Search results

1

Sapere Aude! De omnibus est dubitandum! Maria Czerepaniak-Walczak w rozmowie z Alicją Korzeniecką-Bondar i Ewą Bochno

100%

Czerepaniak-Walczak M., Korzeniecka-Bondar A., Bochno E.

Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

|

2015

|

vol. 1

PL

W wywiadzie rozmówcy koncentrują się na poszukiwaniu kontekstów kategorii nieposłuszeństwo. Podjęte w nim wątki koncentrują się wokół czterech głównych zagadnień: teoretycznego odczytania kategorii nieposłuszeństwa; znaczenia nieposłuszeństwa w pracy i badaniach akademików oraz funkcjonowaniu uniwersytetu; warunków (szczególnie uniwersyteckich) sprzyjających/blokujących obywatelskiemu nieposłuszeństwu; roli autorytetów w relacji Mistrz – Uczeń.

EN

In the interview interlocutors focus on the search for contexts of the category of disobedience. Conversation concentrates on four main themes: the theoretical understanding of the category of disobedience; the importance of disobedience at work and research of academics and at the functioning of the university; conditions (especially university) that favour or block civil disobedience; the role of the authority in the Master – Student relation.

2

Chodź ucieknijmy…, czyli rzecz o akademickim nieposłuszeństwie

100%

Jaskulska S., Motyl K.

Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

|

2015

|

vol. 1

PL

Celem tekstu jest ukazanie problemów związanych z procesem przemian w szkolnictwie wyższym, szczególnie z parametryzacją, której przedmiotem staje się naukowy dorobek akademików. Wśród dających się zaobserwować reakcji środowiska na tę sytuację, godną uwagi jest postawa, którą na wzór terminu „obywatelskie nieposłuszeństwo” autorzy tekstu nazywają nieposłuszeństwem akademickim. Przywołane w tekście przykłady dotyczą działań, które są wyrazem niegodzenia się z rzeczywistością i szukania dróg jej zmiany, co – w myśl wniosków, do których dochodzą autorzy – jest przywilejem i obowiązkiem naukowców.

EN

The purpose of the text is to show the problems associated with the process of changes in higher education, in particular parametrization that takes the academic achievements of scholars as its object. Among the reactions to that situation in academic circles, there is the attitude similar to “civil disobedience”. Examples, which are given by the authors, relate to actions that express disagreement with reality and search for ways to change it. In accordance with the conclusions of the text, this attitude is the privilege and duty of scientists.

3

Potencjał szkoły do kształtowania obywatelskiego nieposłuszeństwa uczniów

100%

Babicka-Wirkus A.

Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

|

2015

|

vol. 1

PL

W artykule poruszam zagadnienie potencjału szkoły w kształtowaniu obywatelskiego nieposłuszeństwa uczniów. Wychodzę z założenia, że szkoła jako instytucja wymagająca posłuszeństwa, mimowolnie akceptuje również nieposłuszeństwo uczniów, szczególnie jeżeli przybiera ono postać obywatelskiego nieposłuszeństwa istotnego w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego.

EN

The article rises the issue of school potential in the development of students’ civil disobedience. I assume that school as an institution requiring obedience, accepts students’ disobedience unintentionally, especially if it takes the form of civil disobedience, which is important in the development of civil society.

4

Przymus państwowy kontra konstytucyjna wolność pokojowych zgromadzeń. Czy bierny opór jest formą przemocy? Studium przypadku w tle z niemieckim procesem o zgromadzeniach

100%

Iluk Ł.

Polonia Journal

|

2018

|

issue 7

101-116

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie idei biernego oporu i odpowiedzenie na pytanie, czy stosowanie biernego oporu jako formy prowadzenia protestu przez demonstrantów jest prawnie dopuszczalne. W tym celu w pracy zostały przedstawione wybrane tezy z orzecznictwa sądów polskich, niemieckich i austriackich. Odwołano się także do głośnego w RFN kazusu Wolfganga Thiersego, wiceprzewodniczącego Bundestagu, który jako parlamentarzysta wziął udział w nielegalnej blokadzie marszu neonazistów. Autor podejmuje się także oceny tego, czy uczestnicy protestu przed gmachem Sejmu w grudniu 2016 r. popełnili przestępstwo stosując bierny opór.

EN

This paper’s aim is to show the idea of passive resistance and to answer the question, whether the practicing of passive resistance is a legal form of protest. In order to that chosen thesis from Polish, German and Austrian judicature were presented. The author refers also to the notorious Wolfgang Thierse’s case. Finally author attempts to evaluate, whether participants of the manifestation in front of the Sejm’s sit in December 2016 committed a crime practicing passive resistance.

5

„Aksjologiczne zamieszanie”?

94%

Kaniowski A. M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

|

2015

|

issue 27

61-85

EN

The text is a reflection on the lustration law of 2007, which imposed an obligation of submitting lustration statements on people whose professions involved significant public responsibility. Academic professors, along with journalists, or lawyers were subject to this obligation. The article, which was in the most part written in the course of these events in 2007, is a document of moral dilemmas brought by the lustration law. By posing the general question “What should I do” in the face of such state-imposed obligation, it considers a series of opposite arguments concerning the validity of this law and the reasons to submit to it, or to reject it in an act of civil disobedience.

PL

Tekst jest refleksją na temat ustawy lustracyjnej z 2007 roku, która obowiązek złożenia oświadczenia lustracyjnego nałożyła na ludzi, których zawody cechują się istotną odpowiedzialnością publiczną. Obowiązek ten nałożony został na profesorów akademickich, jak i na dziennikarzy, czy prawników. Artykuł, który w swej zasadniczej części pisany był w trakcie tych wydarzeń w 2007 roku, jest dokumentem dylematów moralnych zrodzonych przez ustawę lustracyjną. Stawiając ogólne pytanie: "Jak się powinienem zachować?" wobec nałożonego przez państwo obowiązku, autor artykułu analizuje szereg przeciwstawnych argumentów odnoszących się do ważności tego prawa oraz analizuje racje przemawiające za zastosowaniem się do niego, tudzież za jego odrzuceniem w akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa.

6

Nieposłuszna biblioteka. „Biblioteka XX vek” jako instytucja kultury w Serbii okresu transformacji systemowej

84%

Bogusławska M.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2019

|

issue 9(12) cz.2

71-82

EN

The text concerns scientific publishing series “Biblioteka XX vek”, initiated in 1971 by Ivan Colović, Serbian anthropologist and publicist. During 50 years it has become an important cultural institution, which, due to its commitment to the current political and ideological affairs, gained a special role during the breakup of socialist Yugoslavia and then in terms of system transformation. In the 1990s it was an independent platform for the exchange of ideas, an ideological alternative to the nationalist regime, space for its deconstruction and criticism. “Biblioteka XX vek” takes part in animating intellectual Yugosphere − it consolidates the society of authors from former Yugoslav countries around such topics as: the memory of communism, Europeanisation of the Balkans, course and consequences of the transformation. The series paved the way for modern humanistic thought and modern scientific discourse in Serbia as well as supported these processes also in the ex-Yugoslav countries.

7

Demokracja partycypacyjna – szansa czy zagrożenie dla Ukrainy?

84%

Galaktionova I.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2015

|

vol. 1

|

issue 2

EN

The article presents an analysis of the participatory democracy concept as a form of the citizens’ involvement in the social life of Ukraine since the state independence. Text contains examples of the citizens’ participation in the governance process that can be considered as a realization of the idea of direct democracy in Ukraine. It also describes the problems that Ukrainian state met in connection with the rise of civil activity after Euromaidan events. Further, it claims that ordinary citizens who were not able to stand apart to these problems started to execute the functions of the official state bodies. Finally, it presents some recommendations related to the regulation or revision of the forms of the citizens’ political participation, provided by the Ukrainian legislation.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia analizę koncepcji demokracji partycypacyjnej jako formy zaangażowania politycznego obywateli Ukrainy od czasu uzyskania niepodległości przez państwo ukraińskie. W tekście opisano przykłady udziału obywateli Ukrainy w sprawowaniu rządów, które można zaliczyć do realizacji idei demokracji bezpośredniej. Przedstawiono także problemy wynikające ze wzrostu aktywności obywatelskiej po wydarzeniach Euromajdanu, który spowodował, że zwykli obywatele przestali biernie przyglądać się istniejącym problemom politycznym, społecznym i ekonomicznym ukraińskiej państwowości i faktycznie zaczęli pełnić funkcje instytucji państwowych. W artykule zawarto również rozważania wskazujące na celowość regulacji prawnej określonych form udziału obywateli w życiu politycznym państwa.

8

Wychowanie do (nie)posłuszeństwa

84%

Czerepaniak-Walczak M.

Rocznik Lubuski

|

2021

|

vol. 47

|

issue 1

31-41

EN

The article addresses the issue of one of the aspects of civic education in educational interactions, namely obedience to the norms and rules of collective coexistence and disobedience to various forms of oppression that restrict the exercise of human and children’s rights. The author describes and analyses the specificity of obedience and disobedience, which may take on an infantile/childish form or a mature, courageous and responsible one.Each of these can be shaped and reinforced through experiences in the process of formal education. The paper is structured around the following hypothesis: both obedience and disobedience in educational interactions are related to students’, teachers’ and parents’ everyday life experiences, the type of social order and educational management policies and policies in education.

PL

W tekście podjęta jest problematyka jednego z aspektów wychowania obywatelskiego w interakcjach edukacyjnych, a mianowicie posłuszeństwa normom i zasadom współżycia zbiorowego i nieposłuszeństwa wobec różnych form opresji ograniczających korzystanie z praw człowieka i praw dziecka. Przedmiotem opisu i analizy jest specyfika posłuszeństwa i nieposłuszeństwa, które mogą przybrać postać infantylną/dziecięcą albo dojrzałą, odważną i odpowiedzialną. Każda z tych postaci może być kształtowana i utrwalana poprzez doświadczenia w procesie formalnej edukacji. Treść tekstu organizuje następująca teza: zarówno posłuszeństwo jak i nieposłuszeństwo w interakcjach edukacyjnych pozostaje w związku z uczniowskimi, nauczycielskim i rodzicielskimi doświadczenia w codziennym życiu, z typem ładu społecznego oraz polityką zarzadzania edukacją i w edukacji.

9

Blizna po solidarności. Polski ruch antyłowiecki w świetle tradycji XIX‑wiecznej ekologii i praktyki nieposłuszeństwa obywatelskiego

84%

Morska I.

Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

|

2021

|

issue 1 (3)

1-24

EN

The dispute between the supporters of hunting and its opponents in the fall 2019 and winter of 2020 concerned the management of public goods. Its development took the shape of a kind of war maneuvers which, along with the tightening of the screw, as subsequent bans followed, could turn into a replica of a civil war. This, however, was hindered by the pandemic. Thus, the anti‑hunting movement, which was gaining more and more popularity among regular citizens for whom strolls in the forest become the first exposure to public activism, practically ceased to exist. Was the movement a foreign implant, as its adversaries implied? This essay assumes that the anti‑hunting movement was both an altruistic and educational project, based on solidarity and empathy, as well as the willingness to sacrifice one’s comfort for the benefit of others, in this case – forest animals which are shot at metonymically, instead of the citizens practicing public disobedience against whom it is still inappropriate to lead an open war.

PL

Spór pomiędzy zwolennikami myślistwa oraz jego przeciwnikami z jesieni 2019 i zimy 2020 roku dotyczył zarządzania dobrami publicznymi. Jego rozwój przybrał kształt swego rodzaju manewrów wojennych, które wraz z kumulowaniem się kolejnych zakazów mogły przekształcić się w replikę wojny domowej. Przeszkodził temu rozwój pandemii. Tym samym ruch antyłowiecki, zdobywający sobie coraz większą popularność wśród ludzi, dla których leśne spacery stały się pierwszym w życiu doświadczeniem aktywizmu, praktycznie przestał istnieć. Czy był zatem obcym implantem, jak sugerowały głosy mu przeciwne? Autorka tego eseju zakłada, że ruch antymyśliwski był projektem zarówno altruistycznym, jak i edukacyjnym, który za podstawę postawił sobie solidarność i empatię oraz gotowość do poświęceń na rzecz innych, w tym wypadku – leśnych zwierząt, do których strzela się metonimicznie, w zastępstwie obywateli praktykujących nieposłuszeństwo obywatelskie, z którymi wciąż nie wypada prowadzić otwartej wojny.

10

Czy nieposłuszeństwo obywatelskie wymaga odwagi cywilnej?

84%

Kaczmarczyk M.

Stan Rzeczy

|

2015

|

issue 2(9)

85-95

PL

Wiele przemawia za tym, by osoby praktykujące nieposłuszeństwo obywatelskie uważać za wzory odwagi cywilnej. Czy jest tak jednak zawsze? Jakiego rodzaju odwaga cywilna kryje się za aktami łamania prawa w imię racji etycznych i moralnych? Pytania te skłaniają do analizy definicji nieposłuszeństwa obywatelskiego oraz jego społecznych funkcji. Artykuł podejmuje to zadanie, aby uzasadnić tezę o szczególnej roli nieposłuszeństwa obywatelskiego, a także pewnych form odwagi cywilnej w kształtowaniu się demokracji.

EN

It is often suggested that people who practice civil disobedience are role-models of moral courage. But is it always the case? What kind of moral courage underpins the acts of law-breaking in the name of ethical and moral principles? These questions lead to an analysis of the definition of civil disobedience and its social functions. The article takes up this task in order to argue for a special role of civil disobedience and specific forms of moral courage in the formation of democracy.

11

Agon i higiena. Nieposłuszeństwo obywatelskie a sfera publiczna

67%

Rakusa-Suszczewski M.

Stan Rzeczy

|

2015

|

issue 2(9)

65-84

PL

„Odwaga cywilna” tak jak „nieposłuszeństwo obywatelskie” jest formą aktywnego upominania się o określone zasady: porządek obyczajów, uczciwą władzę i poszanowanie prawa. Obie postawy cechują nie tylko nonkonformizm i sprzeciw, lecz także chęć obrony jakiegoś lepszego, uczciwszego czy piękniejszego świata. Obie znoszą podział między „dobrym człowiekiem” a „dobrym obywatelem”. Ponieważ każda z nich zawiera w sobie równorzędne elementy społecznie zaangażowanej niezgody i troski, ich wyjaśnienie wymaga wyraźnie zdefiniowanej koncepcji sfery publicznej. Stawiamy tezę, że jest to w istocie konieczne, aby uznać społeczną i etyczną doniosłość i sens każdej z tych postaw. Żeby zilustrować, na czym może polegać taka interpretacja, odniesiemy się do dwóch odmiennych koncepcji sfery publicznej: pluralistyczno-agonicznej Hannah Arendt i ceremonialno-higienicznej Helmutha Plessnera.

EN

The main thesis of this article is that related concepts and attitudes of „civil disobedience” and „civil courage” are comprehensible only through the idea of public sphere. To illustrate this rule, we describe two utterly different views of the public sphere: as a space of Agon and rivalry (Arendt), where disobedience and courage regenerates a motionless political process, as well as an environment of hygiene and correctness, where acquiescence to these attitudes is at least limited (Plessner). This rule applies to all interpretations of this issue, as illustrated by an example of John Rawls. In other words, whenever the aforementioned issues appear, the problem of the public sphere occurs as well. Secondly, the idea of what it is sends us back to the sources of the Self. What might seem to be a problem of social ethics turns out to be more a subject of political philosophy and anthropology. Finally, we believe that this rule might be applied as well to social movements that frequently initiate activities of a civil disobedience. Their functions and role is closely linked to the idea of the public sphere.

12

The Colour Revolutions in the Post-Soviet Space: Illusion and Reality of the Post-Soviet Civil Disobedience

67%

Kozłowski K.

Studia z Polityki Publicznej

|

2016

|

vol. 3

|

issue 4(12)

135-151

PL

Wydarzenia polityczne, które miały miejsce pod koniec 2003 roku w Gruzji, na Ukrainie w 2004 roku i w 2005 roku w Kirgistanie są popularnie zwany Rose, Orange i Tulip Revolution lub zbiorowo: kolor rewolucje w przestrzeni poradzieckiej. Na pierwszy rzut oka określenie "rewolucja" może wydawać się odpowiednie. Rewolucje kolorystyczne spowodowały zmianę reżimu we wszystkich trzech stanach. Jednak z perspektywy dziesięcioletniej można zauważyć, że rewolucyjne zmiany w systemach politycznych Gruzji, Ukrainy i Kirgistanu w rzeczywistości nie miały miejsca. Post-rewolucyjny rzeczywistość: wojna rosyjsko-gruzińska i oskarżenia przeciwko rewolucyjnym prezydentem Gruzji Micheilem Saakaszwilim, niesławny zakończenie kariery politycznej rewolucyjnego lider Wiktor Juszczenko tylko czterech lat po pomarańczowej rewolucji i spektakularnego upadku Wiktora Janukowycza reżim, który doprowadził do hybrydycznej wojny z Rosją, lub ciągła niestabilność Kirgistanu po wydarzeniach rewolucyjnych z 2005 r. wymagają jeszcze innego wglądu w to, co wydarzyło się w Tbilisi, Kijowie i Biszkeku. Bez dogłębnej analizy wydarzeń niemożliwe jest zrozumienie podstawowej społecznej i politycznej dynamiki obecnych i przyszłych zmian w Europie Wschodniej, na Kaukazie lub w Azji Środkowej. Ponowna ocena Color Revolutions ma jednak nie tylko historyczne znaczenie. Jest to także uniwersalna lekcja dotycząca najważniejszym wyzwaniem, że wszystkie demokratyczne ruchy społeczne działające w autorytarnych lub post-autorytarnych członkowskie muszą stawić czoła: jak zarządzać dużą skalę protesty obywatelskie nieposłuszeństwo o zawiedzionego społeczeństwa, podczas gdy rządy rządzące nie przestrzegają zasady demokratyczne i społeczność międzynarodowa nie rozumieją w pełni znaczenia zachodzących zmian.

EN

The political events that took place at the end of 2003 in Georgia, in 2004 in Ukraine and in 2005 in Kyrgyzstan are popularly called the Rose, Orange and Tulip Revolution or collectively: the Colour Revolutions in the post-Soviet space. At first glance the term "revolution" may seem appropriate. The Colour Revolutions have resulted in the regime change in all the three states. However, from a decade-long perspective one may notice that the revolutionary changes in the political systems of Georgia, Ukraine and Kyrgyzstan did not actually take place. The post-revolutionary reality: the Russian-Georgian war and criminal charges against the revolutionary Georgian President Micheil Saakashvili, the infamous ending to the political career of the revolutionary leader Victor Yushchenko just four year after the Orange Revolution and the spectacular collapse of the Victor Yanukovych regime, which led to a hybrid warfare with Russia, or Kyrgyzstan's permanent political instability following the revolutionary events of 2005 require yet another insight into what has happened in Tbilisi, Kiev, and Bishkek. Without an in-depth analysis of the events, it is impossible to understand the fundamental social and political dynamics of the ongoing and future changes in Eastern Europe, the Caucasus or Central Asia. The re-evaluation of the Colour Revolutions is not only of historical importance, though. It is also a universal lesson concerning the most important challenge that all the democratic social movements active in the authoritarian or post-authoritarian states have to face: how to manage large-scale civil disobedience protests of a disappointed society while the ruling governments do not follow democratic rules and the international community does not fully comprehend the significance of the ongoing changes.

13

John Rawls on the constitutional theory of civil disobedience

67%

Wierzbicki A. M., Wierzbicki A. M.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2021

|

issue 4

Refine search results

Sapere Aude! De omnibus est dubitandum! Maria Czerepaniak-Walczak w rozmowie z Alicją Korzeniecką-Bondar i Ewą Bochno

Chodź ucieknijmy…, czyli rzecz o akademickim nieposłuszeństwie

Potencjał szkoły do kształtowania obywatelskiego nieposłuszeństwa uczniów

Przymus państwowy kontra konstytucyjna wolność pokojowych zgromadzeń. Czy bierny opór jest formą przemocy? Studium przypadku w tle z niemieckim procesem o zgromadzeniach

„Aksjologiczne zamieszanie”?

Nieposłuszna biblioteka. „Biblioteka XX vek” jako instytucja kultury w Serbii okresu transformacji systemowej

Demokracja partycypacyjna – szansa czy zagrożenie dla Ukrainy?

Wychowanie do (nie)posłuszeństwa

Blizna po solidarności. Polski ruch antyłowiecki w świetle tradycji XIX‑wiecznej ekologii i praktyki nieposłuszeństwa obywatelskiego

Czy nieposłuszeństwo obywatelskie wymaga odwagi cywilnej?

Agon i higiena. Nieposłuszeństwo obywatelskie a sfera publiczna

The Colour Revolutions in the Post-Soviet Space: Illusion and Reality of the Post-Soviet Civil Disobedience

John Rawls on the constitutional theory of civil disobedience