Search results

1

Przypadek moralnie dobrego ateisty – racjonalność interpretacji religijnej w kontekście empirycznego modelu uprawiania nauk społecznych

100%

Grulkowski B.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2008

|

vol. 17

213-228

EN

The following article attempts to justify the rationality of religious explications in the context of a paradigm of empirical studies which is widely used nowadays. The Author refers to the opinion of John Paul II on specific mentality of contemporary generations open to empiria and rational arguments. This reference reinforces the assumptions made. To illustrate the problem and bring it into the context of everyday practice, the Author presents an example of a morally good atheist, who is convinced that he owes his own virtue to himself only, excluding – a priori – God’s work. The Author comes to a solution by a comparison of two interpretations: an atheist one – in its concept, closed to non-empiric world and religious one – open to both empiric and non-empiric (supernatural) dimension.

2

Nauka społeczna Kościoła a gospodarka społeczna

61%

Chomątowska M.

Ekonomia Społeczna

|

2013

|

issue 3

67-79

PL

W niniejszym artykule – dotyczącym związku między nauką społeczną Kościoła a gospodarką społeczną – starano się wykazać zasadniczą zgodność założeń między postulatami przedstawianymi przez Kościół katolicki a podstawami, na których opiera się gospodarka społeczna. W pierwszej części artykułu udzielono odpowiedzi na pytanie, czym jest katolicka nauka społeczna, jaką metodologią się posługuje oraz jaki jest jej związek z innymi dyscyplinami naukowymi. W ujęciu tabelarycznym zaprezentowano głównych przedstawicieli katolickiej myśli społecznej i ich zainteresowania oraz dzieła. Następnie przybliżono Czytelnikowi pojęcie gospodarki społecznej, jej główne założenia, aby przejść do omówienia zasad katolickiej nauki społecznej, które są identyczne bądź zbliżone do tych, na jakich opiera się gospodarka społeczna. Uczyniono to bazując na wybranych ofi cjalnych dokumentach Kościoła katolickiego.

EN

In the article – dealing with the relations of social teaching of the Church and social economy – the principal consistency of assumptions between the postulates presented by the Catholic Church and the fundaments of social economy have been presented. In the fi rst part of the article the questions of what is the social teaching of the Church, what methodology it uses and what is its relation with other scientifi c disciplines have been addressed. In the Table the main representatives of the Catholic social teaching, their interests and works have been shown. The reader is acquainted with the notion of social economy, its main assumptions in order to move to the principles of the Catholic social teaching. It was achieved using offi cial selected documents of the Catholic Church.

3

Problem władzy i system demokratyczny w świetle wiodących periodyków metropolii białostockiej i warmińskiej po 1989 roku

61%

Guzewicz W.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2013

|

vol. Zeszyt

|

issue XXVII

76-93

EN

The article presents the question of power and the democratic system in light of the major periodicals metropolis areas of Warmia and Bialystok after 1989. As a result of the query, and analysis of material obtained was found that this was mainly the inclusion of information and journalism and polemical. Although articles on this subject appeared to be rather sporadic, represented a high professional level. In these journals sermons preached by the diocesan bishops or by the Polish Episcopate,were rarely published, as this theme was discussed by he hierarchy occasionally.

PL

Artykuł podejmuje kwestię władzy i systemu demokratycznego w świetle głównych periodyków metropolii warmińskiej i białostockiej po 1989 roku. W wyniku przeprowadzonej kwerendy, a następnie analizy pozyskanych materiałów stwierdzono iż temat ten miał głównie ujęcie informacyjno-publicystyczne i polemiczne. Choć artykuły o tej tematyce ukazywały się raczej sporadycznie, reprezentowały wysoki poziom merytoryczny. W omawianych periodykach rzadko zamieszczane były nauki biskupów diecezjalnych czy też Episkopatu Polski, jako że hierarchowie tę tematykę poruszali incydentalnie.

4

Ekonomia społeczna i nauczanie społeczne Kościoła. Wzajemne implikacje aksjologiczne

61%

Zadroga A.

Roczniki Teologii Moralnej

|

2009

|

vol. 1

213-229

EN

Social economy and the Church's social teaching are joined not only by a similar object of interest, i. e. a common axiological foundation in the form of certain values and principles. It seems that the existence of such connections on the axiological level is not very well known, which can be proven, among others, by the fact that it is hard to find any studies or even mentions connected with it in the literature on the subject. Hence an attempt seems justified to look closely and to analyze this connection in order to indicate the details of mutual implications, and so to show the possibilities of mutual enriching these two domains of human reflection on social life. The article analyzes particular principles of social life that are preached by the Church as part of its social teaching, with respect to their presence or the necessity of considering them in social economy. First it points to (1) the source and foundation of all the social principles, which is the human person, and then it shows (2) the dignity of work and the call to be enterprising. Next, the following principles are analyzed: (3) the common good, the general allotment of goods and preferential option for the poor, and finally (4) solidarity, subsidiariness and participation.

5

Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju w kontekście encykliki „Laudato si’”

51%

Papuziński A.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2018

|

vol. 39

|

issue 1

57-68

PL

W artykule przeprowadzono analizę porównawczą filozofii zrównoważonego rozwoju oraz filozofii Laudato Si’. Na początku części pierwszej wydobyto specyfikę filozofii zrównoważonego rozwoju zrekonstruowanej na podstawie dokumentów ONZ, omówiono ją z perspektywy filozofii polityki i etyki. W dalszych partiach tej części scharakteryzowano filozofię Laudato Si’ i omówioną ją z perspektywy nauki społecznej Kościoła. W części drugiej skupiono uwagę na kluczowych założeniach obu teorii filozoficznych. Szczegółowo omówiono i porównano takie przesłanki jak holizm i godność człowieka.

EN

The article presents a comparative analysis of the philosophy of sustainable development and the philosophy of Laudato Si. The beginning of the first part focuses on the specific character of sustainable development philosophy reconstructed on the basis of the UN documents and discussed from the perspective of the philosophy of politics and ethics. In the further part, the philosophy of Laudato Si is characterized and discussed from the perspective of the social doctrine of the Church. In the second part, the author focuses on the key assumptions of both philosophical theories. Such premises as holism and dignity are discussed in detail. The title of this article: “The Philosophical Aspects of sustainable Development in the Context of Laudato Si Encyclical”.

6

Etyka społeczna w ujęciu Jana Piwowarczyka

51%

Lewandowski R.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

209-224

EN

This article presents the problems of social ethics as seen by Jan Piwowarczyk. Catholic social ethics belongs to the philosophical and theological sciences. It is a science which, among other things, establishes the principles of social life in accordance with the principles of morality – thus making moral value judgements. Judging any activity requires a benchmark: in this case, a general principle of morality. Therefore, the most essential element, and at the same time the most difficult to determine, is precisely the creation of a general principle in society, which at the same time acts as a criterion for what is morally good and what is morally bad.

PL

Artykuł przedstawia problemy etyki społecznej w ujęciu Jana Piwowarczyka. Katolicka etyka społeczna należy do nauk filozoficznych i teologicznych. Jest nauką, która między innymi ustala zasady życia społecznego zgodne z zasadami moralności – wydaje więc sądy wartościujące moralnie. Aby jakąkolwiek działalność oceniać, potrzebny do tego jest miernik, czyli w tym przypadku, ogólna zasada moralności. Dlatego najistotniejszym elementem, a jednocześnie najtrudniejszym do określenia jest właśnie ukształtowanie w społeczeństwie ogólnej zasady, która pełni zarazem kryterium tego, co moralnie dobre, i tego, co moralnie złe.

7

Profetyczny wymiar Centesimus annus. Analiza z perspektywy 30. rocznicy publikacji trzeciej encykliki społecznej Jana Pawła II

51%

Gocko J.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2021

|

issue 40

171-184

EN

The subject of the article is the prophetic dimension of the third social encyclical of John Paul II as a message for the transformation of the countries of Central and Eastern Europe after the fall of communism. Centesimus annus was the voice of the Church, which, in accordance with the nature of its own social teaching and its prophetic-critical specificity, has the right to make judgment in social matters. The publication shows various aspects of the prophetism of the encyclical, emphasizing its timelessness and topicality.

PL

Przedmiotem artykułu jest profetyczny wymiar trzeciej encykliki społecznej Jana Pawła II jako przesłania na czas transformacji dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej po upadku komunizmu. Centesimus annus była głosem Kościoła, który, zgodnie z naturą własnej nauki społecznej i jej profetyczno-krytyczną specyfiką, ma prawo do wydawania osądu w sprawach społecznych. Publikacja pokazuje różne aspekty profetyzmu encykliki, podkreślając jej ponadczasowość i aktualność.

8

Struktury pośrednie demokracji obywatelskiej w nauce społecznej Kościoła

51%

Narecki Z.

Społeczeństwo i Rodzina

|

2013

|

issue 1(34)

33-54

PL

Na przykładzie wykładni społecznej Kościoła możemy dostrzec klarowną wizję demokracji obywatelskiej, gdzie państwo opiera się na wielości grup i struktur, które posiadają naturalne prawo do indywidualnego i niezależnego życia. To rodzina, zrzeszenia, gminy, organizmy zawodowe oraz sam Kościół – tworzą ze społeczeństwa obywatelską platformę rzeczywistych podmiotów, władnych za siebie i losy dobra wspólnego; i co istotne – są w stanie dzielić odpowiedzialność pomiędzy wielu ludzi i ich poziomy. Wówczas to kierując się stałą troską o swobodny rozwój indywidualności człowieka i umacniając jego prywatną inicjatywę, bronią nie tylko siebie i jednostki, lecz także samo państwo przed zapędami do nadopiekuńczości i społecznego umasowienia czy niekontrolowanej manipulacji obywatelami. Aby więc przeciwdziałać monopolizacji państwa i biurokratyzacji życia społecznego, palącą sprawą jest wzmacnianie struktur pośrednich, przesunięcie uprawnień i zadań możliwie jak najbardziej w dół, i o ile to możliwe, oddelegowanie ich do sektorów niepaństwowych, publiczno-prywatnych. Dzięki temu stworzy się jednostkom oraz ich gremiom swobodny i niezależny rozwój, zaś państwu zablokuje ustawiczny pęd do nadużywania władzy, gdyż jest to już prosta droga do jakiegokolwiek totalitaryzmu. W tychże ramach państwowości znajdą swoje uprawnienia obywatele, którzy pokierują się dobrem wspólnym, a nie swymi partykularnymi interesami, które je degradują, rozbijają. Największy paradoks i zarazem kluczowa tajemnica propozycji społecznej nauki Kościoła zawiera się w tym, że ożywiana przez Ewangelię demokracja pozostaje nadal rzeczywistością świecką obywateli, szanującą rozdział władzy cywilnej od religijnej, zaś państwo uznając tę zasadę znajduje dla sobie w tym dziele najwłaściwsze miejsce i rolę.

EN

In a debate one can see how and why the social doctrine of the Church constantly defends the rights of the human being and the intermediate social bodies, i.e. small groups, including family, various associations, etc. It is guided by the concern for the unrestricted growth of human individuality by strengthening private initiative, enabling people to take responsibility in their private lives and in a society, thus defending the state itself against overprotectiveness and social universalization. Hence the vision of civic democracy, proposed by SDC for the modern democracies, where the state is based on a multiplicity of groups and associations, which have the inherent right to individual and independent life. According to the history of the development of human societies the following units existed before the state: family, associations, municipalities, professional organizations, and the Church itself. To prevent the monopoly of the state and bureaucratization of public life, it is crucial to strengthen the intermediate social and state bodies, transfer powers and duties to the lowest level, and to delegate tasks as far as possible to non-state sectors, both public and private. Another general conclusion is to create a platform within civil society for real entities responsible for themselves and the fate of a community, which will give both individuals and intermediate bodies broad space for growth. The entities will share the responsibility, as the common good suggests, among many people and their social levels. It is a necessary intervention, as implied by SDC, to prevent uncontrolled manipulation of citizens, so that individuals and their gatherings are allowed free and independent development, and the state will be denied the constant impulse to abuse power, as it is now a simple way to any type of totalitarianism. This is a good context for citizens who are guided by the common good, rather than their particular interests. Although the Church does not provide definite solutions to the socio-political presence of modern societies, it sees the compelling necessity of Christianity for the twenty-first century democracy. What spoils the opponents’ plans is the fact that the necessity of faith and its civic aspect is based only seemingly paradoxically on their radical difference: because only the infinite diversity enables effective vigilance and penetrating fertilization, under the law, which may be called “excess of what is spiritual”. The biggest paradox and also the key proposal of SDC is therefore in the fact that democracy nourished by the Gospel is still the secular reality of citizens, respecting the separation of civil and religious authority. The state, recognizing this principle, finds itself the most appropriate place. Our discussion is to remind us of the inalienable proposals and laws of SDC.

9

Troska Kościoła o pokój. Perspektywa teologicznomoralna

51%

Gocko J.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 30

277-293

PL

Artykuł ukazuje z perspektywy teologicznomoralnej najważniejsze aspekty zaangażowania Kościoła na rzecz pokoju. Wstępne rozważania na temat istoty pokoju, odniesione do kategorii dobra wspólnego oraz postrzegające pokój jako istotny element ładu społecznego, który ze swej natury ma charakter ładu moralnego, ukierunkowały główny nurt refleksji na wymiar personalistyczny i etyczny. Z kolei powiązanie pokoju i prawdy pozwoliły powiązać go z ideą praw człowieka. Wskazano także na konieczność odideologizowania troski o pokój, co charak-teryzuje niektóre współczesne nurty pacyfistyczne. Naukowe analizy potwierdziły, że katolic-ka koncepcja pokoju zbudowana jest na bazie antropologii personalistycznej. Fundamentem pokoju, na którym nabudowane jest całe życie społeczne, jest osoba ludzka.

EN

The article shows the most important aspects of the Church’s commitment to peace from the perspective of the moral theology. Preliminary considerations on the essence of peace referred to as the category of the common good and perceived as an important element of the social order, which by its nature stands for the moral order, directed the main current of reflection towards the personalistic and ethical dimensions. The compilation of peace and the truth al-lowed to combine the moral order with an idea of the human rights. It has been also indicated that the concern for peace ought to be free from ideology, which characterises some of the contemporary pacifistic movements. Scientific analysis confirmed that the Catholic concept of peace is built on the basis of the personalistic anthropology. The human person is the ultimate foundation of peace, upon which the entire social experience is built.

10

Biskupi katowiccy o świętowaniu niedzieli podczas pielgrzymek stanowych do Piekar Śląskich po II wojnie światowej

51%

Szlachta D.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2021

|

vol. 28

41-68

EN

A particularly important issue that needs to be presented is the topic of celebrating Sunday as the Lord’s Day. Contrary to appearances, this topic is still relevant, therefore an attempt has been made to include teaching from the pilgrimages to Piekary Śląskie. This term should be understood as the state pilgrimages of adult and young men which takes place on the last Sunday of May and the pilgrimages of women and girls that takes place on the Sunday after August 15. The subject of the sacred character of Sunday was discussed by the subsequent bishops of Katowice Herbert Bednorz, Damian Zimoń and Victor Skworc. This was the result of many years of industrial development in this area and the actions of the authorities during the People’s Republic of Poland, which aimed at enslaving people. As was evidenced by the implementation of the four-tiered system of work in the mines, which was officially introduced in 1977. Therefore, during the pilgrimages, the famous slogan „God’s Sunday and Ours” was created. After the transformations of 1989, the archbishops Damian Zimoń and Victor Skworc continued to recall this slogan, opposing the practice of conducting business on Sunday and the creation of new shopping centers. Therefore, they often spoke on behalf of those employed in commerce who did not have time for their family and rest, and were prevented from participating in the Sunday Mass. Despite the enforcement of the Sunday trading ban, this issue is still relevant, as many are looking for ways to circumvent it.

PL

Ważnym zagadnieniem wymagającym omówienia jest wątek świętowania niedzieli jako dnia Pańskiego. Wbrew pozorom temat ten nie stracił na aktualności, dlatego też podjęto próbę opracowania uwzględniającą nauczanie biskupów podczas pielgrzymek do Piekar Śląskich. Należą do nich pielgrzymki stanowe mężczyzn i młodzieńców odbywające się w ostatnią niedzielę maja oraz pielgrzymki kobiet i panien organizowane w niedzielę po 15 sierpnia. Temat sakralnego charakteru niedzieli poruszali kolejni biskupi katowiccy: Herbert Bednorz, Damian Zimoń i Wiktor Skworc. W okresie PRL przymus pracy w niedzielę był skutkiem wieloletniego rozwoju przemysłu na Górnym Śląsku oraz działań ówczesnych władz, które dążyły do zniewolenia człowieka. Miał temu służyć czterobrygadowy system pracy w kopalniach, który wprowadzono oficjalnie w 1977 r. W odpowiedzi powstało słynne hasło pielgrzymkowe: „niedziela Boża i nasza”. Po przemianach 1989 r. abp Damian Zimoń i abp Wiktor Skworc nadal przypominali to hasło, sprzeciwiając się praktyce handlu niedzielnego oraz powstawania nowych centrów handlowych. Często przemawiali w imieniu osób zatrudnionych w handlu, które nie miały czasu dla rodziny i na odpoczynek oraz nie mogły uczestniczyć w niedzielnej Mszy Świętej. Mimo wejścia w życie zakazu handlu niedzielnego zagadnienie to nadal jest aktualne, wielu bowiem szuka sposobów jego obejścia.

11

Palimpsest Wojtyły. Jan Paweł II, polski mesjanizm i katolicka nauka społeczna

51%

Rojek P.

Analecta Cracoviensia

|

2021

|

vol. 53

91-109

EN

In 1953 Karol Wojtyła started his lectures on Catholic social teaching at the Theological Faculty of the Jagiellonian University. The course was generally based on notes prepared by Professor Jan Piwowarczyk, a former lecturer, removed from teaching for political reasons. For a long time Wojtyła’s own script was not available for researchers. Many commentators speculated about the content of his early lectures; some of them argued that Wojtyła was at that time close to Marxism, whereas others denied that the lectures were actually authored by him. Finally, in 2018, the full version of the lectures was published in Polish. It turns out that Wojtyła usually merely repeated or slightly reformulated Piwowarczyk’s material, though in some cases he added some original content. In this paper I analyse these additions to find some traces of Wojtyła’s earliest views. I argue that they clearly indicate influences of Polish romantic messianism. Wojtyła in a way translated his early inspirations into the language of Catholic social teaching. That is why he wrote about the idea of the Kingdom of God on earth, supported the doctrine of the missions of particular nations and defended the religious meaning of collective suffering.

PL

Karol Wojtyła w 1953 roku rozpoczął na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego wykłady z katolickiej nauki społecznej. Jego kurs opierał się zasadniczo na notatkach przygotowanych przez uprzedniego wykładowcę, prof. Jana Piwowarczyka, usuniętego z powodów politycznych. Przez długi czas skrypt Wojtyły nie był dostępny dla badaczy. Komentatorzy snuli różne rozważania na temat jego zawartości. Jedni twierdzili, że Wojtyła był w tym czasie bliski marksizmowi, inni zaś kwestionowali jego autorstwo wykładów. W 2018 roku została w końcu opublikowana po polsku pełna wersja wykładów. Jak się okazuje, Wojtyła z reguły tylko powtarzał lub parafrazował materiał Piwowarczyka, choć w wielu wypadkach dodawał pewne oryginalne treści. W tym artykule analizuję te dodatki, starając się odnaleźć w nich ślady najwcześniejszych poglądów Wojtyły. Argumentuję, że wskazują one wyraźnie na wpływy polskiego romantycznego mesjanizmu. Wojtyła w pewien sposób przekładał swoje wczesne inspiracje na język katolickiej nauki społecznej. Dlatego właśnie pisał o idei królestwa Bożego na ziemi, przyjmował naukę o misjach poszczególnych narodów i bronił religijnego znaczenia cierpienia zbiorowego.

12

Wkład Marie-Dominique Chenu i Paula Ricœura w odnowę nauki społecznej Kościoła w okresie wczesnej recepcji Soboru Watykańskiego II

51%

Gocko J.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

vol. 65

|

issue 3: Teologia moralna

35-49

EN

The subject of the article is to show the contribution of the two thinkers of the time of the Second Vatican Council Marie-Dominique Chenu and Paul Ricœur in the debate concerning the methodological status and tasks of the social doctrine of the Church. The period of direct reception of Vatican II is seen as a time of disclosure to the crisis of the social doctrine of the Church and its setbacks. Presentation of the contribution of the above researchers of the social doctrine of the Church will be made on the background of the process of the development of new forms of presence and the relationship of the Church to the modern world.

PL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie wkładu dwóch myślicieli czasu Soboru Watykańskiego II Marie-Dominique Chenu oraz Paula Ricœura w debatę dotyczącą statusu metodologicznego i zadań nauki społecznej Kościoła. Okres bezpośredniej recepcji soborowej jawi się jako czas ujawnienia się kryzysu nauki społecznej Kościoła i jej regresu. Prezentacja wkładu powyższych badaczy nauki społecznej Kościoła została dokonana na tle procesu kształtowania się nowej formy obecności i relacji Kościoła do świata współczesnego.

13

Teologia polityczna Johanna Batisty Metza wobec kryzysu nauki społecznej Kościoła po Soborze Watykańskim II

51%

Gocko J.

Roczniki Teologiczne

|

2019

|

vol. 66

|

issue 3: Teologia moralna

163-178

PL

Teologowie okresu Soboru Watykańskiego II na kanwie teologii rzeczywistości ziemskich starali się usunąć rozłam, jaki panował między teologią i życiem, a także odpowiedzieć na kryzys nauki społecznej Kościoła w tamtym czasie. Szczególną rolę w tym kontekście odegrała teologia polityczna, której głównym przedstawicielem był J.B. Metz. Artykuł pokazuje i ocenia teologię polityczną jako nowy model nauki społecznej Kościoła.

EN

Theologians of the period of the Second Vatican Council, based on the theology of earthly realities, sought to remove the split between theology and life and to respond to the crisis of the social doctrine of the Church at that time. In this context a specific role was played by the political theology, with Johann Batista Metz as its main representative. The article shows and assesses political theology as a new model of the social doctrine of the Church.

14

Dialog wyznacznikiem relacji we wspólnocie politycznej w kontekście nauczania papieża Franciszka

41%

Szulist J.

Studia Gdańskie

|

2014

|

issue 35

111-123

PL

Przedmiotem niniejszej publikacji jest określenie znaczenia, jakie posiada dialog w ramach wspólnot politycznych. Ewangelizowanie stanowi obowiązek uczniów Chrystusa, którzy w ten sposób wchodzą w dialog ze światem, przepełniając doczesność wartościami transcendentnymi. Dialogiczna relacja chrześcijanina ze światem jest przedmiotem analiz teologii a także nauk społecznych. Dialogiczność struktur politycznych, ukształtowanych na fundamencie uwarunkowań osobowych, realizuje się nade wszystko w miłości społecznej. Obywatele inwestują w pewnym stopniu swoje zdolności i dobra na poczet wspólnoty. Artykuł jest podzielony na dwie części. Pierwsza z nich zawiera charakterystykę wartości dialogu w realiach społecznych. Przekaz informacji, mający na celu wypracowanie wspólnych rozwiązań, jest uwarunkowany zarówno nauką Chrystusową, jak też powstałą na jej kanwie teologią sytuowaną w ramach rzeczywistości społecznej. Główny temat części drugiej stanowi zagadnienie dialogiczności wspólnot politycznych, wynikającej z dobra wspólnego i miłości społecznej realizowanej w państwie.

XX

This paper analyses the importance of dialogue within political communities. The effort of evangelisation is a duty of all Christ’s followers and a mean to enter into a dialogue with the world by supplementing the domain of the mundane with transcendental values. The dialogic character of the relationship between Christian individuals and the world is one of the key foci of both Theology and the Social Science. The dialogic nature of the political structures whose basis are the interpersonal relationships is manifested above all in the social charity. Individuals make a kind of investment of their personal abilities and goods for the sake of their community. The article is divided into two chapters. The first one accounts for the importance of the dialogue in the social context. Participation in the process of sharing information and knowledge in order to reach an agreement for the sake of the communal benefit is a practical consequence of Christ’s message and the social theological thought it inspires. The latter chapter deals with the dialogic character of political communities as a consequence of pursuing the common good and the social charity.

15

Nowy feminizm – teoria i praktyka

41%

Klejdysz N.

Przegląd Politologiczny

|

2014

|

issue 2

183-193

EN

The author of the paper focuses on the discrepancies between the new feminism and the practice of the institutional Church. New feminism is approached here as an inherent part of the contemporary social teaching of the Catholic Church. Its practice is analyzed on the examples of statements uttered by Church officials as concerns the role of women in the Church, and the concrete activities and decisions of the institutional Church. The author seeks the reasons for these discrepancies in tradition, on the one hand, and on the other, in the fear of losing power.

PL

Autorka artykułu koncentruje się na rozbieżnościach między założeniami nowego feminizmu a praktyką Kościoła instytucjonalnego. Nowy feminizm traktowany jest tutaj jako immanentna część współczesnej nauki społecznej Kościoła katolickiego. Natomiast praktyka Kościoła instytucjonalnego została przeanalizowana w oparciu o przykłady wypowiedzi hierarchów na temat udziału kobiet w Kościele oraz konkretne działania i decyzje Kościoła instytucjonalnego. Przyczyn tychże rozbieżności autorka upatruje, z jednej strony, w tradycji, z drugiej – w obawie o utratę władzy.

16

„Duch, który przekonywa świat o grzechu” (DeV 27). Pneumatologiczna reinterpretacja profetyczno-krytycznej misji Kościoła w świecie

41%

Gocko J.

Verbum Vitae

|

2020

|

vol. 37

|

issue 1

241-256

EN

The paper is aimed at highlighting the role of the Holy Spirit in the mission of the Church in the world. (1) Besides indicating the specific directions and means of this mission, the Holy Spirit is, first and foremost, its source and consequently the source of its fruitfulness. (2) In this world, however, the Holy Spirit, as the invigorating power and light, encounters resistance and opposition, first in the internal and subjective dimension through sin, and then in the objectified shape of culture and civilization, which in modern theology found its expression in the concept of “social sin” and “structures of sin”. (3) If the Church wants to recognize and realize its ministry to the world according to the mandate received from Christ, it must be constantly open to the Holy Spirit, who “convinces the world of sin, justice and judgment” (Jn 16: 8). Today, the task of convincing the world of sin is undertaken by the Church primarily on the doctrinal level. In relation to the social sphere, this role is played by the Church’s social teaching through its prophetic and critical dimension.

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę Ducha Świętego w posłannictwie Kościoła w świecie. Duch Święty nie tylko wskazuje konkretne kierunki i środki tego posłannictwa, ale jest nade wszystko źródłem tego posłannictwa, a więc także źródłem jego owocności (1). Duch Święty jako ożywcza moc i światło napotyka jednak w tym świecie na opór i sprzeciw, w pierwszej kolejności w wymiarze wewnętrznym i podmiotowym poprzez grzech, a następnie w zobiektywizowanym kształcie kultury i cywilizacji, co we współczesnej teologii znalazło wyraz w koncepcji „grzechu społecznego” i „struktur grzechu” (2). Jeśli Kościół chce rozpoznać i urzeczywistnić swoją posługę wobec świata wedle mandatu otrzymanego od Chrystusa, musi ciągle otwierać się na Ducha Świętego, który „przekonuje świat o grzechu, sprawiedliwości i sądzie” (J 16, 8). Dziś to zadanie przekonywania świata o grzechu podejmuje Kościół przede wszystkim na płaszczyźnie doktrynalnej. W odniesieniu do sfery społecznej rolę tę pełni nauka społeczna Kościoła poprzez swój profetyczno-krytyczny wymiar (3).

17

„Nieopisane ministerstwo Bożego miłosierdzia”

41%

Gadamska-Serafin R.

Studia Norwidiana

|

2023

|

vol. 41

5-27

EN

Among the various themes of Norwid’s religious reflection, one that attracts particular attention but has largely been overlooked in previous research is the theme of divine mercy and mercy rendered to one’s neighbours. The poet’s writings (letters, prose and poetry) divulge the author’s effort (expressed, for instance, in his interesting neologisms) to penetrate and clarify this theological truth, to understand it more fully and interpret it in a new and deeper way. “Mercy” is primarily an important tool of Norwid’s “speaking of God”; for him it is also a summary of the essence of the Gospel teaching (the poet calls the New Testament the “Testament of mercy”). The truth about mercy is situated at the centre of Norwid’s personalist anthropology (“Osobistość jest rzeczą miłosierdzia” [Personality is the thing of mercy]) and forms the fabric of his social thought (“social loving”, “the eleventh commandment”). Clues emerge from the poet’s writings indicating that he was inspired in this regard by, among others, St Paul’s theology of mercy and the teaching of 19th-century preachers (such as Fr Piotr Semenenko). Thus, Norwid can be seen as that Christian thinker who, anticipating the theological revelations of the 20th century, independently addressed this important issue of faith as early as in the 19th century.

PL

Wśród rozmaitych wątków refleksji religijnej Norwida zwraca uwagę, niemal niedostrzegany w dotychczasowych badaniach, temat Bożego miłosierdzia i miłosierdzia świadczonego bliźnim. Pisma poety (listy, proza i poezja) zdradzają wysiłek autora (wyrażony np. w tworzeniu ciekawych neologizmów) zmierzający do przeniknięcia i doprecyzowania tej teologicznej prawdy, do jej pełniejszego zrozumienia i nowej, głębszej interpretacji. „Miłosierdzie” jest przede wszystkim ważnym narzędziem Norwidowego „mówienia o Bogu”, jest dlań także streszczeniem istoty nauczania ewangelicznego (Nowy Testament nazywa poeta „Testamentem-miłosierdzia”). Prawda o miłosierdziu sytuuje się w centrum personalistycznej antropologii Norwida („Osobistość jest rzeczą miłosierdzia”) i tworzy osnowę jego myśli społecznej („społeczne miłowanie”, „jedenaste przykazanie”). Z pism poety wyłaniają się tropy wskazujące na jego inspiracje w tym zakresie m.in. teologią miłosierdzia św. Pawła oraz nauczaniem kaznodziei XIX-wiecznych (jak ks. Piotr Semenenko). Można zatem postrzegać Norwida jako tego myśliciela chrześcijańskiego, który antycypując rewelacje teologiczne wieku XX, wychylił się samodzielnie już w XIX stuleciu ku temu ważnemu zagadnieniu wiary.

Refine search results

Przypadek moralnie dobrego ateisty – racjonalność interpretacji religijnej w kontekście empirycznego modelu uprawiania nauk społecznych

Nauka społeczna Kościoła a gospodarka społeczna

Problem władzy i system demokratyczny w świetle wiodących periodyków metropolii białostockiej i warmińskiej po 1989 roku

Ekonomia społeczna i nauczanie społeczne Kościoła. Wzajemne implikacje aksjologiczne

Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju w kontekście encykliki „Laudato si’”

Etyka społeczna w ujęciu Jana Piwowarczyka

Profetyczny wymiar Centesimus annus. Analiza z perspektywy 30. rocznicy publikacji trzeciej encykliki społecznej Jana Pawła II

Struktury pośrednie demokracji obywatelskiej w nauce społecznej Kościoła

Troska Kościoła o pokój. Perspektywa teologicznomoralna

Biskupi katowiccy o świętowaniu niedzieli podczas pielgrzymek stanowych do Piekar Śląskich po II wojnie światowej

Palimpsest Wojtyły. Jan Paweł II, polski mesjanizm i katolicka nauka społeczna

Wkład Marie-Dominique Chenu i Paula Ricœura w odnowę nauki społecznej Kościoła w okresie wczesnej recepcji Soboru Watykańskiego II

Teologia polityczna Johanna Batisty Metza wobec kryzysu nauki społecznej Kościoła po Soborze Watykańskim II

Dialog wyznacznikiem relacji we wspólnocie politycznej w kontekście nauczania papieża Franciszka

Nowy feminizm – teoria i praktyka

„Duch, który przekonywa świat o grzechu” (DeV 27). Pneumatologiczna reinterpretacja profetyczno-krytycznej misji Kościoła w świecie

„Nieopisane ministerstwo Bożego miłosierdzia”