i usystematyzowano nowe modele narracyjne i specyfikę stylistyczną współczesnych ukraińskich tekstów lirycznych.

4

Мифологемы „святость” и „страстность” в женском и мужском началах (роман Ивана Шмелева Пути небесные)

71%

Kuca Z.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 7: Słowianoznawstwo

131-145

PL

Niniejszy artykuł został poświęcony analizie mitologemów „świętość” i „namiętność” na przykładzie pierwiastka kobiecego i męskiego w powieści Iwana Szmielowa Drogi Niebiańskie. Namiętność jest pokazana jako binarna opozycja do świętości. A więc świętość jest rozumiana między innymi jako doskonałość, cnota moralna osiągana przez człowieka w trakcie osobistego rozwoju, namiętność – jako stan silnego i nieodpartego uczucia do drugiej osoby. W przypadku głównej bohaterki powieści ta droga rysuje się od świętości do namiętności, która się pojawia w momencie pojawienia się pierwiastka męskiego, natomiast bohater, którego charakteryzuje namiętność, w określonym momencie, dzięki relacji z główną bohaterką, staje się ureligijnioną osobą.

EN

The present article is devoted to analysis of the mythologems “holiness” and “passion” on the example of the feminine and masculine elements in Ivan Shmelyov’s novel The Heavenly Ways. Passion is shown as a binary opposition to holiness. Hence, holiness is understood, among others, as perfection, a moral virtue achieved by a man in the course of his personal development, and passion – as a state of strong and irresistible emotion directed at another person. In the case of the main protagonist of the novel this way leads from holiness to passion, which appears at the moment when a masculine element appears; on the contrary, the male hero who is characterized by passion, at adefinite moment, owing to a relation with the main female protagonist, becomes a religious person.

RU

Данная статья является попыткой анализа мифологем „святость” и „страстность” вженском и мужском началах на примере романа Ивана Шмелева Пути небесные. Страстность является бинарной оппозицией к святости. Мифологемы „страстность” и„святость” неразрывно связаны с русской культурой. Русское народное православное сознание соединило в себе характеристики двух этих концептов. Святость подразумевает совершенство человека, как нравственное качество, достигаемое в процессе духовного роста. Под страстностью понимается, прежде всего, состояние сильного влечения к другому человеку, желание или стремление полного им обладания. Мифологемы „святость” и „страстность” в случае главных героев романа взаимопроникают. С самого начала романа женскому образу приписывается „святость”, мужскому „страстность”. Женское начало восполняется „страстностью” при появлении мужского начала, которое в свою очередь наполняется „святостью” благодаря появлению женского начала.

5

Człowiek jako dynamiczna jednostka duchowo-cielesna w nauczaniu św. Maksyma Wyznawcy

61%

Kashchuk O.

Vox Patrum

|

2015

|

vol. 64

205-230

EN

In St. Maximus the Confessor’s teaching human nature consists of the soul and the body, in which logos of power that unifies them together is inscribed. Human nature manifests itself in the individual human being. The human being as the body and the soul naturally longs for God. This longing is fulfilled by the movement, which is connected to dynamism of the entire human structure. The dynamism is inscribed in the mind, reason, spirit, will, sense, passionate powers and body. The dynamic aspiration for God does not imply getting rid of any of the human elements, even passionate and bodily, but on the contrary, it demands appreciation and proper use of all the natural powers of the human being. Maximus the Confessor treats the human being as a whole. The human is not only mind, reason and spirit, but also will, sense, passionate powers and body. The dynamism of mental and spiritual sphere should be extended in the senses, passionate powers and body, so that the body also becomes the source of virtues, and is deified together with the soul through unity with the Absolute. This unity as the goal of human longing will never be static, but dynamic, because the fulfillment of this longing is the state with eternal movement. So human being will constantly strive for even more perfect unity with God. Through this unity the human being becomes more human. The originality of the Author consists in the fact that using the anthropological views of the earlier tradition and interpreting them mystically and symbolically, he intertwined the entire dynamism of human being with the structure of the Platonic world. The human being through the longing for God and through the proper use of natural powers mystically unites with God not only himself/herself, but also the entire universe, because the structure of the human being is analogous to the structure of the universe.

Refine search results

1 International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

1 Logos i Ethos

1 Pamiętnik Literacki

1 Roczniki Humanistyczne

1 Vox Patrum

1 Brzozowska S.

1 Kashchuk O.

1 Kuca Z.

1 Mazur D.

1 Ковалів Ю.

1 2022

1 2021

1 2016

1 2015

1 2014

Szczęście w nabywaniu. „Samotrawiąca namiętność” społeczeństwa konsumentów

Korale „z kropel krwi nanizane”. „Chłopi” Władysława Reymonta jako studium namiętności

Кілька штрихів до сучасної української лірики під обстрілами

Мифологемы „святость” и „страстность” в женском и мужском началах (роман Ивана Шмелева Пути небесные)

Człowiek jako dynamiczna jednostka duchowo-cielesna w nauczaniu św. Maksyma Wyznawcy