Search results

1

Opowieści popradzkie. Rzeka Poprad jako korelat dziedzictwa kulturowego polsko-słowackiego pogranicza

100%

Latocha S.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2019

|

vol. 58

PL

Artykuł przede wszystkim prezentuje współczesne opowieści wspomnieniowe z Popradem na pierwszym planie lub w tle, pochodzące ze środkowego odcinka polsko-słowackiego pogranicza. Inspiracją i kategorią badawczą jest pojęcie „korelatu dziedzictwa kulturowego” autorstwa Stanisława Ossowskiego. Badane z tej perspektywy popradzkie opowieści wspomnieniowe świadczą o silnym związku z Popradem ludzi mieszkających po obu stronach rzeki, której przypisuje się wartości emocjonalne, estetyczne i użytkowe. W świetle studiowanego w artykule materiału Poprad jawi się jako istotny, personifikowany element lokalnego krajobrazu kulturowego, świadek ważnych wydarzeń historii oficjalnej i nieoficjalnej, sceneria wydarzeń niezwykłych, obiekt kontemplacji i adoracji estetycznej bądź przestrzeń pracy i życia codziennego. Opowieści te wydają się potencjalnym, interesującym rezerwuarem motywów dla marketingu miejsca; potencjalnym, lecz prawie nieobecnym w lokalnej polityce promocyjnej i turystycznej.

2

Sposoby rozumienia „kultury” przez prymatologów

84%

Stępień M.

Studia Socjologiczne

|

2017

|

issue 2(225)

23-44

PL

Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja i omówienie sposobów definiowania „kultury” przez prymatologów. Temat ten nie doczekał się opracowania nawet w obrębie samej prymatologii, nie mówiąc już o naukach społecznych, które powinny być zainteresowane dynamicznym rozwojem studiów nad „kulturą” u naczelnych innych niż człowiek. Niniejszy tekst wypełnia lukę w tym zakresie. Rozważania badaczy małp zostaną sprowadzone do czterech rozłącznych typologii, z których każda dotyczy innego aspektu proponowanych definicji „kultury”. Ich omówienie przybliży i uporządkuje to, jak prymatolodzy rozumieją „kulturę”. Umożliwi to również wskazanie dominującego w prymatologii ujęcia „kultury”, a także określenie kierunku zmian w tym zakresie. Jak zostanie pokazane, nie tylko niektórzy prymatolodzy dystansują się od mocnych tez „prymatologii kulturowej”, ale nawet wśród rzeczników tego podejścia nie ma jednego sposobu definiowania „kultury”.

EN

he aim of this article is to reconstruct and discuss the ways in which “culture” is defined in primatology. Surprisingly, this task has not yet been undertaken even within primatology, not to mention the social sciences, which should have a strong interest in new currents in studying the “cultures” of non-human primates. This paper fills an important gap in the literature on how primatologists understand “culture.” Primatologists’ approaches to “culture” are reduced to four separate typologies, each relating to a different aspect of the proposed definitions of “culture.” Discussing these typologies brings to light how primatologists understand “culture.” This also makes it possible to indicate the dominant view of “culture” in primatology and to point to directions of change. As will be shown, not only do certain primatologists distance themselves from the more far-reaching ideas of “cultural primatology” but even among representatives of this approach there is no one manner of defining “culture.”

3

Despotyczne oko? Romantyczne unaukowienie obrazu natury (Słowacki–Bacon, Mickiewicz–Kepler)

67%

Leszczyński M.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 24

42-61

EN

The article discusses and deconstructs the nature-culture dichotomy, examining how the image of nature in Romanticism was filtered through cultural matrices, especially in connection with the development of natural sciences, and the concept of cognition, which was most often perceived as based on the senses. Science, rooted in culture and society, and various cultural codes influenced a new poetics of nature. The analysis of the works by Mickiewicz and Słowacki demonstrates that old astronomical theories (attractive in terms of poetics and aesthetics, though widely rejected) co-existed in poetry alongside newer discoveries (Kepler), ultimately allowing poets to combine modern empiricism and materialism with spiritualism using the same method (inductive reasoning).

PL

Artykuł prezentuje, dekonstruując dychotomię natura–kultura, jak w okresie romantyzmu obraz natury filtrowany był przez kulturowe matryce – zwłaszcza związane z rozwojem nauk ścisłych, a więc z poznaniem, które postrzegano najczęściej jako oparte na zmysłach, czysto materialne. Nauka, sama uwikłana w kulturę i społeczeństwo, dostarczała tworzywa do nowej poetyki natury wraz z repertuarem kodów kulturowych. Na przykładzie Mickiewicza i Słowackiego ukazane zostanie, jak mogła współistnieć stara astronomia (poetycko i estetycznie atrakcyjna, choć powszechnie już odrzucona) obok nowszych odkryć (Kepler), a wraz z nowożytnym empiryzmem i materializmem (Bacon) można było zespolić spirytualizm, korzystając z tej samej metody poznawczej (indukcja).

4

Złudzenia mężczyzn, złudzenia kobiet – o iluzoryczności płci

67%

Sak W.

Tematy i Konteksty

|

2019

|

vol. 14

|

issue 9

751-758

EN

The review of Delusions of Gender: The Real Science Behind Sex Differences by Cordelia Fine presents the author’s attempt to interpret the intricacies of the scientific literature related to the relationship between the mutual influence of culture and biology (especially neurobiology) on the creation of gender differences. Cordelia Fine pays attention to the lack of conclusive research on differences between the sexes and reveals probable causes of still strong gender stereotyping such as socio-cultural beliefs, neurosexism and unfavorable conditions for gender equal education.

Refine search results

1 Forum Poetyki

1 Studia Socjologiczne

1 Tematy i Konteksty

1 Łódzkie Studia Etnograficzne

1 Latocha S.

1 Leszczyński M.

1 Sak W.

1 Stępień M.

1 2021

2 2019

1 2017

Opowieści popradzkie. Rzeka Poprad jako korelat dziedzictwa kulturowego polsko-słowackiego pogranicza

Sposoby rozumienia „kultury” przez prymatologów

Despotyczne oko? Romantyczne unaukowienie obrazu natury (Słowacki–Bacon, Mickiewicz–Kepler)

Złudzenia mężczyzn, złudzenia kobiet – o iluzoryczności płci