Search results

1

Cybernetyka i nauki humanistyczne w ZSRR

100%

Urban R.

Conversatoria Linguistica

|

2018

|

issue 12

257-270

PL

This work presents the development of mathematical linguistics and poetry theory (in particular the theory of versification, in which the great Soviet mathematician Andrei N. Kołmogorov played a significant role) in the USSR. Cybernetics – a science created in 1948 by the American mathematician Norbert Wiener – is the leading motifed issues. Issues related to the development of humanities (linguis and linking the discusstics and literature theory) are presented against the background of the political situation prevailing in Stalin's time and then, after his death, Khrushchev. In the article we try to prove that, contrary to appearances, Stalin did not play such a bad role in science as usual, which is uncritically attributed to him by many scientists.

2

Źle się dzieje w państwie… polskim

100%

Tazbir J.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2013

|

issue 19

379-384

EN

In his article, the author considers complaining as the typical feature of Polish cultural life. He compares the recent situation in Polish culture (i.e. complains about displacement of the classic, paper books by the e-books, Internet and other “new media”) with historical data, concerning i.e. the fear of the displacement of the manuscript by spreading all around invention of printing. According to the author, this fears were false because the manuscript played important role in Polish “underground” of the cultural and political life even in the tweentieth century. Then he refers to the current scientific publications, stating that (despite all recent fears) monographs, dissertations and other humane papers are progressively more and more vast. Unfortunately this vast size does not mix with the accurateness of the data which they contain and with the editorial strictness of these publications. For instance, formal requirements of the publication of the thesis before achieving scientific degree precludes candidates from incorporating critical remarks of the fellow scientists in the final publication. This yields a large number of editorial mistakes and inconsistencies in humane publications. The author prefers coherent, substantive publications, which are free from any factual or editorial mistakes – and that`s his advice for Polish humanists.

3

,,IDO MOVEMENT FOR CULTURE. JOURNAL OF MARTIAL ARTS ANTHROPOLOGY” JAKO CZASOPISMO NAUKOWE

88%

Pawelec P.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2016

|

vol. 23(23)

213-227

PL

Cel. Celem publikacji jest przedstawienie zagadnienia zawartości polskiego czasopisma,,Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology” na przykładzie pierwszych pięciu lat (2011‒2015) jego istnienia. Pozwoli to prawdopodobnie na uzyskanie przynajmniej częściowej odpowiedzi na pytania o 1) wpływ ewentualnego zróżnicowania tematycznego na rozwój polskich periodyków naukowych w kontekście ich umiędzynarodowienia m.in. za pośrednictwem baz grupujących tego rodzaju czasopisma oraz 2) zasadność – z punktu widzenia współczesnej nauki – funkcjonowania tego typu czasopism. Wprowadzenie. Tematyka artykułu osadzona jest w kontekście socjologii wiedzy, a także informacji naukowej dotyczącej rozwoju współczesnych periodyków. Przedmiotem badawczym zaś jest czasopismo poświęcone kulturze fizycznej, turystyce kulturowej oraz wybranym naukom humanistycznym (filozofii, socjologii, historii, pedagogice i psychologii), które wyłoniło się z innego periodyku pt.,,Ido – Movement for Culture” ukazującego się w latach 2000‒2010. Periodyk ten, o zasięgu międzynarodowym, należy do stosunkowo wąskiej grupy czasopism naukowych kierowanych ku tematyce sztuk i sportów (rzadziej systemów typu combat) walki. Wydawany jest przez natomiast przez Komisję Badań Naukowych Stowarzyszenia Idokan Polska, pod auspicjami m.in. International Martial Arts and Combat Sport Scientific Society i International Association of Sport Kinetics oraz przy współpracy kilku innych instytucji (np. Uniwersytetu Rzeszowskiego). Metodologia. Jako metodę badawczą wykorzystano elementy analizy zawartości (również z elementami ilościowej i jakościowej analizy treści). Uzyskane dane przyporządkowano do odpowiednich kategorii wyznaczanych zawartością treściową badanego czasopisma i kategoryzacją przeprowadzaną przez samą redakcję i wydawcę. Przeanalizowano też strukturę autorów publikacji, zarówno ze względu na posiadane tytuły i stopnie naukowe, jak i tzw. czynnik umiędzynarodowienia. Badano również rodzaje zamieszczanych tam publikacji. Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują na zróżnicowanie tematyczne badanego czasopisma pod kątem omawianej tematyki wraz z łączeniem treści rozpatrywanych przez autorów w ujęciach interdyscyplinarnych. Jednocześnie można wysnuć wnioski o postępującym rozwoju tego periodyku zarówno pod względem prezentowanej zawartości, jak i obecności w najważniejszych bazach grupujących najlepsze czasopisma naukowe.

4

Czym jest rozumienie w humanistyce? Próba odpowiedzi Hansa-Georga Gadamera

75%

Luc J.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2013

|

vol. 25

125 - 140

EN

The aim of this article is to extract from Gadamer’s writings his view about understanding in the humanities and to confront the results of this research with analyses of other interpreters. The key to the epistemology of the humanities is the ontology of its subject and, above all, its object. The former has been characterized by its ﬁniteness, historicity and irremovable assumptionism of cognition. To the latter two basic features have been ascribed: dynamism (it exists only as the motion of thinking) and indeﬁniteness in such, which is connected with the fact that it is not given, but created by the subject. In the humanities understood in such a way we can only have the existential, and not classic, concept of truth. The very humanistic activity is more about creation than cognition.

5

Kulturowe uwarunkowania włączenia pedagogiki w zakres zainteresowań Szkoły Lwowsko-Warszawskiej

75%

Hejnicka-Bezwińska T.

Przegląd Pedagogiczny

|

2014

|

issue 1

19-36

PL

W artykule zostały przedstawione kulturowe uwarunkowania, które miały znaczenie dla procesu włączenia pedagogiki w strukturę Uniwersytetu Lwowskiego. Najważniejsze z nich to: 1) uzyskanie względnej autonomii przez uniwersytety w Galicji na przełomie XiX i XX wieku, 2) związek polskich uczonych z uniwersytetami obszaru niemieckojęzycznego, 3) społeczna potrzeba kształcenia nauczycieli dla narodu polskiego pozbawionego swojego państwa, 4) wizja uniwersytetu, filozofii, nauk humanistycznych oraz pedagogiki i praktyki kształcenia nauczycieli Kazimierza Twardowskiego jako twórcy Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Próba rekonstrukcji genezy pedagogiki ujawnia także pola sporów o dyscyplinaryzację i instytucjonalizację pedagogiki w strukturach uniwersytetu. Jednak bez tej wiedzy niemożliwe jest zadanie pytania o rozwój pedagogiki w Polsce oraz ewolucję jej związku z praktyką edukacyjną.

6

Związek Kazimierza Sośnickiego ze szkołą lwowsko-warszawską

75%

Hejnicka-Bezwińska T.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

9-22

PL

W artykule zostały przedstawione związki Kazimierza Sośnickiego ze szkołą lwowsko-warszawską. Twórcą tej formacji intelektualnej był Kazimierz Twardowski, a jej koniec wyznaczył 1939 rok. Uczeni tej szkoły w sposób pełnoprawny uczestniczyli w procesie rozwiązywania kryzysu filozofii europejskiej oraz budowaniu tożsamości i statusu nauk humanistycznych. Stanowi to uzasadnienie dla szczególnej troski o przypomnienie wkładu Sośnickiego w proces instytucjonalizacji i dyscyplinaryzacji pedagogiki w strukturach akademickich polskich uniwersytetów I połowy XX wieku.

7

Pięć pytań o historię intelektualną

75%

Megill A.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2013

|

vol. 43

8

Loving Galicia. The views and life of Stanislaw Garfein-Garski

63%

Kojkoł J.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

99-119

PL

Artykuł przedstawia życie i elementy twórczości S. Garfaina-Garskiego, jednego z pierwszych polskich filozofów, który dostrzegł swoistość nauk humanistycznych. Tym samym docenił rolę kultury w rozwoju rzeczywistości społecznej, a zarazem zauważył jej kryzys i upadek. Uznał, że kultura wyższa stanowi remedium na kryzys współczesnej cywilizacji. Dokonał wnikliwej i trafnej analizy twórczości I. Kanta, L. Feuerbacha i F. Nietzschego.

EN

This article presents the life and elements of the work of S. Garfain-Garski. One of the first Polish philosophers to recognise the peculiarities of the humanities. Thus, he appreciated the role of culture in the development of social reality and, at the same time, noticed its crisis and decline. He recognised that higher culture is a remedy for the crisis of modern civilisation. He made insightful and accurate analyses of the works by I. Kant, L. Feuerbach and F. Nietzsche.

9

Nauki o kulturze fizycznej w wymiarze historycznym a nowa klasyfikacja dziedzin i dyscyplin naukowych w Polsce

63%

Jaczynowski L.

Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe

|

2019

|

vol. 2

|

issue 2

11-28

EN

Introduction. Changes in organisation of tertiary schools, imposed by the 2018 Tertiary education law, limit possibilities of counting academic works of scholars representing different fields or disciplines than a given school’s main ones among its achievements. In our case the main discipline are physical culture sciences, placed in the field of medical sciences. It makes it impossible to look at physical culture in a holistic way, because all achievements of the humanities and social sciences are lost. Material and Methods. A thesis about a necessity of a systemic attitude to physical culture sciences was being proved by analysing literature and source materials concerning the meaning of the very term “physical culture”, presenting history of coming into being of that notion, describing the structure of the system of physical culture sciences and considering benefits from a comprehensive view of various problems of that discipline. Results. Several important definitions of the notion we are interested in – including legal ones and international ones – were juxtaposed and compared. Figures and works of authors who were the first in the world to use that term were presented. Finally, schemes reflecting the structure of the system of physical culture sciences were referred to. Conclusions. Regarding complexity of physical culture issues and the fact that the aim of the school is training of pedagogical personnel (PE teachers, instructors, coaches, etc.), evaluation of quality of that kind of academic institutions should not be based solely on academic works of authors dealing only with subjects corresponding to medical sciences, because wiping out of socio-humanistic issues deforms ideas and sense of education of personnel for the whole line of work.

PL

Wprowadzenie. Zmiany w organizacji szkoły wyższej, narzucone ustawą z 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, ograniczają możliwości uwzględniania w dorobku uczelni prac naukowych pracowników z innych dziedzin czy dyscyplin naukowych niż ta wiodąca dla danej szkoły. W naszym przypadku jest to dyscyplina nauki o kulturze fizycznej, w ramach dziedziny nauki medyczne. Uniemożliwia to holistyczne spojrzenie na kulturę fizyczną, bo gubi się cały dorobek nauk humanistyczno-społecznych. Materiał i metody. Udowodnienie tezy o konieczności systemowego podejścia do nauk o kulturze fizycznej poprowadzono poprzez analizę literatury i materiałów źródłowych traktujących o znaczeniu samego terminu kultura fizyczna, przedstawiających historię powstania tego pojęcia, opisujących strukturę systemu nauk o kulturze fizycznej oraz rozważających korzyści z całościowego spojrzenia na różnorodne problemy tej dyscypliny. Wyniki. Zestawiono i porównano kilka ważnych, w tym ustawowych, a także międzynarodowych definicji interesującego nas tu pojęcia. Przedstawiono postacie i dorobek autorów, którzy jako pierwsi zaczęli wykorzystywać ten termin. Wreszcie odniesiono się do schematów odzwierciedlających strukturę systemu nauk o kulturze fizycznej. Wnioski. Ze względu na złożoność problematyki kultury fizycznej oraz fakt, że celem uczelni jest głównie przygotowywanie kadr pedagogicznych (nauczycieli wf., instruktorów, trenerów itp.), nie można do oceny jakości uczelni tego typu wykorzystywać dorobku naukowego tylko tych pracowników, którzy podejmują tematy korespondujące wyłącznie z naukami medycznymi, bo wyrugowanie tematyki społeczno-humanistycznej wypacza idee i sens kształcenia kadr dla całej branży.

10

Edukacja dla rozwoju człowieka

63%

Sobierajski T.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2012

|

issue 2(40)

50-54

EN

The article constitutes a short revision of the views of the philosopher Martha Nussbaum concerning general education at American and European universities. Economic changes in developed countries resulted in the fact that governments of many states see the education of students on humanistic and social specializations as unproductive for the economy and a burden for the budget. The presentation of the Nussbaum position on formal education introduces a new cognitive element into the debate which is conducted also in Poland, and is regarding the kind and form of education of students in higher education institutions.

PL

Artykuł stanowi krótką rewizję poglądów filozofki Marthy Nussbaum, dotyczących kształcenia ogólnego na uniwersytetach amerykańskich i europejskich. Zmiany gospodarcze w krajach rozwiniętych spowodowały, że rządy wielu państw postrzegają kształcenie studentów na kierunkach humanistycznych i społecznych za bezproduktywne dla gospodarki i zbyt obciążające dla budżetu. Przedstawienie stanowiska Nussbaum wobec edukacji formalnej wprowadza nowy element poznawczy do debaty, która toczy się również w Polsce, a dotyczy rodzaju i formy kształcenia studentów na uczelniach wyższych.

11

The Introduction of Reformation of Liberal Arts Education for Dental Students: A Case Example of Health Sciences University of Hokkaido

63%

Sato K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2019

|

issue 4

EN

In general, liberal arts education for medicine/dental students tends to decline across the world. One of the main reasons is that current liberal arts educational system does not always adapt to the changing social needs and most students do not feel the necessity of mastering liberal arts subjects. This paper presents the case of dental school of Health Sciences University of Hokkaido in Japan, analyzes the most ideal concept of liberal arts education (that is currently being implemented), and demonstrates our reform efforts in liberal arts education.

PL

Edukacja w zakresie przedmiotów humanistycznych dla studentów medycyny i stomatologii zdaje się podupadać i jest to trend ogólnoświatowy. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy jest fakt, że system edukacji w zakresie przedmiotów humanistycznych na wydziałach medycznych i stomatologicznych nie zawsze potrafi dostosować się do zmieniających się potrzeb społecznych, a studenci nie odczuwają konieczności doskonalenia się w zakresie przedmiotów humanistycznych. W niniejszym artykule, na przykładzie Wydziału Stomatologicznego Uniwersytetu Nauk Medycznych Hokkaido, autor przeprowadził analizę najbardziej idealnej koncepcji edukacji humanistycznej w obecnym czasie oraz opisał propozycję działań reformatorskich w zakresie tej edukacji na uczelniach o profilu medyczno-stomatologicznym.

12

Wartość parametryczna czasopism naukowych a codzienna praktyka badawcza. Casus polskiej humanistyki pierwszej dekady XXI w.

63%

Nowak P.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2014

|

vol. 7

|

issue 2(13)

99-116

PL

W artykule zakłada się, że wysoka wartość merytoryczna czasopisma faktycznie staje się nią dopiero wówczas, gdy artykuły w nim publikowane tworzą klaster dokumentów, oparty na współcytowaniach, z artykułami publikowanymi w czasopismach o wysokiej wartości. Dopiero wówczas czasopismo staje się nośnikiem paradygmatu badawczego danej dyscypliny. Przeprowadzona pod tym kątem analiza systemu cytowań w wybranym obszarze polskiego humanistycznego czasopiśmiennictwa naukowego tej tezy jednak nie potwierdza. Rozkład wartości parametrycznej cytowanych czasopism jest przypadkowy, z wyraźną przewagą czasopism nieposiadających impact factor. W analizie prezentowanej na łamach artykułu wykorzystano badania przeprowadzone na podstawie dziesięciu czołowych polskich czasopism filologicznych. Zakres chronologiczny analizy ograniczony został do lat 2000–2009.

EN

The article assumes that the high value of a journal becomes a fact only when its articles form a cluster of documents based on citations by other journals of high value. Only then does the journal become a carrier of the research paradigm in its discipline. However, a citation analysis of selected Polish humanities periodicals does not confirm this assumption. Distribution of parametric value of the journals is random, with a clear predominance of non-impact factor journals. The analysis presents results of a study conducted on ten leading Polish philological journals. The chronological scope of the analysis was limited to years 2000−2009.

13

Języki publikacji w polskiej humanistyce i w naukach społecznych

63%

Zakrajewski P., Warchał K.

Socjolingwistyka

|

2021

|

vol. 35

125-143

EN

Various social and economic transformations, membership in international organisations, and aspirations to achieve a high level of scientific research and international recognition often involve publishing in more than one language, which enables the dissemination of research results worldwide. By sharing research results in different languages, scholars have the opportunity to establish dialogue and cooperation with colleagues who represent various scientific institutions abroad. These practices are becoming part of modern scholarship, enhance the exchange of ideas, and foster academic mobility. On the other hand, however, there are voices within the academic community which express concern that publishing in languages other than Polish may lead to impoverishment of academic Polish and limit the potential recipients to members of the academic community. This article aims to discuss the results of a study on language practices of Polish scholars representing various disciplines of social sciences and humanities. The data were collected in an online survey among researchers affiliated with twenty Polish universities. The results helped establish the languages in which the scholars publish, the main languages of publication across disciplines, the languages of publication preferred by authors of various academic ranks, and the share of foreign-language publications in scholars’ total output. Another aspect of the research involved scholars’ choices and plans concerning future publication. The results indicate in what languages scholars intend to publish and what factors they consider when choosing the language of publication.

PL

Transformacje społeczno-gospodarcze, przynależność do międzynarodowych wspólnot oraz aspiracje do osiągnięcia wysokiego poziomu badań naukowych i rozpoznawalności w świecie często wiążą się z publikowaniem w językach obcych. Celem artykułu jest omówienie wyników badania dotyczącego praktyk językowych stosowanych przez polskich badaczy reprezentujących dyscypliny nauk społecznych i humanistycznych. Badanie przeprowadzono przy pomocy kwestionariusza internetowego wśród naukowców z dwudziestu ośrodków akademickich w Polsce. Wyniki pozwoliły ustalić główne języki publikacji, określić udział publikacji w językach obcych w ich dorobku naukowym oraz poznać zamiary dotyczące dalszych wyborów językowych wraz z określeniem powodów jakimi kierują się przy podejmowaniu decyzji.

14

Pedagogika nadziei

63%

Śliwerski B.

Prima Educatione

|

2017

|

vol. 1

EN

In the article, the author signals the need to develop the pedagogy of hope. It is the science of education which thought goes out into the future. Nowadays social sciences and the humanities function in the postmodern era. As a result, teachers have greater responsibility for the human world, in which they must be aware not only of the risk, but uncertainty and unpredictability of socio-political events, too. There is needed methodically reliable research workshop and the constant striving for truth.

PL

Autor sygnalizuje w artykule potrzebę rozwijania pedagogiki nadziei, a więc nauki o wychowaniu, której myśl wybiega w przyszłość. Nauki społeczne i humanistyczne funkcjonują w ponowoczesnej dobie, toteż przed pedagogami stoi większa odpowiedzialność wobec świata humanum, w którym muszą liczyć się z ryzykiem, nieoznaczonością, nieprzewidywalnością zdarzeń społeczno-politycznych. Konieczny jest zatem rzetelny metodologicznie warsztat badawczy i ustawiczne dążenie do prawdy.

15

Informacja i dokumentacja w naukach teologicznych

63%

Gąsowska K., Klauza K.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1988

|

vol. 56

157-162

EN

-

16

Obecne nieobecne. Kondycja polskich czasopism naukowych z zakresu nauk humanistycznych i społecznych

63%

Kowalska M.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2016

|

vol. 9

|

issue 2(17)

251-263

PL

W środowisku naukowym coraz częściej słyszalny jest pogląd o nieobecności nauk humanistycznych i społecznych w dyskursie publicznym. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatruje się m.in. w braku spójnych metod promocji badań naukowych czy stosowaniu nieskutecznych mechanizmów widoczności ich efektów. W dyskusję na ten temat włączyli się także autorzy monografii pt. (Nie)obecna nauka. Strategie promocyjne polskich czasopism naukowych z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Wychodząc z założenia, że to periodyki stanowią podstawową formę komunikacji naukowej, poddali oni diagnozie działania promocyjne podejmowane przez redakcje polskich czasopism naukowych z zakresu wymienionych nauk, włączając w to ich obecność w Internecie (strona internetowa, profile w mediach społecznościowych). Niniejszy artykuł zawiera omówienie wspomnianej monografii i wniosków zaprezentowanych na jej łamach.

EN

The views of noticeable absence of humanities and social sciences in public discourse has been increasingly expressed by the academic community. Lack of consistent research promotion system and ineffective mechanisms of ensuring research effects visibility are seen as some of the major causes. Also authors of the monograph (No)present science. Promotional strategies of Polish scientific journals in the humanities and social sciences have joined this discussion. Assuming that periodicals are a principal means of scientific communication, they analyzed promotional activities undertaken by editors of Polish scientific journals in the field of these sciences, including their online presence (websites, social media profiles). The article provides an overview of the monograph and main conclusions presented on its pages.

17

Humanizm nauk pedagogicznych a niektóre założenia nauk społecznych

63%

Rembierz M.

Społeczeństwo i Rodzina

|

2013

|

issue 1(34)

8-32

PL

W Polsce dokonuje się obecnie istotnych zmian w zakresie nauk pedagogicznych i pośrednio w zakresie praktyki edukacyjnej. Te zmiany mogą przynieść destrukcyjne skutki, zwłaszcza w rozumieniu natury człowieka i działań wychowawczych. Otóż, pedagogikę jako naukę przesuwa się – administracyjnym dekretem – z dziedziny nauk humanistycznych w dziedzinę nauk społecznych, bez pogłębionych konsultacji z przedstawicielami pedagogiki. O tych niepokojących zmianach wielokrotnie pisze w internetowym blogu Bogusław Śliwerski (http://sliwerskipedagog.blogspot.com). We wpisie Pedagogika jest w pierwszej kolejności nauką humanistyczną (16 kwietnia 2012) stwierdza on, że „bez uzgodnienia z środowiskiem naukowym polskiej pedagogiki, decyzją administracyjną, minister wpisała pedagogikę do dziedziny i obszaru nauk społecznych, wyłączając ją tym samym […] z dziedziny nauk humanistycznych. Także naukowcy […] powinni prowadzić badania […] w sposób zgodny przede wszystkim z metodologią nauk społecznych, a nie humanistycznych”. Są to rewolucyjne i dalekosiężne zmiany. Jeśli zna się tradycję pedagogiki europejskiej, w której sens greckiego pojęcia paideia w łacinie wyrażano także pojęciem humanitas, to narzuca się, iż pedagogika, ze względu na swą podstawową problematykę badawczą, wpisuje się przede wszystkim w obszar nauk humanistycznych. Wychowanie (edukacja) pojęte zgodnie z ideałem humanitas powinno być kształtowaniem konkretnej osoby w odpowiednich relacjach międzyosobowych, w których kompetentny wychowawca czyni z podopiecznego wychowanka, czyli osobę zmierzającą do ukształtowania w sobie określonych przekonań i postaw oraz sprawności służących samowychowaniu. Pomocniczo nauki pedagogiczne korzystają z nauk społecznych, gdyż wychowanie (edukacja) wtórnie staje się zorganizowaną społecznie działalnością i ulega instytucjonalizacji, która ma służyć relacjom międzyosobowym. Spór o ulokowanie pedagogiki wśród dziedzin wiedzy rozstrzyga się w ujęciu klasycznym na korzyść osadzenia jej w naukach humanistycznych z uwzględnieniem pomocniczej funkcji nauk społecznych.

EN

What is taking place currently in Poland are some significant changes in pedagogical sciences and indirectly in educational practice. These changes can bring about destructive results, especially in the understanding of human nature and educational activities. This occurs due to transferring – by an administrative decree – pedagogy as a science from the field of humanities to the field of social sciences, without deeper consultations with representatives of pedagogy. These worrying transformations are frequently commented in Bogusław Śliwerski’s internet blog (http://sliwerski-pedagog.blogspot.com). In the post Pedagogy Is First of All a Humanity (April 16, 2012), he states that “without agreement of the scientific environment of Polish pedagogy, by an administrative decision, the minister situated pedagogy in the field and area of social sciences, excluding it…from the field of humanities. Researchers also … should conduct their studies … in the way conforming to the methodology of social, not humanistic, sciences”. These are revolutionary and far-reaching changes. If the tradition of European pedagogy is known, in which the sense of the Greek notion paideia was in Latin also expressed by the notion humanitas, it seems obvious that pedagogy, due to its basic research problems, is situated mostly in the field of humanities. Moral education perceived according to the ideal of humanitas should consist in shaping a particular person in appropriate interpersonal relations, in which a complete tutor makes his pupil a disciple – a person aiming to shape in himself/herself particular beliefs and attitudes as well as abilities enhancing self-education. Pedagogical sciences draw from social sciences as a support because it is education which secondarily becomes a socially organized activity and undergoes institutionalization that should facilitate interpersonal relations. In the classical approach, the dispute over placing pedagogy among scientific disciplines is settled in favour of situating it in humanities with due regard for the supplementary function of social sciences.

18

Czynności ludzkie jako obiektywny wymiar badań nauk humanistycznych. Analiza porównawcza koncepcji Kazimierza Twardowskiego i Floriana Znanieckiego

63%

Jabłoński A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2020

|

vol. 48

|

issue 3

5-25

EN

The article is an analysis of the concept of human activities of two great Polish thinkers − Kazimierz Twardowski and Florian Znaniecki. The text is analytical and synthetic in nature, bordering on the history of ideas and methodology. The main problem of the article is to show what research approach in humanities results from the concept of human activities by Twardowski and Znaniecki. They present different ways of conceptualizing human activities, which complement each other logically and define complementary areas of description of human behavior. Twardowski strives to objectively describe human activities as logical and semiotic situations contained in human products. Such a perspective provides the basis for a scientific treatment of them, different from discovering hidden deterministic cause-and-effect relationships specific to natural phenomena. In Znanieckiʼs approach, activities are treated as a material of culture, i.e. an order of relations between all externalized human experiences. This is the basis of a humanistic understanding of human behavior that conforms to cause and effect thinking in the natural sciences.

PL

Artykuł jest analizą koncepcji czynności ludzkich dwóch wielkich polskich myślicieli – Kazimierza Twardowskiego i Floriana Znanieckiego. Tekst ma charakter analityczno-syntetyczny z pogranicza historii idei i metodologii. Głównym problemem artykułu jest ukazanie, jakie podejście badawcze w naukach społecznych wynika z koncepcji czynności ludzkich Twardowskiego i Znanieckiego. Prezentują oni odmienne sposoby konceptualizacji czynności ludzkich, które uzupełniają się logicznie i wyznaczają dopełniające się obszary opisu zachowań człowieka. Twardowski dąży do obiektywnego opisu czynności ludzkich jako sytuacji logiczno-semiotycznych zawartych w wytworach człowieka. Taka perspektywa oglądu daje podstawy naukowego ich traktowania, różnego od odkrywania ukrytych, deterministycznych zależności przyczynowo-skutkowych, właściwych dla zjawisk przyrodniczych. W podejściu Znanieckiego czynności traktowane są jako tworzywo kultury, czyli ładu stosunków pomiędzy wszystkimi uzewnętrznianymi ludzkimi doświadczeniami. Stanowi to podstawę humanistycznego rozumienia ludzkich zachowań, które upodobnia się do przyczynowo-skutkowego myślenia w naukach przyrodniczych.

19

Znaczenie wymiaru historycznego dla kształtowania się sfery geisteswissenschaften. Ujęcie Wilhelma Diltheya i Ernsta Cassirera

62%

Musioł A.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2016

|

vol. 28/1

160-174

EN

Followers of methodological antinaturalism in philosophy, who criticise the application of methods representing the natural sciences to other realms of knowledge, argue for the necessity to separate the humanities from the empirical instrumentarium of research. The exposed dualism of investigation process reveals differences between axiomatic and deductive explanation of arguments of formal sciences and with the understanding of the humanistic interpretation and with idealizing historical and comparative analysis in the area of sciences concerning the spirit. An important contribution into historic analyses of the Geisteswissenschaften sphere came from a disciple of the Marburg Neo-Kantianism and follower of Kantian apriorism, Ernst Cassirer, and an author of the antipositivistic turn and the historical philosophy of life, Wilhelm Dilthey. Both philosophers enter into the polemics with naturalistic ideas of the man and the culture; they enter into polemic with a positivistic vision of the reality determined exclusively by physical and biological factors. In their own considerations they stress the irreducibility of the historical world to the dimension of nature. They underline the qualitative exceptionality of man as a conscious and creative (in cultural terms) individual. Taking as the point of departure the question of history, I will show dependences, collected at the perspective of the empirical (not metaphysical) ideas of the culture created by the selfconsciousness producing cultural meanings.

20

Meandry filologii. Na marginesie lektury książki Jamesa Turnera, Philology. The Forgotten Origins of the Modern Humanities, Princeton 2014

51%

Opalińska M.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

issue 9

313-327

EN

This article is an outcome of a critical reading of a recently published book Philology. The Forgotten Origins of the Modern Humanities. Its author, James Turner, an American historian, outlines the origins and history of modern humanities. He shows that for many centuries philology was regarded as the pillar of the multi-layered humanities but lost its privileged status when individual branches started to acquire an independent status as distinct scholarly disciplines. Turner contests the widespread view that “information overload” was directly responsible for this course of development in the area of modern humanities. He argues that Renaissance scholars faced similar problems but solved tchem differently by applying technologies that helped to manage the fl ood of information. Thus, hyperspecialization, characteristic for modern humanities, is merely a cramping fi lter, which constrains knowledge rather than organizes it.

PL

Artykuł jest wynikiem krytycznej lektury opublikowanej niedawno książki Philology. The Forgotten Origins of the Modern Humanities. Jej autor, James Turner, amerykański historyk, przedstawia genezę i rozwój współczesnych nauk humanistycznych. Filologia, która przez kolejne stulecia uchodziła za królową humanistyki, utraciła swą uprzywilejowaną pozycję w momencie, gdy poszczególne gałęzie dziedziny podstawowej zaczęły wyodrębniać się w niezależne dyscypliny badawcze. Autor polemizuje z panującą powszechnie opinią, że ten kierunek rozwoju był nieuchronną konsekwencją nadmiaru informacji we współczesnej nauce. Argumentuje, że renesansowi humaniści, zmagając się z podobnym problemem, potrafi li rozwiązać go, stosując odpowiednie narzędzia i mnemotechnikę. Z tej perspektywy szczegółowa specjalizacja, charakterystyczna dla współczesnej humanistyki, zdaje się być niewygodnym filtrem, który ogranicza wiedzę zamiast ją porządkować.

Refine search results

Cybernetyka i nauki humanistyczne w ZSRR

Źle się dzieje w państwie… polskim

,,IDO MOVEMENT FOR CULTURE. JOURNAL OF MARTIAL ARTS ANTHROPOLOGY” JAKO CZASOPISMO NAUKOWE

Czym jest rozumienie w humanistyce? Próba odpowiedzi Hansa-Georga Gadamera

Kulturowe uwarunkowania włączenia pedagogiki w zakres zainteresowań Szkoły Lwowsko-Warszawskiej

Związek Kazimierza Sośnickiego ze szkołą lwowsko-warszawską

Pięć pytań o historię intelektualną

Loving Galicia. The views and life of Stanislaw Garfein-Garski

Nauki o kulturze fizycznej w wymiarze historycznym a nowa klasyfikacja dziedzin i dyscyplin naukowych w Polsce

Edukacja dla rozwoju człowieka

The Introduction of Reformation of Liberal Arts Education for Dental Students: A Case Example of Health Sciences University of Hokkaido

Wartość parametryczna czasopism naukowych a codzienna praktyka badawcza. Casus polskiej humanistyki pierwszej dekady XXI w.

Języki publikacji w polskiej humanistyce i w naukach społecznych

Pedagogika nadziei

Informacja i dokumentacja w naukach teologicznych

Obecne nieobecne. Kondycja polskich czasopism naukowych z zakresu nauk humanistycznych i społecznych

Humanizm nauk pedagogicznych a niektóre założenia nauk społecznych

Czynności ludzkie jako obiektywny wymiar badań nauk humanistycznych. Analiza porównawcza koncepcji Kazimierza Twardowskiego i Floriana Znanieckiego

Znaczenie wymiaru historycznego dla kształtowania się sfery geisteswissenschaften. Ujęcie Wilhelma Diltheya i Ernsta Cassirera

Meandry filologii. Na marginesie lektury książki Jamesa Turnera, Philology. The Forgotten Origins of the Modern Humanities, Princeton 2014